Tweede blad
Moeder en zoon
Venray voorheen
en thans.
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Oè Fruitveiling
te Venray.
FEUILLETON
Zaterdag 24 Feruari 1928
44c Jaargang. No 8
PEEL EN MAAS
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c..
voor het buitenland
bij vooruitbetaling f 1.30
afzonder!, nummers 5 c.
Uitga v, van FIRMA. VAN DEN MUNGKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DER
ADVERTENTIEN i
▼an 1—6 regela 45 ct
elke regel meer 71 ct.
IV.
Ia het algemeen gesproken wordt
te Venrsy tamelijk goed gesorteerd.
We zeggen «tamelijk' nog maar, dus
wy moeten «erken om het «goed"
te krijgen. Ooed sorteeren is het
Toornaamste en niets trekt de koop
lui zoo zeer als goed gesorteerde
waar.
Met goeden wil en doen zooals er
steeds gezegd wordt, tullen en hopen
wjj de leveranciers zoo ver te brengen
De leveranciers, die in het-verleden
reeds met veel.zorg hunne producten
•orteerden, alvorens ter veiling te
brengen, zullen dit tot groot fioan
cieel voordeel ondervonden hebben
Goed sorteeren bezorgt de veiling
een goeden naam en daar moeten
alle leveranciers dus voor medewer
ken, want tenslotte is de veiling er
voor hun belang.
Zij immers behoeven zich dan niet
meer bezorgd te maken of hunne
producten wel aftrek zullen vinden
de kooplui komen vanzelf op de
veiling, waar ze graag komen omdatj
er goede en mooie waar te koop is
Bene veiling sticht men niet voor
enkele jaren maar moei iets voor
altijd zjjn. Trouwens, als de leveran
ciers het systeem goed kennen, zullen
ze voor geen geld meer eene veiling
willen missen en wij twijfelen er nietj
aan of meerdere fruittelers zouden
nu reeda hunne stem laten hooren
wanneer er sprake kwam om met de{
velling op te houden. En zoo moet
het zijn 1 De telere moeten zich voor
de veiling interesseeren en dat kun
nea se doen door te steunen waar
en met wat ze kunnen.
Op de allereerste plaats met goed
sorteereu. Treurig is het soms om te
zien hoe heele partijen fruit onoog
lijk zijn, omdat men er tegen opzag
ankele kleine of misvormde vruchten
er uit te Demen.
Slecht sorteeren bezorgt de veiling
een slechten naam bij de kooplui bd
maakt dat de goede onder hen
gauw wegblijven, De veiling krijgi
dan den naam van schrotveilicg.
Voor de directie is slecht gesor
teerde waar eene bron van voort
durende onaangenaamheden met
kooplui en leveranciers.
SPcht sorteeren is ook zeer scha
delijk voor de leveranciers, die hut
betere fruit dat zich bij het minder
goede bevindt ook voor minder goed
betaald krijgen.
TH. DERKX,
Directeur Coöperatieve Veiling
VENLO.
29
Gij itelt mij daar eoo vraag, die mij
aederi dien avond meer bezig boodt eo
meer zorgen baart, dan gg kant gelooveo
Boe dat ioo t
Ver toe ld n, na dien avond beb ik
Antonio niet wier gezien, maar ik moeit
Hokt in de zaric bebbeo, zoodat ik onge
duldig de terugkeer van den man tege<
moet zag en eiodelgk heb ik er met mgo
moeder over gesproken, die mg vertelde
dat zg Antonio voor een gewichtige zaak
naar Italië, naar bet kasteel van mijn
grootvader te Monteleone, gezonden bad,
vanwaar bg ongeveer na veertien dagen
zoude terugkeeren
Dat ia zeer verdrietig.
Moeder en ik z^jn van hetzelfde ge*
voelen, want wg vinden bet, even als gy.
noodig. inlichtingen omtrent die vreeielgke
gebeurtenis te krggen.
Na eenige minuten gezwegen te hebben
vraagde HenriKende mevronw de
gravin Gaston reeds voor ds soirée, die ik
ook de ser had bg te wonen f
Mgn moeder beeft hem dien avond
••rat leeren kennen, toen bg baar werd
voorgesteld, antwoordde Lodewijk d t
moet ik ten minste gelooven, daar ik zijn
naam nooit te voren door baar boorde
aoemen. Maar ik bek u reeda vroeger ge*
■egd, dat moeder een levendige sympathie
VI
Nadat het Venrayacha Ursulinen-
klooster was ingewyd, werd er door
de energieke werksters In den wijn
gaard des Heeren eene drukke actie
op touw gezet, teneinde hare orde
alóm eene welverdiende reputatie te
doen genieten
Zij lieten 't daarom ook niet bij
haar klooster allen, maar ook ande
ra buizen werden er gesticht en op>
gericht.
•Jerusalem' deze veelzeggende
naam voor eene klooster-orde,
wenschte trouw te blijven aan zijne
schoone, goddelijke traditie, die in
zich bevatte het veelbewogen leven
van onzen Verlosser, tevens gods»
dienstleeraar op deze aarde, «Jerusa
lem" werd geroepen om te dienen in
de gelederen der soldaten, der onver
saagde strijders en strijdsters, die
voor 't geestelija welzijn de wereld
door alle hinderpalen heen, ten koste
van allerhande opotieringen, zonder
ophouden bet menschdom der donke
re aarden onttrekken aan het grove
materialisme, en het dusdoende
voeren tot het licht van 't goddelijk
ideaal.
Wij mogen wel een oogenblik lan
ger stilstaan bij deze der menschheid
in 't algemeen zoo heilzame reli
gieuzen-schare en klooster-orden.
Immers, vinden wij haar niet over
de geheele wereld f
Wij zien deze discipelen in de
wankelende bat der melaatsche
negers onderwezen en verzorgd
door een Vader Claver in de
paleizen der vorsten, verzoend door
een heiligen Leo en Bernardus in
China, waar een heilige Hyacinthus
te voet aankwam om de waarheid
voor bem gevoelde, die door bet ongeluk
oog i» toegenomen
Deernen twijfel ik voletrekt niet.
Spoedig deeroe vertrok Lodewyk, eo
Heori boorde bem op de trep het refreio
(ingen ven eenjied, det Minoy met veel
•ncoee bed voorgedregen. Dit herinnerde
bem een bet jonge meieje en dedelijk anel
de b(J Lodewjjk ne.
Weee ioo goed, my bij bet jooge
meieje te veroDteobnldigen, eeide hij glim-
laaheod, det ik mij eedert heer eerete
optreden niet weder heb laten tien, maar
de toeetend ven mijn vriend zal voor haar
wel oen voldoende verontaohuldiging xjjo
Zeg haar dan ook, dat ik niet in gebreke
tal blijven, hear het beloofde bezoek Ie
brengen, zoodta Qaeton weer in beteracbap
ia toegenomen.
Het zal beden avond mijn eerzte
plioht >ijn, antwoordde Lodewijk, terwijl
bij bem de haod reikte.
Den volgenden avond zat Henri atil naaet
bet bed van dan zieke, die vaat aliep. De
dokter waa juiat vertrokken en bad bem
verzekerd, dat bij io beterschap toenam,
Henri bad een boek ter hand genomen,
om zich wat afleiding te bezorgen en zjjo
aombere gedachten ta varbanoen, die sedert
dien vreeselykeo avond niet meer alt zijn
geheugen wilden verdwijnen. Plotseling
sprong bjj vsrsobrikt op bij boorde ia
bet nevenvertrek een gedruiscb, alsof er
iemand zaobt over het tapijt liep. De dear
der kamer werd voorziobtig opengedaan
en boawei Henri niet vreesachtig was,
sobrikts hij tooh, toen bjj eeo man zag
binnentreden, dien bij te voren nooit ge.
lien bad. Hij stelde zioh in postuur, om
tegen een mogelijke overvalliog vertekerd
en het licht te brenger op den top
der Alpen, waar een Bernardus van
Menthuna herbergde den armen
reiziger, in de sneeuw verloren ge
raakt in het het paleis der in ver»
val geraakte Cesars, 'door eene
Cecilia en Suzanna geba'samd met de
paifum der christelijke onschuld
in de scholen waar Thomas van
Aquine het licht bracht van
izijn ongeëvenaard verstand in het
werkkamertje, waar een heilige
Gregorius de Groote de goddelijke
hymnen en zangen toonzette bij de
ladder, waarop de heilige Metbodus
«Het laatste Oordeel" schilderde
bij de brug, welke de herder Bene-
zet over de Rhone wierp, stichtende
de Pontificale Broederschap, zoowel
als bij torenspitsen der majestueuze
kathedraal van Chartresin 't
arena, waarin eenmaal een heilige
Almacus het bloedige spel deed
staken door de opofïerlDg van zijn
leven, en in de enge cel, waarin
een Franciscus van Assisië, door
de majesteit van zijn eenvoudige
baaien pij de verderfelijke weelde
der 12e eeuw verpletterde in het
dal van Loyola, vervuld van de
heerlijke werken van een Ignatius,
zoowel als in de Moorscho steden,
toe het geloof gebracht door eeD
heiligen Ferdinand.
Overal op het aardryk stonden
zij, de koene, nooit-versagende
zwoegers en zwoegsters, overal,
zoowel aan de spits der zegepraal,
als bij het hoofdkussen van smart en
lyden.
Welnu, ook Venray's Jerusalem
zondt zijne zusters verre over den
oceaan. In 1855 was Mgr. Vrancken
apostolisch vicaris van Batavia, en
hjj was 't die onze Ursulinen tot
den grooten, heiligen arbeid riep
oaar het eiland Java in voornoemd
'jaar. Misschien wel gedeeltelijk ook,
door de energieke Moeder Pelagia,
wier voornaamste, ja, wier lieve,
lingedenkbeeld steeds scheen te zijn,
het bevorderen der missie zendingeD
naar onbeschaafde oorden.
Daaraan was steeds haar volle
aandacht gewijd. En in het jaar 1857
was men met de wederzijdsche maat-j
regelen dan ook zoo ver gevorderd,
dat er toen, om te beginnen,drie van
hare klooster-orde te Batavia aan
wal stapten, om in het aldaar pas
gestichte zusterhuis te Noordwijk
den schoonen werkkring aan te
vangen.
Tegen springende handen, doorloopen,
scbaviogeD. rnwe ba d, eczeem, dauw.
woim, .nrigheid der bnid, enz.' gebruik,
msn Feeler's Zelf Baad eo droog de ten.
gedene deelon zorgvuldig voor de taof eo«
ding. De epoedige baal zal u verrtaten.
Verkrijgbaar io apotheken eo drogist,
zakeo a f 1,75 per doos. 8
Aan deze gedachte bleef men vast
houden, zoodat drie jaren later (1860)
Jerusalem werd aangewezen als het
vaste Novicen-huis voor alle missie»
zendingen over zee. Eu in Soerabaya
en in Weltevreden werden weldra
al medekloosters opgericht, ten spijt
van een onkostenbedrag, dat eenvou»
dig boven alle begrip ging. TochpaWiceeren dat beooorttoi het ge.
werd volgehouden, en is men ge» deeite «Venray thans'nadat wij
slaagd. «Venray voorheen' (en dat zal
Na 1890 bereikten ons geen op» a' wat duren) gereed zijn ge-
gaven meer, maar wij weten wel komen.
dat van 1855 tot 1890 te zamen Gerii. Krekelberu.
142 Ursulinen naar Insulinde zijn. AANHANGSEL. Zooals hetge-
v.»,..'. To-'woonlijk verloopt by 't beschrijven
te zijn mazr zyo zohrik veranderde io
verbeziog, toen de onbekende den wijsvin
ger op den mond legde en Henn cp date
wijze te kennen gaf, dat bjj kalm moeit
honden.
Wie tjjt gij vraagde Henri op vai
ten toon.
Eeo vriend... Ik ben ijjn vriend,
antwoordde de andera aaoht. Wees niet
bevreesd.
Hoe komt gij hier I
Det ia hetzelfde de hoofdtaak is,
dat ik bier beo.
Wet wilt gjj hier doen
Niete bijzondere luister en antwoord
mjj zonder omwegeo op betgeeo ik n vra
gen zal, dzo zjjo wjj bet eeiet klaar, Ojj
tjjt mijnbeer De Laogee en waart in de
oabjjheid vso mijnbeer De Marei, kort ne
den moordaanslag t
Wie beeft u gezegd..,!
Ik verzoek u in bet oog te honden,
det ik gekomen beo, om te vrageo en
oiet, om ondervraagd te worden.
G» dan nw gang maar.
Uitatakend. Op bet oogenblik, dat
mijnheer De Marei gewond werd, bad bjj
in zijn jaezak een pek brieven in eeo groot
oonvartdie papieren zjjo van groote
waarde, zóó groot zelfs, dat tjj alleen de
oorzaak van deo moordaanslag waren.
Weet gjj dat zeker
Gij ziet, det ik het weet. en dat ik
bet u zelfs seg j ssdert dien tjjd zjjn die
brieven verdwenen.
Wie beweert dat I
Ik, die reeda sedert een week in alle
kieederen en alle katten van mijnheer de
Marei zoek, zonder ze te vinden.
Wat, gjj dnrfl zeggan, dat gjj hier
vertrokkeD, waarvan Venray's Je
rusalem alleen er 80 zond, dus meer
dan 50 pCt.
Dertig jaren lang heeft de nooit
rnstende Moeder Pelagia aan dit
grootsche werk hare krachten mogen
schenken. Toen vond de Almachtige
haren arbeid voldoende, en riep Hij
haar. ter verdiende ruste, tot Zich,
in Zijn Vaderhuis, waar zij de eere»
plaats innam, die God voor hsar
had gereserveerd.
Moeder Felicitas werd hare op
volgster. Tot het jaartal ozer boven»
staande opgave legden in bet merk»
waardige klooster Jerusalem 196
kloostermaagden bare heilige belofte
af, en verdealden haren a-beid voor
den Heer zoowel binnen- als buiten
hët land, terwijl ei ruim twintig in
die jaren het tijdige met het eeuwige
verwisselden. Wat de bekende kost»
school betreft voor jonge dames uit
den burgerstand die er hare oplei»
ding zochten, deze zijn in die tijds»
periode aangegroeid tot een aahtal
van bijna 1700. Van dit getal zijn
er volgens eene ods gedane mede»
deeling een groot deel in verschil»
lende kloosterorden gegaan met het
oog op het alom noodzakelijk ge»
worden bijzonder onderwijs.
En het spreekt van zelf dat bet
leeuwenaandeel van pensionairs of
kloosterleerlingen, na volbrachte
studies alhier, naar den buiselijkeD
haard bij vader en moeder terug»
keert. Maar di le allen voelden toch
wel de overtuiging in zich post vatten
dat zij of als christenvrouw, of als
huismoeder voor haar toekomstig
leven gewaarborgd waren door het
degelijke onderricht in Jerusalem
genoten.
Hoe momenteel de staat van be»
zoek en onderwys in bewust kost»
schoolhuis ls zullen wij aan 't einde
onzer mededeeliugen over Venray
komt eo kasten en laden openbreektnep
Heori verbeeld en verontwaardigd uit.
Ik waa hier bijna eiken nacht na de
misdaad.
Maar dat ie een ichandaal.
In plaats mij telkens io de rede te
vallen, deedt gij beter, naar my le luiste
ren, daar de zaak veel te ernatig ia en gü
dit met mij eene snit zijn, ala ik u alles
gezegd beb.
Henri aohtte ziob beleedigd door deo
•pottendeD, minachtenden tooD van den
vreemdeling maar j bij hield zioh in be
dwang, omdat hij begreep, dat de onbe
kende geen dtef van bat gewooe soort kon
zijn. daar hij dan wel wal gevlucht, in
plaats van te vertellen dat bij eiken nacht
bier geweeat wee, eedeit Gaston gewond
te bed lag
Ga dan maar voort I zeide bij op
vaeteo toon
'Beat I Gij znlt er niate bij verliezen.
Het convert doe, det de beer De Marei
bij zich bad, ia epoorlooa verdwenen eo
nn ia het op bet oogenblik meer de vraag
o! da moordenaar alob meeater gemaakt
beeft van da brieven, die voor hem van
onacbatbare waarde zijn, of dat gij vroeg
genoeg bij deo beer De Marei waart, om
date oog bij tijde ven hem io ontvangst te
nemen
Henri keek den vreemdeling onderaoe»
keod aan en aarzelde entwoord te geven,
Welk belang bebt gij nr bij, dit te
welen I vraagde bij.
Het is nw eigen belang, antwoordde
de andere kort en bondig.
Dat begrijp >k niet.
En locb ie het nog nl duidelijk. De
heer De Marei werd, om zoo te zeggen,
van plaatsen, cf daarvan allerhande
historische of volkskundige mededee»
liegen te doen, zoo gaat 't ook met
deze rubriek over Venray. Wij ont»
vingen een paar brieven uit Venray
met vragen over verleden bijzonder»
heden. Belde brieven waren onder»
teekend met eene haast onleesbare
handteekening.
Het staat trouwens ook iedereen
vrij, vragen te stellen. Dat is leer»
zaam zelfs. Vergelijkt hiermede
maar eens het aantal vragen, ons
gedaan in de Limb. Koerier van
Maastricht, ze reiken nu al verder
dan 300. Maar waarom moet de
vrager zijn naam verzwijgen 11
We zulllen deze vragen voorloopig
uog niet nummeren. Eene luidt
»In Venray hebben vroegerjaren
ook domineé's gewoond, kunt
gij ons zeggen ln welken tijd.
Antw. Neen, dat weten wy niet.
Wel staat in het Roerm. Archiet
opgeteekeod »De door Krede-
rlk Hendrik, Prins van Oranje-
Nassau, benoemde gecommi-
teerden, zonden op 19 Maart
1643 aan de Staten van Over-
kwartier eene memorie, waarin
zij o.a. verzochten, dat in de
dorpen Blitterswijk, Horst en
Venray een predikant met eene
jaarwedde van 400 gld.eneen
koster met een van 130 gld.
aangesteld zouden worden."
Esne tweede
«De meeste kloosters hadden
voorheen zoogenaamde zegel-
stempels. Had Jerusalem ook
zoo'n zegel 1
Antw. «Ja. Dat zegel had tot veld:
Christus de Koning met Kroon,
zijn mantel om twee kinderen
uitstrekkend. Boven de rechter
schouder stond eene T. En
rond het tegel stond in Gothieke
vermoord, omdat bij die brieven bg zioh
bad zoodra de moordenaar te veten komt
dat deze a>t sgn banden in de awe ago
overgegaan, zal bg n eveneens trachten
te vervolgen.
Gjj keet dus den moordenaar
Zeker I
Gg zijt het miuchien zeil I
Onwillekeurig bad de jongeling bg deze
woorden een «lap achteruit gedaan de
vreemdeling wenkte van neen. Laten
wg niet van bet onderwerp afdwalen, xeide
bg met een ironisch gelach. Gg zijt de
kuost, om te veinzen, nog oiet meester
ik weet nu genoeg en ga been. Slechts
wilde ik u wel, voor ik wegga, een raad
geven a!s gg dien opvolgt, znlt gg er
voordeel bg hebben. Weet voorziohtig en
laat n oiet uit I vervolgde bij op zacbten
toon- Mgoheer De Marei vertrouwt u,
en ik geloof, dat by ge'gk beeft dat zal
later wel van zelf uitbomeD, maar ik wil u
tooh wel zeggen, dat men zeer gemakke*
Igk in uw kamer kan binnendringen, en
met de eerste de bsste sleutel kan men de
deur open maken ik boop, dat gg de
u toevertrouwde brieven niet in uw kast
geborgen hsbt
Bg deze woorden ging Henri eeo kille
buivering door de ledso, en esn vreeselgk
vermoeden werd bg bem wakker geschud
Zijt gg misschien ook in mgn kamer
geweest, eo bebt gij die doorzocht, even
als gg dit, volgeos uw zeggen, met deze
gedaan bebt 7
Zeker 1 zeide de vreemdeling tonder
1 aarzelen dat was tooh bet eenige
middel, om mij zekerheid te versobeffen
en daarom beb ik geen oogenblik geaar»
zeld, bet te beproeven. Wordt vervolgd.
