Bijkantoor te EINDHOVEN
Bijvoegsel van PEEL EN MAAS,
Itdnlaodioha LAHDB0VWBA1TC
DEPOSITO'S met rentevergoeding naar gelang van den opzeggingstermijn.
REKENING-COURANT met rentevergoeding.
CREDIETEN AAN LANDBOUW HANDEL EN INDUSTRIE
EFFECTENORDERS EFFECTENBELEENINGEN
ALLE BANKZAKEN
Woensdag 22 Augustus te YJEN HA Y
Zitdag zal houden 's morgens ran 9-12 u.
Zaterdag 18 Augustus 1923. No. 33
Ontginning,grondverbetering 1 doolf hout en Th7ieraan T? no»8-V
011 DOSCnDOUW. de Heidemaatschappij het hieraan
AMSTERDAM
Gevestigd Dommelstraat
Gebouw Coöp. Centrale
Telefoon 232
Boerenleenbank.
Maatschappelijk kapitaal f 5.000.000.-
waarvan f 3.000.000,- geplaatst en volgestort.
N.B. Deze ZITDAGEN zullen wekelijks herhaald worden
en dé datums bekend gemaakt in het blad «Peel en Maas".
en
1922
u Uk gevo'g gegeven. Voor een deel schrijft
toe, dat in 1922 geen schade werd
In het Augustusnummer van haar toegebracht door de zoo zeer gevrees
tijdschrift geeft de Nederlandsche schors-en bastkevers.
Heidemaatschappij een uitgebreid goede gevolg had de droge
overzicht van haar werkzaamheden ,8e winter van 1921 op
gedurende het jaar 1922. [althans, dat hy den kony neustand
Velen, ook onder hen. die buiten deed verminderen, maar dit voordeel
den landbouw staan, volgen met werd goeddeels opgeheven doordat
groote aandacht alle» wat in ons de konynen, bij gebrek aan ander
ïand op het gebied van ontginning, jvoeder. hun honger stilden aan de
grondverbetering en landaanwinning -beplantingen.
wordt verricht. Dit is werkelijk niet 1 üe resultaten van de ontginningen,
weinig en een belangrijk aandeel ,E0owel die tot bouw» en
wordt in dezen arbeid genomen door 8 10 bosch, zyn van dien aard,
de verdienstelijke Nederlandsche dat menigeen zijn plannen om woeste
Heidemaatschappy, die tot voor'KrODd6n ln cultuur te brengen, on.
enkele maanden onder opperleiding uitgevoerd laat. Van twee kwaden
stond van den stoeren oud commis-j1161 m'D8te kissend, gingen sommige
saris van Limburg Jhr. Mr. G. Ruijs eigenaars er tob over hun gronden
de Beerenbrouck, van den ouden
beer Ruijs dus, want zóó kent
Nederland hem net best. Zijn hooge
leeftijd dwong hem den geliefden post
te verlaten, die zestien jaren lang
door hem werd ingenomen. Geen
onzer naaste geestverwanten maakt
thans nog deel uit van het uit acht
leden bestaande Dagelij ksch Bestuur
en onder de vijf en twintig commis
sarissen zijn er slechts drie der onzen.
Deze omstandigheid doet ons des te
meer betreuren het heeDgaan van
Jhr. Ruijs, uit het bestuur der
maatschappij, die in het landhuis-
houdkundig leven van ons vaderland
zulk een belangrijke rol vervult.
Wy zijn de laatste tijden niet ge
woon 'aan het opstijgen van blijde
klanken uit verslagen en overzichten,
den Nederlaodschen land- en tuin
bouw, betzij in zijn geheel, hetzij in
een zijner onderdeelen, besprekend.
Nauwelijks zal het ieraaud verwon
derd hebben als eersten zin van het
overzicht der werkzaamheden der
Heidemaatschappij dezen te lezen
Het verslag over de ODtginniDg ln
1922 kan allerminst gunstig lulden'.
Allerminst gunstig. Dat is een
«enigszins vriendelijke uitdrukking
voor deze andere «zeer ongunstig".
Zeker is het jammer, dat niet van
goede resultaten kan worden ge
waagd, maar het is althans goed,
dat dit duidelijk wordt gezegd.
Trouwens, zij die een beetje thuis
lijn in de ontginningswereld, hadden
■iet anders verwacht. Wel is waar
beeft bel een aan arbeidskrachten
alet ontbroken en waren ook vol
doende hoeveelheden kunstmeststof
verkrijgbaar tegen redelijken prijs,
maar de voortbrengselen der ont
ginningen konden niet genoeg geld
epbrengen. Het verslag wijst er b.v.
ep, dat in de Peel van gronden, die
al enkele jaren in cultuur zijn, tot
35000 K G. aardappelen per H.A.
werd geoogst, maar dat de aardappe-
lenverbouw toch geen wiDst opleverde
ten gevolge van de slechte prijzen.
Hierbij kwam nog, dat de droogten
van 1921 en het voorjaar van 1922
een nadeeligen invloed oefeDden op
de tot grasland ontgonnen gronden,
soodat da opbrengst der meeste gras
landen in den voorzomer onvoldoende
was. Verschillende ervan badden
selfs zooveel geleden, dat zij eenvou
dig moesten worden omgeploegd en
die reeds enkele jaren ais bouwland
werden geëxploiteerd, in bosschen
om te zetten.
Tot deze cultuurwijziging en tot
het uitstel van ontginninsplannen
wordt niet alleen door de slechte op
brengsten geleld, maar ook door de
algemeene economische malaise,
waardoor menigeen niet langer gel
den voor ontginning beschikbaar kon
stellen
Welke les geeft nu de Heidemaat
schappij in haar jaarverslag i Naar
ons oordeel is het deze, dat groot
ontginningen slechts ter hand geno
men moeten worden door hem, die
steeds met een matige rente tevreden
is en ook deze nog missen kan des
noods. Een jaar van oogstmislukking.
of, bij goeden oogst, van slechte
prijzen, is ten minste een jaar van
rentederving en wordt dikwijls een
jaar van geldverlies. Wil en kan men
dit offer brengen, dan mag men aan
spraak maken op den dank van een
ieder, die zich verheugd over de ont
wikkeling van den vaderlandschen
landbouw. Maar is dit offer te zwaar,
dan ontginne men niet. Men be
spaart zich zelf dan bittere teleur
stelling en den landbouwer het
kwaad eener wel begonnen, maar
niet voltooide en voortgezette ont
ginning.
De tweede les, die uit het verslag
valt te trekxen, is er een welke
leiden moet tot meer waardeering
van den boerenarbeid. De tot bouw
land ontgonnen gronden, waarop
den laatsten tijd bebosschiogen plaats
hadden, ds ontginningen, welke nie'
met alle kracht tot voltooiing worden
gevoerd, de ontginningen ook, waar
van de eigenaars zich thans o zoo
gaarne zouden willen ontdoen, zijn
alle in handen van den niet-landbou»
wer. Alle handenarbeid moet bij
tegen betaling laten verrichten 'en het
arbeidsloon vormt in een zoodanig
bedryf zulk een hoog deel der kosten,
dat bij slechte prijzen der producten,
verlies niet achterwege kan blijven.
De buitenstaander houdt
RAAD
VAN COMMISSARISSEN
J. J. J. C. AMENT, Lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Voorzitter van den Zuid—Ned.
Zuivelbond en Directeur van den Limburgschen Land- en Tuinbouwbond te Roermond.
Mr. A. I. M. BARON VAN WIJNBERGEN, Lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal te
Utrecht.
L. F. J. M. BARON VAN VOORST TOT VOORST, Lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
en Lid van Gedeputeerde Staten van Gelderland te Twello.
A. N. FLESKENS, Lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Voorzitter van het Bestuur der
Coöperatieve Centrale Boerenleenbank te Eindhoven, te Geldrop (Gedelegeerd Lid).
Directeur H. F. M. KAHMANN.
De Nederlandsche Landbouwbank, Bijkantoor Eindhoven,
(gevestigd in het gebouw der Coöp. Centrale Boerenleenbank
aldaar) bericht hiermede dat een har er Directeuren op
in Hotel <De Zwaan" (Th. Michels)
werken met verlies, als zij tegen. van den boer met voldoende waar» middan in de faeida Zoo kwamen de
d van beteekems ondervinden, deerend, hadden zy zich er nimmer laatst9 drie jar<m lg8 bo6rderijen ut
Z.eimen nu hoe weinig t lyden kan rekenscnap van gegeven, dat ln den 8tandj metJ T00rsohotten aan,
en dat de boerenarbeid veelal te landbouw veel we. k verricht worde vankelijk f 1000, f 800 en ten slotte
laag wordt gewaardeerd t zonder loon. De boer doet dat ?fc f 700 pe*- H A. Boerderijen
Geldt dit voor ontginningen, ook eene jaar meer dan het andere, maar tnf 19 W A
oude landbouwbedrijven moeten met toch jaar in jaar uit Gelukt het kundi ,ae"r tevreden zyn en d£
worden geëxploiteerd door den met. eene product slecht, mislukt het mis. thaDS reeds baar bestaansmogelijk.
boer, tenzy hij met een heel gewone schien, over den oogst van het ande, held overduidelijk hebben aangetoond
rente wil volstaan. Er zyn gelukkig ren kan hy tevreden zyn. Zyn de Zoo kunnenJ wjj ont|iQnec
nog nog veel van die eigenaars m graanpryzen onvoldoende, wellicht maar l00 ook alJleaoK k*
Nederland. Een deel van de ver.leveren de zuivelproducten een be, waarUjk cjat b ij hoe van
goeding hgt voor hen in het genot jhoorlyke opbrengst. Maar een goed 80ciaal»democratiscbe zijde nog ern.
van het grondbezit zelf in de zeker» [deel van den arbeid, besteed aan het kan wnrdan vu;..
bl(i.«. bad, du h* k..iU.I1. d« mi.li.IU, P'odddt d. ,l..bl „],.opldt
d.d;3: ft." «-fr.
van het werk, dat de boer verricht, ook. Maar wee den pachter, die tot stand blijft, ondanks al die wissel» „AaL ..l!
Als de landbouwer klaag* over eigenaar heeft iemand wien alle
slechte bedrijfsuitkomsten, begint patriarchale landheerlijke eigen,
men met het niet te gelooven. De schappen vreemd zijn en die feitelijk
eieren zijn duur, het vleesch is duur, van zijn land niet anders wil doen
de boter is duur, kom, kom, die dan coupons knippen, of, erger nog,
boeren verdienen geld genoeg Maar dividendbewijzen, nadat hij zelf het
opnieuw bezaaid. Wat een kapitaal'er zyn nog allerlei andere landbouw, dividend heeft vastgesteld. Wat die
en wat een arbeid zyn hierdoor ver- producten, waarvan de pryzen min» ongelukkige lyden moet kan men
teren gegaan 1 s der aan iedere keukenmeid bekend begrijpen als men ziet, dat groote
Ook voor den boschbouw hadden zijn en ook het werd al dikwijls landbouwondernemingen, begonnen
de droge zomer van 1921, de droge betoogd uit de pryzen alléén valt,onder en kort na den oorlog veelal,
winter, die hierop volgde en het'nietaf te leiden J-'--J1-"•*-
droge voorjaar va 1922 zeer nadee-
llge gevolgen, Vele der jonge beplan
tingen en bezaaiingen zijn geheel
mislukt, de andere werden in haar
ontwikkeling ernstig bemoeilijkt, hy zooveel moet verdienen, dat hij
Zelfs vele oudere boomen, vooral niet alleen zyn pacht, zijn grondstof-
Onder de iepen, zijn door de droogte fen, zijn buren kan betalen, maar
afgestorven. Maar de boomen die ook met vrouw en kinderen kan leven
of de landbouw ai
dan niet reden tot klag9n heeft. Wat
wij zeggen willen is dit. dat toch
ook aan den boer een redelijk loon
voor zijn werken toekomt, dat toch
kapitaal aan meststoffen, zaadgoed
en arbeid, dat by er insteekt. Diet
toen men alle boerenbedrijven goud, dadelijk rendement. Hij let meer op
mijntjes achtte, bat leven eenvoudig de toekomst, beeft de uitbreiding en
niet kunnen houden. In ons land verbetering van zyn boerderij in baar
zijn zulke ondernemingen uitzonde, geheel op het oog. Daarom ook kon.
ringen, maar ia het buitenland den, zelfs nu nog, toen de Staat nog
kwamen er vele tot stand. Goeddeels voorschotten gaf en voor de eerste
gingen ze reeds te niet eD de over» jaren geen rente vorderde, ontgin»
blijvende gaan haar ondergang tege» niogs.boerderijen worden gesticht,
moet. De aandeelhouders of coöpe, Maar de stichter was niet de Staat
boeren, werkend onder staatstoezicht
valhgheden, dan is h.t omdat de en naa; voorgchriften> Tac
boer lang werkt, zelf zyn bedryf; e Kan men daar nu
regelt en in den regel niet den ryk, lernst behoorlijk 0pbreng8t Tan var.
dom heeft als hoogste ideaal. Daar,wachten_ KJne/2iji die goaddeels
ontgonnentorde" Ï2S Tm SSÏL ^tód'^Slïïr1®^ W.-6"
ffe iin'b t&FSK
die zjjn bedryf uitbreidt met een lapje bemoaiingen 5an dan ataat het boe„
ontginningsgrond, vraagt vanjmt ranbedrij!( heel wat ingewikkelder
■lel stierven leden toch veel. Zij en iets kan overhouden voor denratief samenwerkende deelgenomen, doch de boer, die in volle vrijheid
vormden weinig nieuw hout en er Louden dag. En wat leert de onder, j die het landbouwbedrijf stichtten, werkend, de cultures regelend
kwamen vele doode takken. Voort- vinding f Dat bedrijven, wier eige.ala ware het een industrie, hebben naar eigen inlichten geholpen door
durend werden de eigenaars aange. naars alle arbeidskracht moeten kapitalen verloren. Maar het kon de synen, den grond tot vruchtbaar,
spoord tot bet opruimen van het betalen, geen winst afwerpen, of ook niet andere Den handenarbeid beid bracht en tieh een bedryf schiep
toch nog, dan b v. de ongevallen,
verzekering, tot staatsbedrijf wen»
schen te maken J
Och, dat men bet toch begrijpe
Een boer is geen werkman in de olj»
verheid, een boer is geen staats,
beambte. Een boer is een boer en vg
kannen hem niet missen, onverschil»
lig of het kapitaal of de Staat eiga.
naar is van den bodem.
Dr. L. DECKERS.