Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
De dood des Pausen
Op dsn teren
De Pauskeuze.
FEUILLETON.
Huur van Landerijen.
Het politiek advies
i
Zaterdag 28 Januari 1922
48a Jaargang. No 4
PEEL EN MAAS
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling f 1.30
afzonderI. nummers 5 c.
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF. VENRAY.
Tel. No. 51
mjs DER
ADVERTENTIEN
van 1—6 regels 45 ct
elke regel meer 7' ct.
Zondagmoigen om 6 uur heeft de TI.
Vader het tijdelijke met het eeuwige
verwisseld. De Paus was nooit ernstig
ziek geweest, maar op zijnen leeftijd is
ook een gezond gestel niet tegen een
dubbele longontsteking bestand.
Paus Bencdictus XV werd 21 November
1854 op het kasteel van Pegni geboren
als zoon van den markies Giuseppe della
Chifesa en werd Giacomo gedoopt. Hij
studeerde achtereenvolgens aan het lyceum
en de universiteit te Genua en behaalde
het doctoraat in de rechten.
Eenige maanden later ging de jonge
advocaat naar Rome, deed er schitterende
studies, behaalde het licentiaat in dc
theologie en werd nog ruim een week
voor zijn 24sten verjaardag priester ge
wijd. Als zoodanig wij 1de hij zich aan de
keikelijke diplomatie, bezocht de Academie
voor adelijke geestelijken en behaalde nog
verschiihnde doctoraten.
Na de voltooiing zijner diplomatieke
siudiën word bij onder Mgr. Rampolla's
leiding werkzaam gesteld aan de secretarie
voor buitengewone kerkelijke aangelegen
heden Hij voldeed zoozeer, dat toen Mgr
Rampolla als nuntius naar Spanje ging,
hij Mgr. P' lla Chiesa als r ecretaris mee
nam Rampolla door Leo XllI naar Rome
teruggeroepen en tot Kardinaal Staats
secretaris verheven, deed ook den markies
Della Chiesa terug keeren en stelde hem
op zijne bureaux werkzaam, waar hij ten
slotte onder-staatssecretaris werd.
Ook toen kardinaal Rompolla na den
dood van Leo XIII heenging als staats
secretaris en onder Pius X door kard.
Merry del Val vervangen werd, bleef
Mgr. Della Chiesa nog een een viertal
jaren, tot 1907, aan de secretarie werk
zaam, Toen benoemde Paus Pius X hem
in de vacature van aartsbisschop van
Bologna,
Was Mgr. Della Chiesa te Rome een
groot voorstander der Derde Orde van
St. Franciscus (hij was er overste van de
priesterafdeeling) te Bologna onderscheid
de hij zich vooral als hervormer van het
seminarie, als voorstander der katholieke
sociale actie en als beschermer van de
katholieke pers.
„Ik zou mijn bisschopskruis verkoopen,
om het katholieke dagblad alhier in stand
te houden" placht hij te zeggen.
Kort voor zijn dood nam Pius X den
aartsbisschop van Bologna (Mei 1914) op
in het college Kardinalen. Hetzelfde jaar
stierf de Paus. Mgr. Della Chiesa trok
mede op naar Rome, om een nieuwen
Paus te helpen kiezen en bleef er. De
nieuwe Paus was bij.
Uit sympathie voor zijn bisdom nam hij
den naam aan van zijn voorganger (18e
eeuw) op den aartsbisschoppelijken zetel
van Bologna, die als Paus den naam
Benedictus (de 14e van dien naam) had
gevoerd. Zoo werd hij Benediclus XV. Hij
ondernam het bestuur der Kerk onder
moeilijke omstandigheden: de wereldoorlog
raasde in zijn eerste woedevlagen en ver
deelde de Christenwereld in kampen van
haat.
Onder de geloovigen was onzekerheid
en aarzeling, daar na het door Pius X
veroordeelde Modernisme een tegenover
gesteld uiterste, het Intogralisme, zich
trachtte baan te breken. De groote zorg
voor Benedictus XV is geweest, die nieuwe
dwaling uit te roeien en door de oorlog
voerende wereld de stem te laten klinken
van vrede en eensgezindheid. Herhaalde
lijk heeft de Paus gepoogd als vredesbe-
middelaar op te reden toen dit niet
ging, ook om den Kerstwapenstilstand
gevraagd. Maar de hartstochten laaiden
te hoog op; de verdwaasde wereld wilde
met slechts naar hem luisteren, maar
sloot hem zelfs van vertegenwoordiging
bij het Vredesverdrag uit.
En 't is tot beschaming der Westersche
Christenheid geweest, dat de Islam de
groote verdiensten des Pausen voor het
vredewerk eikend heeft door de oprich
ting, nog tijdens diens leven, van een
monument voor Benedictus XV te Con-
s'antinopel.
Deze Paus is een begaafd Paus geweest
Den moreelen invloed der Katholieke Kerk
.ook op de niet katholieken bracht hij zoo
danig tot groei, dat de eene Staat na den
anderen zich haastte een gezant bij het
Vaticaan aan te stellen, erkennende dat
het Pauselijk Rome was geworden een
centrum ?an wereldbelangen.
Na den oorlog heeft Paus Benediclus
steeds getracht de geslagen wonden te
helpen balsemen. Telkens opnieuw gaf hij
giften van honderdduizenden, en ook wel
mil'ioenen. aan noodlijdenden van alle
soort in alle landen, Centrale zoowel als
Geallieerde.
Met Paus Benedictus XV is een Kerk
leider heengegaan, wiens machtigen in
vloed hel hedendaagsch geslacht nog niet
ten volle - kan overzien, we staan er te
dicht bij. Maar de Kerkgeschiedenis zal
hem ongetwijfeld recht laten wedervaren,
j De Kerk is haren Vader verloren. Mogen
alle zonen en dochteren in deze dagen een
kort «gebed bidden voor de eeuwige rust
dezer uitverkoren en van God begenadig
de ziel
De inval der Franschen in 1792
51.
Lokke" trad snel voortwant de petit
gé óral met. al zijne lauweren, was maar
een bebte onbeduidende vracht voor bem
Wat het gevaar betrefs, dat bad de
Duivel reeds zeer goed berekend. Mooh
or onraad komen, hij zou al spoedig zijn
vracht up deze of gene luifel neerzetten
en zich daarna u<t de voeten weten te
maken,
Dit helette niet dut de Duivel voor
zichtig was en behoorlyk oor eD oog open
hield.
Turk girg getrouw, nu rechts dan links,
nevens b<-m en altijd met de lantaarn in
den bek. 't geen hem niet verhinderde
soms den neus naar den zak op te s'ekeu.
Goen avond. Lokker I zeide plot
selii g eene stem en eene zwarte gestalte
trad uit de donkere schaduw van een hoek-
hu 8 te voorschyn
De Duivei verschrikte de aangekomene
was inderdaad een onverwachte gast. Bij
droeg evenals Lokker een piek en een
lantaarn en bad xioh het bovenlijf in eeoe
wollen deken gewikkeld.
Ha, zijt gy bet. Weerwolf ant
woordde de rena, aan zijne etem alle
mogelijke bedaardheid gevende.
Boe zyt gy too iaat langs hier ver»
lukkeld, Lokker
Het College van kardinalen, dat deb
nieuwen Paos moet kiezen, bestaat uit 61
loden. Er mogen er hoogstens 70 zyn.
Denxelfden dag, dat de Paus te Rome
stierf, "overleed te Toledo eeu der Spaan»
scbe kardinalen.
Zoo zyn er thans
7 kardinaal-bisschoppen, allen Italiaoen
47 kardinaal priesters, waarvan 20 Ita»
lianen, 5 Spanjaarden, 4 FraDscben, 4
Duitschers, 3 Polen, 1 Ier, 1 Belg, 1
Nederlander, 1 Eagelschman, 1 Portugees
1 Oostenrijker, I Hongaar, 1 Amorikasn,
1 Canadees, 1 Braziliaan 1 Australië.';
7 kardtna&l-diakena, waarvan 5 Italianen
en 2 Fraoschen.
Samen alzoo 32 Italianen op de 61.
Da wijze waarop de nieuwe Paus ge
kozen wordt en de daarbij gebruikelijke
ceremomëa. zijn volgens de 's H, C. de
volgende
Den tierden dag na den dood van den
Psns, dus in dit geval den len Februari,
gaan de kardinalen in bet Conolave.
De nieuwe Paus wordt volgens het
gebruik u;t de kardinalen zelf gekozen
Smds Clemens VII zijo, eveneoDS volgens
d8 traditie slechts Italianen gekozen.
De keaze moet met een meerderheid van
twee derden geschieden op verzegelde
stembi'jettec, die met onherkenbaar hand»
schrift geschreven worden.
Als ondertekening neemt ieder kardi
naal een getal en een devies-, als zegel
niet zijn wspen. De stembiljetten worden
Een paar boodschappen voor mevrouw
Dalk.
Goede fooi, Lokker f
Och, een zak voorraad, 't Is koud
'O schraal in deze dagen,, en een weinig
is reeda veel in dezen troebelen tijd,
Nu *t kan welkom zyn en de
hannekenuit hief zyn lantaarn op. als om
de hoeveelheid in den zak waar te nemen
Is alles matig ïd uw wijk. Weerwolf?
vroeg Lokker als Geverschil.ig
Och zooais elkeD avond. De soldaten
spelen er meester in de kroegen en
taveernen.
De Duivel ontstelde min of meer.
Zijn er dan geeo patrouilles.? her-
vat'e Lokker, scbynbaar kalm.
Ja die waren er maar nauwelijks
was de eene veohtparty bier uitgedoofd, of
eene andere ving ginder aan.
Lokker zweeg aaa bet gevaar der
patrouilles bad bij minder gedscht,
Wij beleveD een wonderlijken tijd
Lokker. Hebt gy dezen avond dien gokken
ommegang van den Bult gezien
N*en Was dat zoo belaDgiyk
door ieder kiezer iD een op het altaar der
vorkiezingskapel staaoden kelk gelegd,
Dadat de kiezer gezworen heeft, diengene
gekozen te hebben, dien bij voor God
geschikt acht. Niemand kan zichzelf
kiezen.
De gebruikte biljetten worden verbrand.
Is de keuze volbracht, dan treedt de
kardioaa! deken op den g«kotene toe om
htm over de aaonemiog der keuze te on»
dervragen.
Verklaart zich de gekozene bereid, dan
moet bij terstond den naam opgeven, die
hij als Paus voeren wil. Voor bet altaar
sittend, outvangt de nieuwe Paus onder
het zingen van het Te D«um de huldiging
der kardinalen, die bem voet en band
kussen, waarop de omhelzing volgt.
Den daarop volgenden Zon of feestdag
geschiedt dan de pleohiige Pauskroniug.
De uitslag van iedere stemming wordt
der op het St. Pietersplein verzamelde
menigte bekend gemaakt door middel van
rook,
De stembiljetten wordaD zooals gezegd
verbrand na iedere stemmiug en wel m
een baard, waarvin de schoorsteen op het
St. Pietersplein zichtbaar is
Uit de kleur van den ronk die opstijgt,
ziet men of de stemming al dan niet resul
taat beeft gehad.
Ingeval de stemming geen resalcaat
oplevert, worden de briefjes verbrand met
wat vochtig sfcroo. De blauwe rook.-die
dan opstijgt, duidt dat oog geen resultaat
is verkregpo. Is dit wol bet geval, dan
worden de bi'jetten alleen verbrand en de
witte rook die dan opstijgt, is voor de
buitenstaanders oen testen dat er een paus
gekozen is.
Dan wordt de deur van de loggia boven
de middelste poort van de S xtyosche
kapel geopend en een groot rood tapyt
wordt nitgespreid. De oudste kardinaal
dsakeD verkondigt dan de Pauskeuze
Een welsortwerp is ingediend tot
«aststelling opnieuw vau de artt.
16281632 van het Burgerlijk Wet
boek omtrent huur van landeiijen.
Het ontwerp nopens der emmissie
en verhooging van pacht, is voor een
goed deel ontleend aan de voorstellen
van de staatscommissie van 1919
Voorgesteld wordt om art. 1828
B. W. te lezen als volgt
De huurder heeft aanspraak op
een redelijke vermindering ol kwijt
schelding van de huursom.'wanneer
gedurende oen huurjaar of een buur-
seizoen, tengevolge van buitengewone
omstandigheden, de opbrengst van
het bedrijf, op de gehuurde landerij
en uitgeoefend, niet meer het ft be
dragen dan twee derden van hetgeeo
bij het aangaan, of de laatste ver
lenging der overeenkomst te ver
wachten was.
I Omstandigheden, die aan schuld
van den huurder te wijten zijn, of
die hem persoonlijk bstreffeo, komen
niet als buitengewone omstandig
heden in aanmerking.
Vergoeding van bedrijfsschade,
die de huurder krachtens eene over
eenkomst van verzekering of uit
andere hoofde ontvaogt, geldt als
opbrengst van het bedrijf.
Het in het eerste lid van dit
artikel bedoelde recht vervalt na
verloop van zes maanden na het be
ëindigen van het huurjaar of het
huurseizoen, waarover de huursom
verschuldigd is.
Ieder bedrag, waarbij ten nadeele
van den huurder van het in dit ar
tikel bepaalde wordt afgeweken, is
nietig.
Verder wordt voorgesteld om art.
1629 o m. te doen luiden als volgt
De verhuurder heeft aanspraak op
eene redelijke verhooging vau de
huursom, wanneer gedurende een
huurjaar of een huurseizoen de lasten
die hem door publiekrechtelijke
lichamen zijn opgelegd, wegens
buitengewone werken, waardoor het
bedrijf in gun3tifer omstandigheden
is gekomen, aanzienlijk hooger zij
geweest dan bij het aangaan, of de
laatste verlenging der overeenkomst
te verwachten was.
De verhuurder heeft eveneens aan
spraak óp eene redelijke verhooging
van de huurkom, wanneer gedurende
een huurjaar of een huurseizoen ten-
volge van eene buitengewone stij
ging van den prijs van voortbreng
selen van het bedrijf, de opbrengst
tenminste een derde hooger is ge
weest dan bij het aaDgaan, of de
laatste verlenging der overeenkomst
te verwachten was, met dien verstan
de, dat de huurder eea billijk aan
deel in deze meerdere opbrengst
behoudt..
Toch met.
Wil ik een oogenblik de vraobt
overnemen
Och, neen.
'Wat hebt ge zoo al iö dien zak
Afleggertje* van mynheer en mevrouw 1
Een spottende trek plooide de lippen
van den nachtwaker, en vroolyk lachte
lȆ
Neen, in heb 8r, zooals gij straks
zeidet, de republiek in 1
De Weerwolf begreep, dat zijn ambt
genoot weigerde hem met zijn geheim
bekeüd te maken.
Nu zorg dan dat ze Diet meer boven
kome I liet er de ondervrager insgelijks
lachend op volgen. Maak dat de steen
dien gij baar aan den nek zult binden,
zwaar genoeg zy.
Wees gerust.
Ik ga nog een kleine rondte langs
dien kant doen, en kom ginder, hooger
op, weer bij u, Lokker.
Geluk, Weerwolf 1 wss het antwoord
en de lastige gast verliet Lokker, die met
haastigen stap voortging, om Diet moer
De »N Venl. Crt." vreest, dat de
samenstelling der lyst van het politiek
advies, wat de Limburggehe candidatoD
betreft by veleo teleurstelling of missohieD
ontstemming zal hebben gewekt. Het blad
schryft
Wie de Dsmea der Kamaroaadidateo
van het Politiek Advies vergolykt met
de namen dergeneu, die op de groslijst
bet hoogst aantal stemmen behaalden,
zal met eenige verwondering tot de ont»
dekktog komen dat de L'mburgsohe sf»
gevaardigden te Utrecht een anderen
Ja, voor het schuim van Antwerpen, met zyn gezelschap vereerd te worden.
En dan beeft 'men dien afscbuwelyken De Duivel koos een zijstraat, waar de
Bult nog in de kerk begraven, 't Is God duisternis grooter was dooh ju st vond
geklaagd 1 Ik weioschte dat gij de Fran- by daar, wat by elders had willen ver»
sche republiek in dieD sak op uwen rug mijden.
droegt wij zouden haar in het diepste E6D gedruisch van regelmatige voet-
diep der Schelde laten zinkeo. stappen deed zich in da verte booren
De Duivel lachte of liever grinnikte, het was de patrouille
maar zyn hart klopte. De Weerwolf Terugk6ereu dan •ontmoette bij den
scheen het bepaald op zyoea zak gemunt gezel vau zooeven, iD wien Lokker geen
te hebben, en zelfs eprak bij alsof by mat vertrouweD bad; vooruitgaan dan liep
de inzichten des Duivels bekend was. hij vlak de patrouille te gemoet.
Gij draagt moeilijk, Lokker, hervatte Lokker trad.snel onder de breede luifel
de vreeselyke Weerwolf. van een oudkleerkooperiwinkel, legde den
zak iu de sobaduw eu ging de naderende
patrouille te gemoet
De soldaten leden van de koude ze
trapten luid met de voeteu en terwyl deze
een lang brr liet booren, neuriede zijn
kameraad het Q* ira.
De patrouille sloeg op eenige stappen
van de plaats waar Lokker stond, eeoe
zystraat in en bet gedruisoh verdwee>
allengs-
De Duivel was jaist onder de luifel
teinggekeerd. om het lyk andermaal op te
nemen, toen de hoefslag van 'd paard snel
naderde.
De ruiter zou den voetganger niet be
merkt hebben, badde Turk de laotaaro
□iet laten vallen, om eeu zwaar gebrom
te doen hooren en zelfs grommend voor
uit te schieten.
Het paard deed eeneu zijsprong eo de
I ruiter, die nu iets onderdo la lel bewegeo
zag, riep het qui viv» 1 terwyl by terzelf
der tyd een pistool u t deD bolster haalde
en den haan overhaalde.
De Duivel herkende citoyeu Thierry, eD
z'ch voor het lyk plaatset de greep tiy
- den bond by den halsband het was echter 1
te laat. j
Toen de hond zijn gebrul hervatte dreef
de miter zyn paard tot sobier onder de
luifel en herbaalde het qu1 vive I
Nu liet Lokker den bond los en velde
de piek naar de borst vaD het paard, ter
wijl een zyner voeten, op het lyc gezet,
zioh daar om dus te zeggen ankerde.
De doghond bromde naast zijo» meesters
en wachtte slechts een woord af. om tegeo
bet verschrikte paard op te vliegen.
Zet uwen weg voort, sprak de maa
onder de luifel, of bet zou u kunnen
maatstaf by het beoordeelen der ge
schiktheid vaD de candidates hebben
aangelegd dau de kiezers zelf.
Zy die 5 pet van het aaDtal geldige
stemmen (29.545) behaalden, kwamen
op de voorloopige grosljyst
De uitverkoren der kiezers zelf, die
met de meeste stemmen op de groslysfc
kwameD, waren: NoIods 24.727, ftuys
de B»erenbrouok 21.901, Bongaerts
17 106. Herman» 16 976 Ament 13.171
Ratten (Wanssum) 12.804 en Aalberse
7733.
Van deze -hoogst aangeslagenen''
staan op het Politiek Advies de beereO:
Nolens, Ruys, BoDgaerts, Hermans en
Ament*
Uitgevallen zijn dus .de heeren Rutten
eu Aalberse.
En voor dezen xy'D in de plaats ge
komen de beeren Wasxink, Kóoig en
Lambooy.
Zij* we goed ingelicht, dan zöu de
heer Köaig, als ds verkiezingen onver
hoopt in 'c nadeel der rechterzijde uit
vallen en deze regeeriog zou moeten
heeDgaao, niet in de politiek blyven.
Eo Minister Aalberse, wiens verkie
zing elders zeker is, kan van de lyst
van den Rykskieskring Maastricht zon
der gevaar worden afgevoerd.
Dat intusscben iemand als de heer
Ratten te Waosium, die byna dertien
duizend stemmen vau de kiezers kreeg,
van de lyst ie afgevoerd om plaats te
maken voor anderen met miDder dan de
helft van 't aantal stemmen, cal
vreezen wy bij velen teleurstelling
of misschien ontstemming hebben ge
wekt.
Wij hebben in Limburg nu eenmaal
de democratische kiesmethode gekozen
en a's democratisch by uitstek is
oozs L'-mburgxcbe metbode indertyd ook
verdedigd.
M«ar dat feit sluit in zich de conse
quentie. dat de democratische idee ook
practisch gerespecteerd en factisch niet
vervangen worde door een aristocratische
methode al Demsn we gaarne aan,
dat de Limbargsche afgevaardigden te
Utrecht inderdaad ook de -aristoi," de
besten onder ons waren.
Aan het blad is medegedeeld, dat de
samenstelling der lijst van bet Politiek
Advies verzet cal ondervinden. Het blad
meent daarom goed te doen reeds aanstond»
ie waarsohuweo voor overijling eenerzyds
en onooodige geheimdoenery van den
anderen kant.
Het belang der Katholieke party
eiecbt voor alles vermyding van broa
der s try d
De statuien van den Bond van R. K.
KiesvereecigingeD ia L mburg bevatten
de bspaücg, dat het Politiek Advies ook
•advies" blijft.
Maar dat -advies" beeft practisch toch
meerdere waarde, al is het in streDgen
zin niet bindend.
Zoover moet bet'geschil want dat
verwachten wy eD wilden wy voorkomen
echter Diet eeD8 kannen gaan.
Eo daarom zouden wy het zeer
wepsoheiyk. zoo niet noodzakelyk ach-
berouwen 1
Traitre bulderde Thierry. Ik
oerkeo uwe stem eo zal uwe verradery
straffen.
Indien gij uw paard op mijne piek
dry ven wilt, of het door mijnen hond wilt
zieD verscheuren, kom op dan, Hnibert 1
Ik zal u een kogel door den kop
jagen, verrader
Ik -raad u integendeel aaD uwen
weg voort te setten, eo u uit de voeten
te maken schiet, maar dan zult gy niet
weton wat u te wachten staat.
Wat my te wachten staat Is het
nogmaals een verraad, zooais by bet weg
voeren der blonde
Denkt gij nog aan die dwaasheid,
waar ik u beter diende dan gy weet.
Kom, er is geeu tyd om lang te rede
kavelen. Ik zocht u. om u to zeggeo, dat
gy by den kommandant-generaal zijt aan
geklaagd, eo spo&d u, spoed u. of bet lot
v«n Publioola zal het uwe zyn,
L«ugeo. bedrog I Spreek zoo luid.
nist. Wat is er, Lokker
Berg uw pistool ik vertrouw u
geen speldepant.
Doe uweu hond zwygen en trek uwe
piek in.
De adjudant stak het wapeu ia den
h)l8>er de Dnivel trok de piek iu en de
hond zweeg.
Wat gy daar zegt. is ik hsrhaal bet
bedrog 1 hervatte Thierry. Waarop
zou die vervolging gegrond t^jn f
Wordt vervolgd,