Een vertrapt volk.
Plicht boven alles.
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
FEUILLETON.
Gemengd Nieuws.
Zaterdag 6 November 1920
41e Jaargang. No 48
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL s
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 95 c.
afzonder!, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DER
ADVERTENT1EN
van 1 6 regels
elke regel meer
45a
Tl c.
Ierland bestaat, naar men weet.
voor bet overgroots deel uit katho
lieken. In een deel van het graaf
schap Ulster echter, waar het vetste
land ligt, hebben de Eogelschen in
den loop der jaren protestantsche
boeren geplant en deze kleine pro-
tesiantsche minderheid heeft indertijd
belet, dat er een zelfbestuur voor
Ierland is ingesteld.
De Ieren hadden de belofte van de
liberale Britsche regeering, welke zij
tegen de Unionisten hadden gehol
pen, dat er zelfbestuur zou worden
ingevoerd De Ulstermannen wenscb-
ten met de katholieke meerderheid
niet in één parlement te Dublin,
weshalve zij zich verzetten onder
leiding van Carson, die de Ulster
mannen wapende en openlijk drilde
tegen de Regeering te Bonden. Deze
daad van oproer is later gestntft met
de aanbieding van 'n ministers-porte
feuilie; Carson beeft met Lloyd
George in één kabinet gezeten en
behoort nog tot de invloedrijkste
Britsche staatslieden.
Dat de Britsche Regeering heeft
toegelaten het openlijk en gewapend
verzet der Ulstermannen is het begin
der anarchie geweest, schrijven de
Bisschoppen. Nu zijn er moorden en
gewelddaden aan de orde van den
dag,
Op een waarljjk bedroevende schaal
komen voor tallooze onoordeelkun
dige raids en arrestaties in de duis
ternis van den nacht; langdurige
gevangenhoudingen zonder recht
spraak; verwilderde uitspraken vaD
rechtbanken, die geen vertrouwen
verdienen; het verbranden van buizen
stadhuizen, fabrieken, magazijnen en
oogsten; de vernieling van industrie
om den weg van hongersnood en ge
brek te banen, doir mannen, die
zich aan gestolen dranken bedronken
hebben; het mishandelen en dooden
van burgers
En al deze misdaden werden be
dreven door troepen van de krooD,
die een schrikbewind ingesteld heb
ben, dat vanwege de moorden op
onschuldigen en het vernielen van
eigendommen slechts een gelijke
beeft in de verschrikkingen der turk
sche wreedheden of in de misdadeD
van het roode leger van het bolsche-
wistische Rusland.
Man bedenke, dat het Bisschoppen
zijn, die hier het woord voeren, negen
en twlDtig Bisschoppen, die allen
dus de feiten door hun ocderieeke-
nirg erkennen en de gebruikte
krachtige termen mede door hun
onderteekening bevestigen.
Zij voeren een vroeger schrijven
van Kardinaal Logue aan, dat nog
krasser is
I »Ik weet, dat wij leveo onder een
wreed, onderdrukkend, tyranniek
.regime van militairisme en brute
j kracht, dat tot de misdaad uitnoo
jdigt en aanspoort en dese vosdt._ Ik
j weet, dat in den laatstnn tijd ten
minste, alle pretenties van strikte
discipline als door een stormwind
weggevaagd zijn. Zij. die zich de
bewakers van wel en orde noemden,
zijn de vurigste voorstanders van
wetteloosheid en wanorde geworden.
A's wilden rennen zij door bet land,
do nachten veraDgsligend door hun
raids. Onbekookte en willekeurige
schietpartijen op drukbezette pleinen
hebben talrijke onschuldige slacht-
off-irs gemaakt. Steden zijn verwoest
gelijk bij de onbeschaafde oorlog
voering van vroegere eeuwen. Zij,
die uit vrees de vlucht namen, wer
den gewoonweg neergeschoten
Laatst is een onschuldige en werk
zame man. die van niets afwist en
zich in het geheel niet met politiek
bezig hield, uit zijn huisgezin weg»
gerukt, terwijl daar de rozenkrans
gebeden werd en op den openbaren
weg neergeschoten.''
Na dit woord van Kardinaal
Logue vervolgen alle Bisschoppen
Deze dingen zijn nog erger ge
worden, sinds het bovenstaande ge
schreven werd. MaDnen zijn met
barbaarsche wreedheid gemarteld.
Er zijn zelfs gevallen, dat jonge
meisjes in de duisternis van deD
Dacht ongekleed uit de armen der
moeders weggerukt werden.
Voor dit alles zijD niet de man
schappen, maar vooral de gezagvoer
ders aansprakelijk.
Het is een blinde wraak van de
wilden, met kalm overleg toegepast
op een geheeie stad of een gebeele
streek, zooder eenig bewijs van haar
medeplichtigheid aan de misdaad,
door hen, die in het openbaar door
de Engel8che regeering gebruikt
worden om het leven eD het eigendom
der bevolking te beschermen en de
orde in Ierland te herstellen.
15.
Ren oogenblik was Clara'e keel aie toe.
gesobroefd, daarna gilde ifi bulp I
hulp I soo luid ifj kon, ziob in doodetykeo
anget over haar vader buigend, bfi wien
geen teeken van leven meer wae te be-
epeuren. Een oogenblik later werd de deur
geopend en mevronw Veretraaten trad
binnen, rret een brief in de band Hoor
de ik je roepen Clara Maar zij vroeg
niet verder met één blik overzag zij wat
er gebeurd was en aoelde op baar mao
toe. De brief ontviel beer banden en bleef
op bet tapijt liggen, Vlug. Clara, belp
me papa op de canapé dragen. Geef me
epoedlg water en aziin en etuur dan om
den dokter.
Een oogenblik later lag Veretraaten op
de oanepé nitgtetrekt, de oogen gealoten,
met doodsbleeks gelaatskleur en de banden
zlep langs het liobaam.
Op dit oogenblik kwam een der dienst
boden binnen Gauw, Antje. naar den
dokter, mijnbeer is niet wel geworden, zei
mevronw, terwijl ze de liepen van haar
man met water en ezjjo wieech. zoDder dat
bet eenige oitwerking eobeen te bebben.
Antje haesite zioh de gang door. Juist
kwam Truus, die boven in spanning de
terugkomst van Clara verbeid bad en die
een oogewooe beweging in boia bad waar*
genomen, de trap af, Wat ia er, Antje 1
O, jnff.-onw. mynheer is zoo oaar.
misschien wel dood. ik geloof een beroerte
Ik moet naar den dokter. Och, gaat u
toch bicoen.
Ti ons knikte. Tooh bleef zij nog eeo
oogenblik staan. Wat zij de laatste vier
en twintig nur in dit buis gezien eo ge
boord hsd, was zoo vreemd, zoo vreeselijk
dat zij z:ch afvroeg, of bet werkelijkheid
was of eeo b-nanwecde droom. Het aogstig
voorgevoel -an Clara, bet wegblijven van
Eduard, de oomet ven Verstraeten, bet
gesprek met zijo dochter, en rn een be
roerte... God. welk drama was daaraohter
verborgen Msar zij vermande zich
miszchien kon ze mevrouw eu Clara van
dienst zijn, en daarom spoedde zij zicb
nazr bet kantoor, waar de beide vrcowec
oog altijd vruchteloos bezig waren om de
levensgeesten ven den zieke op te wekken
Mevrouw schudde het boofd, in Clara'e
oogen blonken tranen. Het was een tooneel
van-aangrijpende hulpeloosheid
Spoedig kwam de dokter, die gelaa'te,
dal mjjoheer Veretraaten aanstonds te bed
gelegd zou worden. Door mevrouw en
Clara geholpen, droeg bij deo zieke naar
de beieodeede kamer, terwijl Tinne in bet
kaotoor alleen aohterbleef Het jonge meisje
ging even zitten, hartelijk medelijden heb
bend met bet zwaarbeproefde gezin en zioh
afvragend wat de ootknoopiog van dit
drama zou zijo Daar vial plotseling baar
blik op eeD wit papier op bet tapijt Wat
kon dat zijn t Zij grog er naar toe eo
raapte bet op. Het was een brief... ze her.
kende de band van Ednard. Waarschijnlijk
bad mijnbeer bem uit de hand laten glijden
eo bad geen der buisgenooten in baar
ontsteltenis hem bemerkt. Hij bevatte
Dit geschiedt maand na maaod en
er is geen enkele aanwijzing van
zelfbeheersching, onderzoek of pu
blieke instructie, of afschrikwekken
de bestraffing van den kant der
autoriteiten. Bet schrikbewind duuit
de voort ODgeschokt, tot de wereld
opschrok van de daden-, onder een
regime, dat de «regeering in Ierland"
genoemd wordt, bedreven.
Toen werd het bemanteld eu ver
ontschuldigd, meer dan half ontkend
en minder half veroordeeld, door
een minister van de kroon- En toen
het weerwraakregime lo een valsch
daglicht gesteld was, werd het. in
dat iicht, vergeven en goedgekeurd
door het hoofd der Eogelsche re
geering.
De misdaad is verdonkeremaand
en aangemoedigd zoo niet georgani
seerd, niet door obskure en onver
antwoordelijke individuen, maar
door de regeering van een machtig
rijk, dat de hoogste idealen van
trouw en rechtvaardigheid verkon
digt.
Steeds is aan den bloeddorst van
sektarisch gepeupel op een groote
schaal toegestaan zich bot te vieren
in de steden van Ulster, waaruit een
vreeselijk blosdblad van beide zijdeD,
arbeidsberooving, het verbranden
van particuliere huizen en dienten
gevolge de uitroeiing der zwakkere
partij gevolgd is.
Veertien dagen geleden wareD in
Belfast 8100 personen als verdreven
arbeiders ingeschreven en meer dan
2300 personen ODtviDgen dagelijks
ondersteuning.
De Bisschoppen geven dan bijzon
derheden vaD da uitroeiing der
zwakkere partij in Ulstur (dat is de
katholieke) en Doemen het een mild
dadigheid, om aan een deel van
Ulster een aparte Regeering te geven
met haar vreeselijkste instrument
-een speciale politiemacht om haar
gemakkelijker in staat te stellen de
slachtoffers van haar onverdraag
zaamheid te vertrappen."
En dan wordt onvervaard de
Eogelsche Regeering te Londen ver
antwoordelijk gesteld .-
-Indien er anarchie in Ierland
heerscht, zijn de ministers van de
Eogelsche kroon er de bewerkers
van.
Niet door onmenschelijke onder
wellicbt den zleutcl van bet raadeel.
Het papier brandde baar ïd de viogere
Zon zij er niet even een blik in slaan Ie
alle andere navallen zou lij bet oobescbei-
den gevonden hebben, doch tbacs was geen
gewone nieuwsgierigheid in bet spel, maar
een booger motief. AIb zij wist. wat er
gebeu-d was, zou zjj misschien kunnen
helpen, wellicht Clara bet verloren geluk
knoiien hergeven. Toch aarzelde zij nog.
Wie weet. welk vreeselyk geheim die brief
bevette. Misschien zen zij er alijjd spijt
over gevoelen, dat gebeim nitgevorsebt
te bebben. Maar de gedaohtd-'kan Clara
behield da overbaod. en baaatig, gejaagd
doorvloog sfi den inbond van den brief,
baar adem iDhondend.
-• Arme Ciara i flu taterde zij, toen ze
met lezen klaar was. Arme Eduard 1
Moeten na deze twee zielen, die elkaar zoo
goed begrijpen en soo innig, liefhebben,
van elkaar gescheiden worden f Neen, dat
mag ni9t, en als ik er iets aan doen kan
zal iet ook niet gebeuren.
XI
Mevronw. daar is meneer Van Dieran,
die vraagt, of bij n even kan spreken.
Meneer Vae Dieren, zeg je Goed
Heb je meoeer in de voorkamer gelaten f
-- Ja, mevrouw.
Goed. Zeg aan mijnbeer, dat ik aan
stonds kom.
Mevrouw Veritraaten, die bezig waz
met acbrijven, bad da pan neergelegd en
beek in gedachten voer z ob uit. Een nauw
merkbaar glimlachje van voldoening
speelde om baar lippan, en baar levandiga
pbantaaia teeverde haar aanstonds etn
drukking zal de Iersche kwestie
worden opgelost, maar door de er
kenning van het onbetwistbaar recht
van Ierland, evenais van elke andere
natie, om den vorm van de regeeriDg
tte kiijgen, waaronder dat volk wil
j leven.
Maar als van meer onmiddellijke
.noodzakelijkheid dan iets anders,
eischen wij, in den naam van be
schaving en nationale rechtvaardig
heid, een volledig onderzoek naar de
wreedheden, die nu in Ierland be
dreven worden, door een tribuDaal,
jdat hel vertrouwen van allen ver-
dient eD met onschendbaarheid van
de getuigen voor het terrorisme, dat
het nu onmogelijk maakt een ge-
tuigenis af te leggen, zoDder dat
leveD cf bezit wordt bedreigd.
De pers in Ierland wordt gekne
veld, het recht van vergaderen is
verboden en navorschiDgen worden
onderdrukt.
Geestelijken hebben aan brutale
behandeling blootgestaan en onge
twijfeld is de verbanning van eeo
vooraanstaanden aartsbisschop tsd
Iersche geboorte, den leider en
vertrouwensman der demokraten in
Australië en het verbod om zijn
geboorteland te bezoeken, een van
de meeste dwaze maatregelen, welke
verbÜDde en tyrannieke onderdruk
king kon nemen.
als een teeken ln den hardüekkigen
tegenstand van een vertrapte, een
lichtend ondergaan van een verdruk
te in de worsteling tegen zijn
overheerscher.
Ons hart is bij het Iersche volk
en onze bewondering bij hun voor
gangers, hun moedige Bisschoppen.
Het is genoeg.
Voelt men waar de schoeD
wringt
Is het schrijven der Iereche Bis
schoppen duidelijk 1
Gnze betrekkingen met Engeland
zijn altijd een verschrikkelijk on
geluk voor ons geweest, zeggen de
Bisschoppen Dog. Altijd. Het is een
kwaad van eeuweü, de geschiedenis
van Ierland is er een van vervol»
ging en onderdrukking. Altijd is
dit kleinere katholieke volk door het
groote Britsche rijk om politieke
en godsdienstige redenen gemar
teld.
Het lijden duurt voort, maar het
volk vecht voor zijn bevrijding.
De heldendood van Mc. Swiney
was als een brandpunt, waarin heel
de strijd zioh samentrok en zoo
moet men ook zijn heldhaftigen tegen
stand tijdens zijn gevangenschap van
zeventig dagen beschouwen niet
als de overdreven oflerdaad van een
hartstochtelijke vechtoatuur, maar
-.'v
is De Arbeidswet en de
feestdagen
VaD verscbilleDde zyden is gevraagd of
op de fabrieken, waar de katholieke feest
dagen. zooa's I November, a's Zondag
worden gevierd, de op die dagen niet ge
werkte aren op andere dagen mogeD wor
den ingehaald.
Deee vraag is bij de schriftelijke behan
deling van de Arbeidswet door de St&'en
Generaal j ook ten berde gebracht. Toen
is verweien naar art. 28 van de Arbeidswet
jdat o m. bepaalt, dat. indien in een onder
neming zich bjjiondere omstandigheden
omstandigheden voordoen, bet districts
hoofd van de Arbeidsinspectie, of in be
roep de minister van Arbeid, schrifte'yk
en voorwaardelijk of onvoorwaardelijk
vergunning kan verleenen, dat id die
onderneming werkzame arbeiders van 16
'Jaar of ouder arbeid verriobten in afwyking
'van bet bepaalde by artikel 23 (vrijeZa-
terdagm ddag) artikel 24 eerste lid [45 un
en artikel 24 2e lid (aiet tusscbea 6 nar
nm.en 7 aar vm.)
Artikel 28. 2e lid bepaalt, dat bet dis
trictshoofd bij bet verleenen van ds ver-
jgnnniDgen nooit verder mag gaan voor
vrouwen en j-ugdige personen dan 10 uur
per dag en 55 uur per week eo voor maD-
nen niet verder dan 11 uur per dag en 62
nu^er week.
Het ligt voor de hand, dat het verstan
dig zal tya de verguaoing tijdig aan te
vragen.
Drievoudige verheugenis
Deser dagen werd de familie S te Til»
burg verblyd mot de geboorte van een
tweeling, maar nog grooter blydBchap
heersebte er door de genezing van de
vrouw.
By de geboorte vaD haar vorig kind
1 o.l. verloor deze vrouw bot liebt der
oogen en kreeg dit terug by deze ge»
tegenheid.
Overreden.
Dinsdagnamiddag bad te Nymegen een
droevig oogeval plaats.
Te oDgeveer half twee keerde de gepen
sioneerde luit.-kolonel van 't O. Iodisohe
leger J. H. Hartman. vaD eene wandeling
huiswaarts, toen bij op den Groesbeek-
lachen weg, door een in snelle vaart zynde
'auto werd overreden.
In bewnsteloozen toestand werd de
|oDge!ukkige opeen politiebranc^rd naar't
Wilbelmmaziekenbuia vervoerd, waar bij
bij aankomst reeds was overleden.
Nader is gebleken dat de bestuurder van
tafereel voor oogen, waar zij in den geest
met graagte by verwijlde. Ik mag hem
met laten waobten. zei ze opstaande en
ziob naar de kamer begevende waar Van
Dieren waobtte.
Dag. mevronw. Permitteer me, dat
ik Daar den toestaDd van meneer kom in-
formeeren. Ik beb tot myo voldoening
gunstige tyding vernomen, maar ik stelde
er prys op, my daarvan persoonlyk te
vergewissen Als vriend d?s buites
want zoo mag ik mij immers noemen I
achtte ik dit mijn plcbt.
Hartelijk dank voor nw gewaardeer
de belangstelling. meDeer Van Dieren,
antwoordde mevrouw met baar iopemeod-
ste stembu'ging. U is inderdaad een
vriend des baizes, zooals tbans weer uit
uw vriendelijk besoek blykt. Wat den
toestand van meDeer betreft, die is zeer
gunstig. Alle gevaar is geweken. Alleen
moet by zicb zeer in acht nemen en alle
opwinding vermyden. MeDeer bad sich in
den laatsten tijd overwerkt, maar als hy
du eeD veertieu dagen volstrekte rust
houdt bopeo wy, dat.by weer geheel op
geknapt zal zijn.
Ik boop bet van harte, mevrouw;
hernam Van Dieren. En mag ik u nu
eens eeo heel opreohte vraag stelleu, zod-
der dat u my van indiscretie zal beschul
digen
Gerust, meneer Van Dieren, ofschoon
ik Diet kan vermoeden waar die op be
trekking kan hebben, zei mevrouw Ver-
straaten met 8eu glimlacbje, boewei ze
zeer wel vermoedde, wat baar bezoeker
zou vragen.
Welk een volleerde comediaote, dacht
eze by ziob zelf. Hardop ty by Wel*
du, mevrouw, tot mijn leedwezen bad ik
gezieD, dat de ingenieur Van Buren zicb
zoo in de gurst van uw dochter moobt
verheugen...
Ik geloof, viel mevrouw hem met
een glimlachje in de rede, dat zy, die
dat gezegd of gedacht hebben, sterk
bebbeD overdreven. Ik geef toe, dat de
sohyn daar aanleiding toe gaf. Van Baren
kwam uit hoofde van zijn betrekking met
mijn man veel met ons in aanraking uit
beleefdheid tot bem zyn wy ook bet werk
eens gaao zien, waarvoor Clara en ik ons
oatuurlyk bitter weiDig interesseerden.
Meer was niet noodig, om bet praatje
te doen verspreiden en daaraan voedsel te
geven, dat de jongelui inclinatie voor
elkaar voelden. Maar voor een huwelijk
zij twee personen noodig, en bovendien
hebben ook de ouders stem in het kapittel.
Uit hetgeen u zegt mag ik dus op
maken, dat dit praa'.ie, dat ibderdaad ver
spreid is alleD grond mist
Ja, meneer, dat praatje mist tbans
allen grond, zei mevronw, met vrouwe
lijke diplomatie het woordje tbans inlas-
schend. Ik antwoord even oprecht als n
mij de vraag stelde: vaneen huwelijk
tu88chen Clara en Van Baren is geen
sprake, en dq zyn betrekkingen met mijn
man ophouden, zal by u t den aard der
zaak ook zijn bezoeken wel staken, voegde
tij er tot meerdere geruststelling bij.
Begrijp ik u goed, mevronw her»
nam Van Dieren, zicb houdend of by van
den priDs geen kwaad wist. Het werk
is nog niet af, en.,..
Wordt vervolgd.