Tweede blad
Fulco van Bern
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
ff?
Terug naar het platteland.
FEUILLETON
gen'
De draadlooze alarmkreet
Gemengd Nieuws
Zaterdag 29 September 1928
jaargang gsy uy
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
(bij vootuitbetaling) f 1,30
afzonderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNGKHOF, VHNRAY. Tel. No. 51
PRIJS DER
ADVERTENTIEN .-
1—8 regels 60 et
elke regel meer 7'/i ct
Advertentiën bij aboooe.
ment groote reductie.
Nadat «Uitkijk in het Friescli Dag
blad gewezen heeft op de zuigkracht
der groote steden, «waar Satan zich
voelt als bij moeder thuis," wijst hij
op de noodzakelijkheid van den terug
keer naar het frissche buitenleven nu
de verbindingen met de wereld- of'j
fabrieksstad zoo gemakkelijk zijn ge
worden.
Dan vervolgt het blad
De hoogere standen geldt dit zoo
niet.
Die houden hun woning «in de stad"
aan vertoeven daar enkele maanden
«in 't seizoen," als 't stadsleven voor
hen; de meeste bekoorlijkheid heeft;
brengen een ander deel van 't jaar op
hun bezittingen «buiten" door of gaan
op reis en zoeken uit wat hun 'L best
De middenstand helpt zich zooveel
hij kan ook zelf.
Kan er geen dubbele woonplaats op
na houden, maar heeft.het zoo trachten
te verdeelen in de stad werken, en
leeren, en amuseeren en buiten de stad
wonen.
Zoo is het forensen-stelsel ontstaan.
Er zijn er bijv. ettelijke duizenden,
die eiken dag naar Amsterdam komen,
om er hun werk te doen en hun brood
te verdienen en die eiken avond
wederkeeren naar hun woning en gezin
in 't Gooi, langs duinzoom of een
enkele aan de Vecht.
Men weet, hoe voortdurend plannen
worden beraamd, om dit ook uit te
breiden tot de arbeiders.
Het groote plan van den Amsterdam-
schen Wethouder Miranda, dat voors
hands wel «plan" blijven zal, om n.l,
op een paar uur afstands van de'
hoofstad, op de heide, een groote
buitenwijk van Amsterdam te bouwen,
waarheen enkele duizenden arbeiders
met hun gezinnen kunnen worden
overgebracht, is een uitvloeisel van
diezelfde gedachte, dat nl. de «groote
stad" meer gemeden dan uitgebreid
worden moet.
Miranda is de eenige niet...
We willen in dit verband er nog
eens even aan herinneren, dat men in
de oude jaargangen van De Standaard
T bewijs zou kunnen vinden, hoe door
Dr. Kuyper reeds voor dertig jaar de
bouw van zulke buitensteedsche arbei
derswijken is bepleit, die dan door
snelle en veelvuldige verbindingen, met
de stad toch weer één geheel zouden
uitmaken.
Maar om nu op onzen tijd te komen
wijst Uitkijk op uitlatingen van den
Burgemeester van Lyon, die met klem
aandrong Terug naar de provincie.
'n Kwart eeuw geleden ongeveer
sprak een bekend Duitsch publicist
van de «groote steden" reeds als de
«Wasserköpfe der Kultur," de wa
terhoofden der beschaving.
Ook daarin schuilt veel waars, zegt
het Friesche orgaan.
De «groote stad" is voor een cultuur-
16
Uit den inhoud van dit geschrift
bleek, dat Herman van Ileusden tot
het beheer der goederen gemachtigd
werd, en dat ingeval Fulco niet mocht
wederkeeren, het kasteel met aanhoorige
landerijen in het bezit van Maria zou
den overgaan. Zijne overige bezittingen
zouden Herman te beurt vallen: Moest
daarenboven vader Ambrosius tot aan
zijnen dood met het bedienen der kapel
belast blijven, en zou men immer den
goeden grijsaard de grootste zorg wij
den. Verder werd Maria in de bescher
ming des ridders aanbevolen, en hem
ten slotte verzocht de onderhoorigen
met zachtmoedigheid te bejegenen.
Toen vader Ambrosius met de lezing-
geëindigd had, reikte hij het papier
stilzwijgend aan den ridder over, die
het zoo hel scheen, met aandoening
aannam, en voor zich op de tafel legde,
Aan den datum zult gij zien, waar
de ridder, dat de Graaf uw laatste ge
sprek met hem goed ter harte heeft
genomen, want dit stuk schijnt eenige
aagen na uw onderhoud reeds geschre
veil te zijn. De dood heeft zekerlijk
den ouden man verrast, terwijl hij het
nog eens nalas, ten minste dit moet ik
besluiten uit de omstandigheid, dat
men hem stervende, en met dit papier
volk noodzakelijkheeft tenminste
veel voordeelen, maar een krachtig
ontwikkeld plattelands; en*provinciaal
leven is voor een volk onontbeerlijk
en kan als tegenwicht door de metro
pool niet worden gemist.
Zal de groote stad centrum blijven
Of... zal hel menschelijk leven zich
verspreiden en in de toekomst uitzwer
men gaan over 't gansche land?
Dwaze vraag, zal men wellicht zeg-
Zoo dwaas toch met, als 't lijkt.
Niemand kan zeggen, wat de voor
uitgang der techniek ons in deze eeuw
nog verder brengen zal. Niemand liad
kunnen denken, dat het verkeer per
motorrijtuig nog ooit invloed zou
krijgen op den toeloop naar locaaltrein
en tram, zoodat men zich de vraag al
stellen gaat, of er dan soms een gan
sche omwenteling in ons verkeerswezen
voor de deur staat. Niemand had durven
droomen, dat men zelfs in een afge
legen dorp de schoonste muziek en
allerlei mededeelingen, redevoeringen
zelfs, opvangen kan.
Onlangs las. ik van Belgische wevers
op een dorpken, die loontwist kregen
met de fabriek «in de stad", waar zij
werkten. Een ondernemend zakenman
kwam er lusschen en verkocht aan de
wevers, half op afbetaling «mechani
sche weeftoestellen, die ze in oen klein
kamerken in hun woning plaatsen
konden die electriscli werden bediend
het net ging langs den weg, bij
hun deur en waarmee ze méér geld
verdienden, dan voorheen op hun
plaats in de fabriek; terwijl ze, hoe
hard ze ook moesten werken, eigen
baas waren, wat hun tijd, arbeid en
tijdverdeeling aangaat.
Nu is zoo iets 'n uitzondering.
Nog is «centralisatie" in «groot
bedrijf' voor vele zaken noodig, willen
ze met goed gevolg kunnen concur
reeren.
Maar wie zegt, dat 't zoo blijven
zal
Dat ook hier niet een betrekkelijk
kleine vinding der techniek een groote
omwenteling in de bedrijfsvoonvaarden
teweeg brengen zal, zoodat dan weer
gerust de kleinarbeid beter coneur-
reeren kan dan de gecentraliseerde in
de reuzenfabriek, die ook weer een
opeenhooping- van arbeiders tengevolge
heeft? Hoe 't zij ik hoop dat de
metropool niet de slokop wordt, door
wien de beste krachten des volks ver
loren gaan.
De «draadlooze alarmkreet", de
wereldvermaarde lettergroepS. O. S
heeft zeer zeker zijn onsterfelijken
roem in de radiogeschiedenis verwor
ven
Honderden en honderden menschen-
levens werden reeds door deze «drie
letters" van een anders wissen dood
gered
Daarom is 't ook een internationaal
noodsignaal
Ieder marconist op zee klinkt dit als
een wanhoopsroep in de ooren. Ge-
voor zich in zijne kamer heeft gevon
den.
Gij kunt wel gelijk hebben, waar
de vaderMaar zeg mij eens hoe
maakt het Maria.
Gij kunt u hier onmiddellijk van
overtuigen, heer ridder, indien gij
slechts de goedheid wilt hebben mij te
volgén.
Neen, dit bezoek zou ik gaarne
nog een weinig uitstellen mijne tegen
woordigheid zou misschien hare droef
heid vermeerderen.
Ik geloof integendeel dat zij er
toe zou leiden deze te verminderen
maar handel volgens goeddunken in-
tusschen geef ik u de verzekering, dal
zij liare smart met al de gelatenheid
eoner christin draagt. In het eerste
oogonblik, hel is waar, was hare droef
heid zeer groot, en de brandende tra
nen, die langs hare wangen vloeiden,
waren do tolken van het pijnigend
zieleleed, dat zij ondervond. Niemand
zal in haar geloof ik, die tranen laken
Jezus weende immers ook aan het graf
van zijnen vriend Lazarus Toen die
eerste ontboezeming, aan den besten
der vaders bewezen, voorbij was, heeft
de godsdienst al hare rechten op die
schulclelooze en onderworpene ziel her
kregen, en thans blikt zij vol vertrou
wen naar dat betere vaderland, waar
hare ouders, in brandende liefde voor
het Lam Gods nedergeknield, hun kind
hunne Maria met open armen ver
beiden. Ga, dus tot haar indien gij ver
kiest; uwe komst zal op haar gestel
geen nadeeligen invloed uitoefenen. 9
Vergeef mij, "vader, maar ik moet
beurt dit, dan houdt hij, zoo hij met
seinen bezig is, onmiddellijk op, en
doet dan niets dan luisteren naar het
gesprek, dat tusschen hel in nood ver
kerend schip en de stations, die tot
hulp bereid zijn, gevoerd wordt. Al de
schepen, die den roep om hulp gehoord
hebben, geven zoo nauwkeurig mogelijk
hun geografische positie aan bet in
nood verkeerend schip op, daar het
kortst nabij gelegen schip het- vlugst
ter hulp kan snellen.
Eerst dan, als voldoende hulp aan
wezig is, mag de marconist van daar
even met zijn werk verder gaan.
Het noodsignaal (S. O. S.) op zich
zelf, bestaat slechts uit: drie punten,
drie streepen en drie punten aanéén
geseind, zoodat het één teeken wordt
voor den ontvanger! Zijn gelijkenis in
hot Morsealphabet vindt 't ook niet.
Daarom is 't ook onmiddellijk boven
elk ander teeken te herkennen.
Om nu le voorkomen dat schepen
ofschoon van draadloozc-telegrafie voor
zien, in nood verkeerende schepen
somslijds op zéér korten afstand voor
bij varen, doordat de marconist niet in
dienst is, heeft men zijn toevlucht ge
nomen tot het samenstellen van een
alarmschei, die alléén reageert, wan
neer de antenne getroffen wordt door
vier seconden lang aanhoudende golf-
groepen, die driemaal met één seconde
tusschentijds worden geseind, en bij
de vierde seconde gaat dit alarmsein
eerst over.
Andere seinen en luchlstoringen (on
weer enz.) zullen de schel niet doen
overgaan. Kortweg noemt men het ook
welhet vier seconden-alarmsignaal,
omdat drievierde-secondestrepen voor
geschreven worden naast het bekende
»S. O. S."-teeken
Met de samenstelling van een alarm
sein is men zoover gekomen, dat men
de noodseinen een op bijzondere wijze
en zelfwerkende sleutel heeft gegeven,
waardoor ze veel nauwkeuriger dan
uil de hand zijn afgemeten. Dit voor
komt dat de schel bij andere seinen
dan 't noodsein overgaat, daar toch de
lucht voortdurend door radiogolven in
beroering is. Hiervoor is bij de ont
vangers een afzonderlijke «resonatie-
overbrenger" afgestemd, met tusschen-
voeging van een versterker.
Deze overbrenger, schakelt, wanneer
de antenne door de noodseinteekens
wordt getroffen, de schel automatisch
in, zoodat onmiddellijk het alarmsein
gehoord wordt.
Internationaal wordt geregeld, alle
schepen te voorzien van een «automa-
tischen seinsleutelHeel practisch is
dit automatisch systeem op schepen,
waar men slechts één marconist aan
boord heeft, en deze eens niet in dienst
is, b.v. des nachts. Door dit systeem
wordt de rcddingsmogelijkheid zeer
verhoogd.
Zekerheidshalve worden door bepaal
de stations op regelmatige tijden
«proefseinen" uitgezonden om de tele
grafisten in de gelegenheid te stellen
hun toestel te controleeren, want niet
alleen zal het voorkomen, dat door
afwezigheid van den marconist (des
nachts b.v.) noodseinen niet opgenomen
worden, doch het kan ook gebeuren
door eventueel in het toestel geslopen
fouten, die soms eerst dat door het
reageeren op de «proefseinen" gehoord,
gezien en hersteld worden.
Zoo iets «wordt" gewoonlijk «een
radio-drame" want door het niet op
vangen der «noodseinen", speelt zich
soms in de nabijheid van een schip,
een hoogst ernstig drama af.
Doch zooiets zal allicht alleen ge
beuren, wanneer én de marconist
afwezig is, én het alarmtoestel defect;
wat kan voorkomen.
Doch met de reuzenschreden waar
mee heden ten dage de «moderne
techniek" vooruitsehrijdt, en de talrijke
verbeteringen aan reeds beslaande
toestellen, enz., zal een schipbreuk
«met verlies aan menschen levens"
allicht spoedig tot hol verleden gaan
behooren dank zij den genialen en
onvermoeiden uitvinders en op den
voorgrond tredenden baanbrekers der
moderne techniek.
nog aanstonds vertrekken, en nood
zakelijk nog eenige zaken in orde
brengen, intusschen kunt gij mij over
morgen vroegtijdig hier verwachten,
en dan zullen wij de maatregelen be
ramen, die in dit geval moeten geno
men worden.
Gij begrijpt echter dat ik mij niet
uilsluitend hier op het kasteel kan be
vinden. Ik zal daarom 11a de ter aarde
bestelling des Graven, iemand benoe
men, die in mijne plaats hier het op
zicht kan houden. De man, die mij
hiertoe het geschikste voorkomt, is
Heer Hensberg, de slotvoogd. Wat
dunkt u van deze keuze
-Heer Ridder, de graaf heeft u tot
zijn gevolmachtigde aangesteld, niet
mij. Bedenk intusschen dat gij de be
langen der kinderen van Graaf Dido
niet op bet spel moogt zetten, en dat
ik niet straffeloos de minste afwijking
van de laatste wilsbeschikking des
overledenen zal toestaan. Ik ben dit
zoowel aan de kinderen als aan de
nagedachtenis mijns meesters verschul
d^gd.
Stel u gerust, Vader! Alles zal
naar wensch, en tot ons aller genoegen
afloopen. Ih tusschen hartelijk dank
voor de gegeven moeite, overmorgen
ben ik weder bij u.
Hij maakte hierop een koele buiging
en vertrok.
Ach, zuchtte vader Ambrosius,
toen hij zich geheel alleen bevond,
hetgeen ik altijd gevreesd heb, zal wel
dra gebeuren. Slechts een woord zou
het mij kosten, beiden te ontwapenen
maar wat zou er dan misschien van
Ingezonden Mededeelingen
Zelfs vrouwen klagen.
Wij leven in een drukkenden tijd.
Zelfs vrouwen klagen somwijlen. Het
is een feit, dat velen op een crisispunt
zijn aanbeland, waarop of hun gezond
heid moet lijden of zij hun werk
moeten opgeven. Duizeligheid en pijn
in den rug zijn waarschuwingen van
opkomende nierkwalen.
Laat uw werk dan een poos rusten
gij hebt gebiedend rust, ontspanning
en frissche lucht meer levenszonne-
schijn noodig.
Overwerking strijdt, met onze levens-
eischenal te vaak is zij de oorzaak
van nieraandoeningen bij vrouwen.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen vol
doen aan alle eischen. Zij herstellen
de ongemakken en onrust, veroorzaakt
door nierverschijnselen als urinaire
kwalen, rugpijn, waterzuchtige zwel
lingen, rheumatische pijnen en zenuw
overspanning.
Zelfs gevorderde nierstoornissen als
nierzand, nier- en blaasontsteking, spit,
rheumaliek, nierwaterzucht en ischias
worden met succes bestreden door
Foster's Pillen.
Verkrijgbaar in apotheken en drogist
zaken k f 1.75 per doos. 30
Jubileumzegels.
Clinge Doorenbos dicht in het «Han
delsblad"
Het Regeeringsjubileum
Van de Ilollandsche Vorstin.
Wat zit daér een ontwerpje
Voor een mooien zegel in
Wat zou er wel van gemaakt zijn
Kijkjes hier en daar in 't land?
Zaansche molen Bollenvelden
Water-landschap? Stukje strand?
Wat zal'twezen? Vol verwachtin;
Ga ik naar het postkantoor,
Deze zegel zal dus reizen
Héél de wijde wereld door.
Iiij zal van de kracht getuigen
Van den Nederlandschen Stam
E11 hij zal een denkbeeld geven
Van het land, vanwaar hij kwam.
Maria wat van hem worden. Neen, ik
moet zwijgen, binnenkort zal misschien
de dag aanbreken, waarop het geheim
zal ontsluierd worden.
Den volgenden morgen werd reeds
vroegtijdig de klok der kapel geluid,
opnieuw werden de landbewoners
smartelijk herinnerd, dat zij hunnen
goeden heer verloren hadden. Vervol
gens werd de poort des kastecls geopend
en de landlieden hadden de gelegen
heid voor het laatst een blik op het
ontzielde lichaam van Graaf Dido te
werpen.
Talrijk warende volksdrommen, die
met ontbloote hoofden en in eerbiedige
houding hel slot naderden, om hun
vader een roerend vaarwel toe te roe
pen. Aan den ingang der zaal hadden
vier soldeniers, wier lansen met floers
omwonden waren, plaats genomen en
bewaarden den toegang. De zaal was
geheel met zwart laken behangen,
waarop eene menigte zilveren tranen
gestrooid waren, om de droefheid der
achterblijvenden voor te stellen.
De Graaf zelf lag op eene verheven
heid in volle wapenrusting. Aan het
hoofd van den doode was liet wapen
schild, insgelijks met rouwfloers om
hangen, geplaatst; aan zijne voeten
stond zijn helm en lagen de strijdhand
schoenen over elkander gekruist; het
zwaard, dat liij in het H. Land gedra
gen had, en dat hij nimmer dan om
de onrechtvaardigheid te bestraffen, en
den wees en verlatene te beschermen
uit de schcedc had getrokken, ruste
aan zijn rechter zijde, terwijl het groot
rood kruis der kruisvaarders zijn borst
Op een vierkante verhooging
Zien we een soort beeltenis,
Niemand weet, of het Pilatus,
Salomo of Wijnkoop is.
Auto-ongeluk.
Bij de Belgische grens had een
ongeluk met een auto plaats bij
Berchem in België. In de auto zaten
Nederlandsche voetballers^uit Tilburg.
Bericht wordt dat er twee dooden en
twee zwaargewonden zouden zijn.
Verongelukte ballons"! bij den Gordon-
Bennett-wedstrijd.
Zondagmiddag had te Brussel het
vertrek plaats van de luchtballons
welke deelnemen aan den wedstrijd
van Gordon Bennetlbcker in tegen
woordigheid van een aanzienljke
menigte en de ministers Theunis en
FOrthomme. Een Belgische ballon
werd beschadigd door een Amerikaan-
sche en een Amerikaansche ballon
werd door den wind beschadigd.
Een Spaansche en Zwitsersche ballon
verongelukten.
De Spaansche ballon, die in vlam
men is geraakt te Heijst op den Berg
nabij Mechelen de «Polar". De bestuur
der Penarada is gedood, Gomez gewond.
De Zwitsersche ballon, die ook in
brand is geraakt nabij Moll in de
provincie Antwerpen, is de ballon
«Genève". Inzittenden waren de luite
nant V011 Gruningen en Wehren. Zij
zijn beiden gedood.
De a. s. rij wielbelasting.
Uit Brussel wordt aan de Tel. be
richt
U krijgt een fietsenbelasting? Veel
geluk er mee en moge zij zoo een
voudig worden geind als hier. Er zijn
hier veel ingewikkelde inningsinetho-
den. Met de belasting op het fietsver-
keer valt het mee.... Gij loopt een
belastingkantoor binnen en betaalt 10
francs. Op staanden Voet schrijft de
beambte uw indentiteitskaart af in een
daartoe bestemd register en vermeldt
er het nummer bij van de «veloplaat",
die hij u ter hand stelt met een kwijt
schrift. En klaar is Kees. Rijdt iemand
fiets zonder dat zijn «veloplaat" opeen
zichtbare plaats aan het rijwiel is be
vestigd, dan maakt de eerste de beste
politieagent proces-verbaal op tegen
zoo'n ingebreke gebleven belastigbetaler
Maakt men zich ergens aan een over
treding schuldig en poetst men de
plaat niet de veloplaat dan is
men verraden als iemand het nummer
van de «veloplaat" kan opnemen. Er
is immers een register, waarin dat
nummer staat met naam en woon
plaats.
Om het jaar dient iedereen opnieuw
zijn belasting te betalen het geëmail
leerde plaatje dat hier den vorm heeft
van^een hart, en dat rood gekleurd is,
wordt gelijk alle harten na eeni-
gen tijd afgeaankt en vervangen door
een groen plaatje met gewijzigden
vorm.
Er zijn vele belastingen die men
gemakkelijk ontduikt; die op de fietsen
niet. De inningsmethode en de controle
zijn te eenvoudig. Zij wérken dag in,
dag uit. Uitvluchten zijn welhaast niet
mogelijk.
bedektede gansche zaal was dooi'
waskaarsen verlicht wier knetterend
licht alleen de eerbiedige stilte afbrak,
die in het uitgestrekte vertrek heerschte.
Menige verzuchting rees tusschen de
hooge muren voor de ziel des Graven,
ten Hemel.
Den derden dag werd het lijk naai
de kapel gevoerd, 0111 daar in hetgra!
aan de zijde der betreurde gade te wor
den bijgezet. Maria had reeds zeei
vroeg hare plaats in de kapel ingeno
men, en stil in zich zelve gekeerd, bat
zij God om kracht, 0111 het lijden, da
Hij haar overzond, geduldig te ver
dragen.
Vele edelen woonden de plechtighcii
bij. Ook Herman van Heusden, die ge
trouw woord gehouden had, hevom
zich onder de verzamelde menigte.
Vader Ambrosius sprak aan hel gt
opende graf een eenvoudige, 'doel
schoone lijkrede over den afgestorvei
uit; hij herinnerde allen aan zijn
deugden en christelijken levenswandt
en beval daarenboven Maria in de bi
scherming der vereenigde edelliede
aan.
Maria hoorde of zag niets van he
geen rondom haar voorvieltoen z
de kist waarin haar vader ruste, in
groeve had zien dalen, scheen hethat
toe dat men ook een gedeelte haa
levens, aan den kouden schoot di
aarde toevertrouwde, en was zij he
bewusteloos op haar bidsloel ncdc
gezonken.
Toen de indrukwekkende plechti
heid ten einde was, begaven zich
verzamelde edellieden naar èen d
1