Op den toren Loonsverlaging. VENRAY, HORST en Omstreken. Weekblad voor Onderwijzers-salarissen FEUILLETON De nieuwe parochie in de Peel. Zaterdag 18 Januari 1921 48e Jaargang. No 8 PEEL EN MAAS abonnementsprijs PER kwartaal voor VENRAY 65 c. franco per post 75 c. voor het buitenland bjj vooruitbetaling 95 c. afzonder!, nummers 5 c. Uitgave van FIRMA. VAN DSN MUNCKHOF, VKNRAY. Tel. No. 51 PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—6 regels elke regel meei 45c 7 c. Over de onder w ij zerssalariaaen is den laalsten tijd heel wat geschreven. Thans zijn ze definitief vastgesteld. Nog altijd zijn sommigen ontevre den. Er is zelfs van gesproken, de opleiding voor onderwijzer stop te zetten. Of er reden voor die ontevre denheid bestaat? We suilen de sa-, larissen eens nagaan; de lezer mag dan zelf oordeelen. Volgens de nieuwe regeling, die reeds 1 Januari 1920 ingaat, (dus een jaar terugwerkende kracht heeft) begint een onderwijzer met de gewone akte (hulpakte) met f 1600. Daarvan gaat af S pCt. voor de plaatsen der derde klasse, (waartoe de meeste gemeenten behoorenj en f 50 voor ieder vol jaar, dat de onderwijzer jonger dan 21 jaar is. Iemand dus, die op 18-jarigen leeftijd' de hulpakte behaalt, heeft een salaris vau circa f 1400. Nu vraag ik .- Is dat niet mooi genoeg Wordt in de meeste andere betrekkingen op dien leeftijd meer verdiend I En zoo vieeselijk zwaar i3 het examen toch ook niet. Nu zullen er misschien zijn, die door hoog kost geld of groote uitgaven voor de atudie in het eerst blij zullen zijn, rond te komen. Maar is het dan zoo erg, dat die lui zich een tijdlang wat moeten bekrimpen Hebben anderen dat ook niet moeten doen Of moet iemand van 18 jaar, die pas van school komt, dadelijk eeD paar dui zend gulden tractement hebben 't Is een groote vraag of het voor velen wel goed zou zijn. Di' aanvangstractement wordt Da 1. 3, 5, 7. 8. 9. 11, 13, 15, 17, 19, 21 en 23 dienstjaren verhoogd telkens met f 100, de vier laatste verhoogingen alleen voor gehuwden Eén onderwijzer dus, die na het be halen der bulpakte heelemaal niet meer studeert, mets meer doet om zich verder in zjjn vak te bekwamen, klimt van zelf op tot f 2500 (onge huwd) of f 2900 (gehuwd). Daarbij komt nog de kinderbijslag. Is dat nu zoo slacht f Of zouden er niet heel wat menschen zijn, die ook fatsoenlijk moeten laven en heel wat minder inkomen hebben. Maar er is nog meer te maken. De meeste onderwijzeressen behalen akte nuttige handwerken; sommige!een hebben die al een paar jaar voor de hulpakte. Welnu, die akte geef; f 100 verhoogicg. De meeste onder wijzers studeeren voor de hoofdakte, die voor ieder, die wat ijver en aan leg heeft, toch wel te halen is. Die hoofdakte geeft f 300 verhoo- ging en later nog drie verhoogin gen vaD f 100. Zoodat een onder- week van 45 uren 45 maal 80 f 36 Dat is meer dan een beginnend onderwijzer zal men misschien zeg gen. Goed Maar klimt een vakarbei der ook met de jsreD in Iood. zoo dat bjj na verloop van jaren van zelf tot bijvoorbeeld f 50 per week komt Heeft hij dat loon geregeld, ook in den winter t En heeft hij wijzer met hoofdakte klimt tot 'evenals dé onderwijzers op 65jarigen f 3100 (ongehuwd) of f 3500 (ge— leeftijd een pensioen van tweederde huwd). Vele onderwijzers studeeren s van zijn loon, waarvoor hij niets be verder voor Fransch, Duitsch, En-'hoeft te betalen gelsch, landbouwkunde of andere' akte. Die studie is wel vrij zwaar, maar elke nieuwe akte verhoogt het salaris weer met f 100. Daarbij wordt in de meeste dorpen gedurende de wintermaanden her- halingsonderwijs gegeven. De onder wijzer daarmee belast, heeft f 2, het hoofd f 2.50 per uur. Dit geeft voor velen nog een bijverdienste van t 200 tot f 300. Een onderwijzer kan verder hoofd eener school worden. Dat lukt na tuurlijk niet iedereen, maar veleD brengen het toch zoo ver. Voor dat hoofdschap du wordt betaald f 700; als de school meer dan 180 kin deren telt f 800. Een hoofd van een gewoDe dorpsschool klimt dus (ge huwd) op tot een salaris vzn f 4200 of 4300, waarbij nog komt de kin dertoeslag. VaD dat salaris moet natuurlijk worden afgetrokken 8 pCt. Over scholen voor uitgebreid en meer uitgebreid lager onderwijs spreek ik heden niet. Dóel van dit schrijven is alleen té laten zien, tot welk salaris een onderwijzer aan een gewone lagere school komen kan. En dan wensch ik te vragen zjjn die tractementen zoo slecht, dat ieder moet afgeraden worden, zjjn kin deren onderwijzer of onderwijzeres te laten worden Of geeft het onder wijzersschap een fatsoenlijk bestaan Mij dunkt van wel. Er zijn er ten minste genoeg, die het met veei min- dei moeten doen. Thans over nog een bewering. Men heeft herhaaldelijk kunnen lezen dat een onderwijzer minder verdiende dan een geschoolde arbeider. Is die bewering waar 1 Mjj dunkt van niet Een arbeider in de bouwvakken verdient tegenwoordig, laten we zeggen 80 ct. per uur. Dat is in De inval der Franschen in 1792 3 Marten, Marten I daar zyn se daar styn de republikeinen Ik tie de geweren, •abels, pieken., ik sie er tien, twintig* dnisend. honderdduizenden... Zie... En nieuwsgierig geworden, legde Davits do ook bet oog voor bet glas en sag indardaad tussohen bet geboomte, rond de bier en daar verspreid liggende hoeven, op de vlakten overal, eene ontelbare menigte soldaten, die heen en weer trok» ken. sich eindelijk neersloegen om te bivakketren kortom, een wezenlek mierenneit van menaohen. Er waren voetgangers, er waren ruiters de geheele omtrek was ar door bedekt. Daar zyn se, daar zyn 10 1 *'ieP nog maals Link opgewonden, die. met een oogslag bet repablikeinache leger tot bon derddaisenden bad doen opklimmen. -Daar t\jo onze verlossen weg met de Vijgen En "Herman verdween in twee of drie sprongen van de galerij, en rolde meer dan by lisp da trap af, om Jo de stad da blijde tyding te gaan verkondigen. Dwase 1 inehte meester Marten, en by keerde naar de leaning terng, waar Link dan aobeepskyker bad achtergelaten. De Novemberzon, die van tyd tot tyd uit de grauwe wolken te voorsobyo kwam daad de pieken en bajonetten alsbliksem- En dan, hoe dikwijls zit de arbei der zonder werk Hoeveel duizen den zijn er op het oogenblik niet zonder werk Hoeveel duizenden zijn er op het oogenblik niet werke» loos en leest men niet alle dagen dat opnieuw fabrieken zyn stopgezet Neen, laat meD het loon van den arbeider niet metjdat van den onder wijzer vergelyken. De eerste moet daarvoor te ver bij den laatste ach terstaan Venrayer. flitsen glinsteren Hier en daar steeg esn zware walm in bet open veld op 't waa bet brivakvuar. waarom heen grospsn maonen «tonden of neerlagen. Anderen kwamen beladen aan on verspreidden zioh weer in versohilUnda richtingen. Wat braobten de mannen naar die in de open luoht opgerichte keukeu f Marten Davits kon bet Diet ondersohei den maar ter syde aan dan hoek van de hoeve ooder het geboomte gelegen, sag hy dnidelyk dat men bezig wat met bet slachten van een rund een weinig -erder dreven eeoige manschappen eeniga sohapen voor zien nit nog verder droeg men hooi en stroo voor de paarden, die aan de boomen waren vastgemaakt. De geweren stonden in rotten en op de uithoeken waakzame schildwachten En de bewoners van bat voorgaboroble f Hier en daar op den wag an in de vlakte tag de klokkenist vlnchtends boeren, kin daren en vrouwen, die bet weinige dat zy konden redden, op de sohouders droegen en gewis de itad of de naburige dorpen hoopten te bereiken. Stil I Marten meende bet gedrnisoh van bet legerkamp te booren. ten minste trof bet flauwe geroffel der trom zyn oor. Wat al veraodering sou er, door de komst dier republikeinsoha benden, ronde om hem ontstaan 1 Da republiek, men wist het reeds, wilde de wereld als een handsoboen zoo gemak- keiyk omkeeren en voorwaar bet land, dat door hat leger van Dumoriez besoobt werd, gaf er de krachtigste bewyzen van. Van de Fransobe grenzen tot in bet hartje van België, teekenden sich de drie dergenen die minder gedrukt door de zorgen voor het gezin, liever wil len werkeloos worden, dan toe te staan, dat de loonen ook maar met een cent zouden dalen. De kiem van verzwakking der vakorganisatie zit ook daarin. Sprekend is 't wel, dat de Be- drijfsraad voor de Metaalindustrie eenparig van gevoelen was, dat, bij het sluiten eener C. A. O. thans niet langer dan ééoe maand moet wor den gecontracteerd en de loonbepa- ling geheel daarbuiten gehouden 'moet worden. Dat wijst op komende toestanden zooals wy niet hadden kunnen voor zien. Dat maant tot voorzichtigheid. Het wil ons voorkomen, dat aan daÜDg der loonen niet te ontkomen zal zijn, wil men niet een aanzieDlyk deel onzer industrie bet doorwerken Ibezwaarlijk maken. Volgens het Patroonsblad zitten wij al midden in de krisis en moet er noodzakelijkerwijze loonsverlaging komen. Zelfs al zouden de werknemers, blind voor wat om hen been gebeurt en valt, aan de bestaande loonen willen vasthouden, dan zouden zij, door de economische omstandigheden en toestanden gedwongen worden, dien opzet te laten varen. Moeilijke tijden worden dat. Tijden van krisis ook voor de vak organisaties. Deze zullen staan voor een moeilijke keuze. Ofwel de baDge tijden van werkeloosheid meemakeo, of er bij berusteD, dat in gezamenlijk overleg de loonen eenigszins in over eenatemming worden gebracht met de mogelijkheid waaraan de industrie kan voldoen. In bet eerste geval dat n.I. de leiders der arbeidersvakbonden vast houden aan de bestaande loonen zien wij bij troepen de leden de vak organisatie verlaten, om op eigen gelegenheid voor lagere loonen te gaan werken de voorbeelden zijn er reeds bjj honderdtallen. In bet andere geval hebben de leiders te duchten de ontevredenheid kaal geaohoren banen van lijn leger af. ^trouwen. Daar waar de hongerige SaeicalotteD den voet bad getet, waa er Diets overgebleven dao vertrapte akkers, uitgeplunderde lobureu. ledig g.atoleu boeven en dorpen, geblakerde geraamten van buizen en atel. lingen. In plaats van bet voorvaderlijk beiit bad meD nieia achtergelaten den holklin» kende proolamat do, verich geplante wry- heidaboomea, en bier en daar nltrulgende prooonanle. En tocb begroette meD die tnobtelooie beodeo all verlossets I Ussr Uertsn dscht op dat oogenblik niet meer tan bet kamp gindi bniten da alad bij had dea kijker laten lakken en leunde met gebogen hoofd. den atrakken onbepaald voor tioh nit riohteode, tegan een der pijlera van den toren Beelden nit bet verledene verdrongen tioh voor rijn geeat. Hoe vrieodsehappelijk Herman Link tioh too even getoond had, toch wiet Marten Davits ster wel, dat vroeger bet verschil vso staatkundige gevoelt» de broederlijke genegenheid Inseoben beiden •terk bekoeld had. Deielfde herberg werd olet altijd meer door beiden besoobtop de bank. voor de deur van den rijken Link, werd maar telden eene plaats voor deD klokkenist ingeruimd. Vroeger sle Link en Dsvite, in den Zoeten Inval, een pot sobuimend bier ledig den, of els tij tornt onder de boogt, boomeo, die deo stadswal in sen lommer, rfike waodeliog hersohspen hadden, voort, etspteo, bad Link wel eens geisgd Uw Huibert moet met'mjjn Marieke Dat is een uiting van hel Patroons blad, doch merkwaardigerwijs vindt men ernaast eeo citaat van »De metaalbewerker St. Eloy", dat in dezelfde richting gaat. Het blad vraagt Hoelang zal bet duren, dat men in werkliedeDkringen gaat inzien, dat alleen verlaging van arbeidsloon bet product goedkooper maken kao nu de grondstof in prjjs reeds daal de. Dat enkel verlaging van arbeids loon of verlenging van arbeidsduur voor hetzelfde loon wat identiek is de artikelen brengen kan bin nen den kring der groot konsumptie Dat enkel verlaging van arbeidsloon in welken vorm ook de econo» miscbe wereldkrisis zeer snel kan beëindigen, die voorlapruit uit con sumptiebeperkiDg Die duur beslist ook over den duur der economische wereldcrisis. Wad op hetzeltde moment waarop hetpu bliek zjjn consumptiebeperking laat vareD, komen voor groothandel en grootindustrie en grootkuituur-de kanalen weer vr(j die tot nieuwe productie, dientengevolge tot ophou» den der werkeloosheid voeren, dien» tengevolge tot nieuwe welvaart. In verband met deze uitingen her inneren wij aan de uitspraak van den Werkloosheidraad »dat het peil der productiekosten staat op een niveau, waarop het sich niet kan handhaven'' eo dat »een moeilijk aanpassingsproces onvermijdelijk en aanstaande ie", een proces «waarvan de gevolgen te betreuren zullen zijn'' doch dat »ale zoodanig ekonomisch juist is en de eenige weg om te geraken tot herstel van evenwicht". In dien Werkloosbeidsraad zijn werkgevers en werklieden vertegen» woordigd. Zoowel het R. K. Vak» bureau als hat N.V.V. zit er in. En bovenstaande konklusie werd aangenomen mot algemeene stemmen nadat vertegenwoordigers van alle partijen aan bet debat hadden deel» genomen. Men kan dus aannemen, dat er van verschillende zijden moeilijk» heden worden verwacht en bij zulke strubbelingen ontslaan gemakkelijk arbeidskondikten. Het is dus op 'n goed tijdstip, dat de minister Aslberse zijnjarbeiders» gescbillenontwerp heeft ingediend, dat is een ontwerp om geschillen te voorkomen of op te lossen en dit reeds op 9 Febr. a,s. in de Tweede Kamer in behandeling te brengen. Ja, waa het oa.eraoderljjke ant woord van deo klokteolat geweestja dat ion ik van barte wtoaoben, Blotd Marieke waa inderdaad «ene soboone partijmaar Hnib deugde niet. Neen, al waa bij dan ook vader, meester Marten moeit bet bekennen bij deugde niet. Marteo Davits huiverde bij die gedsoh'.e en bij wilde de herinnering aan rijn soon verletten, door endermaal dan kijker op te liobten en naar het kemp te aien maar bij kon bat denkbeeld niet verdrin gen. Bij de geboorte ven dien xooo v Marlen'! vronw neer een beter leveo overgvgaan, en de beiaardspeler bad al ijjne liefde op het kind overgebraoht. Toen bet wichtje nog geen woord •tamelen kon, nam Marlen bet reedeop den arm of op den eobouder, en klom er mee naar boven eo bet kind lachte van tevredenheid, went het bield veel van da Klingelende klokken. Op den toren, rondom Merten'e voeten id bij de toonen van bet vrooljjke klok keolied, leerde de kleioe kruipen, wagge lend geen, loepen ao eindelijk kleuteren. Hij kroop bet eeret leege deo bonten setel eijes vaders in de hoogte, om langs deer op bet kiavier te gereken en met >ijn vuietjea op de booten toetsen Ie klopper. Dat gaf den klokkenist lome tranen in da oogan want hij daoht raede dat lijn geest in hel kind wee overgeplant daar bij de kneep hed bet oog der moeder dat lieve oog. waarin Marteo ale jongaling ala echtgenoot slob met aooveel liefde gespiegeld bad I Ala jorgeke wee kleine Huibert op de Men beeft dezer dagen in de krant ge lezen, dat Z. D. H. Monseigneur Diepen, Bisschop van Deo Boson, een nieuwe parochie beeft opgeriobt te Dé Rips in'de gemeente Bakel Milbeeze. Van Bakel had man allicht eens geboord; van Milheese misschien doob van De Rips De boven-Moerdyksohe tetter vermoedde dan ook een vergissing en maakte er De Ryp van een zeer vergeeflyke dwaling, daar by dien vreemden plaatsaaam te vergeefs op eüd landkaart zon gezocht hebbeB een nieuw-bewerkte stafkaart staat niet iedereen ten dienste. Tcoh ia bet te voorzien dat het nieuwe kerkdorp ook zyn mikroskopiecb kringet je op de kaart zal krygen, want eindelyk gaat de Peel voor de besohavlDg open. en De R>ps zal bet eerste dorp zyo dat mid den op de mooie, wyde vlakte in zekere ma'.e ook door een drang der economische eo sociale omstandigheden tot stand geat komen» Allerwege dringt de overtuiging door. dat van de Peel iets goeds te maken it. waar van trouwens de proef reeds ia geleverd. Eindelooss akkers, des zomers met weel derige vruchten begroeid, en uitgestrekte weide treft men aan, waar voor ettelijke jaren nieta te zien was dan de bruioe beide. Hetgeen onder de vakkund'ge leuning der galery gektommen en bad vandaar de stad, de Scbelde en de men- schen willen zien. By vond bet zoo aardig dat, van boven gezien, de atad op eena groote docs met speelgoed, de Sobelde op een blouw kronkelend lint en de merseheo op kabontera geleken. De knaap bad da vogels nagestaait die in de blanwe laohtzee en om den ranken torantcp dreven by bad de wolken nsge- spied, die zioh aao de spits des torens sohenen te zullen vastbeobten. Later wat by met de mymering vau el dat onbegrepene niet tevreden, en bet bloed begon te bruisen. Stout klom by naar boven altijd booger totdat by aiodeiyk den top bereikte en juichend vyftien of twintig torens telde, die hy by beider weer en op aren afstand met het bloote oog onderscheidde. Hy roofde de vogelnesten, die bier en daar in eene belte van den muur ver sobolen waren, en gaf ze blyde aan Blond- Marieke, die wel eens met meester Davits aarzelend den toren beklom. Om zyn moed te toonen slingerde Huibert, voor Marieke, ala een slang door het balkwerk beon om baar te vermakeD, klopte by hier op eene klok en deed baar, buiten bet nur galmen wierp daar een steen naar beneden kraste giDder haren naam op de gaanderijen en jubelde met bet vroolyke beiaardspel mee. En al was Blond-Marieke dan ook baog als de hamer donderend bel uur aloeg, en al vluobte zy dan ook, de ooren toege stopt, in een boek des toreDS toch kwam iy gaarne terng ca&r boven, an waa ar recht fler op by bare kleine ge zellinnen, dat zy op dien «oboooen. boogen toren mooht komen spelen.

Peel en Maas | 1921 | | pagina 1