Kostgeld.
Plicht boven alles.
Weekblad
voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
M1Ü1LLETON,
Gemengd Nieuws.
I
Zaterdag £8 October 1920
41e Jaargang. Ne 43
PEEL EN MAAS
abonnementsprijs
PER kwartaal
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 95 c.
afzonderl. nummers 5 c.
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DER
ADVERTENT1EN
van 1—6 regels 45
elke regel meer Tl e.
De Brandstoffencommissie
maakt bekend, dat op de kaarten voor
groote gezinnen slechts gascokes ver
krijgbaar zijn, alsook op bon 3 der groote
kaart.
De handelaars en boerenbonden mogen
dus op de genoemde bons geen kolen of
eierbriketten afgeven.
Opgaven van klein industrieelen voor
brandstof voor de maand November wor
den ingewacht uiterlijk 25 October e.k.
Wie verzuimt op te geven, komt voor
die maand niet in aanmerking.
Kamerbewoners kunnen op bon 1 van
hunne kaart steenkolen bekomen.
Ook8 Lieve Heer heeft rare kost
gangers.
Dese uitdrukking wordt nog al
gebruikt om karakters te kenneu te
geven, die zich aau hun plichten niet
noren, maar dezelve met voeten
trappen.
Dit soort van menschen wil ik
echter niet nader beschouwen, maar
my bezighouden met menscheD, die
het huiselijk geluk met voeten treden.
Een klein gedichtje geeft het huise
lijk geluk zoo treffend weer i
Kent ge zachter, sterker banden,
Dan die binden het gezin,
Waar de liefde en vrede wonen,
Blijvend als bij bet gezin 1"
Die lofspraak op de machtige aan
trekkelijkheid van het vredige ge
zinsleven moge in onze nieuwe tijdeo
verouderd schijnen, toch blijft ze ten
volle waar.
Ook thans nog heeft de instelling,
welke het hulsgezin genoemd wordt,
dezelfde roeping te vervullen als
vroeger. Het huisgezin moet zijn de
voornaamste opvoedingsschool van
de kinderen, de toevlucht en de aan
gename rustplaats van den vader na
volbrachte dagtaak, bet beminde
heiligdom van de moeder en voor
alle gezinsleden de plek waar lief
en leed gedeeld wordt, waar harte
lijke liefde en aantrekkelijke vrede
heerscheu.
Zoo moest het zijn. Zoo is de taak
van de door God gewilde instelling
van het huisgezin. Zoo droomen zich
de jonggehuwden het geluk van het
gezin, dat zij vol blijde illusies ge-
gesticht hebben.
En toch is de werkelijkheid in ver
schillende ook Katholieke gezinnen
heel anders.
Voor velen, vooral jongeren, die
den volwassen leeftijd bereikt hebben
beteekent bet huisgezin weinig meer
dan de plaats, waar zij komen eteD
en slapen, terwijl zij die plek liefst
zoo spoedig mogelijk ontvluchten om
buitensbuis ontspanning en vermaak
te zoeken.
Zeer zeker hebben ook dikwijls de
ouders vooral de moeder, daaraan
veel schuld, omdat zij den huiselijken
kring niet gezellig weten te maken,
maar het daar, zooals men zegt, een
huishouden is van Jan Steen, een
huishouding van rommel, ruzie en
verwarring.
Daarover willen we thans niet
verder uitweiden, maar de aandacht
op een tweede kwaal vestigen, welke
den huiselijken band noodzakelijker
wijze moet ontbinden, een kwaal
welke hoe langer hoe meer voort»
woekeit; en dat is dat de kinderen
kostgeld geven aan de ouders.
Het volgende moet gebeurd zijn
in een der fabrieksplaatsen van ons
land.
Een vreemdeling, die daar werk
gevonden had, liep door de stad.
zoekend Daar een geschikt kosthuis,
In een arbeidsbuurt zag hij aan het
raam van een nette arbeidswoning
een papier, waarop met groote let
ters geschreven stond: »Hier houdt
meu kostgangers
Het uiterlyk van het buis en de
buurt leken onzen vreemdeling wel
geschikt.
Daarom stapte bij er binnen en na
vriendelijken groet aan de leden van
het gezin, die blijkbaar zoo juist uit
de fabriek kwamen en bezig waren
een boterham te eten, was zijn eerste
vraag
Kan ik hier ln de kost komen t'
Verbaasde gezichten. Dan het
antwoord van den vader»We hou
den hier geen kostgangers".
En het briefje aan het raam
was de wedervraag.
Daar begrepen ze niets van. De
familie naar buiten en jawel, daar
zagen ze het plakkaat: Hier houdt
men kostgangers.
Groote verwondering Maar daar
gaat voor de oudste dochter een licht
op en zij riep beschaamd uitDaar
zullen wij mee bedoeld zijn 1
14.
Ik jou eau nieUwaardige, eau ellendaling
ia n>v)D aigen oogao zijn. Alles kan ik
vardrtgen ala bet moat, alleen dat niet.
En ik kon Du toch niet van avond naar
Taratraatan gegaan lijn, want, indien ik
bem allaa gaiegd bad, eon bij mieachieo
gaamaakt hebban, medelijden met bem te
bebben, en zouden zijn vrouw en ook Clara
om ham te radden. mogelijk ijjo beden
bebben ondersteand. en wie weet, of ik
ondanke mij goeda voornemens om mijn
pllobt te doen, niet iwak zon zijn gewor
den.
Je bebt gelijk, dat je niet gegaan
bent, Yd. maar wat ben je nu voornemeoi
te doen t
Ik ban bet met mij zeiven nog niet
tens, maar mij dankt, dat het mijn plicbt
la, dan minizter in kennis te stellen.
Maar dan wordt Verstraaten vervolgd
dan wordt hot ean rechtszaak, en dan is
valnnrlijk alls kans op Ciara voorgoed
vsrksksn.
O. wat dat betreft hsb ik tooh reeds
slis hoop laten varen, hernam de inge
nieur moedeloos. De eenige vraag is
veer mij na alleen meer, wat mijn plicbt
mij voorschrijft.
Maar daarbij sijt ge wel degelijk ver-
pliobt, uw belang, of wilt ge liever hst
belaDg van Clara in hst oog te honden
Wordt baar vader vervolgd, dan Is ook
zij geschandvlekt. Wilt ge dat I
Neen, nooitsntwoordde de inge
nienr met kranht, Haar eer moet on.
aangetast blijven. Op haar m>g geen
vlek vallen.
Welnu, dan ie bet taak, er den
minister en ieder ander boiten te honden.
Mij dankt donh bet ie enkel een raad,
dien ik je geef da' ge het beet doet,
Verstraaten een briefje te scl.rijren, indien
ge er tegen opziet, met bem de zaak te be-
spreken. Komt ge ean avond niet don zal
Verstraaten zeer goed btgrijpeD, waar'm
de schoen wringt. Een lange nitieg li due
niet ooodig. Ge kleedt bet voorsiobtig in,
om bem niet meer voor bet hoofd te etoo-
teo dan strikt noodig is. Wie weet of Ver
atraaten dan niet respect beeft voor je
reoMschapeoheld en begrijpt, dat hij zijn
dochter niet aan een waardiger kan tot.
vertrouwen.
Ven Baren schaddo met een weemcedi-
gen glimlaoh het hoofd. Neen, Willem
Clara ia voor mij verloren, onherroepelijk
verloren, en iedere poging om haar te be
hoeden zou mijn eer kozten. Maar tocb ge
loof ik, dat ow raad goed is, vooral om.
dat daardoor Clara gespaard zal worden.
Ale het van mij afbnngt, zal zij niet weten
dat baar vader een bedrieger ie.
Doe je hondt er de antoriteiten buiten,
dat ia afgeeproken, en je ontziet Varatraa.
tan zoover als je dat doen mag. Welnu,
dan geef ik de boop nog niet verloren, dat
Clara eenmaal ja vrouw wordt. Wat ik
voor je doen kao, zal gedaan worden, en
er zijn er nog wel meer, die in u en in
Clara belang stallen. Kom, jongen, boud
Zoo was het inderdaad, de oudere
kinderen gaven daar kostgeld aan
hun ouders. Zij waren kostgangers
in het ouderlijke huis.
Een goedmeenende buurman, een
grappenmaker, had zich de ernstige
grap veroorloofd op die wijze aan
zijn buurlui de les te lezen en hun
het malle en verderfelijke van het
kostgeld geren door de kinderen te
doen gevoelen.
Of de les geholpen heeft, vermeldt
de geschiedenis niet.
Dan handelen de ouders verstan
diger, die zeggern liever droog brood
eten. dan dat ik toe zou laten, dat
de kinderen kostgeld geven, dan
moeten ze het huis maar uit
Inderdaad, waar de kinderen kost
geld geven, is dat een zware aan
klacht tegen de kinderen, maar
ook tegen de ouders.
Het toont aan, dat de kinderen
in hun plichten jegens de ouders
tekort schieten; maar ook dat de
ouders te zwak of onverstandig, ot
beide tegelijk zijn.
Als de kinderen kostgeld geveo,
gaan ze zich als kostganger beschou
wen en storen zich weinig of in het
geheel niet meer aan het gezag van
de ouders en zoeken zij een vrij
heid welke hun ten verderve wordt
De kinderen, die thuis kostgeld
geven, krijgen ai spoedig het be
wustzijn van een zekere overmacht
op huu ouders, of tenminste van
een zekere onafhankelijkheid van
hen. Zij betalen immers. Zij kunnen
wel op eigen beeDen staan en beb
ben de zorgen hunner ouders niet
meer noodig.
En die overtuiging, die zicb
langzamerhand vestigt is vaak, dat
zij zich om de raadgevingen en ver
maningen van de ouders weinig meer
bekommeren en doen en laten wat zij
willen, dikwijls tot schade hunner
ziel.
Daarbij komt, dat over het alge
meen juist die kinderen in plaats van
te sparen voor de toekomst, veel te
veel verkwisten en veel te groote
7erteeringen maken, en daardoor
weer anderen, met wie ze omgaan,
ontevreden - maken en eveneens tot
grootere uitgaven, dan verstandig is,
drijven.
Die andereu, wier ouders verstan
diger zyn, komen dan thuis met de
klachtdie en die kunnen alles maar
koopen, waarom krijg ik dan zoo
weinig zakgeld
nu bet hoofd boveo water. Ook onze Lieve
Heer zal uw pliobtabetraobtmg niet onbe
loond laten.
De ingenieur waf opgestaan. Willem,
zei hij, de band van zyn vriend warm
drukkende, ik dauk je voor je bemoedi
gende woorden en je goeden raad. Ik zal
nooit vergeten wat je voor my geweest
bent, toen ik alle boop verloren bad.
Ga je nu al heeD, Ed I Wil je niat
liever den avond bij me doorbrengen
Neen. Willem, ik wil van avond nog
den brief aan Verstraaten schrijven. Hoe
eer dat aobter den rag is. boe beter. En
ik kan den brief niet van hieruit verzen*
den.,..
Je bebt gelyk, maar als je er niets
tegen bebt, ga ik met je mee. Dan stellen
we sameD den brief op. Vind je dat goed f
Zeker S^vind ik dat goed. Ik had bet
je niet durven vragen, maar nu je het my
aanbiedt, neem ik je aanbod dankbaar aan
Je zal me helpeo my den brief te schry-
ven ik zou bet alleen misschien met klaar
krijgen, want ik zie er tegenop als tegen
een berg.
Op welks top het geluk je wacht,
zei Willem schertsend. Geloof me, eer
we een jaar verder zyn, is Clara je vrouw.
De ingenieur sohudde met bet boofd,
maar toen by met Willem de wooing
verliet, voelde by zich toob veel lichter
en verruimder, dan toen by een paar nar
vroeger bet buis was binnengegaan.
X.
Na een elapeloozen nacht was Verstraa
ten den volgenden morgen vroeg op. Ten
einde zyn brandend hoofd wat te verfris*
En ook in die huisgezinnen komt
aldus de ontevredenheid binnen.
Wij noemden hier slechts enkele
van de vele nadeelen aan het kost
geld geven door kinderen verbonden;
maar zelfs, al zouden bij hooge uit
zondering die nadeelen er niet het
gevolg van zijn. ook dan nog is het
verkeerd, want de zaak zelf deugt j
Diet.
Reeds het feit, dat de ouders het
kostgeld betalen door bun kinderen
toelaten, wijst op een verkeerde ver-
houdmg, welke in dat gezin heerscht
In zulk een gezin zijn de ouders
niet meer de door God aangestelde
gezagdragers en liefdevolle verzor
gers en vervullen de kinderen niet
meer de plichten die zij jegens hunne
ouders verschuldigd zijnmaar staan
zij als vreemden naast elkaar als
kostgevers en kostgangers.
Dergelijke Katholieke ouders, die
het goed meenen met hun kinderen
en zullen dan ook nimmer toelaten
dat van hun huisgezin gezegd wordt:
Hier houdt men kostgangers, maar
veel eer en veel meer Hier wordt
het H. Huisgezin nagevolgd.
Res.
Doodgeschoten
Vrydagavond omstreeks vyf nar heeft
er tussoheo Heyen eo Hommersum een
treurig ongeluk plaats gehad, waarbij
zekere Tb. Jacobs uit Heyen door eau
löjarigen zoon van den heer M, ait Heyen
werd doodgeschoten.
De zaak moet zicb als volgt hebben
toegedragen
Tb. J. bad een paard naar de weide
gebracht, en zag op eenigeo afstand vaD
ban buis de gebr. M. loopeo met een
jaobtgeweer by zich. Toen hy tot op
korten afstand de jongens wss genaderd,
zon de oudste der twee, de 16jarige M
bem hebben toegeroepeu mag ik schie*
ten, waarop Th. J« geantwoord bad ja,
De jongen, in de meening dat 't geweer
niet geladen was, mikte en trof J. in de
borst. Hy zeeg onmiddellijk ter aarde aD
moet nog slechts enkele minuten geleefd
hebben.
De tuinbouwer»
Men lohryft uit Langendyk
Na de koolcampagne weer ie aangebro
ken, de tyd dat de winterkool van de
akkers wordt gehaald, om ln de boeten-
of koolschureD te worden opgestapeld, om
ze, oüder het verzorgen en schoonhouden,
successievelijk te verkoopen, komt de
bange vraag by den gebeeleo tuinbouw-
stand naar voren Wat zal de winter ons
brengen
De Langendykerbonwer beeft een tyd
acben en de gedachten, die onstuimig door
zyn brein joegen, tot kalmte te brergeo
giog by den tuin in, maar by bad geen
oog voor de heerlyke kleurmengeling der
bloemeo, geeD oor voor bet lieflijke kwee-
len der vogels. Zyn stemming vormde een
sobreeuwende disharmonie met zyn om
geving, die bly opleefde en jabeide in
jeugdige kracht.
Wat zal er gebeuren Wat moet ik
doen deze vragen hielden Verstraaten
geheel beng. Maar hoe by ook nadacht,
bij zag oergens meer uitkomst. Hij was
zijn naam, zyn positie, by was alles kwijt
Spoedig zou iedereen weten, dat bij een
bedrieger was, en niemand kon twijfelen
want het was de ingenieur, do aanstaande
verloofde van zyn dochter zelf. die zyo op
liobterij bad aan bet licht gebraebt.
Ja nu hij goed nadacht en terugging tot
den vorigen avond, meende by dat zelfs,
dat zyn ga6tan reeds iets vermoedden. Bet
wegblijven van Van Buren bad natuurlyk
de aaDdacht getrokken, men zocht er wat
aobter, en al hadden allen voor bet oog de
vormen in aoht genomen en zicb gehouden
of zy niets wisten en de^fwezigbeid van
den ingenieur ben niet bevreemdde, by
begreep zeer wel, dat dit maar oomediespel
geweest was, dat zij, zoodra de deur ach
ter hen was dichtgevallen, allerlei ver
onderstellingen geopperd en gisaingeo ge
waagd zouden bebben. O. boe vsrweosobte
by mevrouw Van Bom. die na tegen dezen
dan tegeD genen bad gefluisterd, dat een
surprise heD dien avond wachtte. Inder
daad, bet was een surprise geweest, maar
een geheel andere, dan zy vermoed hadden.
Het wegblyven vaD den ingenieur was
zoo welsprekend geweest, dat by zicb om-
van crisis en malaise achter den rug, die
reeds aDderbalf jaar duurt eo waarin de
opbrengst vbd de tuinbouwproducten zoo
weinig in overeenstemming is met de
booge productie- en exploitatiekosten en
ook, ale voor ieder ander,.met den hoogen
levensstandaard, dat bepaald van een
ramp kan gesproken worden.
Pryzen ran f I par 100 Kg. voor beate
soort roode kool, f 2.50 voor gele. bet
is voor een leek op tnmdersgebied duide
lijk, dat dit nergen» naar lijkt.
't Is dan ook reeds voorgekomen, dat
bouwers hun kool op de akkers lieten
staan, beschikbaar voor hen, die ze
wilden snijden immers de arbeidslooneD,
uitgegeveo tot de kool de markt bad be
reikt, waren booger dan de opbrengst
dezer groenten.
Zulke toestanden zyn onhoudbaar en het
is dus «iet te verwonderen, dat olken dag
door onze nyvere tuinbouwers wordt
uitgezien naar een kentering, die hun
bestaan eenigszins dragelyker zal maken,
en dat bun boop ook na weer gevestigd
is op bun winterprodacten.
Men hoopt intuiscben, dat de Regeering
in samenwerking met de tuinbouworgani
saties middelen zal weten te vinden, die
spoedig aan deze treurige toestanden een
tiad sullen maken.
Een groot struikelblok in deze zal
echter wel blyven de economische toe
standen io Oostenryk eD Duitschland tot
voor bet -intreden der crisis onze voor»
naamste afnemers.
Onze pluimveestapel.
Op 't eind van dit jaar zal. naar Avi»
culiura mededeelt, de Nederiandscbe
pluimvees'apel weioig meer ten achter
staan by die, welke deze in 1914 bad,
eo mag aangenomen worden, dat volgend
jaar onza pluimveestapel weer 9 tot 10
millioeo stuks pluimveo zal bedragen.
De groote toename der eieroonsamptie
per boofd zal echter voorloopig nog wel
een kraentige vraag naar bet kostelyk
benprodnet tengevolge hebben.
Generaal Leman f
Geceraal Lsman, de roemvolle verdedi
ger vaD Luik, is Zondagmorgen om 11
□ar te zyoen huize te Luik overleden
tengevolge van eene drie dagen geleden
opgedane longontsteking. Deze tyding
beeft alom in België groote verslageoheid
verwekt. Leman werd op 8 Januari 1851
geboren en was generaal sedert 26 Juni
1912,
Staking kolenuUvoer.
Volgens bet op verschillende vergade-
iogen genomen besluit, is Maandag by
bet Ryn- en sleepvaartbedryf der Maat
schappij Vaohtvaait Rotterdam de staking
geproolameerd, zoodat bet werk op alle
sohepeo dezer maatachappy, ongeveer 130
in getal liggende op verschillende plaatsen
in bet land, stop is gezet.
De schepen dienen boofdzakelyk tot het
vervoer van bieteD in Zeeland en van kolen
in Zuid Limburg.
Zijn vrouw geworgd.
Te Moordreoht heeft A, Bloot t^jn
trent de beteekenls daarvan niet kon ver
gissen. Van Boren gaf daardoor te kennen,
dat hij niets meer met bem te doen wilde
hebben, dat hy zeifs liever van Clara afzag,
dan door zijn zwygen het gepleegde bedrog
te deakeo. De ingenenr zou dus spreken,
maar boe en tot wien Zon by Verstraaten
aanklagen en dezen laten vervolgen, of zou
hij zieb eerst nog tot bem wenden f Maar
zelfs in dit laatste geval, wat baatte bet
hem nog, daar by boiten etaat was, het
bedrog goed te maken f Hy was een ge-
ruïoeerd man dit werk bad bem er
boveDop moeten helpen, en dit zon ook
gebenrd zijn, indien de iogenieur niet zoo
kinderachtig oonsc ëotieus was geweest,
Verstraaten bad geboopt, dat bet vooruit
zicht op Clara's band Van Baren zon heb
ben genoopt, niet zoo nauw toe te zien,
want hy wist, dat de ingenieur op»
reobt veel vao Clara hield.
Daar gloorde eensklaps een straal van
boop m de dnisternis, die Verstraaten om
gaf. Eén middel bleef er nog over, dat
welliobt in staat' zou zyn, Van Buren te
vermurwen. Het kostte den aannemer veel
daartoe zyo toevlucht te nemen, maar hy
bad geen keus, en bet moest spoedig
worden aangewend, anders was bet te
laat.
Hy zon aan Clara zeggen, iu welken
moeilyken geldelyken toestand by zicb be-
voDd boe by, niet voor zicb zelf, maar
voor baar toekomst, niet precies aan de
eisoben der leverantie had voldaan, waar»
door toob geen manscb benadeeld werd
hoe de ingenieur bem nn in het oDgeluk
koD storten, en boe zy dat kon verhoeden
indien zy bem schreef. Wordt vervolgd.