franco^per^posst t Weekblad voor VENUAY, H011ST en Omstreken. tsrJ'"
Het begin van
Duitschland's einde.
Fuico van Bern
Provinciaal Nieuws.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen
EETJIELETOISr.
Oe grooten worden gespaard
Een geneesmiddel tegen
mond- en klauwzeer
Zaterdag 27 October 1923
44e Jaargang No 43
PEEL EN MAAS
voor het buitenland 7 Advertentién bij abonne.
ifiXhliumm^a'sc0 Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VHNRAT. Tel. No. 51 gro° e re ucl,<:'
Zaterdag ,20 October j.l. is wel een
noodlottige dag geweest in de geschie-
van Duilschland.
Op dien dag hief de Rijksregeering
den steun, aan het Roergebied op.
De regeering is wanhopig en weet
niet welke maatregelen te treffen nu
Poincaré directe onderhandelingen
heeft afgewezen.
De industrieelen zullen drie maanden
lang herstelkolen voor eigen rekening
afleveren.
Het Rijk zal de aldus voorgeschoten
bedragen naderhand terugbetalen.... in
dien het er nog ooit toe in staal zal
worden.
Overal in het land breken icderen
dag weer nieuwe onlusten uit welke
veroorzaakt zijn door de krankzinnige
prijzen der levensmiddelen.
Dienzelfden dag ook terwijl de
crisis met Beieren reeds tot een for
meel opstandige daad van dezen slaat
legen het Rijk leidde werd deRijn-
landsche republiek uitgeroepen.
De Frei Rheinland-partij staat aan
hot hoofd der afscheidingsbeweging
waaraan behalve nog de Rheinische
Yolksvereinigung van Dorten, ook de
Fransche en Belgische bezettingstroepen
schijnen mede te helpen.
Tot nog toe blijft de toestand in de
kersversch uitgeroepen republiek rustig.
Men kan zelfs zeggen dat het volk de
gebeurtenissen met een doodsch fata
lisme ondergaat terwijl velen te ken
nen geven niets anders te verlangen
dan levensmiddelen en werk, en ver
lost te worden van de Mark.
De separatisten troepen zijn reeds op
gerukt naar de andere steden in het
Rijnland. In velen waren zij welkom
in Munchen-Gladbaeh werden zij op
geweervuur onthaald.
De nieuwe regeering heeft met meer
succes dan tot heden met haar troepen
kon gebeuren, het Rijnland met bekend
makingen overstroomd welke als volgt
luiden
Eindelijk is de tijd daar, dat Rijn
land zich bevrijden kan van het
Pruisische juk. De Pruisische regeering
is afgezet. Thans breekt een tijd van
vrede en rust aan voor het Rijnland-
schc volk. In vrede en vriendschap
willen wij met de omliggende volken
leven. Gedaan is het met de Pruisische
methode."
Op een ander groot manifest wordt
de bevolking mededeeling gedaan, dat
elke tegenstand Legen de nieuwe regee
ring met de wapenen onderdrukt zal
worden. »De nieuwe regeering", staat
daarin, »zal voor arbeid zorgen en ook
levensmiddelen zullen voldoende be
schikbaar gesteld worden. Plunderingen
en ordeverstoringen zijn streng ver.
22
Dagelijks werd het overwicht grooler
dat Heilsberg op zijn meester verkreeg,
en deze volgde bijne werktuigelijk de
dwaze grillen van zijn gunsteling op.
Van hoeveel omvang ook de macht van
Hensberg was, toch gevoelde hij zich
diep ongelukkig. Met nijdige oogen be
schouwde hij den rijkdom van anderen
en met bitterheid herdacht hij hoe ook
eenmaal zijn vader meester van uitge
strekte bezittingen geweest was. De
zucht naar schatten werd met den dag
levendiger, en kende weldra geene
grenzen meer. Op het gebied van Her
man, had hij zich ingsgelijks aan
knevelarijen schuldig gemaakt, die
echter door zijn meester zeer euvel
waren opgenomen, en nogthanswist hij
zijne zaak zoo goed te verdedigen, dat
het recht immer aan zijne zijde bleef.
Ilij zag echter in, dat om zijn meester
geheel aan zich te onderwerpen, hij
hem in zijne strikken moest verwar
ren, en hem tot eene daad moest
trachten te verleiden, die met zijne eer
als edelman en zijn plichten als Chris
ten geheel in strijd was. Het toeval om
dit helsche plan te volvoeren, diende
hem uitmuntend.
Eene zuster van Herman was eenige
jaren geleden, tegen den zin harer
boden." De proclamaties zijn geteekend
door den heer Deckers en Dr. Guthardt,
een Akensch geneesheer.
Duitschland vertoont op het oogen-
blik nog slechts den aanblik van één
groote ineenstorting waarbij het gevaar
onder de puinen bedolven te worden,
tot 't uiteenvallen der Republiek rnoet
leiden.
De verhouding tusschen Berlijn en
Munchen is nog geenszins verbeterd
en het ziet er eerder naar uit dat
Beieren slechts het meest gunstige
oogenblik afwacht om zonder veel
kleerscheuren den chaos te ontvluch
ten.
Met 't uitvaardigen over en weer van
proclamaties traenten beide partijen
stemming te maken.
Zoo heeft de chef van de Rijksweer,
generaal von Seeckt zich tot het leger
gericht waarbij hij verklaarde dat de
maatregel der Beiersche regeering 'n
ingrijpen beteeken t in de militaire
leiding, dal legen de grondwet is ge
richt. Wie dit bevel der Beiersche
regeering opvolgt, schendt zijn aan het
rijk afgelegd en eed. Hij spoort de
Beiersche divisies aan, hun aan het
rijk afgelegden eed trouw te blijven en
zich onvoorwaardelijk te onderwerpen
aan de bevelen van den chef van het
legerbestuur. De generaal voegt eraan
toe, dat hij zich van de trouw aan het
rijk van alle andere deelen van het
leger overtuigd acht.
De Beiersche regeering heeft het
blijkbaar niet eens noodig geoordeeld
op deze laatste proclamatie te antwoor
den doch haar eigenlijke bestuurder,
de dictator von Kahr, regeert en
heerscht te München als ware hij niet
slechts een voorlooper der Wittels-
bachers doch een lid zelf van dit Huis.
En onderwijl groeit het leger der
werkeloozen op onrustbarende wijze,
vermindert de waarde der Mark, voor
zoover daarvan nog sprake kan zijn,
ontbreken de levensmiddelen de steen
kolen... en de winter staat voor de
deur.
Somberder dagen heeft Duitschland
niet gekend als die welke het thans
tracht door te worstelen.
Naar aanleiding van een klacht,
socialistischen groolschreeuwers nage
bouwd, als zouden in Nederland maar
aldoor de kleine zware belastingen be
talen en de grooten ontzien worden,
schrijft de »Limb. Koer." het volgend
veelzeggend stuk
»Hoe komt hij aan het idee, dat de
kleine luyden de zwaarste lasten heb
ben te torsen, en zij, die in den oorlog
schatten hebben verdiend, bijna niets
hebben bij te dragen Heeft hij nooit
van de O.W.-belasting gehoord, die 30
procent der gemaakte oorlogswinsten
opslokte, ook al werd er later schade
op de handelsoperatie geleden
Cijfert hij ganschelijk de Vermogens
belasting weg Denkt hij niet aan de
Personeele Belasting, die voor den
midden- en den hoogeren stand uiter
aard veel hooger is dan voor de min
der gegoeden Vergeet hij de Rijks
inkomstenbelasting met hare lage aan-
betrekkingeii; met een edelman van
Wieringen genaamd, wiens geslacht
immer dat der van Heusden vijandig
was geweest, in den echt getreden. In
plaats dat nu de veele door den heiligen
band, die de leden der wederzijdsche
familie vereenigde, zou bijgelegd wor
den, werd de kloof, die hen scheidde
nog grooter, en daar hierbij nog onrust
stokers in het spel kwamen, zoo viel
er aan geene verzoening te denken,
Dit huwelijk waaraan de zegen der
ouders ontbrak, was echter zooals men
zulks veelal ziet, niet gelukkig. De
echtgenoot stierf ten gevolge van een
noodlottigen val van zijn paard, onver
wachts in het bloeien zijner jaren,
werd hij weggerukt en de bedroefde
gade had de smart, hem voor wien zij
alles opgeofferd, en die haar des mor
gens nog vol vuur en levenslust ver
laten had, nog dezelfden dag koud en
levenloos het kasteel te zien binnen
dragen.
Na dit verschrikkelijk ongeluk was
de arme vrouw in een droefgeestigheid
vervallen, die zij zelfs op het gezicht
van haren lieven Hendrik, een kleine,
aanvallige knaap, niet overwinnen kon
en slechts weinige jaren nadat de echt
genoot was ten grave gedaald werd op
nieuw het graf ontsloten, om de stof
felijke overblijfsels der liefhebbende
gade aan de zijde van den te vroeg
ontslapen man te doen nederzinken.
Op eene behendige wijze wist Hens-
berg van deze omstandigheid ter be
reiking van zijn doel partij te trekken.
Hij wees zijn meester op de uitge
strekte bezittingen, die nu aan een
slagen in de onderste rangen en hare
geweldige progressie, die op de hooge
en allerhoogste inkomens tot de helft,
ja driekwart toe van het jaarlijksch
revenu inslókt? Weel hij niet, dat deze
maatstaf ook bijv. geldt voor de beta
ling van schoolgeld, zoodat voor het
zelfde onderwijs, in dezelfde school
klasse verstrekt, de een voor zijn
kinderen f3, de onder f30, een derde
f300 betaalt.
Laat men toch de dwaze idee niet
verspreiden, die van socialistische zijde
pleegt te worden voorgepraat, dat de
Nederlandsche Staal de kleinen belast
en de grooten verlichtOok met de
Grondbelasting, de Successie en andere
heffingen weet hij de bezitters heusch
wel te vinden. Indien dit niet het geval
ware, hoe zou het dan te verklaren
zijn, dat builenlandsche werklieden zoo
gaarne naar Nederland komen, en
Nederlandsche kapitalisten hun toe
vlucht in het buitenland gaan zoeken
De heffing op de hooge inkomsten
in Nederland is nu reeds van dien aard,
dat ook de geringste verzwaring een
verderen uittocht van kapitaal naar
het buitenland zou veroorzaken. Wat
die dragers nog helpen meebetalen,
zal dan door de kleineren meer moeten
worden opgebracht. Meenen ze daardoor
beter te worden?
Wat gaal er gebeuren, als het kapi
taal ons land ontvliedt, en onderne
mingen en bedrijven niet meer over
genoegzame bedrijfsfondsen gaan be
schikken Natuurlijk dat de werkgele
genheid inkrimpt, en er meerdere
duizenden arbeiders en bedienden
(laten we dit woord bezigen ter onder
scheiding van de beambteu in open
baren dienst) met hunne gezinnen....
niet met 10 of 20 procent gekort wor
den dit is voor velen hunner reeds
geschied inaar geheel broodeloos
worden en ten algemeenen laste
komen der belastingschuldigen, waarbij
ook de ambtenaren hun aandeel zullen
hebben bij te dragen.
We geven deze aanteekeningen niet
als een pleidooi voor de meer gegoeden
maar om te doen zien, hoe de werke
lijke toestand is, en hoe het eco.nomisch
samenstel van dien aard is, dat de
druk, dien men op een bepaald punt
legt, zich indirect weer over de heele
linie verplaatst."
Dr. D. M. Hoogland, veearts te Breu-
kelen, meent een geneesmiddel tegen
mond- en klauwzeer te hebben gevon
den. Hij heeft een aantal personen
uitgenoodigd tot bijwoning van een
demonstratie van zijn geneesmiddel,
o.w. de heer A. van Wijnen, voorzitter
van den bond van Kaasproducenten te
Gouda. Aan diens verslag in hetweek-
blad De Producent ontleenen wij het
volgende
"Voorop inoet worden gesteld, dat dr.
Hoogland geen voorbehoed-, maar een
geneesmiddel demonstreerde. Volgens
zijn mededeeling voor den aanvang der
proef zou zijn behandeling bestaan in#
knaap zouden vervallen, die uit zulk
een gebaat huwelijk was voortgesproten.
Hij beweerde dat niemand meer recht
op die goederen bezat, dan Herman,
daar zij de bruidschat zijner zuster
hadden uitgemaakt, en hij achtte het
eene gewetenszaak, den ridder hierop
opmerkzaam te maken, daar hij zijne
kinderen toch niet ten voordeele van
een bastaard, zoo noemde hij den on-
gelukkigen wees, mocht benadeelen.
Herman merkte hem wel op, dat
die goederen zijne zuster bij erfenis
waren ten deel gevallen, dat zij deze
op reeds jeugdigen leeftijd van een
Tante, die eene bijzondere voorliefde
voor haar koesterde, in vrijen eigen
dom ontvangen had, en dat hij dus
geen recht bezat, zich deze eigendun
kelijk toe te eigenen. Maar de sluwe
verleider had op dien tegenstand en
op Herman's zwak karakter gerekend,
en hij was er bijna zeker van dat
zijne genomene maatregelen geen lan
gen wederstand zouden ontmoeten; Hij
had zich dan ook niet bedrogen de
ridder bezweek eindelijk voor de
schoonklinkende bedrogredenen zijns
gunstelings, en stemde er in toe den
knaap in stilte te laten oplichten, om
op die wijze voor altijd van hem ont
slagen te worden. Hensberg werd met
het ten uitvoer brengen van deze taak
belast.
De knaap werd nu onder een vreem
den naam, door een der vertrouwelin
gen van Hensberg, aan zeer behoeftige
lieden toevertrouwd, die beloofden den
knaap groot te brengen alsof het hun
eigen kind ware, en onder eed beloof-
ziek maken der dieren door besmetting,
om ze daarna door de behandeling in
korten tijd door de ziekte heen te hel
pen zonder dat er na-gevolgen als
kwade pooten en uiers overbleven.
De behandeling begon op Zaterdag
22 September met 40 stuks vee. Deze
40 stuks vee waren nauwkeurig ver
deeld in koppels van 20 stuks, waarbij
er op gelet werd dat dieren in onge
veer denzelfden voedingsloestand ver-
keerend, met dezelfden melkgift en
van denzelfden leeftijd, over de twee
groepen gelijkelijk werden verdeeld.
Alle dieren waren vóór de besmetting
gezond.
Het geheel stond onder onpartijdig
dagelijks toezicht, n.l. onder dat van
dr. H. 't Hoen in Utrecht, terwijl alle
veeartsen uit de omgeving waren uit
genoodigd en aan die uitnoodiging
gevolg hadden gegeven, terwijl dr. Van
Leeuwen, uit Utrecht, ook verschillen
de malen op het terrein, was te zien.
Op bovenvermelden Zaterdag werden
alle dieren besmet door in den tand-
loozen rand wondjes te maken, waarin
smetstof (vocht uit blaren van zieke
dieren) werd gebracht. Voor en tijdens
de proefneming werden alle dieren ge
wogen en werd de melkgift opgenomen,
zoodat nauwkeurig de invloed der
ziekte op gewicht en melk kon worden
vastgesteld. Het resultaat daarvan is
in een verzamelstaatje vastgelegd.
Maandag waren de meeste dieren
reeds ziek: zij werden direct behandeld,
althans 20 ervan. De overige 20 dien
den als controledieren en werden dus
daarvan uitgesloten. Om echter de
proef in alle opzichten juist te doen
zijn, werden deze later nog behandeld
met de middelen, die aan icderen vee
arts bekend zijn en die zoo hier en
daar toepassing vinden. De behande
ling bestaat in inspuiten, ingeven en
de pooten smeren, alles naar een vast
systeem.
Dinsdag en Woensdag waren de
dieren flink ziek. Niet onvermeld mag
blijven, dat het weer die dagen al zeer
ongunstig was. De omgeving van de
plaatsen, waar de dieren telkens moes
ten worden vastgezet, zoowel voor de
behandeling als voor de controle was
dra een ware modderpoel, waarin de
zieke dieren stonden rond te ploeteren
Voeg daarbij herhaalde stortbuien, dan
laat zich een en ander indenken. De
kwestie van de vermindering der melk
gift houdt onomstootelijk verband met
zulke omstandigheden. Gezonde dieren
in zoo'n omgeving, onrustig gemaakt
door het vele 'grijpen enz. zouden er
onder hebben geleden, wat zich wel
het meest demonstreert in de melk
gift.
Uit de resultaten der controle vol
gens het genoemde verzamelstaatje
blijkt, dat de gewichtsafneming zoowel
als de vermindering der melkgift bij
de opneming na een week^bij de be
handelde dieren veel geringer was dan
bij de niet behandelde; speciaal bij de
jongere* dieren komt dit tol uiting.
Hierbij dient vooral opgemerkt te
worden, zegt de heer Van Wijnen, dat
bij zulk een kleine melkgift in dezen
tijd van het jaar en bij de boven reeds
vermelde ongunstige omstandigheden
het oordeelen hierover wel heel moei
den nimmer, nog aan het kind zei ven
nog aan anderen te laten blijken, dat
zij zijne ouders niet waren.
Hetgeen die behoeftige lieden daaren
boven lot stilzwijgendheid noopte was
de klinkende munt die hun werd ter
liand gesteld, en de belofte dat jaar
lijks, die som, indien men over hen
tevreden was, op dezelfden dag aan hun
zou uitbetaald worden.
De blijdschap, die deze lieden over
dit onverwachte geluk smaakten, en
de vreugde van Hensberg over het
welgelukken zijner pogingen, was
echter van korten duur. Slechts korten
tijd verbleef het kind in de armoedige
stulp; en was op zekeren dag spoorloos
verdwenen. Men deed in het geheim
de nauwkeurigste nasporingen maar
alles was vruchteloos, de knaap werd
niet weder gevonden. Twee en twintig
jaren waren reeds sedert dal tijdstip
verloopen, en daar men in al dien tijd
niéts meer van hem vernomen, en
daardoor te recht vermoedde, dat de
wees zeker, op de een of andere wijze
den dood gevonden had, zoo had Her
man in dat tijdsverloop al hoewel zijn
schuldig geweten zich luid deed hooren,
de goederen als zijn eigendom aange
slagen, en het stilzwijgen van Hens
berg, met eene groote som gelds en
met de opoffering van de rust zijns
gewetens gekocht.
Van dat oogenblik af, waarop Her
man de medeplichtige van Hensberg
was geworden, werd de laatste steeds
stouter in zijne eischen, en de kwel
geest, die zijn meester onophoudelijk
vervolgde. Herman gevoelde intusschen
lijk is. Bij versche koeien in het voor
jaar zou dit veel beter tot haar recht
komen.
Op Dinsdag 2 October had het vast
stellen der eindconclussie ulaats. Als
leek laat de heer Van Wijnen het
oordeel na 't nauwgezet onderzoek in
bek en tusschen de klauwen van de
behandelde en de niet-behandelde dieren
door de aanwezige veeartsen, aan die
heeren. Stuk voor stuk zijn zij nage
zien en men mag daarover van hen
wellicht nog een verslag tegemoet
zien.
Voor een leek op veeartsenijkundig
gebied is het algemeen oordeel over de
beesten wanneer ze op de vlakke weide
los rondloopen, veel meer waard. En
dit oordeel was ontegenzegenlijk vrij
belangrijk in het voordeel der behan
delden. Waren er bij de niel-behandel-
den, die gebrekkig liepen, tengevolge
van de zieke pooten, bij de behandel
den was dit hoegenaamd niet meer te
eonstateeren. Bovendien was het alge
meen aanzien der koeien frisscher, en
gezonder. Men kan zeggen de behan
delde dieren zijn er door, terwijl de
niet-behandelden nog in het na-stadium
der der ziekte zijn, waaruit nog com
plicaties kunnen voortkomen.
Een bijzonder mooie toevoeging was
deze. Tijdens de demonstratie werden
er nogjtwee koeien bij gedaan, waar
van de eene één en de andere feitelijk
vier echte »tongblaarpooten" had. Deze
dieren zijn met de middelen bewerkt
en het resultaat was prachtig. Beide
waren feitelijk na de behandeling van
enkele dagen klaar.
Eenige verdikking was nog over,
welke volgens dr. Hoogland ook ver
dwijnen gaat maar kreupel waren de
dieren niet meer.
De spenen, ook met zalf bewerkt,
hielden zich goed. Echter was een ver
gelijking niet mogelijk, omdat bij ver
gissing ook de controle-dieren er mee
behandeld waren geworden.
Concludeerend, zegt de heer Van
Wijnen, dat het middel van dr. Hoog
land niet is wat zoozeer verlangd
wordt, nl. een voorbehoedmiddel door
inenting zooals bij de vlekziektebestrij-
cling. Als geneesmiddel tegen hetmond-
zeer en in het algemeen ter bevorde
ring van den algemeenen gezondheids
toestand van het vee en het sneller
verloop der ziekte, schijnt een gunstige
uitwerking te hebben. Inzonderheid ten
aanzien van het klauwzeer is die
gunstige uitwerking duidelijk waar
neembaar en beslisterwat dienaan
gaande is geconstateerd, belooft veel
voor de toekomst.
Met belangstelling ziet de heer Van
Wijnen dan ook het rapport der
technici (de controleerende veeartsen)
tegemoet.
VENRAY, 27 Oct. 1923.
Uitslag der openbare! aanbeste
ding van het bouwen eener landbouw-
schuur en een boerderij in 't Zwarte
Water op Zaterdag 20 October 1923,
voor rekening der gemeente Venray.
Ingeschreven werd als volgt
dat die aanwinst van fortuin, die hem
zoo schitterend toegeschenen had, hem
geen geluk aanbracht; hij was voort
durend aan een hevigen zielestrijd ten
prooi, die op zijn karakter zooveel
invloed uitoefende, dat zijne goede
hoedanigheden geheel op den achter
grond geraakten, en hij als het werk
tuig van den sluwen Hensberg geen
eigen wil meer kende, maar gedwee
zich aan al de luimen onderwierp, die
zijn booze geest, in den persoon van
Hensberg goed vond uit te denken.
Verscheidene jaren, jaren van mar
teling eii wroeging waren aldus voor
Herman voorbij gekropen, toen Hens
berg hem op zekeren dag aankondigde,
dat hij weldra zijn kasteel zou ver
laten, daar hij de betrekking van
slotvoogd op het kasteel van Bern ge
kregen had. Het spijt mij u te moeten
verlaten, had hij er bijgevoegd, maar
ik blijf steeds in den omtrek, en zulke
goede vrienden als wij zijn, mogen
immers niet ver van elkander ge
scheiden leven.
Herman wachtte zich wel de vreugde
te laten blijken, die hem innerlijk be
zielde, van den boozen man ontslagen
te worden, en reeds waande hij zich
uit de macht van het ondier gered,
dat hem zoolang de scherpte zijner
klauwen had doen gevoelen. Wij heb
ben echter in de vorige hoofdstukken
gezien, hoe zeer hij zich misrekend
had, en hoe hij gedwongen werd zijne
medewerking, aan een zaak te leenen,
die zijne vorige handelwijze nog in
snoodheid en gruwzaamheid overtrof.
Wordt vervolgd.