Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Allemaal naar 't Binnenhof. Aan den Gemeenteraad. FEUILLETON. De kraaien zullen het uitbrengen* Gemengd Nieuws. Saterdag O Mei 1922 48* Jaargang. No 18 PEEL EN MAAS ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL voor VENRAY 65 c. banco per post 75 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling f 1.30 aizonderl. nummers 5 c. TJItffav* van FIRMA VAN DSN MTJNCKHOF. VHNRAY. Tel. No. 61 WHJ3 DKK ADVEKTENTIEN u 1—6 regel. 45 ct elke regel meer 7» ctj I)e toename ran partijen en, par tijtjes, die bij den komenden ver kiezingsstrijd een kans zullen wagen is angstig groot. Oeen dag scbler gaat voorbij ol de geboorte van een nieuwe partijgroep wordt vermeld. In 1918 was bet al benauwend. Telde voor diea tijd de Kamer slechts vertegenwoordigers vau zeven partijen, vaoaf dat jaar met de in voering der evenredige vertegen woordiging, vonden niet minder dan 17, zegge zeventien partijen haar vertegenwoordiger in bet parlement. Bovendien doet bestudeering van de cindidateuljjst zien, dat destijds niet minder dan twee en dertig par tijen aan de verkiezing hebben deel genomen. Het laat zich aanzien, dat dit aantal van 32 thans nog aanmerke lijk zal worden overschreden. De 8piytzwam werkt zoo sterk, dat de opruiming welke de stichting van den Vrijheidsbond bracht in bet niet verzinkt bij den mas9a groei van partijen, die daarna viel te con- stateeren. Als een betreurenswaardig gevolg van de evenredige vertegenwoordi. ging moet deze versnippertog worden aangemerkt. Betreurenswaardig vooral ook zoo als de a.r. Roti. dezer dagen betoog de, omdat de onrustbarende verbrok keling in gevaar brengt een der fundamenteels beginselen van bet parlementaire stelsel, n.l. de vorming van een parlementair Kabinet Bij deze veelheid van partijen toch zal het uiterat moeilijk zijn een formatie aan te wijzen welke vol doende politieke eenheid waarborgt als basis van een Kabinet. Alleen voidoende sterkte van de rechtzijde, die een werkende meer derheid voor het Ministerie oplevert, schjjnt de eenige bereikbare oplos sing, welks deze moeilijkheid opbelt. Laten ws daar allen hard voor werken in de enkele weken, welke ons nog scheiden van de Juni- itembus. bouw te Leuaen niet te doen plaats hebben werd ontkennend geantwoord. Het voorstel om buitendien nog eene schoot aan de Heide te bouwen werd evenwel niet aan genomen. Voor de ten laste der gemeente blijvende Het meisje zit denkeud en tiet strak ▼oor ziob neer. Die moeder spreekt van Marias als van een paikbeite jongen sea het meisje sicb in den »dui«elbekoorder in de sjees" bsbbea bedrogen Onverschillighet past niet aan aeo eerlijk meisje, naast een vreemden jongen op een vreemd rijtnig plaats te nemen. Ben eerlijk meisje, herbaalt eene booss •tem io baar gemoed een eerlyk meisje dat oil de gevangenis komt 1 Is bij n voorby gereden f vraagt moeder de vrouw. Ja hooger op. Heeft by a gssien Ja. dat beeft by wel... en bet meisje Is wel ietwat verwonderd over die zooder-.' linge vraag. Bo vroeg Ly a niet om mee te rydsn f Dat is onvergeefiyk I Dat doet geen ebristenmenscb, als bij een arm sobaap in bat zand tiet stikken. Hy heeft my gevraagd om plaats te oemen io bet rytuig. En gy bebt geweigerd t Ik was niet vermoeid op dat oogen- biik, en dan... Ik begrtyp. Ja, gy hadt toch ge- ltjk. Na, 't my genoeg, dat Marias n xyn dienst beeft aangeboden. SLOT. In December 1919 stelden Burgemeester, en Weihouders voor, de openbare school kosten van stichting dezer drie openbare te Oirlo, waar inmiddels een vierde leer-scholen werd eene leening gesloten, groot kracht wegens toename van het aantal f 100.000 rentende 6 pet., welke inmiddels leerlingen moest worden aangesteld, dooris geplaatst. bijbouw van twee lokalen te vergrooten; De jaarlijksche kosten van het lager dit voorstel werd evenwel niet aangeno- onderwijs, zoowel het bijzondere als het men. In verband met een schrijven van de openbare, welke ten laste der gemeente inwoners van het rectoraat Ca9tenray, dat komen, zijn niet onbelangrijk; voor 1922 zij voornemens waren eene bijzondere zullen deze volgens schatting ongeveer school aldaar te stichten, werden alle f 33.000, zegge drie en dertig duizend verdere plannen tot vergrooting der school gulden bedragen. te Oirlo aangehouden. Van het Kerkbestuur te Leunen was verder in dat jaar bericht ontvangen, dat de Eerw. Zusters Ursulinen zich bereid verklaard hadden, zich met het onderwijs in de bijzondere school te belasten, en dat met den bouw der school binnen korten tijd zou begonnen worden. In 1920 was de nieuwe wet op het lager onderwijs tot stand gekomen, welke gc lijkstelling bracht van het openbaar en het bijzonder onderwijs, doch tevens zware lasten legde op de gemeenten. De bouw van nieuwe scholen, zoowel van openbare als bijzondere, kwam geheel ten laste der gemeente. Alleen voor de openbare scho len, welker oprichting voor 1922 was be sloten en waarvoor de uitgaven in het dienstjaar 1921 werden geleden, ontvingen de gemeenten nog 25 pet. rijkssubsidie. Het. was dus voor de gemeente van het allergrootste belang, om, wilde zij nog van het rijkssubsidie profiteeren met den grootsten spoed den noodzakelijken school bouw ter hand te nemen. Het is Uw kollege bekend, dat bij de oplichting der bijzondere school te Casten ray en Leunen op. het allerlaatste oogen- bltk moeilijkheden iti den weg traden, zoo dat de stichting der bijzondere scholen niet doorging. Burgemeester en Wethouders, op de eerste plaats rekening houdende met de omstandigheid, dat uitstel der gemeente belangrijke schade kon berokkenen, deden Uw College het voorstel tot het bouwen 1. eener vierklassige openbare lagere school te Castenray 2. eener vierklassige openbare lagere 9chool te IJsselsteijn, waar met steun der Regeering een nieuw dorp zal verrijzen 3. eener vierklassige openbare meisjes school te Leunen, benevens tot aankoop van den benoodigden grond. Voor wat betreft de scholen te Castenray en Leunen werd om U bekende redenen dezelfde plaats aangewezen, die ook de bijzondere school vcreenigingen op het oog hadden. Deze voorstellen werden door uw College in de openbare vergadering van 4 October 1920 met algemeene stemmen aangenomen. Burgemeester en Wethouders hebben bij de toelichting en verdediging hunner voor stellen met klem gewezen op dewentche lijkheid en noodzakelijkheid, waar even mogelijk, om de scholen te bouwen bij de kerk en op de groote voordeelen van het gesplitste onderwijs voor jongens en meisjes. Zij waren van oordeel, dat in het gebrek aan schoolruimte, wanneer deze voorstellen waren aangenomen, op af doende wijze zoude zijn voorzien. Echter kwam uit den boezem van den Raad een vooratel om buitendien nog eene school op de Heide te bouwen. Op een vraag toch aan den voorsteller of het zijne bedoeling lag, indien zijn voorstel mocht worden aangenomen, den school Hat meiija is getrcffee over den goed bsriigen en gastvryen toon, waarop die woorden worden gesproken. Na aeo pooi segt sy Iadieo gy nwan toon liet, teg ham dan dat ik hem wel bartelyk dank zeg voor syn aanbod en voeg er by dat ik volgaarne dat der moeder heb aangenomen. Dat cal ik ïeker doen. De moeder weet niet waarom, maar de woorden treffen baar en wekken bare be langstelling op Van tyd tot tyd staart te ter tyde om het acboone galaat dar oabakende ta be spieden maar ook tévens werpt zy een oogalzg op den kaal wordenden mantal. Uwe grootmoeder ta zeker reeds stokoud Ja, in de zeventig. Dan zal bet menioh ook al niet veel meer kaooan verdienen. Neen, ik ceide n immera dat Ik voor haar den kost moet winnen. En wat doet ge voor den kost f Ik ben naaister... en.,. Ea muet ge daarvan mat twasAa ba* slaan f Dan gt ik bier en daar al eens in de bciiboadecs balpen, pas de zieken op an i zelfs waak ik by de doodeo. Dat is na precies niet pleicierig. en het zal u niet veel gaven, want doodeo zyn er oietaltyd io bet dorp. Ik ceide dit ook maar, om a te doen zien dat ik alle werk aanoaem. Het me<sje sobynt te gevoelen dat bet gesprek, op dien voat voortgezet, ai te d<ebt bi) zekere gevoelige punten komt en eene afleiding noodcakelyk wordtde pachteres is eohter niet zoo gamakkeiyk Voor elke" school, die nog gebouwd wordt, zoo noodig met onderwijzerswoning moet het geld geleend worden en het Rijk draagt in de etichiingskosten niet meer bij Eene drieklassige school ko9t met inrich- ting en onderwijzerswoning en den aankoop van grond, zeker f 35.000—. komt dus alléén reeds aan rente cn aflossing op minstens f 3000— per jaar netto. Daarbij komen de kosten van instandhouding, assurantie, 'aanschaffen en onderhouden van 9choolmeubelen, leermiddelen, school- behoeften, verlichting en verwarming enz. De gemeente Venray is reeds met ELF scholen, openbare en bijzondere, in ver houding tot haar bevolking buitengewoon zwaar belast Wanneer we de beide krankzinnigengestichten buiten beschouwing laten, hebben we ééne school op 750 inwoners en wat de gehuchten betreu zelfs eene school op de 500 bewoners. Binnen afzienbaren tijd zullen, zooals boven is aangetoond, nog belangrijke som men voor bijbouw, aanbouw of belangrijke herstellingen nooJig zijn en daardoor reeds weer de uitgaven voor het onderwijs be langrijk worden verhoogd. Het wil mij dan ook voorkomen, dat de finantieele toestaod der gemeente van dien aard is, dat slechts bij dringende nood zakelijkheid tot verderen schoolbouw mag worden overgegaan. Re'eds thans is de belastingdruk zwaar te noemen en worden geheven: 100 opcenten op de hoofdsom der rijks- inkomstenbelasting, daarnevens gemeente lijke inkomstenbelasting, voor 1922 vastge steld op 2 pet 100 opcenten op de vermogensbelasting; 80 opcenten op de gebouwde en 20 opcenten op de ongebouwde eigendommen; 50 opcenten op de personeele belasting; verder nog belasting in den vorm van hand en spandiensten, belasting op de' bonden, op de openbare vermakelijkheden en marktgelden. In totaal is de opbrengst der belastingen voor 1922 geschat op pl. m. f 88 000. Hierbij dient nog in aanmerking genomen te worden, dat de begrooting dienst 1922 als eersten post van ontvangst een bedrag wegens batig saldo uit vroegere dienstjaren groot ruim f 29.000 aanwijst Dit is wegens zuinig beheer overgespaard en komt de belastingbetalers dit jaar ten goede. Wanneer we dit saldo buiten beschou wing laten zoude de opbrengst van de belastingen nog f 29 000 hooger geweest moeten zijn, of wel f 119.000. De schoolgelden zyn hierin nog niet begrepen. De algemeene bezuiniging is in de begrooting 1922 reeds sterk doorgevoerd verder zal er niet veel meer bezuinigd kunnen worden; alle gemeentelijke diensten zijn sober ingericht, de salarissen en tractrmenten vastgesteld tot geen abnormaal hooge bedragen, de wegen vorderen wegens toenemend verkeer steeds meer onderhoud Zoodat op belangrijke belastingverlaging van dat onderwerp »f te brengen sy k*ert lange een omweg telkens op betzelf- de paot terag. 't Schijnt dat cy gecworeo heeft datgene te waten, wat bet meisje juist verborgen houden wil. Och, neen. ze meent bet goed. die eenvoudige, dikke zie! t is belangstelling, geen ydele nieuwsgierigheid, die haar spreken doet I Etodelyk breekt voor de onbekende bet oogenbltk der verlossing aan caby een cy weg zegt de moeder Bier colt ge moeten afstappen, want myn weg loopt links, de uwe reebt voort. Op hetzelfde ongenblik trekt zy de tengels in en de hit staat pa! de onbe kende stapt af. Wel bedackt voor uwe goedheid, zegt ze Dat is geen bedanken waard. Wel tba:s Het meisje knikt en de bit draaft deo zandweg in, terwyi de breede linten aan den strooboed wuiven, als vreugdewimpels op den toren. Moeder heeft reeds een heel eind wsgs gereden, na cy op den bodem van bet wagentje, op de plaata wsar het metsje gezeten hesft. eeo gevouweo pspisr vindt liggso, dat ds vreemdelinge oogetwyfsld verloren beeft. De paehterei raapt bet itnk op. oet-; plooit bet, maar conder neuskryper is het niette ontcyfereo, en dan, moeder isjaist niet sterk io het leten van geschrift. Stilhouden, omkijken of ty bot meisje nog tiet, een oogeoblik besluiteloos na denken, dan den hit do?n omkseren en weer naar den ateeoweg doen draven deze bewegingen volgeo elkander snel op Aan deo grooten weg bondt ze stil en staart A in geen geval kan gerekend worden. Wel zal er eenige meerdere bate zijn uit belegde gelden, doch daar tegenover is ook meer aan rente en aflossing verschuldigd wegens geleende gelden. De algemeene welvaart neemt evenwel onder alle standen, niet het rain9t onder den landbouwstand STERK af, zoodat xel/t indien het belatlingbedrag hetzelfde kan bleven hit -percentage dat g* heven wordt van het inkomen, toch reeds auto» matisch moet toenemen en de belastingdruk veel zwaarder wordt Met de algemeene malaise zal ook Uwen Raad by het doen van uitgaven rekening moeten houden en bij het nemen van besluiten, die finantieele offers vergen, zal allereerst de vraag dienen gesteld te worden Is <le saak dusdanig urgent, dat uitstel niet mogelijk is f Alleen dan is dsze uitga*# te wettigen Vele ook op zich zelf teer nuttige en wenschslijke zaken, zullen moeten worden nagelaten of ver schoven tot betere tijden. Ds praclische vraag, die derhalve reeds onmid dellijk gesteld dient te worden, ie deze Is de onmiddellijke bouw eener school te Beide thans noodzakelijk Plaatsgebrek is er niet, zoodra de meisjesschool, die over enkele maanden gereed komt, in gebruik gesteld is, zijn voor de kinderen, die thans te Leunen school gaan, 2 vierklassige scholen, een jongens- en eene meisjesschool, die plaats bieden voor 350 leerlingen. Er blijlt dus arsr, de afstand der school van de woonplaats der kinderen. Al is het nu ontegen zeggelijk juist, dat enkele kinderen van de Beide op ruim een half uur afstand der school wonen, de grooters helft behoeft toch niet verder dan 15, 20 o( hoogstens 25 minuten te loopen. Het verlangen der ouders is niettemin begrijpe lijk en het ware teker wenschelijk, dat in Venray de scholen zoo gebouwd konden worden, dat alle kinderen, die de school bezochten, hoogstens 20 minuten daarvan verwijderd waren Indien evenwel in de zoo uitgestrekte duö bevolkte gemeente Ven ray deze of ongeveer deze maatstaf aangelegd wordt, ia daarvan het gevolg, dat in een* vrij naaste toekomst in nog verschillende deelen der gemeente scholen moeien worden gebouwd. Er is reeds sprake van eeoe school aan of in de omgeving van het Veulen, welks bewoners abso luut niet gebaat worden met eene school aan de Beidt, op Ysselsteijn is een school gebouwd, doch indien ook daar dezelfde afstanden als maatstaf! aangenomen worden, voor de noodzakelijkheid eeoer nieuwe school, dan sullen in het te ontginnen gedeelte Ysselsteijn en omgeving niet hoogstens twee, maar minstens vier en wellicht zes schol-n gebouwd moeten worden. En bet zoude moeielijk en onbillijk zijn om de bewoners te dier plaats* te onthouden, wat voor anderen op dezelfde gronden als noodzakelijk werd erkend. Dat zulke de finantieele ondergang der gemeente zoude worden, zal Uw College duidelijk zijn. Bovendien is er momenteel zeer groot gebrek aan leerkrachten zelfs voor de zoo gunstig gelegen scholen te Oirlo en Castenray zijn nog geen vol doende hulponderwijzers te krijgen. Al zoude er dus ook scholen gebouwd worden, wegens gebrek! aan personeel, aouden de kinderen veelal tochj geen voldoende of onvoldoend* onderwijs kunneo ontvangen. De onderwijzers wenschen nu eenmaal niet op uren afstand van de bebouwd* kom tej wonen. Zij sullen er ook niet of zeer moeielijk geschikte woningen of kosthuizen vinden. Eu wie zoude aan al deze schooltjes in de toekomst gods dienstonderwijs moeten geven t Waar moeten de! kinderen ter keik* Dit zijn toch zeker zaken van het allergrootste belang, die wel degelijk moeten worden overwogen. Ik blijf de meening toegedaan, dat te Venray slechts scholen levensvatbaar zijn en blyvsn, in een centrum, in of bij de kerk, waar de hartsader ligt van ieder gehucht of complex van gehuchten, waar de winkelier of burger zich vestigen. Waar nog gsen kerk is, disnt de school daar te komen, waar in de toekomst de kerk zal verrijzen. Zeker tal elk rayon, hetwelk eene school be strijkt, betrekkelijk groot moeten tyD, maar dit is toch de eenige mogelijkheid om èn goed onder wijs te houden èn de godsdienstig* belangen der kinderen te behartigen èn het fiaantieele even- I wicht te bewaren. I Laten wij wel bedenken, dat de lasten van ieder* nieuw* schooi blijven, dat elke nieuw* f school de algemeen* jaarlijks terngkeeronds koe- ten per leerling, welke ook voor de bytonder* scholen door de gemeente moeten betaald worden, duurder maken, dat een besluit van den Oemeen- tsraad om een school te bouwen op eene plaats, waar nu en in de toekomst nimmer een* kerk kan komen, in afwijking met de tot heden gevolgde methode, een precedent schept van zeer verstrek kende gevolgen. 1 Overwegen wij dat de draagkracht der bevolking bare grensen heeft en dat, wanneer deze over schreden worden, de bestaansmogelykheid voor alle standen op het spel staat, de welvaart en 'vooruitgang afnemen, *n de gemeente niet meer n staat zal zijn om nuttig* instellingeu, welk* voor Je ontwikkeling van ons volk noodzakelijk tijuom den atrijd des levens met succes aau te bindsa, helpen oprichten. Ik moge er verder Uw* aandacht op vestigen, dat, indien te Venray meerdere scholen worden I gebouwd, de uitgaven daarvoor geen verband bouden met de wijziging der lager onderwijswet. Er is tooals mij van bevoegde zijde verzekerd werd, dan ook geen sprak* van, dat de gemeente een extra subsidie hiervoor zoude genieten, opgrond dat tij buitengewoon zoude worden bezwaard. Bet is Uw College natuurlijk bekend, dat de uitvoering van besluiten in zske schoolbouw, waar van de noodzakelijkheid moet blyken, de goed keuring der Kroon vereisebt. De Burgemeester van Venray O. VAN DE LOO. Ingezonden. Buiten verant woerdelij kheid der Redactie. io d*D weg doch het is tsvergeef» 1 Bét meisje ii niet meer te tien en met een io Gods naam steekt de goede vronw bet papier tnsscben de plooien van baar veel kleurige balsdoek Ik tal bet papier aan Marias geven, en die sal wel sieo wat er op staat, rede neert moeder. Zs klop* met de leidsels den bit op den rug. om bem den verloren tyd te doen inhalen, Dan, zoo dacht se voort, kan Marias bet diog aan den notaris geven, en die sal wel kans weten om bet aan... dom als tk was 1 dat ik baren oaam niet ge vraagd beb... Zy woonde... ja, waar woonde «y ook Y Op de Benkeleo. Bsn- kelenberg.,. Aim kind, wie weet, boe sy I op dit oogenbiik in de verlegenheid sit... 't Zag er een goed en braaf meisje uit Voor», hit, voort 1 Met deo vloek beladen. 't Wordt alleoga scnemermg bet meisje dat wy op den atraatweg ontmoet hebben,j bevindt sicb ou op den zandweg, die doorj beide en maitboiob naar bet gebueht den Beukelaar loopt. De boomeo werpen donkere schaduwen af en over de beide baogt een nevel, waarin de scbyf de» maan s ob afteekent als de bewsaide bol der Engeliobe lamp in de kamer van mynheer den notaris ton Marine getegd bebben De maan geeft ciet bet minste liobt, doch allengs trekt de nevel o. eo na werpt de bol der hemellamp een helderen glaos op de beide, de aardebaan eo bet bosob, dat eobter beneden tueaobeo de •tammen zoo donker is als de donkerste nacht. Bet meiije beeft de mantelkap efgewor- Geachte Redactie. Door de verschillende Landbouwbonden in deze gemeente is het volgende rekwest gezonden aan het Gemeentebestuur. Den Raad der gemeente Venray. Geven met verschuldigden eerbied te kennen, namens en in opdracht van hunne organisaties, de boerenbonden van Leunen, Mertelo, Oirlo, Castenray, Venray en Oostrum. Zich bascerend op de uitspraak van de vergadering van den Ned. Boerenbond te 'a llertogenbosch, welke de grond belasting als onrechtvaardig kwalificeer de, wijl ze alleen op den boerenstand drukt en volgens inleider dier vergade ring had dienen te vervallen, tegcüjk met dc bedrijfsbelasting, toen de inkom stenbelasting werd ingevoerd. Er op wijzend dat in deze gemeente al eene belasting is welke hoofdzakelijk alleen de boeren drukt n.l. de span diensten. Dat zij van meening zijn, dat uw geacht College geen gebruik diende te maken van de bevoegdheid om opcenten te heffen op de grondbelasting cn vooralsnog 't raadsbesluit tot heffen van opcenten op de grondbelastiog in te trekken. Dit rekwest is door den voorzitter niet ter behandeling gesteld op de laatste raadsvergadering. Wat is hiervan de reden Zeker zal wel een der raadslcdeo bij eene volgende vergadering deze vraag willen I stellen. Dankend voor de plaatsing. W.L. Uil de sleenfabrlkage. Naar aan hst Centr. wordt meegsdee'd. pso bang is sy niet. neen l maar dts ksp belet baar rechte eo links ts tien, of er |soms in bet donker ook onraad moobt op dagen. Ze dacht, dwate gedichte, dat er rechts of links sens groots band nit bet bont sou gereikt hebben om bur vastte houden,.. Zon men btar niet te gsmoet komen op deo aardeweg f Zy boopt bet wel. Hare grootmoeder misschien t Neen, moe Truda is oud en gebrekkely*. Iemand 'anders dan t Ja, die iemsod anders soa wel moeten aanwezig syn op dien avond, dat sy oil laoge en vreeaelyke marteling .komt doob belaas I niemand daagt op om 'baar te troosten eo een woord van vriend schap toe te spreken, dat sy reeds soolaog missen moest. Meo|sel den datum der vryleting vergeten syn. mieeobien. Oob ja S Maar all ik io Bvert'e plaats ware, soo dacht se eeo oogeoblik, ik soa bier iederen avond bebben rond gedwaald, om te sten of by oog niet terng kwam. Eeo geritsel io bet krenpelbont trekt hare aandacht bet meisj* loutert met ingebonden adem 't ie eobter niets, io de verte klinkt bet geblaf va» eenen hond jmisschien de bood van Evert neen bet geblaf wordt flaneer en verwydert siob das. Het meiije wordt gsen levende siel in dea omtrek gewaar 't a of sy nu reeds de verlatenheid gevoelt, die sy in bet vervolg ondervinden zal. Eeo dievegge 1 Det woord doet basr balveren ea bare lippeo mompelen j -Onze Vader, die io de Hemelen syt. Vervolg zie Tweede Blad.

Peel en Maas | 1922 | | pagina 1