Schoolwerktuinen. Moeder en zoon Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. 44c Jaargang- No 7 Gemengd Nieuws. Zaterdag 17 Feruari 1988 abonnementsprijs per kwartaal voor VENRAY 65 c. franco per post 75 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling f1.30 afzonder!, nummers 5 c. PEEL EN MAAS Uitgav« van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51 FRIJS DER ADVERTENTIEN ▼an 1—6 regel* 45^ cl elke regel meer 71 ct. II. In verfchillende landen. Oostenrijk is het klassieke land der schooltuinen. In 1900 telde men er daar reeds meer dan 13000. Ia Stiermarken waren 903 tuinen, by 1274 scholen, met een totaal oppervlakte van 51 Hectare. In Zwitserland is de krachtige ver breiding van den scboolwerktuin in hoofdzaak te danken aan de Zwitser- sche Landbouwvereeniging. Martin Vogler hield daar iD 1885 reeds een voordracht voor deze tuinen op een algemeene vergadering. Ook de Overheid gaf krachtigen steun. lp Duitschland heeft de schooltuin als p'aats van aanschouwelijk on. derwijs in de natuurlijke historie en voor levering van materieel by dit onderwijs, groote verbreiding ge» vonden. Daar is gedurende den grooteu oorlog, evenals in de andere laDdeD, de groote waarde van pralc- tiscben tuinarbeid, ook voor stads kinderen, duidelijk iu bet licht ge treden. In Frankrijk komen de praktijk van land. en tuinbouw zelfs reeds op het leerplan der volksschool voor In Engeland heeft het schooltuin- wezen SDelle vorderingen gemaakt In het leerplan der openbare lagere scholen, is daar ook reeds het praktisch luinbouwcnderrlcht voor geschreven. In Noord-Amerika zijo reeds sinds 1897 schoolwerktuinen, thans is men daar op dit terrein reels zeei ver gevorderd. Men heeft het daar i ifs verder uitgebreid, namelijk tot bet fokken en verplegen van klein vee, bei inmaken van voedingsra d delen enz. Iu Nederland. ja, waarde lezeres rf lezer, boe staat 't ten onzent mei de schoolwerktuinen 1 «Het dagbei in den Oosten.'' Bij ons te lande is tot dusver aai het praktisch onderwijs in turn- land en boschbouw. groenten, bloemen en fruitteelt op de lagen en middelbare scholen slechts weinig aandacht'geschon heo Dit is wil te verwonderen, wan> neer we bedenken van hoe grooi belang juist deze takken van bodem cultuur voor ons volk zijo De belangrijkheid dier cultuur spiegelt den gemaakt uit sleur en vasthou. zich nog niet af in een uitgebreid en ^dendheld, begrijpt van welk een bloeiend schooltuinwezen. Niettegen-'Bgsnrijke invlcel bet is, dooreen staande een zoo groot deel van ons verstandige vorming van vakkundige volk zijn bestaan vindt in den land-j opvoeders de kinderen betere begrip- en tuinbouw, krijgt de jeugd weinig P0n in te prenten. Voor den platte- gelegenheid stelselmatig kennis te;ïands-schoolwerktuin moet daarom maken met de praetische toepassing 'n 'i algemeen ook als eisch wordea der natuurkundige wetten in de gesteld, dat de leider wel vakman is. j bodemcultuur. Zooals we hiervoor reeds zeiden, De schoolwerktuinen zijn in ons kei aantal der schoolwerktuinen in land- en tulnbouwland nog opvallend ons land is nog gering. Mocht ook klein iu aantal. 0D» rijks- en gemeentelijk scbooltoe- Wel is er bij vele scholen een ziekt er krachtig toe medewerken, plekje grond, waaropdooreenhe-.dat het toegepast natuurkundig i roepstuioler, in overleg metde hoof- onderwys spoedig in de leerplannen den dier scholen, verschillende J wordt opgenomen! We zijn echter planten worden gekweekt, doch de.op den goeden weg. kinderen zelf worden daar niet in de] Sedert het begiD van den wereld oorlog kan men ook ten onzent spreken van een geleidelijk, sij het ook langsame ontwikkeling van het praktisch onderwys voot kinderen in tuinen. Ook in onderwijzerskringen. Zoo werd in Amsterdam door het Nederl Onderwijzersgenootschap een com. missie benoem J, ten einde te onder zoeken, welke uitkomsten met hei praktische tuinbouwonderwijs bij schoolkinderen in andere landen wer den verkregeD. De verstrekte gege. vens werden in een rapport verwerkt door Mej L. Heijmaes. De con. clusiën luidden in alle opzichten ten gunste der uitbreiding van bet school tuinwezen. Toen da belangstelling steeds duidelijker bleek, werd op initiatief der Nederlandsche Heidemaatschap pij in 1918 de Centrale Vereeni» ging voor school, en werktuinen opgericht, welke vereeniging zicb ten doel stelt, den aanleg van werk. tuinen te bevorderen door koste, looze vooilchting. De praktijk heelt ook in ons land bevestigd, hetgeen we hiervoor van de schoolwerktuinen ven Iden. Vao. daar dat zij zich steeds in saita uitbreiden en zoowel ln groote stedeD als Rotterdam, Amsterdam, Den Haag, Utrecht, als in kleinere a's Roermond. Heerlen, Arnhem, Zut. fen. Warnsveld, Rheneo enz. zijo ontstaan Tot 1922, dus binnen vier jaren na de oprichting der Cen. trale Vereeniging, ontstonden reeds 20 nieuwe tuinen, waarin, ruim 4000 kinderen bun eigen tuintje hebben en bewerken. Eenige goede schooltuinen bestonden er reeds voor dien tijd te Leerdam, Dord FEUILLETON 28 Lodewyk wekte hem uit zyn overpein tiogeo. Wat is d e joff ouw Milloer toob een bekooriyk aohepsel I riep bij eens klaps ait, terwijl bij eet» dikke rookwolk ▼oor zich u'tbliss Hebt gij ooit «u'.k een liefe'yke verschynicg geren, die zoo zeer levendigheid aan zachtmoedigheid paartEo welk een talent, wflz een sierlijke gestalte 1 Ik heb nog nooit een zangeres zien optreden, die zooveel voor de toekomst belooft Wat zal bat arme kind gesobnkt zijn van den bloedigen af« loep van het feest 1 Gaat gij baar morgen bezoeken Ik geloof bet niet, want ik heb niet over zooveel tijd te beschikken als gij, Vioomte, eo als ik een oogenblik vrij beb, zal ik dit aan Gaston's legrs'ede door» breogeo. Daar bebt gij gelijk in. groot ga* lijk I Ik zal morgen ook oaar hem gaan hooreo. Die arme Gaston 1 Ik duif wed* den, dat op dit oogeoblik hem oie'i meer, ergert, dao dat by de tweede voorstelling van juff ouw MtllDer niet kan bijwonen. Denkt gy dat vraagde Henri kortaf. Hy is dol verliefd op haar gy zult 5 nog zien, dat bij een domme streek voor baar doet. Maar hi*r moeten wy afsoheid nemen. Wel te rasten 1 Tot lat*r 1 gelegenheid gesteld om te zaaien, te planten, te verplegen en te oogs- ted, Eq daar moet het toch haen Voor de steden zijn de schooltuinen ODmisbaar, niet alleen om het veeU zijdig nut, waarvan wij in ans eerste artikel een opsomming gaven, maar ook om de kinderen meer bekend te maken met de producten van onzen land- en tuinbouw. Als troepleider der Rotterdamsche Padvinders is ons vroeger toch meermalen geble ken, dat zelfs leerlingen van H. B. S. en M. U. L. O. scholen geen rogge, haver en gerst van elkaar konden onderscheiden, ja niet "6L8 te veld staande aardappels kenden De jeugd moet terug naar de natuur waaruit ze, in onzen tijd met zijn teveel aan sport en andere meest oppervlakkige vermaken en door net schier ten top gedreven ir.tel ketuaiisme in bet onderwijs, is weggehaald. Men denke nu niet, lat wij tegen sport zijn, iDtagen» ieel zelfs groot voorstander ten minste van de sport als lichamelijke •jntwikkeliDg in 'fc algemeen. Deze kunnen we niet anders dan toe juichen, doch waoreer men bedenkt, lat voor een zeer groot deel der jongelui de beoefening van spoit hierin bestaat, dat 22 joogecs voet)' ballen en 2200 er naar kijken (n de groote steden namelijk) dan is er geoe sprake van zelfwerkzaamheid Voor het platteland is de scbool werktuin meteen vakschool voor het beroep, dat verreweg de mees'.e kin feren later zullen kiezen. Wie be» kend is met de vele erestige fouten, welke ln tal vaG streken op ods platteland in de bodemcultuiir wor De jocge lieden gaven elkaar de band ad een mi uut later was Henri by zyi. woning aaDgekomsD. Het yselyk tooneel. *aarvau by zooeveD getu'ge was. de dia gen, die Gaztoo hem bad verteld, de op merkingen van Lodewyk alles woelde in zyn boofd dooreen en scheen hem een benauwde droom t-i zijo. Alleen kon by met volkomen zekerheid biet ait opmaken, dat er een vreeselyk gebeim achter ver* borgen was. dat op deze wijze bad moeten opgelost wordeD. Oowillekeurig bekroop bem de vrees, dat by er ingewikkeld zon de worden en by had een somber voorge» voel dat de ontknooping bem nog meoig leed tonde bezorgen. Daarbij was bij be» torgd voor bet bem toevertrouwde pakje In zijn kamer bevond ficb sleohte meubel, dat gesloten kon wordon en daar» van was bet rlot zoo sleobt, dat bet met weinig inspaoning opengebroken kon wor» den Op eeomael kwam Henri op een geluk» kig denkbeeld hy zoude den volgenden morgen zyn patroon, den notaris, vragen be» in zyo brandkast, die in bat kantoor atond. te bergen. Hij bad bet licht aangestoken en wilde ja st bet pakje dat bij in bet donker op de tafel gelegd bad, in de kast sluiten. toen zijn blik er op viel. Verschrikt braoht by de hand aan het voorhoofd, by werd' doodsbleek en bleef op bet pakje stareo, waarop bij las De drie bierio gesloten pakjes brie ven zyo bestemd Het eerste voor den grsaf De Malleppyra 1 Het tweede voor zyn zoon Lodewyk. Het derde voor zyn doohter Valentine. De bsren reien bem te berge en eea rilling ging hem door de leden. Wat beteekeude da: Wat kon de in hond van de brieven zyo f Een oogen biik wilde by zich dieti maken, dat hy verkeerd gelezen bad en by spaude z e in. om de duidelyk geschreven woorden misschien andere te lezen maar .dat ver anderde niets aan de voor bem onbegrijpe. lyke zaak', dat de brieven aan den graaf en zyn kinderen gericht waren. E'genlyk waa er sleents één naam die bem verontrustte, die van Valentine. Wat konden bem de anderen sobflen f Wat kan Valentine te doen hebben met een gebeim. dat in nauw verband stond met den moordaanslag op Gaston Zoude Va» lentine zelve misschien eenig gevaar loo» pen t Maar wie sou baar eenig leed wil len veroorzaken, haar, die ter nauwernood de kinderschoenen ontwassen was Een sterk verlangen, om zich zekerheid te ver* aobaffen, kwam by bem op en by stond ep bet paot, er aan toe te geven. Maar hy weifelde sleohti een oogenblik het was een voorwerp, dat bem op zyo eerewoord was toevertrouwd, en bij bad dus geen recht, het aan te raken. Haastig slooot by het iD de kast, om niet weer opnieuw in verleiding te komen, en by nam siob voor ziob op andere wyze zekerheid omtrent den inboad te veriobsff^n. Gaston moest recht, Hengelo, Hilversum, Oister» wijk, Bloemendaal, Soest ent. Overal verleenen de gemeentebe. sturen krachtigen steun door het gratis beschikbaar stellen van den grond, het bouwen van een berg» schuur en het toekennen van subsidie. Te Venray. IV. Bestaat er aanleiding het icsti» tuut van de school, en werktuinen ook in onze gemeente te stichten Wie zich even indenkt de groote paedagogische waarde, tal dezei vraag niet anders dan bevestigend beantwoorden. Immers de school» werkluie bevordert orde, regelmaat en zelfwerkzaamheid, kortom, de arbeid in don schooltuin kweekt die eigenschappen van lichaam en geest aan, waarvan het bezit, met name in onzen tijd van verruwing der zeden, niet genoeg kan worden gewaar» deerd en aangewakkerd. Ook in onze gemeente beeft deze instelling dus zonder twijfel recht van bestaan en zal groot nut kunnen afwerpen. Venray is een van die gemeenten, welke zich ongetwijfeld het meest leenen voor de oprichting van school» werktuinen, al zal wellicht de organisatie bier een ietwat andere moeten zijn dan in die in de grootere steden, waar men aaDgewezen is op één centralen werktuin. We zouden hier wtllicht het voorbeeld van Apeldoorn moeten volgen, daar betj gewenscht is naast een centralen tuin, ook tuinen in te richten bij de verschillende scholen te Leupen, Merseio, Oostrum enz. die daarvoor in aanmerking komen. De groote afstanden in onze gemeente zouden oorzaak kuDoen zijn, dat één centrale werktuin, in of nabij het dorp, niet volkomen aan zijn doel zou beant» woorden. Niet alleen, dat die tuin te klein zou zijn voor alle liefhebbers (hebste s), doch er zou voor veel kinderen te veel lijd verloren gaan met been en weer loopen. Da vraag of gemeente.exploitatie de voorkrur verdient boven die door em pai t culiere vereeniging, zullen we hier buiten bespreking laten. Of er voldoende belangstelling zal zijn bier ter plaatse van de zijde van pariiculieren Wij jopen het 1 Onze vriend Dilling, de secretaris Krab nietBedaar de prikkeling eo pije door gebruik te maken vao Foeter'. Zelf Vele boidkweleo breiden eioh oil eo verergeren door te krabben. Foeter'e Zalf ia antieepiiscb en butonder verzachtend en beelend bij alle jankende bnidaandoeningen. Verkrijgbaar in apotheken en drogiet. teken k f1 75 per dooi. p.kj-r aau :yo patroon, die bat gaarne tn iju brandkast vilde bewaren na afloop van ijjo werkzaamheden anelde bij dade lijk naar de legerstede ven Qestoo, die ebter, zooala te rerwaobten wei, in een tierige koor e lag en, in weerwil van de zorgvnid ge verpleging van den geneesheer duurde net veertieu voile dagen, voor bet gevaar gr heel geweken wai gedurende deze berg» degen braobt Henn ettelijke aren een net ziekbed door en bleel er d>k» wijle lol Uit in den o&out. Gallon wee tengevolge ven bet groote b oedverliee zeer zwak daarbij werd bij zeer afgemat door de aanhoudende wond. voorts, die Henri ter nanwernood in ataat stelde, gedurende de eerete veertien degen een woord mtt bem te spreken, zoodat bet van zelf .prak. dat bij geen nadere in. lichtingen omtrent de brieven ken krijgen. Herhaaldelijk bad Henri Lodewjjk in Gaetoo'a voorkamer ontmoet, als deze be. riohten omtrent den toestand vao zijn vriend in kwam wiooeo. Overigen bleek de vriendsohap tneaoben Gaston eo den jrogen Vicomte meer opprrvlakkig den innig te zjjn. waaruit Heuri spoedig op. maakte, dal de vreeaeijjke gebeurtenis in bet restaurant Peten en de aansleg op bet leveo ven Gaston weinig indruk op den jongen graaf gemaakt hadden, ten bem deze geven. Gaston moeet met den minste met zooveel, dat bjj er een van zijn inbond en de strekking der brievan be> veimaken voor «onie nalaten. A!s hij Heort kend zijn en bjj wilde bem op den man af in de woning van den zieke aantrof, eprak vragen, in welke betrekkiog zij stonden bij ven jciets andere den van de feeeten tot bet bloedige tooneel van dien nacht. van bet seizoen, ven Miony Milluer, enz.. zoodat Henri ten minete door bem op de XlVde HOOFDSTUK. hoogte bleel van bet toenemend snccee ven het joege meisje. Ook deelde Lode. Den volgenden morgen gif Henri bet wijk hem mede, dit telkene alt bij de der Centrale Vereenigicg, die zoo enthousiast van het schooïtuinwerk kan vertellen, zou te vragen zijn eens naar Venray te komen om door zijn voordracht en film de zaak eens ver» der toe te lichten. De Centrale Ver» heeft namelijk van de tuinen te 's Gravenhage, Amsterdam, Roermond, Warosveld een film laten maken, om het werk aanschou» welijk voor t» stellen. Wie er iets voor gevoelt, wil ons wel kennis daarvan geven. Wij stellen ods, op verzoek van den secretaris der CeDtrale VereeDigiog, gaarne ter beschikking van het mooie doel. T. Evarist-Folmer. Venray, St. Odastr. 5 Ingezonden Mededeellngen BIJ bard werk. Hoe kec iemand «ijo werk verrichten, als bjj bjj bokken of zich bewegen vuort» durend laat heeft van pijn 1 Hij meet «>oh dan wel in acht nemen. Die bevige rog. pijn ken veroorzaakt worden door nrioe. znur, dat a!e gevo'g ven zwakke nieren in bet bloed achterbleef en den dient men op zijn bnede te zijn. Verwearloozing van daze waarschuwing lijdt vaak tot nier. en olaaaontztekiog, waterzucht, niereand. rheumatiek, nier. of nlaêaeteen, en op» stopping van de urine. Ëeo veretendig meoeob tal traobten dit te voorkomen en het valt niet moeilijk. Leef eenvoudig, vermjjl overworking, tor- gen, laat naar bad gaan en aloobol, en bondt zoodoende het overtollig nrinetunr uit uw gestel. Laat Foster's Rugpijn Nie ren Pillen n belpin. lie gjj een genees, m diet noodig bebt. Zij werken recht» streete cp de n eren eo blaas, en ver» drijven de etoorDisrerechjjdslen uit deze organen. Verkrijgbaar in apotheken eo drogiet. teken a f 1 75 per dooe. Door een into gedood. By bet rooien van booannte Aalborgs* vein reed een anto der familie V om een boteiog met een vallenden stam ts ver» myden, met groote snelheid over den lin» kurberm en overreed bet ö»jarig toontje van den beer Versteeg. De dood trad apoedig ia. zangeres in haar loge zyn compliment ging maken, >y ah yd naar Henri en den toestand van Gaston vraagde, en bem zelf» Verzocht bad. Henri te overreden, weder een voorste liog te komen bywo» oen. Hy haastte zicb dan ook, aan dit aangenaam verzoek te voldoen, door Henri uit te noodigen den volgenden avond met bem naar den schouwburg «La Renais sance" te gaan. Maar Henri bad andere en erestige be» zigbeden met verlangen zag by bet oogenblik tegemoet, waarop Gaston weder zoover berateld zonde zyn, dat hy bem de vraag konde stellen, die zyo geest voort» dorend in beslag nam en voor geen geld bad by bet oogenbl>k willen laten voorbij gaan, waarop by nadere inlichtingen zoade ontvangen omtrent de ba'rakking van Gaston tot de familie De Mallepeyre en vooral tot Valentine. Op zekeren avond soboot het Henri weer te binnen, dat Aitonio op bet uar van de misdaad in bet restaurant aanwezig waa geweestmen bad met opzet e'.ke inmeo» ging van het bediendeopersoneel in de zaak zooveel mogelijk voorkomen daar om was er voor Henri des te meer gewicht in gelegen, allee op te helderen, wat hem in de taak duister voorkwam, zoodat zyn eerete vraag aao Lodewyk, toen deze Gas ton weer kwam bezoeken, was. wat An» tooio op dien noodlottigen avond in bet restaurant gezien bad. en of deze ook in bet kabinet was gewest', waar de aanslag bad plaats gevonden. By deze vraag betrok bet getioht van Lodawyk. Wordt varvolgd.

Peel en Maas | 1923 | | pagina 1