Op den toren
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
JAARVERSLAG
Gezondheidscommissie
"FEUILLETON
Openbare Vergadering
Gemeenteraad te Venray,
Baron van Wijnbergen.
Ingezonden,
Zaterdag 2 April 1921
42a Jaargang. No 14
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
by vooruitbetaling 95 c.
afzondert. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DIK
ADVERTENTIBN
van 1—6 regels 45 ct
elke regel meer 71 ct
der
gezeteld te VJSNRA.Y.
Deze commissie hield Woensdag
23 Maart hare algemeene jaarlijk-
sche openbare vergadering.
Het ambtsgebied omvat de ge-j
meenten Bergen, Broekhuizen, Gen^
nep, Grubbenvorst, Horst, Meerlo,
Mook, Ottersum, Sevenum, Venray
en Wanssum.
Aan het jaarverslag ontleenen wij,
voor wat de gemeente Venray be
treft het volgende
Als deskundige buiten de commis
sie werd ingevolge de woningwet ge
raadpleegd inzako te stichten ge
bouwen, de beer A. H. Marters,
bouwkundige te Venray.
Rekening 1919.
Inkomsten f 1690.
Uitgaven f 1554,25.
Begroeting 1920
Ontvangsten en uitgaven f 1900.
Over het algemeen kan worden
medegedeeld, dat de gezondheids
toestand in ons ressort over 1920
gunstig wts
Geboorten iu 1919 te Venray 278,
waarvan levenloos aangegeven 12,
Overleden beneden het jaar 24.
Besmettelijke ziekten kwamen te
Venray voor
Typhus en tebris typhoidea 2
Diphterltis 2
Roodvonk 5
Andere besmettelijke ziekten, be
doeld in de wet van 4 Dec. 1872,
geene.
In bet belang der volkshuisvesting
bestaat te Venray de woniDgbouw-
vereeniging .St. Oda".
Inzake woningtoestanden werd
door enze commissie de volgende
klacht vernomen.
In de gemeente Venray bevindt
zich een hut-hol bewoond door acht
personen.
Bij ingesteld onderzoek werd daar
inderdaad een allrrtreurigsten toe
stand aangetroffen.
De Commissie wende zich dan ook
tot het Gemeentebestuur mrt het
vertrouwen, dat daarin verandering
zou worden gebracht.
Het Gemeentebestuur deelde ons
mede, dat de schuld van gemelden
toestand geheel aan de betrokken
familie te wijten is en er met het
oog op de zeer groote gevolgen, die
dit zou kunnen hebben, voor net
gemeentebestuur geen termen aan
wezig zijn om rechtstreeks in te
grijpen.
De toestand is dan ook zoo ge
bleven.
De Commissie was ter kennis ge
komen, dat te LeunenVenray,
zonder Inwinning van een gezond-
heidsalvies, zelfs nabij de bebouwde
kom was aangelegd een begraafplaats
waarin wij aanleiding vonden den
Hoofd-Icspecteur mede in kennis te
stellen.
De Hoofd-Inspecteur deelde ons
mede, dat B. en W. van Venray
verwezen art. 14 der wet op het be
graven van lijken en op art. 6 der
gezondheidswet, w(lk laatste artikel
alleen spreekt van verordeningen en
besluiten van den gemeenteraad, die
het advies der Gezondheidscommissie
behoeven.
Ofschoon de bedoeling der wet
gevers wel eene andere zal zijn ge
weest, staan B. en W. van Venray
in deze op een onbetwistbare stelling.
In 1919 werden in de gemeeite
Venray, iogevolge de daar bestaande
Verordening op de keuring van vee
en vleesch gekeurd
474 stuks rundvee,
766 kalveren,
80 schapen,
575 varkens.
Afgekeurd werden
1 rund, 5 kilo leverworst, 5 kilo
vleesch, 20 kilo vet en 175 stuks
organen.
Verschijnselen van tuberculose
kwamen voor bij 6 koeien, 8 run
deren, 2 kalveren en 15 varkens.
Bij noodslachting werdeo goedge
keurd
6 paarden, 24 runderen, 11 kal
veren en 1 varken.
Afgekeurd 2 paarden en 19 stuks
rundvee
een paar jw aanhangig ie.
Zooals de heeren weten betaalt de Ge
meente 3 vijfden, dn Prnvinoie 2 vijfden
der koeten. Volgene het plan wordt de
straat breeder en eluiteo de trottoirbanden
onmiddellijk aan de atraat aao. Wat het
gedeelte tuasohen de tramraila betreft,
volgene de coneeeaievoorwaarden komen
de koeten dezer bestrating geheel voor
rekeniog der gemeente, zoodat de totale
kosten zullen zijn .70 pot voor de Gemeen
te en 30 pet. voor de provincie.
levericg etaken. j kei zou zijn tot meerder gasverbruik.
De beer Odeuboveu informeert naar de.indieo er bijv. aao verbruikers boven
De inval der Franschen in 1792
13
Eo toen meester Marten halverwege dn
trap gekomen was, bad eeD andere bengel
die hem al? by toeval te gemoet rolde, er
aao toegevoegd
- Hooger, altijd booger de Dnivel
woont bij de engelen.
Maar 'l waa preoies geen jengel, diöD
Davits ontwaarde toen hij binnentrad.
In eene voile, wanordelijke kamer, met
lage zoldering, door een enkel veneter
verlicht, dat uitzicht cp de Schelde gaf en
in welk vertrek eene gebrekkige tafel, een
paar stoelen met booten sittingeD, eenige
geaohenrde kóppen en eene gedenkte tin»
nen bierkan de voornaamste meubels waren
aat, in een boogen leuningstoel, een
oud vronwke, dat er uitzag als was bet
eene mor mie nit vroeger eeuwen.
De stumpert bad eeo gekleurden doek
om bet hoofd gebonden, en nit de vouwen
daarvan kwamen klissen asebgranwe baren
te voorsohijn. Was bet dit wonderlik
hoofdtooisel, dat aan baar beenderig wezen
een zoo schrikwekkend aanzien gaf
Hadden de donkere oogen zieb niet be*
wogen, men zon aan een doodshoofd heb»
ben gedacht. Maar neen 1 dat vrouwke
met baar sitsen soboüdermantoltjen om
moist ons, onwillens ze'fs, doen denken
aan eene dier tooverkollen, waarmee onze
eerste aardiobe beschermengel de kin»
kosten.
De Voorzitter zegt dat deze oirca f 45000
zullen beloopeo voor den g6beelen afstand
vanaf de Paterskerk tot by M. Goumans
Dat ia zoowat 650 Meter.
Wethouder Janssen wil den heer Win
ters de vraag stellen waar de verlaging
vandaan moet komen, vracht en werkloon
blijven hetzelfde. Wijl er in de laatste
dagen drie karren op de slechte bestrating
Spreker zal hier niet verder over uit in elkaar xyn gezakt, wordt bet boog tijd M3.
weiden, maar we zullen verstandig doen dat er verbetering komt. Dat cal eene aansporing zyo om bet
om tbaos niet meer uit te stellen, te meer De Voorzitter wyst er nog op, dat gas ook voor kookgas te gebruiken en
daar er plannen in bewerking zijn tot mogelyke daling der pryzen door styging de fabriek en de verbruikers zullen er wel
overname van provinciale en van provio» der valuta te niet kauworden gedaan. (bij varen.
"De heer Stsppers vraagt of de pro vin» De Voorzitter zal deze kwestie met den
cie ook medezegg'mgsobap beefc in de Directeur bespreken. Hij sloot de verga
leveriDg der keien.
5000 M3 per jaar van industriegas eene
reductie werd toegestaan.
De heer Winters vraagt of er geen
rekwest der gasverbruikers is ingekomen,
wat de Voorzitter ontkennend beant
woordt.
De heer Winters zou naast de iodus»
trie-gasverbruikers ook de andere by een
grootere afname reductie toestaan, maar
dan reeds by mindere afname dan 5000
van den
op Dinsdag 29 Maart
voorin flft uur-
Afwezig de beer Claes.
De Voorzitter opent de vergadering met
gebed waarna aan de orde ;s
I. Voorstal van Burgemeester en Wet»
houders tot het verieenen van raedewer-
king tot htt vernieuwen der bestrating 'w
de kom van Venrsy.
De Voorzitter zegt dat de kwestie reeds
dermeid odzs spaelkatre' heeft bevolkt,
boewei meester Marten, zooals men
weet, de kinderschoenen sedeit lang ont»
groeid was, dacbt by in den ee'sten oogen»
blik met eene dier dames in vleesch en
bloed kenn's te maker.
Davi's bleef op den drempel staan, of
liever ij deed een step sobteruit en vroeg
met eene wonderlijke ontroering in de
stem
Woont hier Lokker
De rude zag bem sta: lings aan, doob
verroerde geen vin
Woont hier Lokksr, bijgenaamd de
Duivel
De Duivel mompelde de vrouw, en
streek met hare band over bet voorhoofd,
a!s wilde sy baar geheugen opwekken
maar zij streek eigen'yk slechts eene klis
grauwe baren weg, die voor haar linker
oog bing. De Puivel Wel die is dood.
maar fcy herleeft 's naobts en dan gaat by
spoken heel de stad door.
De koude onbeweeglijke oogappel was
op meester Marten gericht.
Ik beD, zyne moeder, ging de oode
voort. Men beeft my bier reeds lang
o, zoo lang laten zitten en honger
lijden.
De oude trok een leelyk gezicht, alsof
zy w ide builen. Soms hervatte *y,
soms komt by nachts nog wel eens
en gooit me dan een blinden, valschen
schelling toe.
Maar, goede vrouw, zcudt gy my riet
kunnen zeggen waar ik bem vinden kan
Izeide de klokkenist.
't Is ru dag. niet waar Welnu,
zoek hem dan maar in zyn graf. Bij is
geiyk de nachtuil, die ginde in den onden
ciaal belang verklaarde wegen, waarby
alsdan wordt brpaald, dat het binnen de
bebouwde kom gelegen gedeelte geheel
komt ten laste der gemeente.
Bovendien nrygeo we pq oog de oude
steenen, welke kunnen worden aangewend
tot berstei der straten. Hy stelt voor om
de gevraagde medewerking te verieenen
want hy heeft op alle mogelykewyze gep*o»
beerd her ft verandering te brengen in de
provinciale bijdragen, is brm dit niet ge
lukt,
Ged. Staten hebben gewezen op Heerlen
en Kerkrade, waar zich deze'fde feiten
hebben voorgedaan en waar ook geene af»
wykiog is verleend.
De heer Stoot merkt op dat er ra wel
niets meer aan te doen is dan toe te hap
pen. maar bij vindt bet treurig dat Heerlen
en Kerkrade als voorbeeld gesteld worden,
wyl juist deze gemeenten zooveel niikeering
van de oorlogswinstbelasting kregen.
De Voorzitter antwoordt dat bet toe»
vallig is dat deze gemeenten zyn opgegeven
men bad even goed andere voorbeelden
kennen aanhalen, want de regeliDg is
definitief voor nu en de toekomst én voor
alle gemeenten.
De beer Stoot zou gaarne weten of deze
regeliDg uitgaat van de Provinoiale of
Ged. Staten, is bet van deze laa'sten, dan
vindt by bet treurig dat geen der leden vaD
de Prov. Staten daar tegen op is gekomen.
De Voorzitter zegt dat de provincie ook
op zware floaiti.©e»lo lakten zit en bafumu
gen moet, een voorstel tot bezuiniging vindt
all'obt meer steun dan oen tegenovergesteld.
De heer Winters ziet de mogelijkheid in.
dat de pryzen der grondstoffen, das ook
der s'eenen in de eerste 2 jaren wel 25 pet
zullen dalen. Hy zon zich daarom voor die
elleDd;ge 30 pet- niet laten dwingen en
heer en meester willen blyven. Hij s'elt
voor sfwyzend te besobikken.
De heer Stoot vraagt voor wie de kosten
der banden zijo.
De Voorzitter antwoordt voor de gei
meeote. Wat h«t gezegde van den heer
Winters over de prijsdaling betreft, wy
kunnen daarvan ook pr< fl'eeren 'usschen
nu en den lijd van aanbesteding.
De heer Winters zegt dat de prijsdaling
van 25 pot, nrsschien wel binnen 6 maan
den bere kt kan zijo.
De Voorzitter waarschuwt de leden voor
zichtig te zyo Ia België en Frankrijk
hebben de weg6n enorm geleden, als dt
p-yzen nog meer 'e-uglonpen, zal men er
daar ook veel werk van m*ken en d
toren zit., en ru kraste zy gelijk de uil
en s:s'e als ears kat.
Meester Marten was ja at Diet in zijn
schik met die ontmoeting.
Hebben de wiite meenwen n niets
gezegd t vroeg de oude, zonder eeo oog
te verroeren. Die komen hier altijd
onder het vliegen door het venster zien,
om te weten of \k baast mee ga.
Ea na lachte zy soherp.
Dg goede vrrnw is niet recht by
hare zinneD, dscht Davits, en zich tot bet
onbekende richtende, riep bij laidkee's
Hoia, he I
Niemand antwoordde.
De klokkenist was op bet pact de trap
weer af te dalen, toen zich eenig gedruisch
achter een planken beschot rpieed.
Eene kleine dear word geopend en eene
lange, manlijke gestalte kroop te voorschijn.
Toen zij zich oprichtte, reikte zij sohier
tot aan
De Voo-zitter zegt dat er algemeene
voorwaarden voor de levering zijn vast
gesteld. Het worden beslist eerste kwa
liteit keien.
De heer Stoot vraagt hoe de betaling
der f 45000 geregeld is.
De Voorzitter antwoordt hierover reeds
bij de begrooting te hebbeo gesproken.
wordt eeo leeniog gesloten rflosbaar
in 25 jaren.
De beer Stoot vraagt of de trottoirs
komen ten laste der gemeente, ofdat er
belastiDg van wordt geheten.
De Voorzitter stelt zich voor de men»
schen in eens de kosten te laten betalen,
ofwel belasting te beffen, dat zullen we
later zien. Hij gaat tot stemming over.
Het voorstal wordt met 12—1 stem
aangenomen.
Tegen stemde de beer Winters.
De beer Stoot zou er voor zyn de
amortisatie zoo ;ang mogelijk te maken,
wat de Voorzitter toezegde.
2. Voo'stel tot het instellen vsd
oudercommissiëa aan de openbare lagere
scholen, ingevolge bet bepaalde bij artikel
20 der wet op het lager onderwys.
Wordt ca toelichting door den Voorzit
ter tonder diseutie of hoofdelijke stemming
aangenomen.
3. Mudedeelingen.
De Voorzitter deelt mede. dat van der
Directeur der Gasfabriek bericht is ont
vangen, dat thaDs de prys van het gas
wederom iets z-u kunnen worden verlaagd
Hy stelt daarom voor om met ingang
van 1 April e.k, de gazprys vast te stel
len op
20 cent voor lichtgas
21 cent voor muntges
19 cent voor motorgas
eohter met dien verstaode, dat zoo de
prys der bijproduoteo te zeer mocht ver
lagen er wederom tot verbooging ta!
moeten worden ovet gegaan.
De mecsoben weten dus dat de pryzen
tooa?8 die thans worden vastgesteld, by
gnost'gen toestand gehandhaafd kunnen
blijven, maar bij tegenslag wederom moe
ten worden verhoogd.
Ook meende de Voorzitter bet versch'l
tuasohen l'cht ea industriegas niet hooger
te mogeo stellen dan 1 cent.
Wordt tbs. aangenomen.
De Voorzit'er meende dat het een prik
Meester Davits sloeg het oog rp de ond>
vrouw,
Och, myne moeder is zinneloos zy
verstaat oiets *an alles wat gy zeggen zult.
Was het iDbeeldiDg f Het kwsm Davits
voor dat de stem van den ruwen kerel
toen bij deze woorden sp^ak ontroerd w?s.
Wat de oude vrouw betrof, deze hield
zich inderdaad met de twee personen niet
meer bezig, Zy mompelde ru en dan on
verstaanbare woorden, bootste den uil of
den schreeuw der meeuw na. of zat wezen
locs in baren stoel,
Is de arme vrouw nooit bij haar ver<
stand vroeg de klokkenist.
Lokker schudde bet hoofd en zocht naar
eeneo stoel voor den bezoeker doch 't
was meer om zijn gelaat af te wenden.
Neen, ik dank u ik zal niet gaan
zitteD, seide meester Marten. Zeg mij eers
dering waarna de Raad in
overging.
geheime zittiDg
Deze uitmuntende voorman in onze
Katholieke Partij zegt zoo
Onder de talrijke middelen, die de
Kerk tot herstel en hernieuwing der
maatschappij ten dienste staan, beschouwt
zy zelf als een der voornaamste de uit
muntende instelling der Derde Orde van
den H Frarciecus.
Dat de Kerk by het vervallen van haar
verbeveu roepiog in bet byzonder genoemde
insfcelliog als haar grootalen steun en haar
krachtigste bn'p aanwendt, behoeft ons
geenszins te verwonderen. Immers, in de
Derde Orde beeft zy als 't w.are al de
middelen, waarvan zy zich op godsdienstig
en tddelyk gebied kan bedienen, samen
gevat. Geheel baar godsdienst en zedeleer
is in de kernachtige voorschriften van den
Regel der Derde Orde neergelegd, zoodat
■iemaDd die Tertiaris wordt, vanzelf ook
een eobt christen is" (Leo XIII).
Aau de leden der Derde Orde schenkt
de Kerk met bijzondere mildheid vso de
groote rydommen barer genademiddelen,
die ben gemakkelijker den aangenomen
levensregel onderbonden doet.
Ec daar de geest van dieo Regel de
geest is van het Evangelie, j», gelyk Paus
Ben8d!ctus XV bet uitdrukt, deze Rsgel
het Eovaogelie is in praktyk, bannen de
Tertiarissen door de daad eo door bet voor
beeld de grondstegen van bet H Evangelie
aan alle standen voorbonden ss inscberpea
en daardoor ontzaglyk veel ertoe by dragen
dat de ware begrippen van liefde eo
broederlijkheid, gelykbeid, vrijheid en ge»
zag wederom bearschen."
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Spaarzegels.
Aanvankelijk eenerzijds met wantrouwen, ander
zijds met smaad ontvangen, hebben de spaar»
zegels allengs meer en meer burgerrecht verkregen.
En geen wonder.
Immers de overtuigende feiten hebben het aan
getoond, dat alleen daar, waar spaarzegels
gegeven worden, de kooper werkelijk korting
geniet. De omzet van de Onderlinge Rabatspaar»
zegelvereeDiging over het afgeloopen jaar heeft
duidelijk bewezen, dat het publiek de juiste
waarde der spaarzegels naar waarde begint te
schatten.
Meer en meer krijgt men bet inzicht dat
schreeuwende reclames van -van alles en nog wat
cadeau" louter humbug is en men de -cadeaux"
reed» vooraf betaalt.
r Lokker, ging de klokkenist fla sterend
de zolder 't was de Duivel in j voort Wie bad n gisteren avond ge-
persoon. jxegd. dat joffer Link ten mijnen huize
Lokker was een reusachtig man van in'was? Hoe w;st gij dat de spitboeven op
de vijftig jaren, met grauwend haar, bruine'baar uit waren en haarwilden wegvoereD,
gelaatsklpur, ruwe trekken, kleine oogen? de hemel weet waarheer
en met s'erk gesp'erden lichaamsbouw. 5 De Duivel sloeg de kleioe oogen op en
Een rade vaalgroene mantel, met een*te blonken als twee vuurkolen, terwijl een
aantal kragen, biug van zyne schouders1 sohelmscbe lach over zyo aangez'oht straalde
tot op zijne voeten, en eene muts van)een iaoh van hoogmoed,
vosserpels d«kte zijo hoofd. j Weet de Duivel Diet allee mompel-
Zijt gij het, meester Davi's, riep de de bij.
Dnivel. zich de oogen wryvende. j Gij ontwijkt mijne vraag.
Ik zon u een woord alleen willen j Lokker aarzelde en zeide eindelijk op 0p dit oogeoblik nog gevaar. Lokker
sprekeo, Lokker zeide de klokkerist eo vasten toon j ja> det loopt ze wel
zocht Daar een ander vertrek, waar hy j Ik wil op die vragen Diet actwoor-j De oude klokkenist beefde; smeekend,
den gebeimzlnn'gen man tussohen vier den. ondervragend zag hy den waker aan, die
oogen hebben kon. j Dat is terminate roodn't gesproken.gpyd bewegingloos en met koelen blik
Wij zyn bier alleen, antwoordde Is het niet reeds veel dat ik u ver» voor hem stond.
Lokker met een wonder'yken glimlach. wittigd heb Is bet niet een bewys datde Wordt vervolgd.
Duivel belang stelt in eerlyke menscben t
Ik ben er u dankbaar voor doch wilt
gy my niet zeggeD, welke personen bet
zoo erg op een onnoozel mei*ja hebben ge»
munt
De Duivel zag strak voor zioh en schud
de langzaam bet hoofd.
Of wat ze iemand iD den weg he*ft
gelegd
De Duivel schudde alweer bet hoofd.
Of wat men met haar van plan is f
Dezelfde beweging.
Nütt I
Geen balf woord,
Maar gy beweert belang in ods te
stellen t
Dat heb ik reeds mesr dan eens ge
toond.
Welnu bewys bet dan na. Wilt gij
geld hebben
Geld 's altijd welkom maar dan
nog ben ik met genegen, u alles te zeggen
wat ik weet,
Eo waarom niet
Zelfs voor eene slechte daad
Lokker zweeg hij scheen in zyn voor
nemen van te zwijgen wel eeDigseins te
wankelen.
Loopt de dochter var mijnen vriend
