Werkverschaffing
in de Peelstreek.
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen
Zaterdag 31 Maart 1988
44e Jaargang. No 18
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL i
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 11.30
afzonderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA, VAN DEN MUNOKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
van 1—6 regel» 45 el
elke regel meer 7» et.
ten, zou dat tot een goed einde
komen.
De heer v. Delft, Tilburg. Sinds
geruimen tijd geleden is van de
directie van de de districtsarbeids»
beurzen een motie uitgegaan om
werken in de Peel tot stand te doen
komen. Ook is deze kwestie met
het gemeentebestuur van Tilburg
besproken. In Tilburg zijn circa
3000 werkloozeu geadministreerd en
1wanneer het aantal der correspon»
Verleden wetk had ten gemeente- dentschappen daarbij komt vooral uit
huize te Deurne een conferentie plaats de schoenenstreek, bereiken we het
om te komen tot werkverschaffing respectabel cijfer van 5000 werk.
aan de werkloozen in Oostelijkjloozen. De werkverschaffing heeft
Noordbrabant en Noordelijk Lim-j Tilburg in 1919 f 133,000 gekost,
burg in de Peelstreek. In 1981 werden er 929 tewerk ge.
Te dezer vergadering, welke ge- J steld en in 1922 zelfs 1241, voor
presideerd werd door den Edelachtb. korteren of langereD tijd. De werk-
s Bosch zullen be.'te maken met water. De grond kaD
Heer J. van Beek, burgemeester
van Deurne, waren tegenwoordig de
beer A. Folmer, Directeur van de
Rijksinrichting der Werkverschaffing
en Arbeidsbeurzen, de loco-burge
meester en de secretaris van Venray,
de directeuren der arbeidsbeurzen
van Helmond, Eindhoven, Tilburg,
's Bosch, Venray, Venlo en Roer
mond de voorzitter der arbeidsbeurs
te Venray en de correspondent der
arbeidsbemiddeling te Deurne.
De Voorzitter opent de bijeen
komst met een hartelijk woord van
welkom eo deelt mede dat hier een
uiterst gewichtige zaak aan de orde
is. 2 Maanden geleden is met den
burgemeester van Venray de toestand
der werkloosheid in Deurne en Ven
ray en in de Peelstreek in 't algemeen
reeds besproken.
De werkloosheid in Deurne is op
het oogenblik niet zoo groot als ze
geweest is door ontginning van
woeste gronden, terwijl in Venray
de toestand ook niet erg nijpend is
Maar bet vooruitzicht is zoodanig dat
het perspectief gansch donker is en
we na ie maand Augustus buiten
gewone werkloosheid kunnen voor
zien.
We hebben in den Haag reeds een
conferentie gehad met de heereD
Bongaerts, Dr. Nolens, Poels bd
Fleskens en om een betere kijk op
de zaak te krijgen hebben we hedeD
den neer Folmer uitgenoodigd
Vroeger hebben te Venray reeds
onder de heer Folmer besprekingen
plaats gehad, die vruchtdragend zijn
geweest en ik roep bem dan ook een
bfjzonder woord van welkom toe
En ik hoop, dat wanneer we het
jubileum onzer Koningin vieren de
toestand in onze Peelstreek zoodanig
mag zijn, dat we ook ten dien op
zichte mee kunnen jubelen.
De heer Schots Venray. Op ver
zoek van den looo-burg. van Venray
zal ik een woordje spreken over de
werkverschaffing In het district
Venray zijn momenteel 468 werk
loozen ingeschreven. Dat is voor het
platteland in dezen tijd veel te veel.
Industrie zal zich, zoo mij van vele
ïyden geantwoord is, in Oostelijk
Brabant nooit vestigen, indien geen
goede vervoermiddelen tot stand
komen. Komen ar die, dan kuDnen
hier volgens gezegden van groote
werkgevers best fabrieken komen.
In dit groots Peelbloc konden de
werkloozen van Roermond tot Til
burg werk vinden.
Tegenwoordig zai door de bezui»
niging van het groote plan van Peel-
belang niet veel kunnen komen, toch
is het een belang van de streek,
een landsbelang.
Door
verschaffing heeft in 1922 alleen
f 234,000 gekost. Nu hebben we
wel ontgonnen gronden gekregen,
maar iemand die er mee bekend is,
zal weten dat met werkloozen ont»
ginnen iets heel anders is dan een
economische ontginning, Dan heb ik
nog niet genoemd dat aan wachtgel»
den is uitbetaald f 65.000, aan steun
gelden f 15,000 en uit de werk.
ioozenkassen f 459,000. alleen over
1921 zoodat de kosten
schrikbarend zyn te noemen.
In sommige overheidskringen
heerschte de meening dat Tilburg
rijk was, zeker onze stad heeft goede
jaren gekend maar die zyn ook door
slechte gevolgd. De uitzending van
wetkioozen. Maar werkverschaffing
is dan ook belangrijk en als hier 100
150 menschen uit Tilburg te werk
gesteld konden worden, was dat zeer
toe te juichen.
Voorzitter. De werkloosheid in
Deurne is niet zoo groot te noemeD
wijl wij ons zelf zoo tamelyk hebben
kunnen redden. Onze menschen zyn,
al werken ze in de industrie, toch
nog eenigszins grondwerkers, want
deze streek is nog Diet zoo geindus.
trialiseerd als b.v. Tilburg. Maar wij
hebben duizenden en duizenden toe.
gegeven op de werkverschaffing en
wij willen de meoschen dit jaar naar
de veenderijen jageD, omdat zulks
niet zoo'n groote onkosten vergt.
Wanneer u weet dat een bunder
grond, door de werkloozen ontgon,
nen, ongeveer 14 a f 1500 kost ec
bij verhuring hoogstens f 40 opbrengt
hoeft u zich niet af te vragen, welke
bedragen Deurne daar op toegeeft.
_r is aan 400 menschen noodge»
dwongen by de gemeente werk ge.
geven.
Maar hier ligt een breed arbeids.
veld open voor werkverschaffing aan
de werkloozen van Noord.brabant en
ik juich deze plannen ook toe, om
dat ik meen dat geen verplaatsing
van werklieden hoeft plaats te hebben
want er kunnen vroegtreinen loopen
van Venlo en Tilburg. Dat we in
N. Br. niet bang zijn van groote
werken, getuigen de P.N.E.M., het
Wilhelminakanaal, enz. Grondwerk
is noodig om tot oplossing van het
moeilijke vraagstuk te komen.
Wegens de heerschende malaise was
het Diet mogelyk uitwerking aan de
bestaande plannen te brengen, deze
zyn nu echter door middel van de
werkloosheid te verwezenlijken. Dan
was het eene aan het andere ge.
paard.
De heer Foppele 's Bosch. In
j 's Hertogenbosch staan we er ook
ja,niet schitterend voor. We hebben
daar nog altyd een 1000 werkloozen
ontginningen in de Peel envooral sigarenmakers, terwyi de
het waterlossingsvraagstuk, m:s» correspondentschappen er circa 800'
achien ook door de ontginbare kolen-'tellen, voor het grootste deel uit'
lagen, die zich in enkele Peelstreken Waalwijk. In 1922 is Den Bosch
bevinden, konden vele werkloozen met steun verieenen begonnen en
tewerk gesteld worden en wanneer heeft eik jaar f 100,000 a f 150,000
Rijk en provincie deze oplossing van gekost, waarbij voor een gering ge.
bet werkloosheideyraagstuk aenpaic.deelte &*n werkverschaffing. De
werkloozen van
zwaariijk naar de Peel afgevoerd
kunnen worden, die van Veghel en
veel wol industrieën zullen in deze
streek niet gevestigd kunnen worden,
het moest zijn nevenindustrieën welke
hun grondstoffen in de Peel vonden.
Deze werkverschaffing zal hoofd,
zakelijk op de provincies BrabaDt
en Limburg rusten met de betrokken
gemeenten, maar zal van dezen kant
geidelijken steun komen l De Zuider
zee werken, die van groot gewicht
zijn, misschien nog grooter dan de
Peel, hoelang zijn die al niet in de
pen. Of Brabant lich geldelijk er
voor kan interesseeren staat te bezien
als we weten dat het wegen onder,
houd de provincie alleen een 7 a
f 800,000 kost Dus zal het in hoofd,
zaak neer komen op bet rijk.
Voorzitter, Een werk is reeds tot
stand gekomen en wel de harde weg
naar Oploo, hetgeen bijna 5 ton ge.
kost heeft, waarvan het rijk 75 pet.
heeft betaald. Die weg is een zegen
voor de streek. In 't zuiden kunnen
heginDen met een weg van
Griendlsveen naar de Rips, om al.
lengs tot het groote peelplan te
komen, de bavaarmaking van de
Peel. Die plannen zijn in het begin
met veel enthousiasme aangevat
maar zijn nog niet tot resultaat
mogen komen. We hebben jammer
genoeg geen Joseph van Egypte ge»
had die ons voorspelde dat na vrucht
bare jareD, magere jaren zouden
komen. De toestand in het buitenland
de lage valuta is een der hoofdoor
zaken dal wy hier met werkloosheid
zitten te kyken. Maar wie moet onze
plannen uitvoeren. Zooals het Wil
helminakanaal met steun van het rijk
en de aanliggende gemeenten of door
een interprovinciaal waterschap I
Doch daar het Rijk toch met duizen.
den voor steunverleening beschikbaar
stelt, kan het die even goed voor
ons plan uittrekken In Nijmegen
voelen ze geheel als wij en de Peel
kon de land- en tuinbouwstreek zijn
voor het rijk van Nijmegen en de
oude Meierij van Den Bosch. Ik ge.
loof dat de omstandigheden tenslotte
bet rijk zullen dwingen het geld cp
deze manier in de Peelstreek te
steken en niet zoo maar a fonds
perdu weg te gooien. De heer Fop.
peie haaide het Zuiderzeewerk aan,
maar dit verschilt veel van het onze
en wij zouden hier met 500 pet
meer zekerheid ten goede werken
Zoo tegen het najaar de plannen er
waren en om kanalen te graven, zou
alvast een aanvang gemaakt kunneD
worden tot groot belang van de
streek.
De heer Folmer De kwestie is
vastgeloopen door het vraagstuk van
de oprichting van het waterschap,
hetgeen interprovinciaal moet zijn
voor Noordbrabant en Limburg. Ik
meen te hebben hooren zeggen dat
deze zaak in Limburg niet zoo erg
vooruit gestuwd werd.
De sectvan Venray geeit eenige
toelichting omtrent de houding van
Limburg, dat thans zeker wel zou
willen meewerken.
De heer Hub. Janssen l.b. van
Venray. We moeten trachten aan de
werkloozen productief werk te ver.
schaffen. In het oosten zijD ongeveer
8 k 10,000 werkloozen. Zou het
niet wenscbelijk zijn om een kanaal
te graven b. v. van de halte Helena-
veen uit. Daar het groote pselplan
niet tot uitvoering kan komen door
de malaise, moest een ander plan
komen, b.v. een kanaal over Oploo,]
St. Antonii naar Cuyk in de Maas
of naar Uden, Oss, Lithoyen en dan
in de Maas. In het Noorden is zoo.'
veel geld besteed, nu kan het Zuiden
ook wel eens bedeeld worden en de
gronden zijn hier alleen productief
niet rendabel worden zoo er geen
kanalisatie plaats vindt, waardoor
ODze gronden hier eindelijk tot hun
recht gebracht zullen worden. We
moeten een begin voor de toekomst
hebben, waarmede de heer Bongaerts
ook instemde op de gehouden bespre
king. Qed. Staten van Limburg zul»
len in de zomerzitting deze plannen fi-jg, Er motten by da betreffende autori-
de uitvoering een jaar wachten.
De heer Folmer vraagt welke die moei
lijkheden lijn.
De heer Lameij. De voornaamste ia dit
ook voor de scheepvaat bevaarbaar te
maken. De taak dezer vergaderiog is om
overal op spoedige verwezenlijking van de
plannen aan te dringen. Da totale kotten
voor de werkloosheidsbestrijding in Eind
hoven bedragen jaarlijks nog 4i/z ton,
waarvan 2 a 2i/a ton voor werkveraohef-
ter sprake brengen.
De heer Folmer. Dat kanaal plan
is dat op zich zelf staand of past zich
dat aan het groote plan 1
Voorzitter. Het kanaal Wessem-
Nederweert zou bevaarbaar worden
gemaakt voor schepen van 2000 ton
en zou loopen van sluis 13 der Zuid-
Willemsvaart over Asten, Liessel,
Deurne, Venray naar het land van
Cuyk, zoodat het ongeveer aan het
Maas-Waalkanaal uitkwam. Als wij
het nu niet uitvoeren, zullen in de
toekomst anderen komen die het
zullen bewerkstelligen.
De heer Folmer. Dat kanaslplan
is dat goedgekeurd Het zal de
goedkeuring behoeven van de Prov.
Staten en den Rijkswaterstaat.
De sec. van Venray Zoodra de
zekerheid bestaat zegt de heer Bon
gaerts, dat het waterschap opgericht
wordt, kan met dit plan worden
begonnen.
De heer Hub. Janssen l.b. Venray
Met onteigenen zullen we niet veel
te maken hebben, wijl zich uren ver
gemeente gronden uitstrekken.
De heer v. Delft, Tilburg. De
noodtoestand in deze tijd zou teD
einde gemaakt kunnen worden als de
gemeenten Deurne en Venray reeds
op hun gronden konden beginnen,
dan behoeft op den rompslomp ver»
bonden aan de oprichting van het
waterschap, niet gewacht te worden.
De heer Folmer. Mijnheer v. Delft
vestigt de aandacht op het spoedig
beginnen. Maar zyn de groDden
waardoor het kanaal moet komen
gratis beschikbaar? Dan bljjft het
technisch gedeelte, wat we met den
heer Bongaerts zullen bespreken. Bij
de openiDg van een waterschap
komen verbazend veel particuliere
individueele belangen, maar de op»
richting is de eerste stap en daar
naast staat dan het mogelyk gedeel
telijk uitvoeren van het kanaalwerk.
De heer Hub, Janssen l.b. Venray
Mynheer Folmer heeft de zaak mede
aangeroerd van de onteigening der
gronden, wat dat betreft wil ik voor
Venray die zaak zoo spoedig mogelijk
in den raad brengen. De burgemees
ter van Deurne heeft ons Je schroe
ven aangedraaid en getegd, slaap
maar door als je wilt, maar wij be
ginnen:
Dt heer van Delft, Tilburg. Wal bet
met gewenscht dat enkele perionen aan
gewezen werden om deze zaak eene te
gaen bespreken. Wy, direoteuren, tonder
mfjo oollegt'e tekort te willen doen, geloof
ik niet, det daarvoor voldoende tcoboiaob
met deze atken bekend zyn.
Voorzitter. We zyn pae kort geladen
in den Haag geweeit en mynheer Bongaerle
weet juist hoe de zaak alaat.
De heer Wolters, Venlo meent dat de be.
epreking hieromtrent meer np den weg leg
van de gemeentebeetnren dan op dien ven
de ambtenaren.
De heer Folmer zegt dat getracht moet
worden een l ohaaam te vinden, dat zinb
all cantraal pnnt ervoor epant.
De teer. van Venray meent dat ook by
gedeeltelijke uitvoering het algemeen be
lang kan gediend zijn.
De heer Hub. Janssen l b Venray. Zoo
zon van Venraj Daar bat te graven hoofd
kanaal voorloopig een vaart gegraven
kunnen worden, voor icbepen met een
tonnenmaat van 80 i 100 ton. Op onze
gronden groeien goede aardappelen waar
door ook de aardeppelindaiirie op onze
grondeo mogelyk kan wordeD.
De heer Lameij Eindhoven. Ik moet a
teiten opgaven geicbieden van het aantel
leegloopeode meneoten, wet dat koet en
hoeveel er geeobikt zyn voor grondwerker.
D» Voorzitter vindt dat een goed idee
en aagt dat vanaf 1019 tot 1022 de werk.
verachzffiog aan Denrne de globale aom
van f 218 000 gakoat heeft, waaruit u wel
kant opmaken dat Denrnt aan het eind
van ayn kunnen ie.
De heer v. d Laar, HelmondHelmond
dat wel van geringer beleekenia ia, als de
andere genoemde lieden beeft in 1922
f 150.000 aan warkloozen uitgekeerd, die
nog steeds ten getelo van 4 a 500 rond-
loopen. Werkvericbeffing ia in Helmond
nitgeelolen vandaar den ook dat verwe-
sslyking ven het kanaslplan van groot
voordeel voor Helmond zou zyn.
De heer Hub. Janssen zonden de
direoteuren genegen zyn om een request,
waarin 't hier besprokene opgenomen, neer
bun voorzitter te zeodeo t
De heer Folmer Det kunnen zy moeilijk
doen tooder eerat boa gemeentebesturen te
raadplegen.
De heer v. Delft We konden alle ge.
gevene verzemelen en die staat, geheel ge
motiveerd naar den minleter ven Arbeid en
ook naar den minister ven Binoenlandeobe
zeken staren.
De heer Folmer Dat is goed ale aerate
step, de 2s atap ia Wat kan momenteel
hier worden gedaan t bet interprovinoleal
wateriobap ia bet punt waarop we wach.
ten. Van de gemeentebeetnren moet het
initielief uitgeen. die moeten het plan ge
heel of gedeeltelijk te berde brengen.
De heer Rietjens, Roermond. De werk
loozen in Roermond ayn voor 90 pet.
bouwvakarbeiders en loaee arbeiders. Het
district Roermond is niet zeer veel gein.
tereeveerd by desei Peelwerken, maar ala
nit de andere iteden de werkloozen hier
gedeeltelijk konden worden tewerk gesteld
wal det al beet mooi. Onze meniohen gaan
meerendeele naar het Zniden, neer de mijn
streek- Ia 't mijndistriot zijn ongeveer 3 n
400 werkloozen, in Roermond iogeeohre-
ven 200 en ik geloof det de toestand van
Roermond tamelijk rooskleurig wordt. Tot
ou toe ie elk jaar f 120,000 een werkver.
echfflig ten koste gelegd, meer voor we
een maand verder ayn inllen we de werk
loosheid tamelyk onder de knie hebben.
De heer v d. Laar. Zon bet mogelijk
zyo dat de directeuren vao deze dietrioten
binnenkort bye» kwamen om dan de ver-
anbillende gegevene te veriameien en een
staat opstellen, die ook aan de gemeente-
beeiuren ter iozege kan worden gegeven,
De heer Foppele aiet daar niet veel in.
De heer van Delft meent dat zoo'n staat
gebeobt kan worden aan de plannen van
de gemeentebesturen.
Da beer Lameij. Wy moeten die gege
vene ter kennis brengen van de bitrokken
gemeentebei uren, ven de betr. Prov.
Staten, van da betr. ministers, van bet
betr, wateraobep, ook vooral om over en
weer verkorting der besprekingen te krij
gen. Ala direotenren kunnen wij one niet
met het tecbniaobe gedeelte inlaten.
Do Voorzitter me6nt ook een rrqneet te
moeten sturen neer Qed. Staten van N.
Br. en Limbnrg en ook aan de waterschap-
pen Dommel en Aa.
De heer Wolters. Venlo Zyn alle ge
meentebeetnren wel doordrongen van dit
plan en zoo niet, dao moet een oonferentie
voor de betrokken beitnren belegd worden
eo zien te vernemen of zij eenig finan
cieel offer voor bun werkloozen willen
brengen.
Voorzitter. Deer wy nog niete bidden,
moeit het plan too omvangrijk aangepakt
worden.
De oudate plannen beiriffande de Peel
streek dateeren reeds van ometeeka 1600.
Myo principe is det zoo ving mogelyk een
begin dient gemaakt te worden went de
tijd ie urgent A's er geld wee sou ik direot
er mee willen beginnen, maar de ryksmolen
maalt nn eenmeel niet aoo ving. Toon
moeten we aoo gtnw mogelyk aien te komen
tot opriobting van het waterschep.
De heer Scholz. Ala bet mogelijk wee,
aeu ik toch willen det de gemeenten
Denrne en Venray ai de slappen deden
om zoo apoedig mogelyk te beginnen. Mie-
uo neer j.uhiin ztmanoven. ik moei r
vooreeret mededeel» det de plannen voor j "Ïh?.» H
bet afwatering.keoeal neer de Dommel ge.1 "b «"n DI,gMn d* betrokk.» Qed.
heel «ijd, ook het fio»ooieel gedeelte ven
Rijk. Provincie en Gemeenten, msar door' Voorzitter. Naar Qed. Staten van Lim»
eenige administratieve moeilijkheden moet "ar£ mo«t Venray uitgaan, met by»
