Tweede blad
Moeder en zoon
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Maaibare Heide.
Uit het leven van
Pasteur.
UBlTJILLETOlSr
Moederliefde van een muis.
ZatUrdag 2S November 18£2
49* Jaargang. No 47
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
by vooruitbetaling f 1.30
afsonderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitfav# Tan FIRMA. VAN DBN MUNGKHOF, VBNRAT. Tel. No. 61
PRIJS DER
ADVERTENTIKN i
v«n 1—6 regel» 65 ct
elke regel meer J" el.
De Burgemeester van Venray
brengt ter kenni» vaq belanghebbenden. dat vanaf
20 November a.s. ten kantore van den Gemeente
ontvanger wederom vergunningen worden afge
geven -eor het maaien van heide voor EIGKN
bedrijf benoodigd, coowel voor voerheide, als
heide dienende voor strooieel, tegen het volgende
urief
voor degenen, die een inkomen hebben
tot I 1000 f 1.—
boven f 1000 tot f1500 f2,—
boven f 1500 tot f 2000 f 3.—
beven f 2000 tot f 2500 t 4,—
boven f 2500 tot f 3000 f 5,—
boven f 3000 tot f 3500 f 6,—
en verder voor elke f 1000 inkomen meer, f 2,
hooger.
Voor elk bedrijf wordt elechts ééne vergunning
afgegeven deze vergunningen zyn geldig tot 1
April 1923. De afgegeven vergunningen zijn
persoonlijk, doch hiervan kan onder verantwoor
delijkheid van den vergunninghouder, door de
leden van het gezin in het bedrijf werkzaam,
worden gebruik gemaakt.
Het it ten strengste verboden de vergunning te
doen aanvragen op naam van een knecht met
lager inkomen en de heide alsdan in eigen
bedrijf te gebruiken.
Men tij tegen misbruik gewaarschuwd.
Venray, 16 November 1922
Dt Burgemeester vap Venray
H. JANSSEN l.b.
De volgende maand is het honderd
jaren geleder:, dat de groote Fran-
sche geleerde, Louis Pasteur, werd
geboren en in verband daarmee heett
men in den laatsten tijd weder veel
over hem geechreven. Het meeat is
Pasteur bij de menschheid bekend
door tijn vermaarde vinding van
een middel tegeD de hondedolheid,
waardoor een onschatbare weldaad
aan de wereld werd beweren.
In de «Rotterdammer*' laten wij
deter dagen over dete vinding en de
omstandigheden, waaronder tij plaats
had, de volgende interessante bijzon
derheden
In December 1880 stood Pasteur
toevallig aan het sterfbed van een
kind, dat etnigen tijd geleden door
een dollen hond gebeten was. Ge
troffen door het vreeselijk lijden, wat
een onuitwischbaren indruk op hem
maakte en door de groote geheim
zinnigheid, die dete tiekte ic tegen
stelling met het miltvuur kenmerkte,
kon bij cich niet onttrekken aan den
drang, om nader op de oortaak in te
gaan, In de boop eers een blijvende
geneeswijze te ontdekken. De giftstof
kon hij na heel veel moeite van den
dollen hond vry maken en inspuiten
bij een konyD, dat stierf met de
duidelijkste verschijnselen van de
hondsdolheid. Toen hem dit eenmaal
gelukt was, zocht hij of het hem
mogelijk was, die smetstof zoo te
verzwakken, dat een eerste enting
te verdedigen, had niets anders kun
nen doen dan zyQ gelaat met de
handen te bedekken. Vreeselijk toe»
getakeld was de kleine Joseph thuis
gekomen. Da dokter, die dadelijk te
hulp geroepen werd, begreep, dat
er een. dolle hond in het spel was,
maar ook, dat de dood van het
kereltje onherroepelijk vaststond. Na
daarmee geen schadelijken Invloed een of twee maanden zou de ziekte
op het konyn tengevolge had.
uitbreken en 'kdan was bet met het
Daarna ging hy na, hoe hij een arme kind gedaan,
reeks van die entstoffen kon krijgen, j Als laatste redmiddel echter raad-
waarin alle graden vertegenwoordigd de hij de ouders aan Pasteur te'
waren, tot dien graad toe, waarbij'raadplegen, van wien hij wist, dat
onder gewone omstandigheden dade- hij zich op het vraagstuk der honds-
lijk de teekenen van hondsdolheid dolheid had toegelegd.
men en deze was van hetzelfde ge
voelen als dokter Vulpain.
En zoo werd basloten den kleinen
Joseph dienzelfden avond nog de
eerste inenting te geven, waarin de
smetstof uiterst verdund was. Joseph
huilde in het begin, alaof er sprake
was van een groote operatie. Maar
hy was gauw weer getroost. Pasteur
had voor hem en zyn moeder een
aparte kamer laten inrichten. Hy
wilde niet hebben, dat hun iets ont-
geestetvsrscbyningen, verbeelde Pas
teur zich, ver van zyn laboratorium,
waar ay zich zeker van zyn succes
wist, dat bet kind sterven ging.
De morgen bracht geen bijzonde
re verschynselen. Het bleek, dat het
directe gevaar geweken wat. Nog
enkele dagen moesten echter afge»
wacht, voor men den jongen defini»
tief genezen kon verklaren. Maar
Pasteur had rust nondig. In een
hoekje van Bourgogne zocht by de
brak. Weldra begon Joseph Meiitereenzaamheid. En daar mocht bij de
zich te vermaken met de kippenblyde zekerheid smaken dat zyn werk
konijnen eu marmotjes, die in h*t i niet tevergeefsch was geweest, maar
T nnlïlniil e.AnAti.i/i.% nr.nf*n/in an An aan nan A A n nAn Irn J
OaatoD hield tlil te zoo liobl «en veer
•prong «ij op het trottoir, vurn «ij «poe.
di| dt groote poort van bet gebouw
verdwees, terwijl Gaston baar alt in tto
droom ontaarde to oog naar den ingang
dar maaitkiobool sat tt kyken. toto rij
rttdi op baar plaata aangekomen konde
afyo.
Htnri de Laagee wektt bem ait dexe
mijmering.
Wel, myoheer De Marei, boe lang
suil gij het oonsorvsloiro nog bekaken t
My dankt, dat het u wel bekend sal syn.
Of wilt gij bitr den uitslag van bet oon
ctart afwachten t
Werkalyk, daar bad ik wel luit
tot, ttidt by tin laatitt, waarbij bat moei
iyk uit tt maktn wat, of by in trnit of
ia eoberti sprak.
Welk tto maitjt 1
Zy ia braaf tn ttn goede dooktor,
ld Htnri opidUiyk zoo eenvoudig mo
gelijk ten antwoord.
Zy beeit niet alleen talent, eooale ik
dadeiyk bemerkte, maar ook veel geeai.
En »en goed hart, voegde Henri er
m.
Dat hebben ee allen I antwoordde
Gatten ep onvoreobllligen toen meer
bet komt er op een, of «ij ook kerekter
ee eergevoel beeit.
Deer bea ik vaat vae overtuigd.
lijk
bij het konijn optraden. Hij was in
staat zulk een opklimmende reeks te
vormen en daarmee spoot hij achter
eenvolgens dag op dag zijn dieren
in. Doordat hij bet gif in langzaam
stijgende kwaadaardigheid toediende,
waardoor in het dier voldoende al-
weerstoffan tegen de hondsdolheid
konden worden te voorschijn geroe
pen, was Pasteur weldra tot zijn
groote voldoening in staat te con-
stateeren, dat de hevigste beten van
dolle honden op zulke ingeSnte bees
ten niet der. minsten invloed hadden.
In 1885 deelde de groote Fransch-
man zijn resultaten aan de Academie
des sciences mee, dat bet mogelijk
was niet alleen dieren, maar ook
menscheD van hooJsdolbeld te vrij
waren, als zij dadelijk na den beet
van den dollen hond, door zijn in
spuiting behandeld werden.
Maar niet dadelijk bad Pasteur
het durveD wagen zijn geneeswijze
op den mensch toe te passen. Een
byzondere gebeurtenis, die later
vereeuwigd Is in een beeldengroep
op bet voorplein van het Instituut
Pasteur, was daar aanleiding toe,
De levensbeschrijver van Pasteur,
René Vallery-Radot, verhaalt dit
voorval op levendige wijze. Af en toe
zuilen we eenige gedeelten daaruit
overnemen.
Op een mooien Dinsdagmorgen
in de maand Juli 1885, ziet Pasteur
een ventje van 9 jaar uit den Elzas,
Joseph Meister geheeten, met zijn
moeder op het Iaborataorim komen
om bem te spreken, omdat hy twee
dagen geleden door een dollen hond
gebeten was. Terwyl bij naar school
ging, had een hond zich op hem ge<
worpen en het arme kind, op den
grond gevallen en niet ia staat zich
Dan is degene, die dien aebet een
maal den tynen meg noemen, hoogat ge
lukkig.
Wilt gij er niet een bod op wagen t
Deer beb ik zeife zeer veel last in.
Nu, wet weerhoudt u deu
Sieet gij bet mi) loe
Ik t riep Henri verwonderd ait.
Het «ebijot mij loe, det gij een
woordje moogt medespreken, deer teer
met a iogeoomeo eobijnt te lijn.
Were deer niet beng voorjuffrouw
Milloer geefl minder om mij, den gij eobijnt
te denken ik kso beer tltchte weioig
aanbieden, dat weet tij ook beel goed. Om
de gupat ven «en langeres, die binnen
korten tijd mieeobien wereldberoemd is,
Ie kunnen winnen, heefi men meer noo
dig, den ik bezit.
Ik denk u voer dien wenk, eeide
Oeaton met opgeruimden toon. En nu
wilde Ik u wel voorstallen, Ie gaan ont
bijten, den vervolgen wij deerns onsen
toobt neer het Boie de Boulogne.
Eerst 's evonde laat nem Henri da Ltn
gea ven zijn vriend afscheid. Toen by te
hnie kwam en de kemer van den poriier
paneerde, gaf daze bem een briefbij
snelde de trappen op naar zijn kamer, em
den inbond er vnn te weten te komen, en
ontdeed reede onderweg den brief ven bat
couvert. Hy bevatte in «akela regels een
uitooodiging van dan graaf en de gravin
Da Malltpryre, om op kerstavond een
aoirdc te komeo bijwonen eu in den vorm
ven een poateripiom de mededeeliog, dat
op dieaoiiée gedanat sonde worden.
4de HOOFDSTUK,
betselfde oogenbllk, dat Htnri dt
toegelegd.
Toen Pasteur de 14 wonden van
den kleinen Meister zag, maakte
zich een heftige ontroering van hem
meester. Wat zou hij voor dit kind
doen Kon hij de voorbehoedende
behandeling wagen, die hij steeds
met goed gevolg op zijn honden
had toegepast f Pasteur zweefde
tusschen boop en vrees.
Hij durfde nog geen beslissing te
nemen, maar onderwijl zorgde hij
voor alles wat die moeder en haar
zoon, geheel alleen in Parijs,
noodig hadden. Hij liet ze om 5 uur
in den namiddag terugkomen na de
zitting van het Instituut. Hy wilde
niets probeeren zonder eerst dokter
Vulpain over het geval gesproken te
hebben. Pasteur achtte dezen arts
zeer boog, omdat bij zoo buitenge
woon voorzichtig was. Vulpain bezag
altijd alle zijden van een vraagstuk.
De mensch had in hem de overhand
boven den geleerde. Hy was een
rechtschapen man. Daarom wilde
Pasteur eerst hem raadplegen.
Vulpain was van meening, dat de
proefnemingen van Pasteur op de
bonden voldoende beslissend waren
om de inspuitingen te wagen. Waar
om, vroeg Vulpain deze behandeling
niet gewaagd Bestond er dan een
ander werkzaam middel tegen deze
ziekte 1 Als men eenerzijds de byna
zekere gevaren, dat het kind aan de
hondsdolheid sterven zou, afwoog, en
aan den anderen kant de kansen om
hem van den dood te redden, in het
oog hield, was het niet meer een
recht, neen. was het een plicht voor
Pasteur om op den kleinen Meister
zyn nieuwe geneeswijze toe te passen.
Ook dr. Orancher, één van de
beste doktoren op het gebied van de
bacteriologie, werd in consult geoo
Op
verrassende uitnoodiging ontving, kwam
Oealon de Marei in syn prachtige, in een
der voornaamste s'.raten van Parijs gelegen
woning aio. Hij bad nog geen Italian en
koetshuis, soodat bij paardeo en rytu'g
moest wegsenden Op deo drempel geko
men, gaf bfj op afgemeteD toon aan deo
koetsier den laat, hem den volgenden mor
gen om 10 unr weder te komen he'-en,
waarop desa io eeo draf naar den stal
reed, die Oeaton voor het verbijt tijcer
paarden voorloopig bad afgebunrd.
Juiat toen by op bet pont stond, san da
bel Ie trekken, bemerkte by in een don
keren hoek van da poort de gedaente van
een menscb die zich aan syn bikken zoo
mogelijk scbeeo te willen onttrekken door
zoo diobt mogelijk tegen den munr Ie gaan
slaan.
De jonge man hield syn slok stevig
vast in dt band cd ging mei vasten tred
naar den vreemdeling, die siob opriobtle.
toen by sag. dal by ontdakt wae.
Heidaar I Wat voert gy daar uit I
Wat moet gy eu wie syt gy t
Wat ik uitvoer 1 Niets I aotwoordde
de mao mal eeo uitbeemechea tougval.
Moet gy leta vau my bebbeo
Ik moet van niemand iele hebben.
Ga dan oogenblikkelyk baen, of
Dreigende swaaide Gaston syn slok de
vreemde Hel eebter een honend gelach
booreo en oodanka de duisternis zeg Gaston
een wapen Hinken, dat de man van onder
syn klaederen te vooricbyn had gehaald,
Per baoco I riep by op een spotteoden
toon. Gij syt driftig Exoellentte maar
op dese wijss moat gy niat mat my spri-
J kan, want ik ban oiet gewoon daarop bet
'antwoord eohildig Ie blyveo.
Instituut gehouden werden en op
kinderlijke manier nam hy bet voor
de kleintjes op, als ze, bij de groo»
tere vergeleken, te kort kwamen.
OndertuSschen volgde Pasteur
met kloppend hart het Terloop. Naar
mate de iDgespoten smetstof sterker
werd, nam zijn ongerustheid toe.
Nu eens was hy vol hoop om het
kind te redden, dan weer wss hy
teD prooi aan den vreesely keten angst
Hij kon niet meer werken. Eiken
nacht had hy koorts. Die kleine
Meister dien hij bad zien speten in
den tuin, verscheen soms plotseling
in zijn heftige verbeelding, zonder
dat bij er iets aan doen kon, ali een
doodziek kind, dat in zyn krampen
stikte, zcoals vroeger de kleine zieke,
die hij in 1880 gezien had.
Den 19en Juli kwam de laatste
beslissende inenting. Het gif was nu
zoo groot, dat het bij konijnen na 7
dagen enn heftige uitbarsting van de
ziekte gaf. Bleven de verschijnselen
ecbitu uit bfj den kleinen Josepb, dan
was hij van een zekeren dood gerea.
Genezen van zijn wonden, geïnte
resseerd voor alles wat hy zag, ticb
thuis voelend in het Instituut, alsof
by op een groote boorderij in den
Elzas was. ontving de kleine Meister,
wiens onschuldige oogopslag vrees
noch schuchterheid verraadde, de
laatste zoozeer gevreesde inenting
Aan den avond van deze geduchte
proefneming, kuite bij zijn «lieven
mynheer Pasteur,'* zooals hij hem
noemde, goeden nacht en ging rustig
slapen. Paateur eebter bracht een
vreeselyken nacht door. De slapeloos
heid, die de menschen van de daad
gewoonlijk spaart, oDtziet de meu<
schen van de gedachte niet. In deze
langzame en sombere uren van den
nacht, waarin alles anders is, waarin
bet kloek verstand ten prooi is aan
Ga beeo en liefst dsdelyk, beval Gas
ton op nienw.
Ja, ja, ik ga al, antwoordde de an
dere, ik beb bier niets meer te doen
maar dat ia bat toch niet, ik sal barn wel
teragvinden, hy moge siob verbergen, weer
hy wilik wil weten, wel Ly in hel sohild
voert.
De jongeliog volgde hem met de oogen
en kon een soort vreea toob niet onder
drukken, soo bed bem de vurige blik veo
deo vreemdeling getroffen. Berst ioeo dsse
om dso boek eeoer slrast verdweoeo was,
■cbeide Gaston en spoedig ging een poort
open. Met ren pair stappen had by syn
kamers, die op de eerela verdieping gele
gen waren, bereikt, ed nog eltyd syo op
gewoodeoheid niet meester, wierp by syn
in de voorkamer wachtenden bediende hoed
eo overjet loe, om sich aoo eoel mogelijk
neer syn kamer te begeven, toen by door
de verlegeobeid vnn syo bediende opmerk-
taem gemaakt werd, dal dist btm nog
leta te zeggen bad.
Wat is er nog, Jozef 1
Er ia*iemand voer U geweest, myn
heer.
Zoo, gy bebl tooh gesegd del ik uit
wee 1
Det heb ik we! gesegd, meer de men
wilde niet weggten en beweerde U nood-
iskeiyk ts moeten spreken, eo deer ik
niet wiel, boe laat gy te bui, tondt ko
men.,..
Nu, en verder f riep Geelon.
Ie by elk uur terug gekomen, om
te vregeo, of gy reeds Ie buis weert,
een der grootste geneeskundige ge»
beurteoisseo van zijn eeuw was ge»
worden, Joseph Meister was gered
en blyde ging hy met zyn moeder
weer terug naar den Eliaa.
Een gevoel van verlichting ging
door Europa, toeo bekend werd, dat
er een afdoeod middel tegeD de
hondsdolheid, mits lydig aangewend,
gevonden was. Toen Pasteur dan ook
vroeg om de (lichting van een groot
gebouw, waarin hy zich met zyn
assistenten, die uit alle dealen der
wereld naar hem toestroomden, nog
beter kon toeleggen op de vraagstuk
ken der infectieziekten, kwam van
alle kanten het geld. waardoor in
1888 een momumentaal gebouw kon
verrijzen, dat den naam draagt van
17ostitut»Pas(eur. Daar werden toen
de onderzoekingen nog meer uitge
breid en al dieper drong men onder
leiding van Pasteur, in op de kweatie
van vaccins en serums, o.a. ten op»
lichte van diphtherie. Ook werden er
natuurlyk nog steeds patiënten, die
door dolle honden gebeten wareD,
door den grooten Franscbman be
handeld. Van hoe groote beteekecis
de behandeling van Pasteur was,
hlijkt wel uit bet feit dat van 5341
personen, gebeten door dieren,
waarvaD een veearts verklaard bad,
dat zy dol geweest waren, er na de
behandeling slechts 33 gestorven
waren, dat is 0 63 pet.
De Levende Natuur vertelt
Eenige mannen waren onlanga
om een pakhuis schoon te
msken en vonden er een nest met 9
jonge muisjes. Ze zetten het nest in
een kist en lieten bet san den eige»
Wat bednidt dut do f vraagde Qu*
ton op ojjdigen toon, terwijl bij bet voor*
hoofd fronsde.
Ik kon den man oiet overreden, been
te gaan, en toeo ik bem met geweld aan
da denr wilda zetten, gaf by mij «ijn
kaartje an reide, dat gy dat eerit motst
zien, ingeval gy dan oog weigerdet bem
te ootvaogeD, tonde by heengaan en niet
terugkomen.
De bediende reikte hem eeo visitekaartje
over; Qaaton wierp er eeo haastigen blik
op ȟo geziobt betrok en een oogenblik
lelfa beefde hy
Ie by bet I mompelde by. oy
hebt goed gedaan. Jozef, eo de man heeft
geiyk ik moet bem dadeiyk spreken I
waar ia by t
Io uw kabinet, mynheer.
Gaatoo snelde naar bat genoemde ver*
trek. Daar vond hy den vreemdeling, die
dadelyk van syo zetel opitood, toeo by
Qaeton zag binnentreden en biykbaar moei*
te deed om kalm te biyven, toen by zag,
dat deze door zyn bediende gevolgd werd.
Qaaton groette bem zonder een woord te
spreken eo wendde zioh tot Jozef.
Ik beb o oiel meer noodig, Jotef,
gy aart oaar bed gaan.
Da bediende boog en ging been.
Nauwelyka bad deze da daar aohter
zioh gesloten, toeo Gaston dan vreemde*
ling tegemoet melde en bem io koortsach
tige opgewondenheid de baoden drnkte.
Pandolfo I Gy gy hebt due nieuws*
Paodolfo gaf eeo toestemmend aitwoord
en keek met aobuwen, argwaoendeo blik
IV TiBgou, Vil gu icouo IO uuli waar», ou stsa UJOI auuuwwu, argwauoouou Uil*
'vervolgde Jozef, en ten laatste zelde om roh been, els vreesde by beliiiterd
hy. dat by de terogkomit bier wilde ef*'to worden.
I Gaaton raadde oomiddellyk, waarvoor
|waobton,