Tweede blad Oostrum. Fulco van Bern De Maaswerken. FEUILLETON. Gemengd Nieuws PEEL EN MAAS PEK KWARTAAL: «5mB>S U Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. £Sïï5,.£! voor het buitenland ment groote reductie- ifSrfnummefs'sc Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VHNRAY. Tel. No. 61 In het Aardrijkskundig Woordenboek van Van der Aa (1846) komt het vol gende voor »Oostrum is een dorp in Opper- Gelder, prov. Limburg, met 32 huizen en 190 inwoners, die meest in den landbouw hun beslaan vinden. De in woners, die alle Roomsch Katholiek zijn, hebben er eene kapel, aan de H. Maagd toegewijd, welke tol de statie van Venray behoort en door een eigen kapelaan bediend wordt. Ook is er een dorpsschool." Zoo was de toestand voor ruim een driekwart eeuw. Oostrum, een gehucht der Limburg- sche gemeente Venray, onder welks parochie het van oudsher behoorde, vindt men in den loop der tijden ver schillend geboekt, zooals Oesterham en Oo'sterham 1258, 14-38 en 1451. Oesteren en Ocslrem 1375 en 1400 Oosterum en Oestrum 1450, 1485, 1570 en 1594. Hosterhcm 1588 Oostrum 1466 en 1665 Oestcnroy 1628 Oisterum en Oistrum 1405 en 1532 Oosterom 1694 en eindelijk Oostrum 1694, welke laatste spelling tot heden is blijven voortbestaan. De afleiding diïïdt dus eene woning, verblijf of bosch in Oostelijke richting aan, zooals hel ook werkelijk ten Oos ten der hoofdplaats Venray gelegen is, Van de eene zijde vormt Venray zijne grenzen, terwijl het oost-en zuid waarts door Geisleren, Wanssum en Oirïo omsloten wordt.' De groote beek, in de Poelheide ontspringend, doorsnijdt hel Oos- trumsch grondgebied en stuwt lang zaam hare wateren langzaam hare wateren langs broekachtige lage wei den naar Geisteren, waar zij, even voorbij het kasteel, in de Maas valt. Drie molens, twee te Oostrum en een te Geisteren, werden vroeger door hare waterkracht in werking gebracht. De plaatselijke grondbenamingenzijn veelal eene trouwe afspiegeling van de uiterlijke en innerlijke gesteldheid van den bodem en zoo geven: het Lintven, de Witte Ven, het Oostrumsch Veen, de Vellu, Broekvelgert, de Heesakker, de Distelakker, de Eykerwijck, de Hulst en andere ons een beknopt overzicht -tan Oostrum's aardrijkskun de. Het Kasteel Spraelamlt en villa Oesterham. Midden in het dorpje Ooslrum leidt een kronkelende weg van ongeveer tien minuten gaans ons op de plaats waar in oude tijden zich eens het kas teel Spraeland bevond. In die lage weilanden kon men vroeger de grachten rondom den burcht met het water uil de voorbijvliegende Molenbeek voeden; en al is de ridder- 18 Maar Fulco had immer met verach ting doch met zachtmoedigheid dit aanbod verworpen en het schoone zijner godsdienst met de heerlijkste kleuren afgeschilderd. Op zekeren Lijd toen zij weder over dit punt aan het spreken waren, en Fulco geduldig den bevelhebber had aangehoord en laten uitspreken, zeide hij hem Hasan al uwe pogingen, die gij in het werk stelt zijn vruchteloos; het geloof mijner vaderen zal ik nimmer verzaken, en over dit punt moest gij zelf niet eens spreken indien gij eeni- ge genegenheid voor mij koestert. Stel u in mijne plaats en verbeeld u dat ik u hetzelfde voorstel deed, namelijk om uwe godsdienst Le verzaken en de mijne aan le nemen, gij zoudt immers met. verachting mijne woorden aanhoo- ren, en mij als een verleider uwe vriendschap onttrekken. Mijne gods dienst Hasan, is mij dierbaarder dan het. leven deze voort te planten en uil Le breiden is de wensch mijns harten ik heb mijn grijzen vader, mijne goede zuster, mijne vrienden, mijn vaderland, de plek, waar ik mijne kindscliheid heb doorgebracht, moéten verlaten, en ik heb zulks met vreugde gedaan; al die offers hebben mij zelf geen zucht huizing ook sinds eeuwen verdwenen, zoo was hare standplaats voor vijf en twintig jaren heel duidelijk te onder scheiden. Een prachtige groep eiken, uit de verte reeds zichtbaar, verhief fier hare kruinen hemelwaarts, op de grond vesten der vroegere gebouwen. In den omtrek groote heidenvelden, nu grooledneels met mastenbosschen beplant, grenzende aan lage moerassen waartusschen de gagel of Brabantsche myrt welig tierde. Eenige niet veel beduidende opgra vingen, indertijd door wijlen Clemens Baron de Weichs de Wennc op dit rondeel ondernomen, brachten enkel middeleeuwsch aardewerk, stukken ijzeren of koperen potten aan het licht. In de onmiddellijke nabijheid be vinden zich de twee boerderijen, de eerst genaamd Groot Spraeland, thans meestal onder den naam Spraeland bekend, werd voor een vijftigtal jaren nieuw opgetimmerd; de tweede: Klein Spraeland, meer dorpwaarts gelegen, werd volgens ankeropschrift in 1717 herbouwd en onderging in den loop der jaren meerdere veranderingen. Aan den eenen kant was dit terrein door eikenboomen omgeven, waartus schen de Rosmolen verscholen ligt, en een groote karweg, welke vroeger van cvengemelde hoeve in "rechte lijn op Oostrum aanliep, maar thans opge heven is. Wordt vervolgd. Met de brug, die bij Grave over de Maas zal komen, is men reeds druk bezig en op onzen tocht langs de we gen konden we een en ander bezich tigen, aldus de »Rsb." Een enkel woord over dit groolschc werk laten we nog volgen. In Limburg is men reeds eer begonnen aan de kanalisatie We hadden echter geen gelegenheid de werken daar op te nemen. Volgt men van Nijmegen den grooten Rijksweg naar Den Bosch, dan ont moet men 10 minuten voor Grave het dorpje Nederasselt, welbefaamd uit de vele winters, waarin de Maas daar de Veerstraat overstroomt en Grave in haar isolement, zet. Bij automobilisten is de Rijksweg daar ook berucht vanwege de vele scherpe kronkelingen, die nu eindelijk ook door waarschuwingsborden van den A. N. W. B. gemerkt zijn. Een paar van de ergste kronkelingen zijn enkele jaren geleden door het Rijk reeds weggewerkt en nu, bij gelegen heid der bruglegging, zullen de drie andere ook verdwijnen. Dat gaat ech ter niet zonder dat een nieuwe dijk dwars door het dorp gelegd wordt, wat heel wat moeiten en kosten meebrengt. Men verhaalt daar kostelijke staaltjes van en fabelachtige prijzen schijnen enkele boeren er voor hun huizen en landerijen gekregen te hebben terwijl anderen met een schijntje naar huis gestuurd worden. Zoodat er in dit op zicht allerminst pays en vree in het gekost. En nu zoudt gij willen, dat ik al dat leed vergat, dat ik voor de heilige zaak waaraan ik mijn zwaard gewijd en waarvoor geleden hebdat ik de lessen mijner godsdienst, die ik met de moedermelk heb ingezogen, en die reeds toen ik nog op den schoot mijner moeder dartelde geleerd heb, met voeten trad, en mijn grijzen vader, door mijn verraad ten grave deed dalen. Neen, Hasan ik mag die ge dachten niet van u koesteren uw ver langen komt uit eene verkeerd begrepen godsdienst voort. Gij die altijd door uwe priesters mijne g'odsdienst hebt hooren verachten en aan de laagste minachting prijs geven, gij kunt over deze niet zonder vooringenomenheid uitspraak doen kondet gij het zoete mijner leer begrijpen, dan zou zich uwe verhevene ziel voor het licht der waarheid openen, en gij zoudt er trotsch op zijn tol de zonen mijner kerk te behooren. Geloof echter dat ik dagelijks mijne gebeden voor u ten hemel zendt en gaarne mijn leven voor uwe be keering wil opofferen. Gij kent nu aangaande dit punt mijn gevoelen laat ons daarom niet meer over eene zaak spreken, die ons pijnlijk aan doet. Laai ons de leiding er van, aan den heston der Vaders overlaten, en moge lijk neemt zij nog eenmaal zulk een keer, dat de Saracenen uwe broeders voor het kruis nedergeknield, in zijne schaduw, die rust des harten zoeken die hunne godsdienst hun niet geven kan. Zoo ver zal het nimmer komen, zeide Hasan, maar wij zullen, op uw dorpje is. Een paar jaren is men reeds van Rijkswege doende met de voorbereiden de maatregelen, terwijl het werk nu in vollen gang is. Een stuk dijk is reeds aangelegd, hoewel nog niet op de volle hoogte, die vanwege de brug, aanzien lijk grooter wordt dan die van den ouden dijk. Overal in het rond wemelt het van planken keeten en van dito woningen van ingenieurs en opzichters Het is er een en al bedrijvigheid. Langs de Maasoever hebben exava- leurs of baggermachines een breede gleuf gegraven, den zoogenaamden >pul" voor de sluis, waar in de toe komst de schepen geschut zullen wor den. Zooals men weet is het de bedoe ling de Maas te kanaliseeren eu van Maastricht af bevaarbaar te maken (zoover België den linker Maasover bestrijkt door een lateraal kanaal.) Hier bij Grave valt juist de laaste .stuw. Vroeger hebben we wel eens uiteengezet, hoezeer het betreurd moet worden, dat de kanaliseering niet ver der, lageruit, wordt doorgezet. Immers, het benedengedeelte, van den Bosch naar zee, is voor 25 jaren reeds verbeterd. De middenmoot, juist hot gedeelte waar de meeste kronkels liggen en dat ook half het jaar zoo goed als onbevaarbaar is, van Grave langs Ravensteijn, Megen, Lith tot Crèvecoeur, blijft nu liggen. Met het afsnijden der ergste kronkelingen en nog een paar stuwen was men klaar. Of, misschien beier nog, door een kanaal langs Oss kreeg men een op lossing. die ën de heele Maas bevaar baar maakte ën tevens DE oplossing- zou kunnen zijn voor het Beersche Maasvraagstuk, dat nu ook nog slechts ten halve gekeerd is. Wat dit laatste betreft, herinneren we ons wel, dan stond indertijd ook ingenieur Bongaerts deze oplossing voor. Zal het er nog ooit van komen 2 Misschien wel, als men straks ervaart, dat het Maas-Waal-kanaal van Ileumen naar Weurt-Nijmegen niet voldoet voor de scheepvaart naar het Westen, maar vooral als men ziet, hoe de Beersche. Maas een nieuwe bodding zal moeten krijgen. Inmiddels, zooais we zeiden krijgt Grave den laatslen stuw. Duizenden kubieke meters zand en grint zijn er gebaggerd en gezift en wachten nu op de cement, die ze zal verbinden voor de werken aan sluis, stuw en stuw- kanaal. Grave heeft indertijd haar beste beentje voorgezet, om het begin punt van het Maas-Waalkanaal te krijgen. Dat mislukte. Als troostprijs" knapt men haar nu op met de brug. Vele steden benijden haari die, o.a. Nijmegen zit al zoovele jaren er naar te hunkeren. Of die brug echter voor het vergeten stadje, dat zoo groote rol in de historie speelde, een aequivalent is, voor wat het wilde, is een andere vraag. Grave wil verlossing uit haar isolement. Te land noch te water wilde dat lukken. En al zal de brug in de toekomst zorgen, dat men *s winters althans te voet de stad kan verlaten, dat is niet voldoende voor den moder nen tijd. Ook niet, al brengen de auto bussen haar een surrogaat voor spoor of tram, waarvoor daar zoovele plannen verzoek, niet verder dit punt aanraken- Intusschen bewonder ik uw groot ge loof, en wenschto ik dat alle kruisvaar ders u geleken. Van dien tij-d af werd door beide mannen, die snaar niet meer aange roerd. Hasan hoopte dat Fulco nog eenigen tijd on der zijn bende zou doorbrengen, en dan wel tot andere gedachten zou komen Fulco bad den Heer, integendeel om Hasan zijne dwaling te leer-en inzien, en hem tot zijn waren schaapstal te geleiden. Daar zoo als wij gezegd hebben, Hasan er steeds zijn werk van maakte den geloovigen zooveel nadeel mogelijk Le berekkenen> en nieuwe lauweren bij de vroeger ingeoogste te voegen, zoo zag hij altijd gretig naar eene gelegen heid uit orn nieuwe blijken van zijnen moed aan den dag le leggen. Despion nen, die 'hij steeds in het land verspreid had, hielden een nauwlettend oog op het christen leger, en slechts zeer weinig ontging hunne aandacht. Aan dit verraaol hadden dan ook de Sara cenen veelal het welgelukken hunner plannen te «danken. Daar echter de legermacht van Hasan niet zeer ta lrijk was zoo vermeed hij zorgvuldig cem goed geregelden veld slag; hij berekende dat hij met zijne schermutselingen, door den vijand ge durig in het' oog te houden en hunne achterhoede te bestoken, den christenen meer schade zou aanbrengen en afmat ten deze -verdelgingsoorlog zette hij met voovdee-1 voort, en somtijds moes ten de kruisvaarders geducht den uit slag zijneu' welberekende plannen veest zijn. Men vreest er zelfs van brug nog grooter verlatenheid, wijl ze een :10-tal minuten van de stad ligt en het verkeer niet door maar om de stad zal leiden. Inmiddels verschaffen deze werk zaamheden (voorloopig echter nog meer die van het Maas-Waal-kanaal te HeumenMalden) veel arbeid aan de omgeving. Zelfs electrisch licht is er daar het gevolg van, want dat kan men op die werken niet missen. Het vertier in de dorpen gaat er op vooruit. Zoo is het te begrijpen, dat zelfs hulp postkantoren, zooals dat te Nederasselt, die dezen bezuinigingstijd ten doode schenen opgeschreven, weer ten leve gewekt worden. Op plaatsen waar zulke groote Rijkswerken onder handen zijn, kan men een behoorlijk functioneeren- de post niet missen. Die is ten platte- lande toch al, ook met een hulpkan toortje, nog van minimale proporties.... Dc stuw, brug, dijk, wegverlegging, enz. vormen een werk dat jaren vor dert. Zooveel te meer is het noodzake lijk, dat er geen misbruiken ontstaan, We maken daarom ter.» slotte melding van het feit, dat er onder de arbeiders klachten rezen over chicanes bij den kerkgang op Roomsclio Zondagen (15 Aug.) Men werkte den kerkgang tegen door aftrek van loon, schele oogen en dergl. Gelukkig gingen die ergerlijke daden niet uit van den leider-ingenieur maar van ondergeschikte opzichters. Zoodat, nu er de aandacht op gevestigd is en de leider van het werk erkend heeft, dat die dingen absoluut niet mogen voorkomen het. euvel wel den kop ingedrukt zal zijn. Ingezonden Mededeelingon Noodseinen. Geen wonder, dat Moeder bij lijden prikkelbaar wordtHaar tobberig werk binnenshuis, wasschen, strijken, verstellen, poetsen en de eindelooze huishoudelijke zorgen zouden door geen man verdragen worden. Wees voorzichtig! Prikkelbaarheid, pijn in de lendenen en zijden, hoofd pijn, rugpijn urinekwalen, zenuwach tigheid, en duizelingen zijn seinen van nierverzwakking. Om zich te hoeden voor ontwikke ling van de lange nasleep van nog ernstiger nierstoornissen, is het tijd om aan zichzelf te denken en de wor stelende nieren met Foster's Rugpijn Nieren Pillen te helpen. Dit speciale niergeneesmiddel is geen alles genezend middelhet werkt alleen op de nieren en blaas, en het baat tegen pijnlijke verschijnselen van nier- en blaaskwalen als nierzand, rheumatiek, steenvorming, waterzucht, ischias, spit, blaasontsteking en urine- zuurvergiftiging. Passend voor jongen oud, diende geen huis zonder Foster's Pillen te zijn. Verkrijgbaar in apotheken en dro gistzaken f 1,75 per doos. 30 Duitsclie opkoopers. Door de enorme duurte in eigen ondervinden. Op zekeren dag kwam inen hem boodschappen dat eene kleine leger macht des vijands voornemens was, zich dwars door de vlakte, waar zij zich bevonden, te begeven, vervolgens het bosch door te trekken, dat ten noorden gelegen was om zich daar bij het hoofd van het christen-leger aan te sluiten, en dat de geloovigen alleeu nog deze afdeeling verwachtte, orn den Emir een beslissenden slag te leve ren. Oogenblikkelijk na het ontvangen dezer tijding had Hasan zijne maat regelen genomen hij liet zijne ruiters opzitten, beval hun het diepste stil zwijgen in acht te nemen, en begaf zich door omwegen, hem alleen hekend, naar het aangewezen, bosch, waar hij zijne soldaten hunne posten aanwees. Ilij bracht hun nogmaals het belang rijke hunner zending onder hel oog, en om hunnen moed aan te vuren, verklaarde hij dat het heil huns vader lands en den bloei hunner godsdienst zich thans in hunne handen bevonden, en van het welgelukken van den krijgslist afhing. Hij deed daarop de ruiters afstijgen en de paarden diep in het bosch voeren, daarop begaf hij zich tol Fulco en Walter, gelastte hun zich achter een naburigen heuvel te verschuilen, waar zij buiten gevaar waren en door den vijand niet opge merkt konden worden, en voegde zich toen weder in vollen draf bij zijn krijgslieden. In het bosch was het zoo stil, dat men het ritselen der bladen door een land komen weer dagelijks zeer vele Duitschers in de Nederlandsche grens plaats hun inkoopen doen. Woensdag- waren er alleen in 's Heerenberg 3000 koopers. Donderdag waren er nog aan merkelijk meer. De winter dienstregeling dor Spoorwegen. De winterdienstregeling van de Ned. Spoorwegen zal met ingang van 7 Oct. in werking treden. Zooals gewoonlijk is de dienstregeling van tal van treinen eenigszins vervroegd of vertraagd, het geen echter veelal een kwestie is van enkele minuten. Over het algemeen verschilt de zomerdienstregeling niet in belangrijke mate van den a.s. win- terdienst. En vooral ingrijpende wijzi gingen komen nagenoeg niet voor. Slechts weinige treinen vallen uit; daarentegenover staat echter, dat er eenige treinen ingelascht zijn, terwijl verschillende aansluitingen min of meer gewijzigd zijn. Uit de herinneringen vaneen defectieve. In het October-numiner van «Cosmo politan'' een Amerikaansch weekblad vertelt Sir Basil Thompson, de vroege re chef van de crimineele afdeeling van Scotland Yard een paar aardige staaltjes uit zijn vroegere ervaringen. Eene ervan moge hier volgen. De Parijsche juwelier Max Meyer zond in 1913 een paarlensoer van on geveer 2 milliocn francs waarde op zicht naar Londen. Bij aankomst bleken de zegels ongeschonden maar het pakket bevatte slechts kolengruis Door vergelijking van de tijden van afzending en aankomst, bleek er een speling van ongeveer 10 minuten te zijn waarin de diefstal en het herstel len der zegels had kunnen plaats vinden. Na verschillende proeven ge lukte het Sir Thompson van gebrande gips nieuwe zegels te maken die in 4 minuten tijd, hard en niet meer van de oude le onderscheiden waren, zoo dat de intakle aankomst der zegels reeds was opgehelderd. Door verschillende omstandigheden viel de aandacht op vier internationale juweelendie ven die in Halton-Garden en Amsterdam (volgens hem is onze hoofdstad een der belangrijkste bewaar plaatsen van gestolen juweelen in Europa) langen tijd door deteclieven nagegaan werden. Zonder resultaat evenwel. Toen kwam Scotland Yard op den inval een als politieagent ver- kleeden detectieve op hun spoor te zenden, overtuigd dat de verdachten zich nooit bespied zouden wanen door een doodgewoon politieagent. Deze list gelukte. De agent liep onopvallend langs twee der verdachten, die samen op straat stonden te praten en veel te uitgeslapen waren om verdenking op zich te laden, door plotseling weg te loopen of het gesprek le staken bij de nadering van een gewonen verkeers agent en hij vernam een adres waar naar Scotland Yard al lang zocht. De rest was eenvoudig. De heeren werden alle vier gearresteerd en het bleek dal in Parijs een postbeambte omgekocht was om het aangeteekende stuk één half uur uit te leveren. Bij huiszoeking werd het collier bij de vrouw van een der dieven gevonden. zachten wind. bewogen, nauwelijks konde hooren. Fulco en Walter klopten het hart hoorbaar in den boezem, zij moesten hunne wapenbroeders mede- doogenloos zien nedervellen en ver moorden, en waren zelf niet in staat een kreet te uiten om hen voor het dreigende gevaar te waarschuwen. Die toestand was verschrikkelijk! Walter echter, die zich te vergeefs het hoofd pijnigde, om een uitweg voor den wreeden toestand te vinden, waarin hij zich bevond, scheen plotseling door eene opkomende gedachte getroffen, die hij van zooveel gewicht achtte; dat hij zijn meester bij den arm trok en hem fluisterend zeide Daar is mij een licht opgegaan, waarvan ik mij den besten uitslag durf verzekeren. Wij zijn onbewaakt, en zelf indien men ons mist, zal men in het dicht wouel ons moeijelijk kunnen opsporen. Wij kunnen zoo misschien den zoom van hel bosch bereiken, onze landge- nooten voor hel dreigende gevaar waarschuwen en het bloedbad voor komen. Wat dunkt u van dit voor stel 2 Walter, waar denkt gij aan 2 zeide Fulco terwijl een donkere wolk zijn zachtmoediggelaat overtoog. Meent gij dat ook die gedachte niet in mijn ziel is opgekomen 2 Ook de zucht naar vrijheid," het verlangen naar mijn dierbaren vader, naar mijn goede zus ter doet zich levendig in mij gevoelen, maar wij mogen hel vertrouwen dat Hasan in' ons gesteld heeft niet te leur stellen, wij hebben onder eed beloofd ons zonder zijne voorkennis niet te

Peel en Maas | 1923 | | pagina 5