Op den toren Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. Dit nummer bestaat uit twee bladen. De koe van den workman. FEUILLETON. De Raadsleden Zuurbier en Had-je-me-maar. Gemengd Nieuws. Zaterdag 14 Mei 1981 4Sa Jaargang. No 20 PEEL EN MAAS ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL voor VENRAY 65 c. banco per post 75 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling 95 c. afzondert. nummers 5 c. Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51 PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—6 regels 45 ct elke regel meer 7J ct Er is in de laatste 10, 15 jaar heel wat geschreven over de betee- kenis van de geit uit economisch en sociaal oogpunt, en het is zeker voor een niet gering deel ook daar aan te danken, dat de geitenfokke- rij gaandeweg is toegenomen en net aantal geiten belaogiyk is vermeer derd. In 1904 telde men in ons land 165497 geiten, 6jaar later in 1910 224231, in Augustus 1919 311000, dus niet ver van het dubbele van 1904. De rogeering steunde de or ganisaties, welke ten behoeve der geitenfokkerij werkzaam waren in 1918 werd in totaal aan subsidie verstrekt pl.m. f 9000, was alleen aan Brabant f 1700. Er is a'.le reden om de teelt van de geit «de koe der arme" of «de koe van den werkman'' g> ten te bevorderen, en het ware te wenschen, dat het houden van of meer geiten zich niet bepaald tot den arbeiders- of den geringen stand, maar dat ook in andere stan den overal, waar de gelegenheid er voor bestaat, aan de geit een plaatsje werd gegeven. De geitemelk toch is een uitnemend, zeer gezond voe dingsmiddel, en ze is, ais men er zich aan gewend heeft, wel smake» lijker dan koemelk. 't Komt voor, dal geitenmelk een sterken smaak heeftdit kan, naar bet schijnt, een eitelijke eigenschap wezen, maar ook een gevolg van onzindelijkheid. Hok en dier moet goed verzorgd wordeD, en dan is geitenmelk bepaald lekker. Vooral is ze echter aan te bevelen, omdat de geit zelden aan tebercu'ose lijdt, en dus het gevaar voor tuberculose verspreiding door het drinken van rauwe geitenmelk heel gering is Wat helaas van koemelk niet ge zegd kan worden. Uit een statistiek, meegedeeld door den heer Jacq Timmermans, Veeteeltconsulent in Limburg, zien we, dat van 49030 in slachthuizen geslachte geiten slechts 75 stuks tuberculeus waren dat is 0.153 of nog geen zesde procent. Te Groningen, waar het grootst aaDtal geslachte dieren ongeveer 2 jaar oud waren, werd maar één geit op de 2665 tuberculeus bevonden, of ruim een derde procent 1 op de 300. Te Rotterdam, waar dieren van I allerlei leeftijd werden geslacht, maar in den herfst veel zuigertjes, die expresselijk voor de slachtbank wer den opgefokt en door elkaar 12,5 K.G. schoon wogen, kwamen op de 28465 geslachte dieren 15 tubercu- .leuse exemplaren voor, dat is ruim 'een twintigste pCt. of 1 op de 2000. Als voedsel voor gezonden, zieken, zwakken en kinderen is geitenmelk derhalve bijzonder geschikt. De hoe veelheid melk, die de geit produceert is belangrijk en kan gerekend wor den op 600 Liter per jaar. Daarvoor vraagt zij veel voedsel, wel het dub bele van wat een koe behoeft, boe kleiner een dier is, hoe meer voed sel, naar verhouding, behoeft zij Evenwel geeft de geit naar verhou ding, ook méér melk: 15 a 20 maal haar gewicht, de koe 6 &8 maal. Niettegenstaande haar groot voed- selverbruik, Is de geit voordeelig te houden, omdat zij niet kieskeurig is; zij eet allerlei dat andere dieren niet eten of dezen zou schaden. Vaak is de vraag besproken welk dier schaap of geit met het meeste voordeel is te houden. En dan zal in 't algemeen de uit spraak zijn ten gunste der geit, die beter allerlei afval uit het huishouden nuttigt en verteert, en voor wie het grazen niet noodzakelijk ishet schaap daarentegen kan een weitje moeilijk ontberen, bij gemis daarvan daalt de melkgift in den regel sterk. De dierenarts H. A. Kroes schrijft in zijn werk «Huisdierenteelt'', als hij schaap en geit vergelijkt«Waar voor velen de melk de voornaamste factor is, voor het houden van klein vee, verdient op vele plaatsen aan de geit de voorkeur te worden ge geven boven hel schaap, niettegen staande de opbrengst van wol en lammeren. Vooral is dit het geval, waar de arbeider weinig idee heeft van veehouding, waar de bodem, gebrek aan ruimte en weide, bet den menscb moeilijk maken schapen te houden, terwijl de geit minder op haar plaats is op vochtige, lage weiden in een guur klimaat". De inval der Framchen in 1792 19 De ruiter bed ia de duieternie dei be merkt det »fjn paard door een zfjiproog van do rechte baan waa afgedwaald en nu even vereohrikt ale sfjo meeeter, snuivend in een «malle laan voortrende. Plotseling deed het dier. aan de teugels niet meer gehoorzamende, een eteigeren- den sprong er krenkte en brak iets be neden deo waggelenden en been en weer gesnbokten ruiter, en met een verschrik- kelijken bons viel hy op den grond terwijl bet paard in de duiaternia verdween, na sgnen meester den afdruk vod een der hoeven op het voorhoofd te hebben achter gelaten. Stemmen lieten tioh in de nabijheid hoeren welhaast naderds eene soort van dwaallioht. Drie of vier personen naderden allen waren gewapend, een enkele uitgezonderd, dia slaehts ten groote regenscherm droeg. De laatste was een man van zekere onder* dom, warm in een met pels gevoerden jas gehnld, sn zoover «ij bij het licht der lantaarn kunnen zien, met een ottervellen muts op, wier twee afdalende lappen da oeren bedekten. Da laatste persoon was de meester De slagboom is aan stukken i zeide de man, die de lantaarn droeg Hier mjjnheer Dalk, hier ligt een doods. Hulp, hnlp I morde Thierry met flauwe sitm. Men hield de lantaarn boven het gelaat van den gevallene, eu zag het voorhoofd en aangezicht met bloed eD slijk bsmorst, Citoyen Thierry lsg bewustelooe op den grond. 't Ie een republikein, mijnheer fluisterde een der persoueo, op den drie- kleurigeu sjerp wijzende. Laat hem liggen, mijnbeer I onder brak de derde hij zal de malediotie op Berkeahof brengen. De oude heer in zijn pelejui luisterde naar die woorden echter niet bij zette zioh op de eene knie naast denjgevallene en onderzocht, hij het lioht der UDtaarn, de wonde. Hoe mag die man hier gevallen zijn 1 vroeg hij, meer tot ziobzelf, dan tot de omaiandere sprekende. Ik heb den hoefslag van een paard gehoord, merkte een der aanwezigen op. Begrepen, zeide nu de oude heer het paard is over den slagboom ge sprongen, heeft dien slak geslagen en den rniter op den grond geworpen. Maar hoe drommel is bij hier op dezen zijweg ver zeild geraakt 1 Heb ik n niet gezegd, mijnheer, dat de atroopers in den omtrek waren, en wjj wel deden de nachtwaoht in te richten I liet een der personen er np volgen. Inderdaad, gij bad gelijk, mompelde de oude heer, eD wiachte met zgo zak- Idoek het bloed van het voorhoofd. Het paard heeft hem een geduohten slag toegebracht. Allen zagen nieuwsgierig toe. De productiekosten van geitenmelk noemt de heer Kroes geringer dan die van koemelk of karnemelk, zij bevat veel voedende bestanddeelen (gemiddeld 4 pCt. vet, evenveel pCt. eiwit en 4,5 pCt. koolhydraten), is smakelijker dan schapenmelk, met haar zeer hoog vetgehalte (5 pCt.8 pCt. Ook levert het schaap gemiddeld minder melk per leciatiepariode en moet die in den esrstei tijd worden prijsgegeven voor de lammeren. De heer Timmormans bovenge noemd, die op het Congres voor Geitenteelt, dat in Augustus van dit jaar te Roermond gehouden zal worden, een inleiding zal houden over de beteekenis der geit uit eco nomisch en sociaal oogpunt, zegt in zijn prae-advies «Het verwerken van afval van tuin en keuken door de geit is een groot geldelijk voordeel, dat moeilijk in cijfers is uit te drukken. Het blijft dan ook moeilijk, berekeningen toe te passen om eenigszins in vergelij king te treden omtrent de productie kosten van 1 L. geitenmelk met den koopp ijs van 1 L. koemelk. Ik heb mij gewaagd aan dergelijke bereke ningen, en ofschoon ik daarbij voort durend ten nadeele van geitenmelk rekende, kwam ik tot do slotsom, dat de voedende bestanddeelen in geitenmelk ons heel wat goedkooper komen te staan dan in gekochte koe melk, ondermelk en karnemelk. Men moet bovendien niet vergeten, dat in een huishouden waarvoor melk gekocht moet worden, over net algemeen veel zuiniger met melk wordt omgegaan, dan daar, waar een ruime mélkvoorfaad dagelijks van den geitenstal naar binnen wordt gebracht, En melk bevat eiwit waaraan in het rantsoen van een gezin van dan kleinen man vaak groot gebrek is''. Het geitenvleesch is niet geliefd, nog minder dan schapenvleesch in de oorlogsjaren hebben velen het leeren eten. In die jaren en daarna werden de geiten tegen buitensporige prijzen verkocht kocht men voor den oorlog in menige streek een goede melkgeit voor 1012 gulden, in den critieken tijd was een prijs van f 100 geen zeldzaamheid. Voor de ontwikkeling der geiten fokkerij is van verschillende zijden de invoer van uitheemsche geiten, vooral van het melkrijke Saanenras, bevorderd, zoowel van bokken als van geiten in Drente importeerde men het Toggenburger ras. Niet overal heeft da invoer van Saanenbloed even gunstige resul taten geleverd in de zeeprovinciën minder daD meer landwaarts, in Gelderland en Utrecht, waar de hooge, droge bodem en 't klimaat 'voor het ras meer geschikt is. Daarover, aldus de heer Reijnders, zijn wij nog aan het beraadslagen. Hij zelf wil er wel een lolletje van maken, maar voor ons is het nog de vraag, of het wenschelijk is. Als hij zich gedraagt op een wijze, die onze anti-stem- dwangpropaganda belemmerd, en hij zich voor de bedoelingen van anderen laat gebruiken, kan hij het voor ons bederven. Indien wij dezen orgelukkige verlaten zeide mijnbeer Dalk, cal bij morgen een lijk tyn. Neemt bem op wij zullen hem bet tuinbn-s brengen en bem op wij zullen bem in het tninbuis brengen en bem daar verzorgen, om mevrouw geen angst aan te jagen. Het bevel werd op den toon van gezag gegeven en de bedienden de stalknecht, de hovenier en de jager van het buiten goed gehoorzaamden, ofschoon met zekeren tegenzio. Mijnheer Dalk droeg nu zelf de lantaarn waarsobnwde de dragers voor den minsten hinderpaal en richtte zioh over een weide naar een in de duisternis schemerend liobt. Men bevond zich ter zyde van bet buiten goed een breede graobt en een booge muur scheidde de perceelen van het huis van den eigenlijken bof. Men ging eene kleine brug over en door een lage dear in den mnur, trad men in den hof en eindelijk in een op den boek van den ringmuur gebouwde gloriétte. Het gebouw, uit een enkel vertrek bestaande, en kraaknet doch zeer eenvou dig gemeubileerd, diende in den zomer eDkel tot zitplaats voor de bewoners van Berkeobof juist omdat men er too'n heerlijk zicht had op de vijvers, landerijen bosscben en weiden. Mijnheer Dalk kwam er, na het eten, zyne lange pijp rooken en het Hacske {lezen mevrouw Dalk kwam er zitten breien en onderbrak dat werk van tijd tot tijd om thee te schenken en deze laatste behoorlijk van een klontje kandij te voor» zien. Recht eenvoudig, voorwaar 1 Rook- en theegerief was dan ook schier Laogen tijd waa de toestand onzer j De heer Zuurbier zelf bevestigde geitenfokkerij ongunstigdat hij nu den verslaggever, dat hij naar het beter is, mag men'niet alleen dan- Prinsenhof gaat. ken aan den invoer van vreemde) Met wat ze daar behandelen, geiten en bokken. Had men vroeger bemoei ik me niet, aldus de heer bij onze verzorging (voeding, huis- Zuurbier. Stemmen doe ik niet, dan vesting) een behoorlijke teeltkeuze j loop ik de zaal uit. Voor mijn part toegepast, dan zou ongetwijfeld iedere n dag raadszitting. Ik wil eveneens een beter product zijn ver- voorstellen 't presentiegeld te ver kregen. hoogen op f 10. Daar stem ik voor. Voor de rest is 'fc voor mij «zitten'', «afnokken" en «schoven*'. (Schoven beteekent geld ontvangen). Van re devoeringen moet ik niks hebben. Zoo nu en dan een kwinkslag, zoodat 't ze over 8 jaar nog heugt, dat ze ons met den stemdwang d'r in hebben gebracht. Een verslaggever vao «het Volk" heeft bij den heer G. Reijnders, den leider der anarchistische beweging te Amsterdam en opvolger van Domela Nieuwen huls als redacteur van de «Vrije Socialist", geïnfor meerd of het bericht juist is, dat de anarchistische colporteur Zuurbier zitting zal nemen als lid van den raad van Amsterdam. De heer Reijoders bevestigde dit, waarop hem gevraagd werd, of dit nu beteekende, dat de anarchisten de anti-parlementaire beginselen hebben losgelaten. Dat niet, zeide toen de heer Reijnders onze candidaat Zuurbier gaat alleen naar den raad om op een of andere wijze te protesteeren tegen den stemdwang. Op welke manier hij dat zal doen, vertellen wij natuurlijk niet van te voren, maar hij zal het doen op verschil lende maniereD, met gebaren of wat dan ook. Hij komt in iedere zitting en zal dus telkens de aandacht vestigen op ons protest. Met het «parlementaire gedoe" zal hij zich niet bemoeien hij neemt noch aan de beraadslagingen, noch aan eenige stemming deel. En zal ook, zoo vroeg de rslaggever, de heer de Gelder zitting nemen en aan die vertoo ning meedoen 1 was, en tcch liep de waarde deter ?oor werpen tamelijk boog het theeservies was Saksisch porselein, de tbeedoosjes zwart ebbenhout met fijne, tilveren ornamenten bet komfoor en asobbakje van manheer waren van beider blinkeDd kopar. Die gloriëtte met haar drie vensters, voor welke net geplooide gordijntjes hingen de rood steenen vloer met keurig witte matde hardhouten tafel, de stoelen met blauw trypan zittingen alles kwam wonderwel, in netbeïd en eenvoud met de twee bewoners van Berkenhof overeen. Bij het liobt der lantaarn legde men oitoyen Tbierry, boe beslijkt dan ook. op de tafel en bij werd met de meeste oplet tendheid verzorgd door mevrouw Dalk zelve, die niettegenstaande alle voorzorgen, eenig onraad vermoedde en welhaast, warm mgedoffeld, naar bet tninbuis gekomen was. De regen bad opgehouden, de maan brak van tyd tot tijd door de wolken en ver lichtte flauw het landschap, en dat gaf aan den jager de gelegenheid, nu en dan een blik in den omtrek te werpen en te zien. of de man met den driekleorigen sjerp wel alleen gekomen was. VI. Mynheer Dalk was een sohatryk man*; zijn vader bad zelfs, in zyn tyd, adelbrieven gekoobi want in die dagen werd er in die titels dapper, en volgens tarief, handel gedreven en velen onzer edelen kunnen daarin bnnnen oorsprong vinden. De oude heer, In brand geraakt, Dinsdagmorgen is Mej. M van Son in de Kerkstraat te 's Bosch, doordat zy met een flesobje benzine te dicht by een petro» troleumtoestel kwam, in brand gevlogen. In deerniswekkenden toestand werd tij naar het groot ziekengasihuis gebracht, waar haar d9 laatste H.H. Sacramenten werden toegediend. Bestrijding der werkeloosheid in de venen. Naar de -Tel'' verneemt, zal binnenkort een ernstige pogiDg worden gedaan om de werkeloosheid in de veoen te verminderen langs den natuurlyken weg, door veen» fxploitatie. Na langdurige proeven is het gelukt, het veen zoodanig te bearbeiden, dat een prodnkt ontstaat met zeer laag waterge- balte (plm. 10 pet) een booge kalorische waarde (6000 ca'een boog percentage vluchtige stoffen od gering ascbgehalte. Het procédé, dat bereids is gepatenteerd beeft bovendien bet voordeel, dat het product in veel korteren tyd dan gewone turf geschikt is ter versobepiDg, waardoor de gelegenheid wordt geboden tot ioten» sieven arbeid en dus tot tewerkstelling van meer arbeiders. Zoo spoedig mogelyk zal een verveoer in Nieuw Weerdicge in opdraobt van een groep indastriëelen enkele dnizende tonnen van deze steenturf vervaardigen. In re- geerlogskringan wordt overwogen uitbre:, ding dezer exploitatie te steunen en daar. ofsoboon er destijds een 'groote klove tusschen de burgery en den het eenige water in het zomerbuis aanwezig^adel bestoud, had, evenals i^jne vrouw, zeer burgerlijke gevoeUns. Wel bezetten zij ove.-al den rang die bun toekwam, en die ten eenemale gescheiden van den bagger was wel Damen zy in de kerk bet bun voorbehouden en met bnQ wapen versierde gestoelte in wel plaats ten zy zich in den schouwburg in de loges op den eersten rang, die alleen aan den adel voorbehouden was wel prykte hunne koets met de vereischte livrei doch zy zagen niet minachtend neer op den burger en den ambaohtimao, die zioh beneden hen bewogen. Mijnheer Dalk, evenmin als zijne vrouw beschouwden zich als van eene betere stof gemaakt en met etn zuiverder bloed begif tigd dan de neringdoende bargeri zy dwoDgen dezen niet, zooals deetyda te beter den afstand tasscben beer en knecht af te teekenen. Neen, mynheer Dalk badjn de burgery goede betrekkingen, en Zondags na de Hoogmis, bield zyn rytag.wei eens voor bet buis van meester Link stil die, niettegemtaandS zyne ronde fortaio, altyd maar de -meeeter kompasmaker" bleef, en ging by den braven man eens de band schudden. Al de buren stonden dan buiten voor de deur en waren op bnnne beurt fier met Link in betrekkiog te zyn. Maar ook Link, men weet bet, was een kapitaal burger, was meer dan eens te Brussel en zelfs te Parys geweest eene buitengewone reis in die dagen. Wordt vervolgd.

Peel en Maas | 1921 | | pagina 1