Tweede blad.
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Uit de Laodbonwwereld.
Brieven van Pieter Paulus
Het geheim van den
millionnair.
niet komen met uw
Rhevmatiek
Laat het zoover
Gebruik dus tijdig
Kloosterbalsem
Elke lepel helpt
Akkcr's Abdijsiroop
ibe Jaargang no. *4*3,
A HONMEM LNTS l'R ÏJ S
PER KWARTAAL:
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
(bij vooruitbetaling) f 1,30
afzondert, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 81.
PRIJS DER
ADVEKTENT1EN
1—8 regels 60 ct
elke regel meer 71/* et
Advertentiën bij abonne
ment groote reductie
In mijn laatsten brief heb ik een
beetje lang gebabbeld over de huren
van de woningen welke de gemeente
betaalt. Dat komt omdat ik zelf niet
in zoon woning woon, maar wel
mijn kennissen. En dan vind ik het
eerlijk gezegd een beetje beroerd als
ik bij ze op bezoek kom en we
praten er zoo eens over, te merken
dat ik eigenlijk een deel van die lui
der huur betaal zonder dat ze je
eigenlijk er dankje voor zeggen. Niet
omdat ze onbeleefd zijn, maar ze
gelooven niet dat ze wat cadeau
krijgen, doordat ze het niet zien. En
wat je niet ziet, dat geloof je niet.
Dat bleek al bij Thomas.
Maar nu ga ik 't eens over heel
iets anders hebben. Een van de be
roerdste dingen van onzen tijd vind
ik, dat zooveel lui werkloos zijn. Als
je zoo die lange slierten voor de
sjeunkantoren ziet staan met een hoop
sterke, flinke lui eronder kerels
die het heelemaal niet aan d'r zeiven
te danken hebben dat ze geen werk
vinden dan krijg ik een belammerd
gevoel over me. In Engeland schijnt
het ook schrikbarend te zijn naar wat
je zoo in de kranten leest, maar bij
ons is het toch bij tijden ook welletjes.
Als iets je vervult, ga je er over
prakkizeeren. Zoo ging ik over die
werkloosheid prakkizeeren. Ik sprak
er met lui over, maar ik merkte al
gauw dat de meesten maar wat na-
babbelden wat ze van anderen ge
hoord hadden en er eigenlijk niets
van wisten. Ik kon op de openbare
bibliotheek er wat boekjes over vin
den. Nou, daar waren er ook bij,
die niet veel meer dan kletskoek
waren, maar ik kreeg er toch een
paar in handen, van lui, die toch
blijkbaar goed uitgekeken hadden en
hun hersens hadden gebruikt. Maar
alles navertellen wat er in die boekjes
stond, kan ik niet, vooral omdat ze
niet alle hetzelfde beweerden.
Maar er was één ding, daar waren
ze het tenminste alle over eens en
daarover wil ik het nu eens hebben,
vooral omdat ik zelf vroeger daar
over nooit had nagedacht. De lui,
die die boekjes geschreven hadden
toonden namelijk allemaal aan dat er
verband is tusschen de hoogte van
het loon en het aantal werkloozen
Ze redeneerden zoowat als volgt
Een onderneming in een bepaald
bedrijf, zeg nou maar een metaal
bedrijf betaalt in een jaar een millioen
aan loon, twee millioen aan materialen
onderhoud der fabriek, rente van
leeningen, afschrijving daarop, huur
van gronden en tal van andere zaken
en kan dan laten we zeggen,
honderd vijftig duizend gulden winst
maken. Deze cijfers zuig ik natuur.
FEUILLETON
30.
Slecht, althans voor ons, luidde
het antwoord Lestrange is inderdaad
aangekomen met de boot op den door
hem genoemden dag. Ik zag zijn naam
Achilles Lestrange, op de passagiers
lijst der .Negerin."
Zoo, zoo. Ja, soms spreekt ook de
duivel de waarheid, merkte pastoor
Philips aan. En hoe is het met Beaufort?
Ileb je hem gevonden, nem ge-
sproken vroeg Sophie gejaagd.
Neen, antwoordde Alex somber.
Maar ik heb wel van hem gehoord....
Beaufört is dood.
XVI.
Dood herhaalde Sophie na een
poos. Was deze heer Beaufort nu inder
daad mijn voder, of een bloedverwant.
Ik geloof, dat het mijnheer Mar-
low was, lieveling, zeide haar verloofde
ernstig. Ongetwijfeld veinsde uw papa
dood te zijn, om Lestrange te ontsnap
pen; het schijnt mij evenwel, dat hij
de zaak overdreven heeft en inderdaad
Seslorven is. Ik heb den directeur van
e Continentalbahk gesproken, en van
hem vernomen, dat hij een brief ont
ving, waarin Bem den dood van Beaufort
lijk uit mijn duim, maar het doet er
niet toe, het gaat alleen om een voor
beeld.
Weten onze lui nou een flinke
loonsverhooging af te dwingen, dan
gaat dat van de winst af. Zijn we
heel sterk en weten we 15 percent
loonsverhooging te krijgen dan wordt
de winst nul. Immers 15 percent van
een millioen is honderd vijftigduizend
gulden. Dan is de fabriek aan een
grens. Eischen we nog meer, dan
maakt de fabriek verlies en marcheert
op de flesch aan, waarmede dan al
de lui die er werken op de keien
komen. De loonsverhooging waarvan
ze eerst pleizier hadden, maakt dat
ze een paar jaar later geen werk
meer hebben.
Eigenlijk is de grens reeds eerder
bereikt. Want uit de honderd vijftig
duizend gulden krijgen de aandeel
houders hun dividend. Krijgen ze
nou een paar jaar geen dividend,
omdat de winst te klein wordt, dan
kan de fabriek zich niet uitbreiden.
Want niemand neemt nieuwe aan-
deelen als hij niet de kans heeft een
dividend te maken dat minstens ge
lijk is aan de rente van obligaties.
De staat en de gemeenten betalen
-zoowat 5 procent op hun leeningen.
Een fabriek welke nieuwe aandeelen
uit wil geven om geld voor uit
breiding of verbetering der fabriek
in handen te krijgen, zal dan toch
zeker wel een groote kans moeten
bieden om minstens 6 of 7 procent
op die aandeelen te kunnen betalen,
anders steekt niemand daarin zijn
geld, maar neemt ieder die te beleg
gen, heeft, obligaties. Kan nou de
fabriek zich niet uitbreiden, omdat
de winst niet groot genoeg is om
het beleggend publiek vertrouwen te
geven, dan kunnen er niet meer lui
te werk worden gesteld dan tot nu
toe. Maar waar onze bevolking sterk
toeneemt, moet er meer werkgelegen
heid komen en moet dus de fabriek
zich uitbreiden anders loopen er meer
lui op straat inplaats van te verdienen.
Ik heb wat ik hier schrijf
eens aan een paar kornuiten verteld.
Ik kon het niet zoo duidelijk zeggen
als het in sommige boekjes stond,
maar ze snapten het toch wel. Weet
je, wat ze me zeiden?
Kletskoek, zeiden ze. Nou mot jij
me vertellen dat de fabriek van die
en die (ik noem nou maar geen
namen) niet een stuk hooger Toon
kan geven die kerels maken, God
betert liet, geen 6 7 maar 15 pro
cent dividend Nee maar zeg, jij moet
nog eens met je boekjes aankomen.
Toen was ik beteuterd. Wat me
echter verder overkwam, vertel ik in
een volgenden brief.
Inmiddels uw dw.
PIETER PAULUS.
Merkwaardige verschijnselen.
In Gelderland, in het ambtsgebied
werd medegedeeld.
Wanneer was dal?
Ongeveer een week geleden.
En wie schreef dien brief?
Daaromtrent weigerde hij ophel
dering te geven.
Had hij dezen mijnheer Beaufort,
aan wien geld moest worden uitbe
taald, ooit gezien
Nooit 1 Uw papa had hem mede
gedeeld, dat hij aan Beaufort een jaar-
lijksche rente vermaakt had en dat de
betreffende assignatie aan een bepaald
adres moest worden verzonden. Waar
heen, dat weet ik niet. De bank zond
een assignatie, die echter terugkwam
met de opmerking dat Beaufort over
leden was. Ik ben van meening dat
Beaufort Marlow zelve was. Zijn oog
merk, zich voor Lestrange te verbergen,
is hem maar al te goed gelukt.
Thans mengde de pastoor zich in
het gesprek.
Dus berust ons vermoeden, dat
Lestrange de «stille heer" was, op een
dwaling
Dat moet wel zoo zijn. Lestrange
bevond zich mei in Engeland, toen de
»slille heer" hier in het dorp woonde.
Ik geloof, dat aan den lijkroof en aan
den moord op dokter Warren, Brown
deel heeft. Maar Brown is Lestrange
niet. Wie hij eigenlijk is, dat is mij een
raadsel.
Alex, aldus wendde Sophie zich
tot haar verloofde, je bent niet oprecht
tegenover mij.
Zeker, ben ik dat, gaf hij ten
antwoord, terwijl hij haar verwonderd
aankeek. Ik heb je uitvoerig meege-
Wacht toch niet totdat Uw handen
voor goed krom en misvormd
zijn.Wachttochniettotdatgealseen
stumper door de kamer strompelt.
Rheumatiek wordt veroorzaakt
door ziektestoffen, die zich op de
pijnlijke plaatsen gaan vastzet
ten. Wrijven met Akker's Kloos-
terbalsem voorkomt dat gevaar.
van den Rijkslandbouwconsulent te
Zulphen, zijn zooals we al vroeger
meedeelden een aantal proefvelden
aangelegd met het doel te demonstree-
ren het verschil in werking tusschen
een zure en een alcalische bemesting.
Wij herinneren, dat zure meststoffen
b.v. zijn superfosfaat en zwavelzure
ammoniak, en alcalische slakkenmeel,
kalk, mergel, Chilisalpeter en Norge-
salpater. Zeer leerzaam zijn die velden,
ook nog in ander opzicht dan alleen
het oogresultaat.
Wij willen enkele voorbeelden noe
men. Te Harfsen stierven in den
nazomer de meeste aardappelplanten
af door de aardappelziekte (Phytophtora
infeslans), maar het eerst en het ergst
werden de kalkarmste perceelen aan
getast het loof was hier reeds geheel
geel en zwart, toen het op de kalk-
rijkste perceelen nog groen was Op de
laatste had het loof een lengte van wel
een meter, op de eerste niet meer dan
een paar decimeter. Op proefvelden te
Iiummelo en Nijkerk werden koolrapen
geteeld, niet van den korrel, maar van
planten, die een tijdlang op een goeden
grond hadden gestaan Ook deze plan
ten bleken zeer gevoelig voor den kalk-
toestand te zijn. De zuurbemeste plan
ten stierven totaal afop de kalkarme
perceelen ontwikkelden de planten zich
matig; op de kalkrijkere perceelen
groeide een prachtig gewas. Te Warms
veld, op het bedrijf van de stichting
Groot Graffel, verdwenen al de bieten
op de kalkarme perceelen waar een
zure bemesting was gegeven. Hoewel
het zaad ontsmet was, werden de plan
ten hier hevig aangetast door bieten-
brand.
Men weet, dat de oorzaak dezer ziekte
een schimmel is. Blijkbaar leeft deze
schimmel het krachtigste op de kalk
armste perceelen.
Schimmels houden van èen zure om
geving, gelijk, iedere huisvrouw wel
ervaren heeft, terwijl de meeste bacte
riën meer kalk wenschen. Men zag dan
ook op de kalkrijkere perceelen de
bietenbrand niet optreden. Later in den
deeld, al wat ik meen ontdekt te heb
ben. Waarom zou ik je misleiden
Waalrom Ja, waarom ?riep Sophie
vol bitterheid. Je weet, hoe zielsveel
ik van je houd en toch verzwijg je
voor mij dingen, die ons beiden betref
fen, dingen, die ik allereerst gerechtigd
ben Ie weten.
Misschien had de jonge man eenig
vermoeden, waarop zij zinspeelde, want
hij kreeg een donkerroode kleur. Hij
beheerschle zich niettemin. Vragend
keek hij pastoor Philips aan.
Ik geloof, dat je het wel kunt
raden, zeide de oude heer op koeleren
loon, dan hij anders tot zijn vriend
sprak.
Neen, op mijn woord, ik....
Sophie sprong op en hield hem met
hare kleine hand den mond toe. Niet!
nietl riep zij geheel buiten zichzelve.
Ik Verdraag het niet 1 Kapitein Le
strange... zij hield op.
Ozeide Alex minachtend. Ik
had wel kunnen denken-dal hij onheil
zou stichten. Wat heeft hij gezegd
Dat jij het lijk van mijn papa
hebt gestolen, Alex.
Ik ik, het lijk gestolen?
Ja, kwam nu ook de pastoor er
tusschen en hij zegt ook nog, dat ge
het vervoerd hebt naar de hut in de
heide, waar het lijk van dokter War
ren werd gevonden.
Kijk, kijkInderdaad, riep de
jonge man uit. Misschien heb ik ook
wel dokter Warren vermoord?
AlexAlex Ik smeek je, drijf er
niet den spot mee. Als ge mij liefhebt
spreek dan de waarheid.
tijd zag men echter op de kalkrijksle
stukken de bladeren geel worden het
eerste verschijnsel van Veenkoloniale
haverziekte de grond had te veel kalk
Een paar jaar te voren was die grond
zoo zuur, dat er geen biel kon groeien;
nu was hij door bemergeling reeds in
een te alcalischen toestand gebracht
De door de Veenkoloniale haverziekte
aangetaste bieten kregen bovendien nog
te lijden door een bladvlekschimmel
en zwarlzwam. Men zieteen verkeer
de, averechtsche bemesting bederf' niet
alleen den oogst, maar maakt hel ge
was ook vatbaar voor verschillende
ziekten.
De bodemtoestand luistert nauw. Wij
hebben te zorgen voor den meest ge,-
wenschle hodemtoesland, en dit is alleen
mogelijk door grondonderzoek.
Het rooien van bieten.
In verschillende deelen van ons land
is de bietenteelt in de laatste jaren
zeer toegenomen. Waar men voor 10 êi
15 jaar geen biet meende te kunnen
verbouwen, wordt nu de teelt, dankzij
den kunstmest, vrij algemeen toegepast
Van groot belang is daardoor voor
steeds meerderen de vraag geworden
hoe rooi ik mijn bieten het beste? In
't Zuiden van ons land, Zeeland—Bra
bant, was men al lang zoekende naar
een geschikten rooiploeg. De Commis
sie voor het Bietenvraagstuk zocht
daartoe in Saksen, België en Noord-
Frankrijk en kwam thuis met een vin
ding van het Pomrnrilzer proefstation,
die daar goed b°viel en waarmee zij
daarom dit najaar in ons land proeven
wilde nemen.
Onder leiding van Prof. Visser to
Wageningen had onlangs een demon
stratie plaats in den Eendrachlspolder
op land van den heer G. Braat. De
proef voldeed echter niet; onze Hol
landsche grond bleek andere eischen
te slcllen een groot deel, bijna de helft
der bieten, kwam beschadigd of gebro
ken uit den grond.
Na deze teleurstelling kwam de heer
Braat voor den dag met een rooiploeg,
waarmee hij vier jaar geleden bieten
had gerooid gekopte bieten en 'over
de werking was hij tevreden. Toch had
nij de ploeg niet meer gebruikl, omdal
voor het rooien de bieten eerst »gekopt'
moeten worden en liet afsnijden van
het loof bij vaststaande bieten niet ge
makkelijk gaat. Zetle hij den ploeg
in werking op de bieten met vo! loof,
dan stropte dit op tusschen den verti
calen, cirkelvormigen beugel, waaraan
de geleiders zijn bevestigd. Bij de ge
noemde demonstratie bleek dit ook, De
bieten zelf werden dan ook ernstig
beschadigd, en werden niet goed schoon
de plueger moest voortdurend-op de
bieten trappen om bet loof uit den
beugel te verwijderen, 't Ging mot
dezen ploeg dus evenmin als mot de
Duilsoho. Maar de eerste, die van den
heer Braat, zou wel dienst kunnen
doen, als het mogelijk was om de vast
staande biet goed en snel te koppen
Hierop is nu werkelijk iels gevonden
Ook al een vinding van voornoemd
Pommritzer proefstation. T Is een
scherpe schoffel, voorzien van eenigc-
ronde draadstangeljes, als bij een oude
handhooihark. Op die stangetjes komt
het loof te ruslen, dat bij het afschof
felen direct in den wagen kan worden
geworpen of in zwad op het land komt
te liggen. De bieten worden bij deze
rooimethode meerendeels aan tw
zijden schoongeschiaapl- Het systeem
berust op het feit, dat de biet door de
Sophie, wat moet dal beteekenei;?
Haastig schoof hij zijn bord weg en
stond op. Hecht je dan inderdaad aan
de woorden van dien kerel ook maar
een oogenblik geloof? Ben ik de man,
die in staat is, een grafkelder binnen
te dringen, in het holst van den nacht
om het stoffelijk overschot weg te
halen van een man, dien ik eerde en
hoogachtte? Je moet krankzinnig zijn,
om zoo iets van mij te gelooven. Hoe
durft die kerel zulk een afgrijselijke
beschuldiging legen mij uit te bren
gen Waarom zou ik naar zijn mee
ning de daad bedreven hebben?
Waarschijnlijk spreekt hij zoo uit
wraak, hernam de pastoor, want hij
haat u, Alex. Hij zegt, dat ge het lijk
hebt meegenomen, om het te ontleden
En hij baseert zijn leugen op het
vermoeden, dat ik mij heden nog voor
de wetenschap interesseer nietwaar
riep de jonge man, thans inderdaad
verontwaardigd. Ik zal dien ellendeling
met de zweep afrossen, lot er geen
adem meer in hem overblijft.
O, Alex, ik ben zoo blij.... Ik heb
het terstond gezegd nietwaar, mijn
heer pastoor? dat jij het niet ge
daan hebt.
Niet gedaan? Natuurlijk heb ik
het niet gedaan Welke reden zou ik
daartoe gehad moeten hebben Gelooft
u soms dat verzinsel, mijnheer pastoor
aldus keerde hij zich driftig tot den
geestelijke.
Neen, voor zoover ik u ken, acht
ik u voor zooiets niet in slaat. Maar
ik moet bekennen, dat die Lestrange
hij is trouwens een zeer gevaarlijk
wigvormige lusschenruimte der «gelei
ders" naar boven moet uitwijken. Do
ploeg werd bij de demonstratie getrok
ken door twee paarden en liep met een
snelheid van een gewonen ploeg. De
grond werd slechts oppervlakkig losge
maakt. De ploeg van den heer Braat
gaat dus niet naar den rommelzolder
terug, maar zal in combinatie met den
schoffel goede diensten kunnen bewij
zen. Het koppen met den schoffel ging
best: 3 man kopten in anderhalf uur
20 rijen van 120 Meter lang. Ten slotte
zij nog vermeld eere wien eere toe
komt! dat de poeg een Hollandsche
vinding is, en wel van twee smids, de
heeren P. Visser te Zevenhuizen er. B.
Monster te Bleiswljk.j
Goed kokende erwten.
Hoe teelt men goedkokende erwten?
Dit vraagstuk is al sedert jaren met
tusschenpoozen aan de orde. Men heeft
de oplossing vooral in de richting der
bemesting gezocht. De heer W. W.
Schipper te Winschoten, die er zich
al lang mee bezig houdt, is in't vorige
jaar begonnen erwten te verbouwen op
pas ontgonnen heidegrond, dus op een
maagdelijken bodem. Uit de verkregen
resultaten meent hij het volgende te
mogen afleiden le. Door louter var
kens- of koemest laat zich op schralen,
kalkarmen zandgrond, ook zonder j
enten, een gopde erwtenoogst winnen.
Bij gebruik Van varkensmest kan de j
opbrengst nog vermeerderd worden
door toevoeging van kalk. 2e. Phos-3
phorzuur in den bodem heeft onmid-9
dellijken invloed op de kookbaarheidg
van erwten in gunstigen zin. 3e. Kalks
heeft geen onmiddeUijken invloed op del
kookbaarheid. 4e Kalk heeft een gun F
om Uw ontstoken keel te
verzachten én die afmattende
hoestprikkel weg te nemen
Akker's Abdijsiroop dankt haar
snel werkende geneeskrachtige
eigenschappen aan de kruiden
extracten in haar samenstelling.
Stilt als bij tooverslag de hevigste
hoestbuien en verruimt de borst I
Overal per koker
f 1.50 f 2.75 £4.50
mensch zware aantijging jegens u
ten berde bracht.
Zoo, zoo, en waarop steunden die
aantijgingen
Alexl Sophie schreed fluks naar
hem toe en legde de hand op zijn arm
Alvorens wij je nog iets vragen moot
je ons eerst bekennen, of je iets voor
ons verzwegen hebt.
De jonge man keek zijn verloofde
verwonderd aan. Toen scheen hem
eensklaps een licht op le gaan en hij
keek den grijzen pastoor peinzend aan.
Ha, nu begin ik het le begrijpen
Jarks heeft het u gezegd.
Wat heeft hij mij gezegd, vroeg
de oude heer met goed geveinsde ar
geloosheid.
Ik versta het alIk begrijp het
al. Alex ging weer zitten. Alles is in.
den haak, Sophie. Ik heb dat slechts
voor u verzwegen, om je niet ongerust
Le maken. Lestrange is le weten ge
komen ongetwijfeld van Jarks
dat "ik des avonds op den dag der be
grafenis te Heaton, en bij het praal
graf ben geweest.
Ja 1 ja Is dat waar?
Zeker is dat waar. Waarom zou
het niet waar zijn? Heeft dan het feil,
dat ik in dien bewuslen nacht hier
was, iets met die snoode geschiedenis
te maken Je moest waarachtig mij
toch beter kennen, Sophie en uook
mijnheer pastoor
Ik kon het niet gelooven en ik
heb het dan ook niet geloofd, riep het
jonge meisje uit.
Wordt vervolgd.
a niHPnmnvéo