Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Tweede blad.
tiet gouden Bidsnoer,
De Kippenhouderij
op het platteland
KKUL LJ LTIJJTOISI
De Wereldbrand.
een paar goed ge
poetste schoenen
aan te kunnen trek
ken is een klein
levensgenot. Eniede-
ren morgen is het een
genoegen te zien,
hoe fijn ze glanzen,
(sedert ik ze met
bruine of donker
bruine ERDAL
behandel.
Zaterdag 3 Juli 1924
4Be Jaargang No 27
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL:
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
(bij voo uitbetaling) f L30
afzonder!. nummei s 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 81.
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
1—8 regels 60 ct
elke regel meer 7'/« ct
Advertentiën bij abonne
ment groote reductie.
door
JOS BOSHOUWERS te LENT.
Kippendiefstallen.
Aanhoudend lezen wij in de dag- en
weekbladen over kippendiefstallen, die
eene al brutaler dan de andere. Het
is zelfs zoo erg, dat de menschen hun
dieren vaak niet meer buiten de boer
derij durven laten overnachten.
Ook in de streek, waar dit blad ge
lezen wordt, komen zulke diefstallen
voor. en als er geen radicale middelen
ter bestrijding worden aangewend, zal
het o. i. in de toekomst gewoon een
onhoudbare toestand worden.
Velen toch zijn werkeloos, vooral in
de groote streken en juist de ongure
individuen zakken het platteland af,
om hun slag te slaan.
De Kring Oss van den Noord-Brab.
Chr. Boerenbond is nu bij zijne afdee-
lingen eenige krachtige actie begonnen.
Namens de Kring zijn alle afdeelingen
in dat ressort verzocht bij hunne ge
meentebesturen aan te dringen op een
vervoerverbod van pluimvee tusschen
zonsondergang en zonsopgang. Alleen
wanneer het hoofd der politie een ver-
voerbiljet afgeeft, is de vervoerder dan
gedekt.
De Kring geeft aan de politie een
premie voor bekeuring bij elke over
treding, die een vonnis ten gevolge
heeft.
Ravenstein heeft een prachtig voor
beeld tot navolging gegeven.
De raad daar stelde met algemeene
stemmen eene verordening vast, waar
bij verboden werd pluimvee te ver
voeren tusschen zonsondergang en
zonsopgang. Het hoofd der politie
alleen kan ontheffing verleenen.
De raad keurde verder met alge
meene stemmen goed, dat de politie
voor elk procesverbaal, dat een vonnis
tot gevolg heeft, behalve den premie
van den Kring ook nog een premie
uit de gemeentekas zal ontvangen, vari-
eerende van f 10 tot f 50, dit ter beoor
deeling van den Raad.
Mij dunkt, dit alles zal ten gevolge
hebben, niet alleen dat de politie nog
actiever zal optreden dan tot nog toe,
maar ook, dat er bij de langvingers
meer de schrik in zal komen.
Melk voor hoenders, kuikens en
kinderen.
Er is niets zoo goed voor hoenders
(voornamelijk voor de productie van
eieren) en kuikens als melk, in welken
vorm ook verstrekt. Te samen met
granen en groenvoer is het niet alleen
een krachtvoeder, maar geeft de meest
gewenschte resultaten.
In een geneeskundig tijdschrift werd
hieromtrent het volgende geschreven
»Melk is rijk aan alle levendmaken
de bestanddeelen. En dit moet ook zoo
wel zijn, daar alle zoogdieren voor
geruimen tijd niets anders, nuttigen
20.
Op mijne vraag of al de bewoners
van «Doeblenburg" gered waren, gaven
zij ten antwoord, dat hun meester zich
zeiven had gered, hetgeen mij bijna
onmogelijk toescheen daan hij van zijne
kneuzingen nog niet genoegzaam her
steld was, maar in tijd van nood be
proeft men het onmogelijke, en zoo
kon het hier ook zijn De jonkvrouw
was de eenige, die zich nog in gevaar
bevond; maar mijnheer Van derWilk
zou haar redden; zij stonden er al
juist over te praten, dat, als het nog
een beetje duurde, het wel eens voor
beiden te laat kon worden, om de
vlammen te ontkomen. Werkelijk zag
ik den rentmeester de breede houten
ladder, die men tegen den nog onge-
deerden rechtervleugel had aangezet,
reeds voor een groot gedeelte opge
klommen. Hij scheen, ter halve hoogte
°P het bekende plat, Jat zich aan
weerszijden bevond, gekomen, te be
raadslagen. Zijn besluit was echter
spoedig genomen. Indien hij schielijk
handelde, kon hij de kamer van de
freule nog bereiken langs een weg,
n^aiV ^erïl geen beletsel was.
Dit beproefde hij. Eenige seconden
verliepen en ik voelde mijn hart hoor
baar kloppen. Een daverend hoera ging
Melk is feitelijk het eenigste volmaakte
voedsel. Voor opgroeiende kinderen is
daar niets betersniets bevordert den
groei heter en geeft beter voeding. Na
melk, zijn eieren het beste en komen
de bestanddeelen van melk het meest
nabij. Koemelk is rijk aan calcium en
dit zout is zoo belangrijk en nuttig
voor een krachtige ontwikkeling, ter
wijl het verdei de zoo noodige vita-
ninen bevat, om het meeste uit het
voedsel te trekken."
En zoo kunnen wij dit uitstekende
product ook meer aanwenden voor ons
pluimvee, daar melk in alles voorziet,
wat onze dieren noodig hebben, om
gezond te ontwikkelen en productief
te zijn.
De dokter verklaarde ons als kin
deren dagelijks een halve liter melk
gebruiken, zullen zij nooit aan onder
voeding lijden.
Men wake er echter voor, dat de
melk niet verzuurt.
Dan helpt zij ook de ruiende hoen
ders vlug in de veeren. De eieren zijn
duur op 't oogenblik, zullen van den
winter waarschijnlijk heel prijzig zijn,
omdat er bij het vroeg-broeden zooveel
tegenslag was, daarom is het noodig
dat wij alle zeilen bij zetten, om zoo
veel eieren te rapen als maar eenigs
zins kan.
We geven dus ook de kuikens eens
per dag eene portie melk, Hoe krach
tiger deze worden, hoe eerder toch ze
aan den leg gaan en hoe meer weer
standsvermogen ze in den winter zul
len hebben.
Karnemelk is ook buitengewoon
goed voor kuikens zoowel als voor
leggende en ruiende hoenders.
Karnemelk geeft bovendien levens
lust en wekt op tot flink eten.
De toekomst is voor den kippen
houder o.i. zeer hoopvol.
Laat ons daarom zorgen voor krach
tige dieren, m.a.w. maken wij steeds
meer en meer gebruik van melk,
karnemelk en onderroom. Onder eiken
vorm is melk buitengewoon verster
kend.
Hanen aanschaffen.
Wie een flink stel kuikens heeft
gefokt, moet nu trachten daar een vol
doend aantal onverwante hanen bij te
krijgen.
Hanen met papieren 1
Dat wil zeggen, hanen van erkende
afstamming.
Wij weten zeker, dat er nog een
massa lezers van Peel en Maas zijn,
die geen kuikens hebben, afkomstig
van Horst. Dezulken moeten nu eenige
hanen zien te krijgen, die wèl van
Horst afstammen.
Allicht zijn ze nu in de gelegenheid
bij den een of anderen vriend of ken
nis klaar te komen tegen een schap
pelijke prijs.
In 't najaar of nog later gaat dal
zoo goed niet meer.
De haan beinvloedt alle broedeieren
de kuikens, die daaruit geboren wor
den, hebben allemaal 50 pet. van zijn
bloed.
Laat dus de gelegenheid niet voor
bijgaan. Denk er aan, dat de eieren
£uur zijn, nog veel duurder zullen
worden ook.
Niet klagen over slechte tijden, maar
handelen 1
Dat wij alles toch zoo vaak moeten
herhalen 1 Schaft liever een paar te
oude hennen meer af en koop voor
dat geld prima fokhanen.
Of ze in Horst te krijgen zijn, isme
onbekend. Zoo ja, dan moet men daar
heengaan
Een gang naar Horst is immers
geen doktersgang
er op, toen hij met het ontstelde meisje
verscheen, wier gelaat, bleek als een
doode, door de roode vlam werd be
schenen. Zij had al hare geestkracht
en moed verzameld, en ofschoon lang
zaam en trillend, bewoog zij zich aan
de hand van haar redder voort, zonder
diens hulp zooals men gedacht had,
noodig te hebben om gedragen te
worden, daar het volstrekt geene ver
wondering zou gebaard hebben, indien
de schrik haar hui ten kennis had ge
bracht.
Met haar redder eindelijk behouden
het plat genaderd, fluisterde zij hem
iets in het oor deze schudde het
hoofd, als wilde hij bepaald zijne af
keuring te kennen geven toen klonk
hare slem op een vlijmenden, angst-
verwekkenden toon, door de lucht:
Mijn rozenkrans 1 mijn rozen
krans 1 o, moeder, hij is verloren!....
en zij zonk in onmacht neer, terwijl
mijnheer Van der Wilk, door andere
helpers, die eensklaps toesnelden, bij
gestaan, met de grootste moeite haar
de ladder afdroeg.
Eindelijk was zij in veiligheid. Het
duurde eenige oogenblikken en zij
herstelde langzaam. De rentmeester
had bevel gegeven om een rijtuig uit
het dorp te halen en freule Constance
naar het voornaamste logement te
brengen. Doch zij weigerde, hare han
den wringende en weeklagende over
het kostbare, geheiligde bidsnoer, dat
zij tegen den wensch van hare sterven
de moeder nu voor altijd had verloren
Haar blik drong zoekend door de
menigte heen, maar zij vond niet, wat
28 Juni herdachten wij als den
zwarten dag, waarop de moord te
Serajewo in 1914 plaats had.
Nog enkele weken, en het zal 10
jaren geleden zijn, dat de wereldbrand
uitbrak.
Zonder eenig adjectief zijn het woord
en het begrip «wereldoorlog" al in
drukwekkend genoeg. Ieder, behalve
kinderen, weet nog van den schok die
de politiek van de XXe eeuw in andere
beddingen zou werpen, en niet alleen
de politiek; alles, zelfs het huiselijke
leven der nomaden in het ontoeganke
lijkste hartje van Azië is gegrepen en
veranderd.
In eenige artikeltjes welke door ons
ontleend zijn aan het R. Nbld. zal het
voornaamste van wat er voor 10 jaren
gebeurde in de maanden Juni, Juli,
Augustus en September 1914, worden
vermeld en, waar noodig, met enkele
nog niet gepubliceerde onthullingen
uitgebreid.
Neem een kaart voor u, van Europa,
zooals het er uitzag in het uiterlijk-
kalme begin van 1914. Hoe machtig en
groot was het keizerrijk Rusland 1 waar
zijn thans nog .Romanows wat is er
van 'swerelds grootste rijk over?....
Het moest 1924 worden eer men wist
dat het beetje overgebleven asch van
de vernederde Russische keizerlijke
familie in Frankrijk en in Peking be
land is.
Een grijze keizer regeerde over een
•ijk, dat we kenden als Oöstenrijk-
Hongarije. De man is gestorven, «na
dat hem niets bespaard was gebleven".
Toch!, één ding is hem bespaard ge
bleven. Hij heeft het niet meer gehoord,
hoe het kraakte en scheurde van de
Alpen tot de Karpathen, en hoe al de
rassen enstammen tusschen Adriatische
Zee en de Proeth den Habsburgschen
boedel zouden scheiden. Weenen leeft
nog, maar herleeft het ooit weer tot
zijn vroegeren staat?....
De Balkan. Twee Balkan-oorlogen
hadden den Turk, reeds voor 1914,
verdreven. De wereldoorlog zou den
Turk den genadeslag toebrengen. Van
den Zieken Man zou alleen de klank
van zijn naam overbIijven.\Nog nooit
heeft een rijk zooveel slagen gehad en
zooveel verliezen geleden als Turkije....
edoch; van de verliezers en beroofden
is het het eenige rijk dat, hersteld en
ontdaan van lastige corpulentie en te
grootheid, weer meedoet. In 1914 was
Turkije iets, datoostelijk van Adrianopel
ergens begon". Nu is het 1924; de
Turk zit, branie achtiger dan ooit, weer
westelijk van Adrianopel, maar heeft
veiligheidshalve een nieuwe hoofdstad
aangeschaft, Angora, ergens in Klein
Azië. Houd het in de gaten I
zij zocht. Bevende aan al haar leden,
vroeg zij dezen dan genen of mén
haar vader had gezienzoo hij gered
was, moest hij zich hier bevinden;
doch niemand die een bevredigend
antwoord kon geven. De rentmeester
had haar gezegd, dat haar vader het
gevaar was ontkomen, maar hij had
dit bericht van een ander vernomen,
en als zij zich tot den berichtgever
wendde verhaalde die haar, dat hij het
ook van een der bedienden had
hoord. Het dienstpersoneel, dat altijd
nóg in eene bonte groep bijeenstond,
werd ondervraagd aoch geen der zes
personen had den jonker, nadat de
brand was uitgebroken, in veiligheid
gezien. Zij liep nu met den snellen
tred van een radelooze op mij toe,
vatte mijne beide handen en riep:
Jasper, Jasper, zeg mij toch, waar
is mijn vader I Zij hebben mij gezegd,
dat hij gered is, maar ik geloof het
niet, want dan moest hij hier zijn 1
O, mijn hart zegt het mij, dat hij nog
in gevaar ishelp hem, help hem
Jasper, Jasper, red mijn vader vaneen
vreeselijken dood. Och, nu eerst gevoel
ik, hoe dierbaar hij mij is 1
Zij wachtte niet eens op mijn ant
woord, en begaf zich weer naar een
anderen toeschouwer om diens hulp in
te roepen, maar allen aarzelden, en
het was ook bijna zeker, dat eene po
ging tot hulp den redder zelf het leven
zou kosten.
Mijn hart was goed genoeg. Ik
voelde zelfs dat het mijn plicht was,
het onmogelijke te beproeven, maar
ronduit gezegd, ik had er den moeu
99
Duitschland en de Duitsche koloniën
wat is ervan over, en in welke gedaante
Waar is de vreemde glans van
Hohenzollerns? Wie is het, die er
winkelend door de straten van een
Utrechtsch dorp wandelt?
Zoo zou men alle landen stuk voor
stuk kunnen noemen en nagaan. In
dien noodig, zal dat ook gebeuren.
Maar er is meer. Wij zitten met de
vraagWie en wat waren schuld aan
den Wereldbrand? Welke geheime
machten wroetten er Waar lag een
lont, en wie stak die aan?
Algemeen wordt, gemakkelijkheids-
halve, aangenomen, dat de moord te
Serajewo, van den Servischen opge
schoten jongen op den Oosten rij ksch-
Hongaarschen troonopvolger en diens
gemalin, den oorlog ontketend heeft,
'mdat het een aan den dag getreden
feit is?, dat, voor iedereen begrijpelijk,
wel conflicten van grooter omvang
tengevolge moest hebben waarschijn
lijk wel.
niet toe en ik was overtuigd dat, zoo
de oude jonker zich nog in 't kasteel
bevond, en ik het waagde door de
vlammen heen te dringen om hem te
redden, het zeker mijn eigen leven
zou gekost hebben. Voor zulk eene
daad moet men vastberaden zijn en
mijn geest was zoodanig in de war,
dat ik vreesde verkeerde middelen aan
te grijpen en op het oogenblik van
handelen te bezwijken. Tusschen de
vlammen, die zich als twee reusach
tige longen verdeelden, bevond zich
een enkel raam, dat nog niet geheel
was aangetast. Aller blikken waren
daarop gericht, toen opeens een angst
kreet daaruit onze ooren trof, die een
dof gemompel van ontzetting door de
menigte deed heengaan. Op hetzelfde
oogenblik vertoonde zich de jonker
voor het venster, zijne armen uitste
kende als tot een smeekgebed, om het
behoud van zijn leven.
Jonkvrouw Constance gaf een vlij
menden gil. Zij vloog naar de bedien
den en smeekteRedt, redt mijn
vader, ik zal u rijk beloonen. AP es,
alles zal ik u geven God zal u daar
enboven zegenen voor die goede daad.
Hebt ge aan niets meer voor uw
ouden meester over riep zij, hare
handen wringende, toen zij zag dat
het dienstpersoneel roerloos bleef staan.
Het is te laat, freule, was het
antwoord, wij zouden ons leven ten
offer brengen, zonder uw vader van
dienst te zijn
Gevoellooze, ondankbare men
schen 1 verweet zij hun ten onrechte
in haar waanzin, uwe lafhartigheid
De wereldoorlog echter, lag reeds
lang klaar. In het geheim wachtte hij.
En toch was het een tamelijk-knus
Europa, dat Europa van medio-Juni
1914
Juni 1914: laat ons de knusse wan
deling langs enkele landen beginnen
In Frankrijk had men politiek....
pleizier gehad in heteendagsministerie
Ribot, en Viviani kwam aan het be
wind, maar geen rustig burger dacht
dat Viviani het moeilijker of makke
lijker zou hebben dan Ribot. Veeleer
maakte men zich druk over stakende
postbeambten, en drukker nog over de
«zichtbaar" verzakkende straten van
Parijs. U zonnig Frankrijk!
In Engeland kwamen de politie
agenten handen tekort, om de tierende
magere suffragettes (vrouwenkiesrecht-
dames) nachtjes te laten brommen.
Engeland grinnikte. Engeland ergerde
zich amper.
Tusschen - Griekenland en Turkije
heerschte spanning: dat bracht nu
maakt de dochter uws meesters to1
eene wees
Niettegenstaande de spuitgasten en
ook zij die aan de pompen stonden, al
hunne krachten inspanden, nam de
brand met teugellooze woede toe.
Vonken en sintels vlogen tusschen
den laaien gloed met vreeselijk ge
knetter de lucht in, en tusschenbeide
scheen het of er zware kanonschoten
werden gelost. Nog altijd speelden de
vlammen om het raam heen, dat tot
nu toe vrij was gebleven, doch hare
vurige tong lekte nu bijwijlen het
kozijn en het verschroeide hout werd
insgelijks aangetast. De jonker, die
waarschijnlijk door de felle hitte zich
genoodzaakt had gezien terug te trek
ken, vertoonde zich weer voor het
venster en schreeuwde met heesche
stem om hulp. Ik kan u de ijselijk
heid van het tooneel niet beschrijven,
en nu nog beef ik, als ik eraan denk,
Verschrikkelijk! verschrikkelijk!
riep ik, en de drie toehoorders, die,
evenals ik, met angstige spanning
zaten te luisteren, herhaalden met mij
dat woord. Bertha was uit hare slui
mering ontwaakt en wierp haar brei
kous terzijde om den loop van het
het verhaal te volgen, en Jasper ging
voort met eene stem, die van ontroe
ring en vermoeienis tevens getuigde
Ik geloof niet dat een enkel man,
van allen die bij de ramp tegenwoor
dig waren, nog een oogenblik aan de
mogelijkheid van eene redding geloof
de. Flinterman, dien ik sedert lang
was kwijtgeraakt, kwam ik in het ge
woel weer tegen. Zijn gelaat had