rurol
PUROL
JAN SCHARESL1BP
Fotografie-
HALT!
CRES Schoenen
W.Swaghoven
UILENSPIEGEL!
Schoenwerk
Zaterdag 6 December
Vijftienduizend boerderijen
te weinig.
Het zoogenaamd „doods"
liberalisme.
Gemengd Nieuws.
K KUILLBTON.
lagMcadsa MidafoaUagan.
Th. van Opbergen
Heerencostuums en
winterkleeding naar maat
Mooie collectie Stalen
Alle soorten Foto's,
Vergrootingen en
Olieverf-portretten
Bezoekt ons atelier.
met rubberonderwerk
Beslist waterdicht.
ambtenaren, postboden
en schoolg. kinderen
VOLKSALMANAK
voor 1925
Reparatiën
Wed. KESSELS, Kruisen.
In een Landbouwvergadering, dezer
dagen te Utrecht gehouden, bracht de
Voorzitter, L. baron van Voorst tot
Voorst, lid van de Tweede Kamer, bij
een bespreking over den economischen
toestand van den Boerenstand o.a. in
het midden, dat hier te lande reeds
een tekort van 15000 boerderijen be
staat.
Dat wi! dus zeggen, dat op het oogen-
blik reeds 15000 jonge landbouwers
vergeefs uitzien naar een bedrijf, groot
of klein. En ieder jaar stijgt dit aantal.
Onze bevolking neemt elk jaar met
minstens 100.000 zielen toe, waarvan
40.000 op 't platteland, leder jaar wordt
dus de toestand voor de jongelui in
den Boerenstand benauwder, want cul
tuurgrond, waarop nieuwe boerderijen
gesticht kunnen worden, komt er niet
bij, al zou hier en daar nog wel wat
in deze richting kunnen worden gedaan.
Maar afdoende niet.
Er zit düs niet veel anders op, dan
dat de landbouwers verhuizen naar
landen, waar wel bouwgrond beschik
baar is. Tot die landen behooren o.a.
Canada, Amerika, Australië, om ons nu
alleen maar te bepalen tot de Engelsch
sprekende landen. Zoo vertrekken er
ieder jaar b.v. 25.000 personen uit En
geland naar Australië met steun van
hun regeeringook Engeland lijdt aan
overbevolking. Om meer dan één reden
is Canada van alle landen voorloopig
het meest geschikt voor onze menschen.
Uit ons land vertrokken dit jaar
reeds pl.m. 1500 personen naar Canada.
Maar dit aantal is nog zeer gering in
verband met de onmetelijke gronden,
die nog in cultuur genomen kunnen
worden en slechts wachten op »den
boer met zijn ploeg of tractor."
Nu geven we dadelijk toe, dat het
gemakkelijker is in Holland te blijven
dan te vertrekken naar Canada, doch
als hier nu eenmaal geen nedrijt is te
vinden en in Canada wel dan is er
weinig keus.
Op het oogenblik heeft Canada een
bevolking van ongeveer 9 millioen
inwoners, waarvan naar schatting een
honderdduizend van Hollandschen oor
sprong. Daaruit blijkt, dat Hollanders
heel best slagen kunnen. En waarom
ook niet.?
Wie werken kan en wil, het boeren
vak verstaat en daarbij wat Engelsch
spreekt om zich wat gemakkelijker
onder de Canadeesche bevolking te
kunnen bewegen, wat bovendien ook
veel aangenamer is omdat men zich
daardoor veel sneller aanpast, moet
slagen.
Natuurlijk slaagt deze of gene wel
eens niet. Dat gebeurt in Holland im
mers ook wel. Iedereen kent wel van
die boeren, die zich niet uit maar in
den grond werken, doch de groote
meerderheid slaagt, zoowel bij ons als
in Canada.
Wie bij zijn aankomst in Canada
direct met de menschen zelf praten
kan, overal inlichlingen kan inwinnen,
heeft veel voor. Hij voelt zich direct
op zijn gemak. Daarom dient ieder,
en dit geldt zoowel voor de mannen
als de vrouwen en jonge dochters
die zich" voorneemt te eenigertijd te
emigreeren, wat Engelsch te leeren.
De lange herfst- en winteravonden
zijn daarvoor bij uitstek ook voor
den landarbeider geschikt. Hoe dat
onderwijs dient gegeven te worden,
wordt aan leeraars en orderwijzers
overgelaten.
Wel willen we opmerken, dat de
Afdeelingen van de Landbouwmaat-
schappijen en Tuinbouwbonden hier
een mooie gelegenheid vinden om 'n
krachtig handje te helpen. Die zouden
b.v. cursussen kunnen organiseeren.
Wellicht zouden de gemeenteraden
zulke cursussen fïnantieel kunnen
steunen, o.a. ook door 't gratis beschik
baar stellen van een lokaal met vuur
en Jicht, zooals in den Haag en Apel
doorn al gabeurt.
De Afdeelingen van de Maatschappij
voor het Nut van het Algemeen zouden
zich eveneens verdienstelijk kunnen
maken door 't oprichten van taalcur
sussen ook de vele kerkelijke ver-
eenigingen op het platteland vinden
hier mooi en nuttig werk te doen.
Uit deze taalcursussen zouden zich
vanzelf dan ontwikkelen emigratie
clubjes, waarvan de deelnemers later
gezamenlijk de reis naar het nieuwe
vaderland konden ondernemen.
Clubsgewijze vertrekken heeft veel
voor; men voelt zich dan in 't geheel
niet eenzaam, wat de opgewektheid
natuurlijk zeer versterkt.
En mocht 't om de een of andere
reden niet tot emigratie komen dan is
't geleerde immers toch nog niet weg.
Vooral de jonge dochters, die eenmaal
ook een nieuw vaderland zullen krijgen
en de gehuwde vrouwen, die met hun
mannen medegaan, moeten niet nalaten
zich wat Engelsch eigen te maken. Zij
wennen dan veel sneller.
Dan willen we er nog op wijzen, dat
het zeer gewenscht is, dat de vrouwen
goed op de hoogte zijn met de pluim
veehouderij, want die werpt daar groote
voordeelen af.
Ook hiervoor is in Holland'goede
gelegenheidop vele plaatsen worden
pluimveecursussen gehouden. Voor deze
cursussen zou men zich kunnen wen
den tot den heer G. J. Westerink, rijks
pluimveeteeltconsulent, te Beekbergen
gem. Apeldoorn, die gaarne gratis alle
noodige inlichtingen geeft.
Het werken met een broedmachine
geeft op de boerderijen in Canada
groote voordeelen, omdat men het dan
in de macht heeft de kuikens op het
geschikte oogenblik te doen geboren
worden, zoodat zij aan den leg gaan
in den tijd, dat de eieren duur zijn.
Wat men dus bij ons winterlegsters
noemt.
Wie het best zich voorbereidt, slaagt
ook het best; hij geldt voor twee. Voor
het vinden van een positie in Canada
kan men zich wenden tot de Emigratie
Centrale Holland, Anna Pauwlowna-
straat 6, den Haag, die in Canada
organiseerd isvoor algemeene inlich
tingen betreffende overzeesche landen
en Jde daar bestaande arbeidsmogelijk-
heid, tot de Ned. Vereeniging Landver
huizing, den Haag, beide instellingen
in welker bestuur regeeringsvertegen-
woordigers zitting hebben en die gratis
gaarne iedereen voorlichten.
Het »Huisgezin" spot met de naieve
menschen, die uit den politieken ach
teruitgang der liberalen in ons land
de conclusie trekken, dat »dus" het
liberalisme dood is.
Onze collega zegt er een paar dingen
over.
Zacht wat, vrienden, het liberalisme
is niet dood, ligt niet op sterven
7 Ruwe, schrale©
huid. barsten.
'kloven, sprin-^
gende lippen,
winterhanden
en voeten.
Gebruikt
Doozen v. 30. 60 en 90 ct.
Bij Apoth. en Drogisten.
1 PHARfl.FABRIÊK.A.nUrtliARDT ZEIST.
zooals ge misschien te goeder trouw,
u latende biologeeren door een paar
cijfers, meent.
Het liberalisme is daarentegen nog
altijd een geduchte macht.
Zet niet een verwonderd of onge*
loovig gezicht, maar erken de feiten.
Het liberalisme heeft niet voor
niets bijna een eeuw lang in ons
land geregeerd en zijn stempel ge
drukt op onze wetgeving, onze zeden
en gewoonten, ons denken en doen.
Het liberalisme beschikt nog over
de macht van het geld-kapitaal, over
de beurs, over handel en scheepvaart
en nijverheid en heeft daar zijn
denkbeelden gein filtreer d.
Het liberalisme is, zoo niet opper
machtig meer, dan toch grootmachtig
bij het hooger en het middelbaar
onderwijs.
Het liberalisme dat den Zondag-
schen kansel versmaadt, vindt een
dagelijkschen preekstoel in zijn pers.
Het liberalisme zielsogend on-
noozelen, die dit meent, omdat ge de
beteekenis en de macht van het
liberalisme afmeet naar Kamer-,
Staten- en raadszetels.
Gij kijkt naar den buitenkant en
beseft niets van de stille, latente
kracht van het liberalisme.
Gij strijdt, naar wij hopen, tegen
het socialismegij verwerpt mis
schien zelfs als socialistische stevin
gen, die met het socialisme niets
gemeen hebben, en gij steunt wel
licht zelf het liberalisme.
Deze veronderstelling 'die tevens
een verwijt is geldt ook voorgan
gers op politiek en sociaal, op
charitatief en ander gebied.
In de »Mededeelingen" der Petrus
Canasius-Vereeniging verhaalt dr.
Van Koeverden van een ervaring in
een stad met een kleine 40 percent,
katholieken.
De MaasbQde telt er 200 lezers, de
N. R. Grt. onder de katholieken (juris
ten en dokters lezen uitsluitend dat
blad) 300, de Telegraaf heeft onder de
katholieken een massa abonné's.
De leider der katholieke raadsfractie
krijgt als eenig katholiek blad in zijn
huis het kerkekrantje, dat naar de
keuken gaat.
Veralgemeen niet, best, maar besef
althans de beteekenis van deze ge
gevens.
Erken, dat het liberalisme, buiten
ons toedoen op menig gebied machtig,
mede door Roorasche hulp en Roomsch
geld geschraagd en gestut wordt.
En indirect helpt men daardoor ook
het socialisme, zooals we nader ge
legenheid zullen hebben aan te toonen.
Onze Bossche collega legt hier den
vinger op een wonde plek. In een ge
deelte onzer pers heeft men zich altijd
zóó blind gestaard op het socialisme,
dat men het liberalisme tenslotte niet
meer zag en ook niet gevoelde, dat
zeer veel in onze bestaande maat
schappelijke constructie liberalistisch
en niet christelijk is. Maar men zag
De eindelooze taak van yrouwen.
Gemiddeld werkt een huisvrouw
langer dan ieder ander. De rust die zij
kan nemen, is slechts een onderbreking
van haar nooit eindigende taak. Dit is
te betreuren. Alle lichaamsorganen
voelen de inspanning, vooral de nieren.
Dan vertoonen zich urinestoornissen,
zenuwachtigheid, prikkelbaarheid, hoofd
pijn, duizeligheid, pijn in den rug of
in de lendenen en zijden, loomheid,
moedeloosheid, bloedarmoede.
De yrouwen moeten er werkelijk op
uit zijn cm dit te veranderen. Meer
tijd moet worden gevonden voor rust
en voor ontspanning buitenshuis. Voor
kom zoodoende de ontwikkeling van
rheumatiek, waterzucht, steenvorming,
graveel, of nier- en blaasontsteking.
Laat Foster's Rugpijn Nieren Pillen
u nu helpen. Wacht niet, tot de ver
moeide nieren uitgeput zijn. Neem een
verstandige leefwijze aan en vertrouw
het herstellende werk aan Foster's
Pillen toe.
Verkrijgbaar in apotheken en drogist
zaken fl,75 per flacon (geel etiket
met zwarten opdruk.) 28
Gesprongen Handen
Ruwe Schrale Huid
Springende. Lippen
en Huidwondjes
PUROL in Doozen 30.60.90c* Tube 80°t
Bij Apothekers en Drogisten
Een vraag om een Przencontrole
commissie.
Het Ned. Verbond van Vakvereeni-
gingen heeft gelijk reeds gemeld tot
den Minister-President, Minister van
Binnenlandsche Zaken, het verzoek ge
richt om in verband met de duurte
een prijzencontrole-commissie te be
noemen, samengesteld uit deskundigen
die ten opzichte van het prijzen verloop
der meest belangrijke levensbenoodigd-
heden als tarwe, aardappelen, vleesch,
vet, groenten, zuivel, brandstoffen en
kleeding op de hoogte zijn. Naast deze
deskundigen dienen ook vertegenwoor
digers van de verbruikers en van de
vakcentralen in deze commissie opge
nomen te worden.
De taak van deze kommissie zou,
volgens adressante, kunnen bestaan
uit
1. Het regelmatig kontroleeren van
de fluktuaties in de prijzen op de
wereldmarkt en in den groothandel,
waarvan zij regelmatig mededeelingen
zal verstrekken aan de bevolking.
2. Het onderzoeken en vergelijken
van de kleinhandelprijzen in de belang
rijkste plaatsen van ons land, waaraan
eveneens publiciteit moet worden ge
geven.
3. Het onderzoeken en beoordeelen
van den afstand tusschen groot- en
kleinhandelprijzen.
4. Het doen van voorstellen aan de
Regeering ter beteugeling van naar
haar oordeel te hoog opgevoerde
prijzen.
Door Dr. A. S.
5.
En als Jan zijn kunsten vertoond
had, hield hij zoo brutaal de oude
muts, waarvan de klep half afgescheurd
was, voor ieder die in de herberg was
dat men er lichtvaardig een cent in
wierp, om van den rakker bevrijd te
zijn.
Jongens, jongens 1 wat gaat het er
driftig toe in »de Roskam".
Men drinkt er brandewijn met suiker
men looft en biedt; men deelt het ver
schil in twee, men geeft handslag op
handslag.
Vooral Symen Block, de blaaskaak,
de pocher van het dorp voert er het
hoogste woord.
Wat klopt hij gaarne op den broek
zak, om zijne daalders te doen ram
melen. Hoort, hoe hij pocht op zijn
gedoei Ter Kooien; op zijne paarden,
op zijn vee.
Aan processen had het den dommen
verwaanden en brutalen Symen in
vroeger dagen nooit ontbroken.
Bij procureurs en advocaten, die
hem dikwijls van de beste veeren pluk
ten, stond de man extra goed aange-
teekend. Zoo had hij 10 jaren lang
geprocedeerd, over de al of niet bezit
van een grenssteen zonder waarde
even zoo veel jaren over den eigendom
van een mutsaardnog zooveel jaren
over het al of niet bezit eener erfenis,
welke, volgens het zeggen der booze
tongen, bestond in de pruik van zijn
oom.
Hij had processen tegen den schout,
den schoolmeestér, den koster, den
veldwachter gevoerd en eens was
hij er op bedacht den pastoor in rechte
te vervolgen, omdat hij hem, krachtens
het Xe gebod, het voetpad van den
hemel wilde verbieden.
Dat echter, had de geraadpleegde
procureur gezegd, is wel het eerste
en eenigste proces dat ik niet durf
ondernemen.
Maa«- het proces dat de meeste be
roemdheid aan Symen gegeven en hem
ook veelal van zijne procesziekte ge
nezen had, was het zoo geheeten
»Hanenproces", hetwelk nu twintig
jaar geleden, ruim vijf jaren de plei
ters, procureurs, deurwaarders en an
dere tweevoetige roofvogels van die
dagen, had bezig gehouden.
Symen was toen een boerenheer van
25 jaar en had van den loozen smid
een wonderhaan gekocht, die eieren
legde.
't Scheen echter dat Sijmen niets
vond wat hij, met den besten wil der
wereld, voor een ei kon laten door
gaanmaar Sijmen, die nooit ongelijk
wilde hebben, hield vol dat de gekoch
te haan wel degelijk eiers legde, en
beloofde den smid, hem met een dezer
den baard te zullen inzeepen.
Maar de smid beweerde nu het tegen
deel van hetgeen hij vroeger beweerd
had, namelijk dat de haan geen eieren
legde, wat Sijmen dan ook zeggen
mocht.
Scheldwoorden, plagerijen, krakeelen,
kloppartijen en wat dies meer, volgden
den aankoop van den wonderhaan op
en van daar het proces, dat einde
lijk ten nadeele van den jongen Block
uitliep.
Zeven jaren daarna vocht men op de
marktdagen nog om den haan.
De partijgangers van den smid zeg
den de haan legt geen eieren 1 de
voorstanders van Sijmen zegden hard
nekkig: de haan legt eieren 1 Tot
dat Block eindelijk besloot door een
vreeseüjk dubbeltjes gevecht, de gek-
scheerderij te doen eindigen.
Op zekeren avond werd in de her
berg slag geleverdhet licht werd
uitgeslagen, en de maan, die door de
in lood gevatte ruitjes piepte, was al
leen getuige van den bloedigen strijd.
Sijmen, met een oud afgesleten en
scherp Hollandsch dubbeltje tusschen
de vingers geprangd, kerfde zijn tegen
partij zoo dapper over het aangezicht,
dat hij, enkel bij gebrek aan voldoende
bewijs, aan het spinhuis ontsnapte.
Van dat oogenblik waagde men het
niet meer, tenzij fluisterend, en in af
wezigheid van Block, van het hanen-
proces te spreken.
Hij pleegde zelfs eenen moord op
den eenigsten kraaier, die om Ter
Kooien hoef trippelde, en de kippen
waren voortaan veroordeeld zonder
heer te leven, 't Was akelig 1
Allengs geraakte de dwaze historie
slechts de aanvallen, die óók door
socialisten daarop werden gedaan, en
die eenzijdige vrees voor het socialis
me hield menigeen af van de ernstige
vraag, of onze strijd niet evenzeer tegen
de liberale als tegen de socialistische
dwalingen moest gaan.
Het liberalisme is nog lang niet
dood en menigeen uit onze eigen krin
gen houdt het mede in leven.
van den haan in 't vergeetboekmaar
Sijmen bleef zij bij; zij was vaak zijne
plaag in den dag, en 's nachts meende
hij soms het spottende gekraai in zijn
droom te hooren.
Ook, nu hij in de Roskam, na reeds
vele brandewijn geklokt te hebben en
onder het tintelen van den handslag,
eensklaps en op helderen toon, het
vreeselijke Kieke Rieke Hie hoort,
stijgt het bloed hem naar het hoofd,
want hij denkt, dat de boeren weer
met den eierleggenden haan voor den
dag komen.
't Is echter de scharenslijper, die
zijne kunsten doet bewonderen.
Al de boeren lachen met den kleinen
schelm't is ook zoo parmantelijk I
Nog eens gekraaid bravo
Maar Sijmen vergeet gebod en hand
slag. Zijne oogen gloeien, en zijne
vuisten ballend, draait hij op zijne
hielen, en nu Jan Grompel hem de
oude muts toereikt, geeft Sijmen den
knaap eene duchtige oorveeg in plaats
van een koperstuk. Ah may
Jan Grompel rolt als een bal tusschen
de beenen der boeren; maar 'tschaar-
sliepersjonk richt zich op. Doodsbleek
van gramschap vliegt hij op Sijmen's
beenen aan, doch deze schopt hem weg
als een kefferke.
Dat zal u leeren kraaien buldert
Sijmen.
Op uw dak zal het kraaien I duwt
hem Jan Grompel toe, en die bedreiging
doet de omstanders beven, want men
denkt, dat de rakker van den »rooden
haan" spreekt, dien hij over het dak
van Ter Kooien zal doen loopen dat
Kleermaker Hoenderstraat
beveelt zich beleefd aan
voor het maken van
Voor den a.s. Winter
Voor degelijk werk en goed passen
wordt ingestaan. Vraagt prijzen.
Minzaam aanbevelend.
KRUISSTRAAT VENRAY
Overal aan hui9 te ontbieden ZONDER
PRIJS VERHOOGING.
Lees dit s.v.p
ALLEENVERKOOP VOOR VENRAY
waarvoor ik 8 maanden garantie geef
Bijzonder geschikt voor
Beleefd aanbevelend, 26
Maasheezerweg 15
is wederom verkrijgbaar in den Boek
handel FIRMA v. d. MUNCKHOF.
f|ndergeteel:ende beveelt zich beleefc
aan voor het maken van
ln bruin en zwart ("handwerk)
worden SPOEDIG en NETJES uitgevoert
Manszolen en hakken f 2.25
Jongens idem van No 3639 f 1.95
Dames idem f 1 50
Meisjes idem van No 3235 f 1,25
jongens idem van No 3235 f 1,25
B idem van No 2831 f 1,10
idem van No 2427 f 0,85
Aanbevelend,
Wasschen en Strijken Boorden
Manchetten, Gordijnen enz
is, dat hij het huis boven Sijmen'i
hoofd zal doen afbranden.
De knaap is eensklaps verdwenen
hij is hulp gaan zoeken, bij den altijc
half dronken schaarslijper.
In de Roskam is het twistvuur aar
't branden. Nellis Trog, de bewonei
van den Hooiberg, ook een schoon ge
doei, trekt waarempel partij voor der
scharesliep.
't Was zoo'n ronde, gulle kerel, di<
Nellis, en altijd recht door zee. Geer
isegrim, neen, dat in 't geheel niet
Geen krakeelder, maar onrecht, neen
dat verdroeg hij niet
Gij moest den jongen niet slaan
zegde Nellis.
Hij moet mij niet uitdagen
Uitdagen?... Wat weet dat kim
van uwe gekheden! Uitdagen! spot hi
voort. Dat neemt een onnoozel kinder
spel voor eene uitdaging aan Gij moes
beschaamd zijn....
Het zijn in allen gevalle uwi
zaken niet.
't Is eene lafheid een kind t<
slaan.
Hagij durft den schavuit voor
sprekenmaar gij hebt hem zeker op
gestookt, omdat gij zelf denmoedtnie
zoudt hebben.
Ik ben geen krakeelder, maar
mangelt mij niet aan moed.
Welnu kraai dan eens, als g«
durft.
Dat durf ik wel.
Gij durft niet
Daar kraait Nellis Kieke Rieke Hie'
den ruwen boer in het aangezicht.
Het stormt in Sijmen's ziel. De vuist
een moker gelijk, gaat snel in de hoog
te. Boeren en boerinnen vliegen tui
schen beiden. Sijmen heeft nu reed
een scherpsnijdend dubbeltje lusschei
de vingers.
Wordt vervolgd.