IARSKRAMER
Dansen.
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Genade-
Kapel
Oostrum
Noord-Limburgsche
Schetsen.
Provinciaal Nieuws.
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen.
prachtige
KRUISWEG
„Trans Cedron"
Waarschuwing.
De Kippenhouderij
op het platteland
tabak
Elk frekje een
>TAB.IND.È
ICTORIAfeössü
Kerkelijk Leven.
Zaterdag 9 Mei 1925
~9oe jaargang no. iy-
abonnementsprijs
per kwartaal:
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
(bij voo'uitbetaling) f 1,30
afzonderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 81.
prijs dek
advektentien
11 -8 regels 60 ci
elke regel meer 7ct
Advertenliën bij abonne
ment groote reductie.
.TEVENS
De Burgemeester van Venray brengt,
ter algemeene kennis, dat hst plein
bij de Henscheniuskuil geheel met
trottoirbanden is afgezet, daarop boomen
zijn geplant en gras gezaaid. Eenieder
wordt nu dringend verzocht daarover
niet meer te loopen. Er zijn bordjes
met »verboden toegang" geplaatst.
Bij óvertreding zal de politie ge
noodzaakt zijn procesverbaal op te
maken.
Venray, 6 Mei 1925
De Burgemeester voornoemd,
O. VAN DE LOO.
Een week na de vastenavonddagen
stond er een berichtje in »Peel en Maas"
dat eenige jongelieden zich dezen zomer
eens bijzonder wilden vermaken met
dansen, ende zij vroegen aansluiting
van velen.
Een kleine verhandeling over het
dansen is daarom misschien nietonge-
wenscht. Eenigszins gewijzigd is zij
overgenomen uit moderne dansen"
van P. H. Dansen is een vermaak, bij
zonder in trek^bij de jongeren. Dansen,
't is of er een electrische schok door
het lichaam van sommigen gaat, alleen
reeds bij het hooren van het woord
«dansen.
Alle volkeren hebben hun dansen.
Zelfs in het oude Testament lezen wij,
dat de koninklijke Harpenaar David,
dansend de Ark vooruitging.
Ik zag eens een kleine die een blijde
tijding ontving, zij danste en huppelde
van pret en sprong tegen me op, dat
ge zelf blijdschap gevoeldet om die
onschuldige vreugde. Zoo zou men
kunnen zeggen, dat het dansen den
mensch als 't ware is ingeboren, als
uiting van inwendige blijheid. Het
dansen op zich heeft de Katholieke
Kerk dan ook nooit veroordeeld, maar
zij heeft steeds gewaakt tegen uitwas
sen, gewaarschuwd tegen bepaalde
dansen, die de perken der zedelijkheid
en tucht te buiten gingen.
Wat nu te denken van de moderne
dansen.
De moderne dansen zijn in hun oor
sprong beslist onzedelijk. In «de Tijd"
van 1 Juni 1923 lezen we dat Madame
Badet, die aan de Parijsche opera ver
bonden was, op haar rondreizen in de
landen, waaruit die dansen stammen,
bemerkt heeft, dat ze in uitgelezen
kringen niet gedanst worden. Op de
vragen die zij aan de bewoners stelde,
kreeg zij ten antwoord, dat er maar
enkele plaatsen zijn waar men ze danst.
Zoowel onder zedelijk als onder
physisch opzicht laat zich niets gemee-
ners uitdenken. Ik walgde er van.
Ook in zich zelf, volgens hun wezen
zijn ze onzedelijk.
In Mapnenadel lees ik, dat de be
kende Amsterdamsche hoogleeraar Prof.
Hector Treub eens in Laren de one-step
zag uitvoeren. Na in krasse termen de
uitvoering ervan te hebben beschreven
zegt hij, de indruk welke de dans gaf
wasniet elegdfnt en meer dan bar
gemeen.
Een andere aanhaling uit Mannen-
adel van dansleeraar Hartog J Polak,
ge bemerkt wel dat het allen aanhalin
gen zijn van gezaghebbende personen,
hij noemt de moderne dansen, wan
prestaties op dansgebied, prikkelende
specialiteitennummars, waarin men
weigeren moest les te geven.
Gleo de Merode, een bekende danse
res zegt van de moderne schuifdansen,
dat het betreurenswaardige uitwassen
zijn, welke uit de salons moesten ver
bannen worden.
De Heer J. Sulsters dansleeraar le
Amsterdam schrijftZeer goed kan ik
mij vereenigen met het verbieden van
One- en Two-step, daar ook deze twee
dansen voor de jongelingen zeer prik
kelend en hartstochtopwekkend zijn.
De moderne schuif- en waggeldansen
zijn ook in hun bedoeling onzedelijk.
Hartog, J. Polak de Amsterdamsche
dansleeraar zegt: De bewering, dat ook
de wals en andere oudere dansen, ge
meen zouden kunnen gedanst worden,
kan ik niet tegenspreken, doch men
moet dat gemeene dan ook willen. De
bewegingen zelf geven hiertoe geen
aanleiding. Bij de two-step, one-step,
enz. is dit echter wel het geval. In
deze dansen is wel degelijk de bedoeling,
van den Amerikaanschen neger duide
lijk uitgedrukt, nl. den hartstocht op
wekken. In de «Times" schrijven twee
inzendersAls de dansers het symbool
begrepen van de bewegingen dier
dansen ze zouden zich wel wachten ze
voor te stellen, schrijft de een. De
ander: in een dergelijken dans is elke
beweging beleedigend voor de kuisch-
heid, en wat maar eenigszins de
onschuld kan bederven is aanwezig.
Men moet toch wel onnoozel zijn
als men nu nog wil aannemen, dat al
dat moois toevallig in die dansen aan
wezig is, en er niet met opzet is inge
bracht.
Iemand zal misschien zeggenIn
die kringen werden deze dansen zeker
zedeloos uitgevoerd, doch dat gebeurt
hier in Holland niet, zeker niet in nette
kringen. Daar kan niet de minste aan
merking op gemaakt worden.
Ik zal u wederom door vakkundigen
antwoorden. Jac. de Haas, dansleeraar,
vakkundige dus, schreef aan de redac
tie van Mannenadel. Zeker de one-step
en de two-step kunnen fatsoenlijk ge
danst worden, twee of drie maten.
Maar omdat een two- of one-steppend
paar, tijdens de uitvoering onmiddelijk
tegen elkander staat, en zij steeds
dezelfde wiebelende passen uitvoeren,
kan eenieder met gezonde hersenen
toch wel begrijpen, dat verkeerde ge
dachten gewekt worden, en dus onwil
lekeurig aanleiding geven tot onzede
lijkheid.
In ^Mannenadel lees ik nog het vol
gende van een dame die gezien had,
hoe deze dansen in zeer katholieke
kringen werden uitgevoerd.
Ik ben overtuigd zegt zij, dat een
rein, jong meisje, wanneer- het daaren
boven van het eigenlijk huwelijksleven
niets afweet, die exotische dansen on
schuldig lten dansen, maar ik noud
vol, dat het nu onmogelijk is voor een
jonge vrouw en voor iederen jongen
man. Men behoeft trouwens de blikken
der heeren maar te zien, om te raden
wat zij gevoelen.
Verschillende jongelui, die zonder
blikken of blozen die dansen hadden
aangeleerd, in geweten ondervraagd,
Eenige Toelichting.
Waar Limburg den lofzang zingt
van zijn «dierbaar Oord," daar geldt
het voor ons enkel de dierbare plekjes
van het historisch Limburg's Noorden.
Daar, waar de' felle stroom der Maas
ter linker-, het uitgestrekt Reichswald
ter rechterzijde den top van het schoone
Limburg besnoeit daar achten wij
het een trots onze woontenten des
levens te hebben opgeslagen. Spreekt
eer. Fries of een zijner buren van «het
donkere Zuiden," waaronder hij dan
ongetwijfeld gehéél Limburg samenvat,
dan komt in ons niet de minste gedachte
zeiden bij die en die dansen is hel
meisje in de macht van den danser;
en dat is in overeenstemming met wat
dansleeraars van naam toegeven «de
controle over al de moderne dansen is
ons ontnomen."
Kan men* ze dus nog zedig noemen,
als een meisje dat ten dans gevraagd
wordt moet zeggen »als u fatsoenlijk
danst." Een dwaasheid dus om te zeg
gen, in ons land worden ze fatsoenlijk
gedanst.
Doch al kon het, het zou toch niet
gebeuren
In alle landen klagen de bisschoppen.
Zou het hier dan een haar beter zijn 1
Zouden dan jver il die dansen on
welvoeglijk gadar^t worden, en hierin
Holland hoogst zedig worden uitgevoerd!
't Is om te lachen.
Het zedelijkheidsgevoel is bij een
massa katholieken afgestompt. Dat is
te zien aan de kleeding van zooveel
vrouwen en meisjes. En dan zou het
bij het dansen in al zijn scherpte zijn
teruggekeerd.
Als we daarbij denken aan de lichte
boven- en onderkleeding der vrouwen
en meisjes, vooral bij die gelegenheden,
aan de houding en bewegingen van
danser en danseres, bij die moderne
dansen, aan de hartslochtwekkende
muziek, onder verblindenden lichtschijn,
in een gezelschap dat hoe langer hoe
meer «verhit" raakt, dan is het onbe
grijpelijk, hoe een goed katholiek zulke
dansen nog verdedigen kan.
Maar al die brave jongens en meis
jes dan, die zelfs met goedkeuring
hunner ouders deze dansen aanleeren
Moet ik hierop nog antwoord geven
Als deze gelijk hebben, dan dwalen
Paus, bisschoppen en priesters. De
verdere conclusie ligt voor de hand.
Een ieder zal voor Gods rechterstoel
zijn eigen daden moeten verantwoorden.
Dan slechts is men verantwoord als
goed katholiek, wanneer men in zaken
van geloof en zeden zich buigt voor 't
gezag der Kerk.
De H. Schrift zegt Weest niet ge
lijkvormig aan deze wereld. Wie een
vriend wil zijn van de wereld stelt zich
tot een vijand van God.
RENEN.
door
JOS. BOSHOUWERS ic LENT
Gesprek tussclien Jan en Kobus,
toen ze uit de Peel kwamen.
JAN Bij Derks gaan alle kippen
dood. Ze kwijnen een tijdlang, krijgen
blauwe kamkes, worden zoo licht als
een veer en toonen zich alleen nog
een wijl tierig, als er gevoerd wordt.
KOBUS: Dat heeft hij me laatst ook
verteld en toen heeft hij een kip op
gezonden naar de Rijks-seruminrichting
te Rotterdam, daar onderzoeken ze dal
allemaal kosteloos. Hij wou er eerst
niet aan, maar toen heb ik z'n vrouw
in den arm genomen.
JAN Z'n vrouw in den arm geno
men? En wat zei ie daar wel van?
KOBUS: Och, kei el, ik bedoel, dat
ik toen aan de vrouw vroeg, of ze haar
man niet wou overhalen Vrouwen^
kunnen dat op zoo'n aardige manier,
't Lukte en een doode kip werd in een
doos gepakt en daarna gefrankeerd
per post verzonden. Hij had er een
klein briefje bijgedaan, waarop hij in
't kort had medegedeeld, wat hij zooaj
op, dat ons noordelijk Limburg daar
door aldus gebrandmerkt wordt, maar
in onze overheerschende fierheid wagen
we ons te verdedigen, al gebiedendé:
«Zie naar Zuid maar blameert Noord-
Limburg niet!"
Maar stil 1 we mogen onze dierbare
«wederhelft" zoo maar niet in enkele
trekken zwart maken want we hebben
in het geheel 't recht niet, te oordeelen
over de oneerlijke verdeeling der
natuurschoonheden.
En waarom dan zoo lofprijzen over
onze oorden
Hé, welk een naïeve vraag Lof aan
Noord-Limburg is toch niet geflatteerd
eere, wien eere toekomt!
En waarom komt het die eere dan
toe
Hoe zegt u Waarom
Sla open die kronieken over lang
vervlogen tijden, over den slag op de
Mookerhoide, over de gedenkwaardige
avonturen der bewoners van het zoo
oude Genneperhuis de sterke vesting
van weleer de historiën der kastee
len van Heijen, Bleijenbeek, met een
«enz." als repetent!
Legendes zonder einde sagen in
roerende en komische acten.
Als we dan die spannende kronieken
nog èens overlezen, o I hoe vervult ons
hart zich dan met trots en fierheid,
welke in ons gekweekt worden, als we
denken, dat de historie ons Noord-
Limburg zoo rijkelijk met zoete, stoffe
lijke herinneringen bedeeld heeft,
immers de fiere kasteelen van weleer,
ze staan d'r nog
01 ze is toch zoo spannend, die eigen
traditie, die mondelinge overleveringen,
besprenkeld met de noodige hoeveel
heid romantiek en ook weliswaar
«een weinig" versierd en uitgebreid
door enkele prikkeltjes gezouten phan-
lasie I Wat smaakt ook zonder zout?
had opgemerkt onder z'n hoenders.
JAN En.
KOBUSNa eenige dagen kwam
bericht terug, dat het de luberculose
of tering of tering was. Er stond een
heele lijst bij wat hij te doen en te
laten had.
JANTuberculose, dat moet een
lamme ziekte zijn, die, zegt meester
Janssen uit Leunen, niet te genezen is
Waar zou dat toch vandaan komen
KOBUS: Och, den Derks heeft zijn
kippen in een vochtig, vies, bedompt,
veel te klein hok zitten, je kunt er
niet in komen om het schoon te ma
ken. De mest blijft daar soms jaren
liggen. Toen ze 't laatst eens hebben
uilgehaald, bleek het, dat er zelfs een
doode kip, half verrot tusschen de
mest zat Haar poot stak er nog drei
gend boven uiiZoo kan het toch ook
niets worden
JAN En wat doet Derks nou?
KOBUS: Hij ruimt alles op en
bouwt nu een groot flink hok, waar
de zon volop in kan schijnen en dat
ook gelucht kan worden. Meneer de
Ponti heeft hem een teekening gege
ven. Die heeft het altijd over «zuivere j
eieren" aan de Roermondsche Mijn;
leveren en omdat een doelmatig huk
de eerste vereischte is, om niet alleen
vele, maar ook goede eieren te leveren
is hij steeds in de weer om de men-i
schen, die een hok willen bouwen,
van raad te dienen.
JAN: Is dat alles waar? Ik kan 't
haast niet gelooven, want verleden
jaar, toen we samen naar de Rips
fietsten, vertelde hij me nog, dat hij
de pest aan kippen had.
KOBUS Ik had er hem ook nooit
toe gekregen, als de vrouw en zijn
dochter Dora me niet 'n handje had
den geholpen.
JAN: Dora? O ja, die moest altijd
de eieren uithalen en ze heeft me wel
eens gezegd Ik wou dat vader maar
een nieuw hok bouwde, want ik zit
altijd vol ongedierte als ik de eier
uitgehaald heb.
Maar, Kobus!.... zou het nou wezen
lijk waar zijn, dat ze in onzindelijke
hokken de tering krijgen
KOBUS: Ja, buurman, de zon is
de beste doodster van alle ziektekiemen
en in de mest, die lang in het hok
blijft liggen, zonder dat er het volle
daglicht, het zonnelicht op vallen kan
daar vermenigvuldigen die ziektekiemen
zich zoo snel, dat tenslotte het hok
geheel en al besmet is. Vandaar, dat
men wel eens xegttuberculose is een
echte hokziekte
JAN Want dunk je van mijn hok?
KOBUS Beter dan bij Derks, maar
véél le klein.
JAN Weet je hoe dat komt? Toen
ik het bouwde, had ik hoogstens 40
kippen en nu wel 100, denk ik. Doch
straks, als ze in den rui vallen, dan
zal ik wel zorgen, dat de zaak in orde
komt. Want onze Drika schrijft tegen
woordig alles op en nadat ze dat ge
daan heeft, wil ze maar steeds meer
kippen houden. Ze zegt dat er veel
voordeel mee te behalen is. Ze heeft
tegenwoordig aliijd «Peel en Maas"
het eerst te pakken en wil zelfs naa
Lent schrijven, verbeeld je 1
KOBUS Ik zou niet weten, waarom
ze dat niet. doen mocht Laat het meis
je doch heur gang gaan. Mag het kind
dan niets hebben
JANZeker wel, maar ze praat al
over een broedmachien. Vertel 't maar
niet verder, wat zouen de menschen
wel van ons zeggen
KOBUS: Je dochter lijkt me een
schrandere meid en daarom moet je
haar laten begaan. Het zit er bij jou
toch zoo krap niet. Denk je misschien
dat de kippenhouderij geen voordeel
oplevert
JANEerst dacht ik dat ja, maar
nou ze alles haarfijn opteekent en dan
onder den neus duwt, verzet ik er me
zoo hard niet meer tegen.
KOBUS Flink zoo! Ik kom binnen
kort eens kijken, misschien morgen
wel, want we gaan naar Oostrum ter
bedevaart en hebben het dus op onzen
weg. Bestelt maar goed weer. Dag
Jan.
JANVan 't zelfde. Zeg ze thuis
Een Roland-sage schenkt ons niet
zooveel welbehagen als de historische
anecdotes van de onderaardsche gangen
onder de Maas door, van belegerde
forten hier en daar, van de uitgebreide
stammen van slotheeren der talrijke
sloten.
En ziet u, dat alles is nu, walmen
de schoonheid van Noord-Limburg
noemt en waarvoor men z'n historischen
waan gaat botvieren. En juist daarom
ook, is het een zoo geliefkoosd plekje
grond daar waar schijnbare groene
tapijten van weilanden zijn uitgespreid,
waar de uitgestrekte heidevelden met
de veelvormige heuvelen ons doen
denken aan de oude tijden der hunne
bedden, waar bosschen als donkere
schaduwen zich tusschen ons en onze
vorstelijke naburen voortslepen.
Nu, en over die kroniek is reeds
veel, ja veel geschreven en deswege
willen we in deze rubriek er verder
goeien dag 1
Pootverlamming by kuikens.
VRAAGIk heb Barnevelder kui
kens, die reeds einde Maart geboren
zijn, doch nu slappe pooten krijgen.
Overigens goed gezond. Wat raadt u
mij aan v. W. te L.
ANTWOORD Verlamming in de
pooten komt meer voor hij kuikens
van ongeveer drie maanden. In dit
geval kan genezing aangebracht wor
den door de dieren kunstmatig te
voeren en ze per dag een stukje ge
droogde bakkergist toe te dienen, ter
grootte van een knikkertje. Ook ver
dient het aanbeveling steeds een beetje
ruwe levertraan door het voer te
geven.
10 Mei Vierde Zondag na Paschen
WIT. Tweede gebed ter eere van den
H. Anlonius, Gordianus en Gezel. Der
de gebed voor den Paus. Gloria; Credo
Prefatie van Paschen.
11 Mei. - Maandag. H. "Wiro en
Aufridus, Bisschoppen en Belijders.
WIT. Tweede gebed voor den Paus;
Gloria; geen Credo; Prefatie van Pa
schen.
12 Mei. Dinsdag. H. Nereus en
Gezellen. ROOD. (Zwart). Tweede gebed
ter eere der H. Maagd. (Concede).
Derde gebed voor den Paus. Gloria;
geen Credo; Prefatie van Paschen.
13 Mei. Woensdag. H. Servatius.
Bisschop en Belijder. WIT. Tweede
gebed voor onzen Bisschop (omdat het
heden de verjaardag is van de bis
schopswijding van Mgr. Laurenlius
Schrijnen) Gloria; geen Credo; Prefatie
van Paschen.
14 Mei. Donderdag. H. Bonifacius
Martelaar. ROOD. (Zwart). Tweede ge
bed ter eere van de H. Maagd; Derde
gebed voor den Paus. Gloria; geen
Credo; Prefatie van Paschen.
15 Mei. Vrijdag. H. Joannes
Baptista de la Salie, Belijder. WIT.
Tweede gebed voor den Paus; Gloria;
geen Gredo; Prefatie van Paschen.
16 Mei. Zaterdag. H. Ubaldus,
Bisschop en Belijder. WIT. (Zwart)
Tweede gebed ter eere der H. Maagd.
Derde gebed voor deq Paus. Gloria
geen CredoPrefatie van Paschen.
VENRAY, 9 Mei 1925.
Rijkspostspaarbank.
Gedurende de maand April werden
op het postkantoor alhier ingelegd
f20125.42 en terugbetaald f 16151.83,
Tot hoofd aan de O.L. school te
Griendtsveen is benoemd de heer P.
Reijnders, hoofd der school te IJssel-
stein—Venray.
Voor het a.s. groote Nationale
Schuttersconcours zijn o.m. medailles
geschonken door H. M. de Koningin,
Mgr. dr. H. Nolens, P. J. Rutten lid
ook maar over zwijgen. Laten we
echter causeeren over de feiten van de
hedendaagsche bewoners, over hun
zeden en manieren.
Om wat variatie te krijgen, zullen
we het nu eens hebben over historische
dan weer over fantastische onderwer
pen, aldus gebruiken we dan niet de
minste persoonlijkheid.
Deze rubriek zal dus bevatten
anecdotes, samenspraken, fantastische
schetsen, korte verhalen, allen toege
past op en ontleend aar. de hedendaag
sche bewoners van ons Noord Limburg.
Ook zullen we nu en dan eens bezoek
brengen aan bezienswaardige streken
over geheel ons traject. Ter aanvulling
zal de lezer ook wel eens schetsen aan
treffen, die geheel van de definitie
dezer rubriek onafhankelijk zijn.
H. A. van de LEST.
Gennep, Mei 1925.