ZIJ
De Peelkleuren.
Plicht boven alles.
Weekblad voor VENHAY, HORST en Omstreken.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
FEUILLETON
De gevaren op den weg.
De Peelkanalisatie.
Gemengd Nieuws.
Zaterdag 18 September 1820
41a Jaargang. No 38
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 95 c.
afzonderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DEK
ADVERTENTIEN i
van 1-6 regel» 45
O
elke regel meer o.
In den wintertijd draagt do Peel
het sombere rouwkleed. Donkerbruin
tot zwart toe met gele bezetsels,
terwijl ze af en toe de blanke lijk»
wade draagt als treurde ze over 'i
hiecgaan van zooveel leven, dat
hare eenzaamheid zooveel verheldert
De van bladeren ontdane, krom»
gegroeide berkeo en grove dennen
steken hunne vreemdgevormde tak»
ken hulpeloos de lucht in en op de
terpen, waar vroeger de scbaaps
kooien stonden, is alle groeikracht
der braamstruiken verlamd.
Maar bij bet naderen van de lente
komt de onweerstaanbare drang dor
natuur tot voortbrengen en sieren,
ook in da Peel al wat leeft en slaapt
opwekken en bssielen.
Naarmate de zon hooger stijgt, de
temperatuui verbetert, de ruwe
regenvlagen verminderen, gaat er
een warme golf door de Peel, die
het riet eo de lisscben aan de poe»
len aanzet, die de mossen geler
maakt, de heide veerkrachtiger, de
poelen en bet gras weer groene
harten doet krijger).
Langzamerhand ziet men de Peel
met een geelgroen waas overdekt
worden, hier en daar steekt al een
knopje roodgetint of geelgekleord
den kop op. Het beeld van verlaten»
heid maakt plaats voor het gewone
beeld der heidelandschappen.
De vogels doen mee in den alge»
meenen ommekeer. Zij zijn terugge»
keerd uit Zuidergewesteo en vinden
weer hun gewoon voedsel. De zod,
de albezielend gaat nu krachtig aan
't werk. Zij brengt spoedig allerlei
kleuren ontwikkeling en groeikracht
in de plaDten.
Het begint televen op de heide, io
de poelen, op den heuvelrug, in deD
zandberg.
9
Vervolg van het tweede blad.
Nu, om je zelf heelemaal gerust t®
stellen, spreek er met Verstraaten maar
•eos over. Doch je moet dat niet zoo
plechtig en opzettelijk doen als je nu met
my gedaan hebt. De man zou meeneD, dat
je hem wantrouwde, en als zyn toekom
atige schoonzoon dien ja hem met égards
te behandelen. Als je goedvind, tulleo
wo nu eens over wat anders praten. Dat
bezoek van de dames was zeker een ver
rassing voor je
Ja, ik wist er niemendal vao. Me
vrouw Van Bom fluisterde mij in 't oor,
dat ik dit «an haar te danken bad.
Mevrouw Van Bom scbynt je wel
erg te protegeeren. Nu dat kan geen kwaad
Ze is bijzonder we! met de VerstraateD's.
Eo hoe is mevrouw tegenover je
Mevrouw Verstraaten, bedoel je O,
bee! lief
Je herinnert je nog wel, wat ik je
gezegd heb je kanesen staan prachtig.
Zorg nu maar, dat je ze niet door 6en on
voorzichtigheid verspeelt.
Maar ik mag er toch infon plicht niet j
aan opofferen t j
Natuurlijk niet. Ed. maar die staat
er voorloopig nog buiten en zal er wel
buiten blijven ook. Eo na moet je me alles
eens laten sien, want als we zoo doorgaan,
komt er van het doel van mijn reis Diets.
Terwijl de beide vrienden de werkzaam
heden opnamen, was Verstraaten met zijn
gezelschap thuisgekomen. Nadat zij een
kepje thee hadden gedronken, gingen Clara
en Truus den tuin in, en bleven de dames
#B de beer des huizes oog wat zitten.
Groen en geel gaan het bruin over
stemmen.
De vogels trekken ook een ander
pakje aan, maar hun uitzicht houdt
steeds verband met den grond, waar
op zij leven.
Zij hebben geleerd, dat hunne
vijanden mensch en dier, hun beloe»
ren en belagen. Dat moet zooveel
mogelijk voorkomen worden. Daar»
om passen zij hun kleed aan den
bodem aan. Mimicry, de aanpassing
van kleed en bodem, helpt hen.
Het roodgrijze vogeltje ziet men
niet op enkele meters afstand de
loopende kievit, de fuut, zij zijn on
zichtbaar tusschen gras en riet. De
haas heeft de kleur der heide. De
reiger staat onzichtbaar tusschen het
riet en beweegt zich niet. Da roer»
domp steekt den kop en den langen
bek recht omhoog en gelijkt op een
paaltje. Is de tijd van den eierleg
gekomen, dan kan men de wit ge»
spikkelde; groen»blauwe eieren Diet
zien liggen. De eieren van allerlei
soorten watervogels toonen zich als
onzichtbaar door hunne aanpassende
kleuren in het nest van dood riet.
Wal echter zichtbaar moet blijven,
daar zorgt de natuur voor, dat het
zichtbaar blijftdat zijn de bloemen
en bloempjes, die door de bijen
moeten bezocht worden voor haar
iostandhoudiog. Zij worden getooid
met opvallende schitterende kleuren.
De kleine vleeschetende plaDtjes
leven van mugjes en vliegen; zij
prijken met incarnate en roode
kleuren, dragen lokkenden maar
kleverigen honig.
Ec als de zomertijd komt, dan
ontvangt de Peel den nazomer in
een schitterend purperen kleed, waar
over millioenen en millioenen bijen
gonzen.
Waar de ondergrond het vrucht
baarste is, daar is de hei het hoogst
gekleurd en is ze het dichtsge»
groeid.
Zoo in Venray en Deurne. 't Is
een verrassend gezicht, dat purperen
koningskleed, uitgespreid uren en
uren ver over de wijde vlakte.
Heerlijk! die ópeénvölgende wis»
selingeD in uitzicht en kleur,
j Toch zagen wij er nog gaarne
j binnen korten tijd andere hoofd»
kleuren, *t goudgeel en 't malsche
groen zelfs overheerschend, bijge»
bracht.
Namelijk het goudgeel van gol»
vende korenakkers, het weldadig
groen van malsche weiden.
1 Die moeten er spoedig komeD
Dan zal de Peel nog schooner
zijn maar vooral ook produc»
jtiever, nuttiger en zegenrijker voor
VaD Baren is esn charmante jo gen
«ei mevrouw Van Bom toen de mr ej-s uit
de kamer waren, degelijk en bij de band
heel andeis dan de meeste jongelui vaD
zyn jaren,
Ik hoor wel, mevrouw'ja, merkte
Verstraaten schertsend op, dat wij iD
uw tegenwoordigheid geen Kwaad vao bem
mogen Vertellen.
U sou dat ook met willen, mynheer
Verstraaten.
Ik moet ook zeggen, dat hoe meer
ik hem leer kennen, hoe meer ik hem
waardeer en boogaobt, voegde mevrouw
Verstraaten er by
Hoor eens, hernam mevrouw VaD
Bom, haar stoel wat dichter by de tafel
schuivende, wy zijn oude vrienden, eD
daarom moet ik u eens ronduit wat vragen.
Ik heb volstrekt geen opdracht gokregen
dat moet ik u eerst zeggen, maar ik weet
zeker, dat geen van de beide betrokken
partyen mij zal tegenspreken. Wat zou u
zeggen, indien Van Buren u de band van
Ciara vroeg
Mynheer en mevrouw Verstraaten wis
selden met elkaar eeD vluohtigen b'ik. Zou
mevrouw Van Bom uitgestaard zij o, om
het terrein te verkennen
Ik zie. dat u my niet ten volle ge
looft, hernam mevrouw Van Bom. Van
Buren heeft mjj met geen woord over die
zaak gesproken, 'daar is by de man niet'
naar. Maar ik stel veel belaog in hem, in
land en volk.
Èn daar moet het binnenkort
heen Eenieder helpe daaraan
mede
A. F. VAN BEURDEN
Roermond.
bovendien te bedenken, of er in de buurt
niet een plein of stille straat is.
Cyriel Bnysse noemde terecht de grootste
zorg voor automobilisten wagens, waar»
aohter jongens meeloopen, die dan ineens
loslaten en op zy wegloopen, met groot
gevaar oDder een aato of wagen van den
anderen kant te geraken.
Laat de politie zioh beijveren alle ge
bruikers van den weg op te voeden tot
geschoolde deelnemers van het verkeer.
Het is moeilyk, maar dankbaar werk.
Het publiek gaat er uit eigen beweging
□iet toe over om zioh de verkeersregels
eigen te makeD, den velen verkeersonge»
j lukken ten spyt.
Leiding moet er zyo, verstandige, dooh
besliste leiding, waarvoor de politie het
aangewezen instituut is.
De couranten staan tegenwoordig vol
van verkee-songelukken eo bet aantal
klachten, over de verkeers anatohie, is
legio, zoo scbryft -de Kampioen" en het
blad gaat dan voort
Tal van jaren achtereen hebben wy
gepoogd de kennis omtrent de regels van
den weg gemeengoed to maken, maar
zonder hu'p van de opvoeders van de
jeugd en die van da straat, zal het. wel een
ydele hoop blijven, dat in af«ienbaren tyd
van ©en geordend verkeer gesprokeo zal
kunnen worden.
Io de eerste plaats dient een ieder te
bestff»n, dat men als weggebruiker niet
doen en laten mag, wat meD goed voor
zich zelf, aangenaam en gemakkelyk vindt
Eq het blad geeft da volgende regels
Eerste regel van 't gezond vers'and als
c-en trottoir of zypad is loop dan niet
op den rijweg en als je er loopt, kijkt dan
uit naar de voertuigen, die daar moeten
zijn. omdat er niets anders voor hen is.
Tweede regel van 't gezood verstand
wanteer je met een wagen moet stilhouden
doe het dan zoo, dat er nog ruimte voor
aoderen overblyfs.
Derde regel van 't gezood verstand een
voetpad dient niet voor stilstaande wagens,
vooral niet op een hoek.
Nog eenige tafereeltjes worden beschre
ven, waarvan de moraal is: Reohts blyft
altijd de kant van ow rechterband, al
maakt de straat ook kronkeliDgelen a's een
krakeling; links blyft altijd de kant vao
uw linkerhand.
Als ge kinderen op straat of op een
weg laat spelen, bindt ze dan op bet bart,
niet over en weer te loepen en probeer
op het hart ligt zegt u uu ook, wal u er
van denkt.
Mevrouw Verstraaten nam het woord.
Ik heb u al gezegd, dat ik meneer
Van Buren zeer respecteer, maar zoo laDg
bij nog geen stappen gedaan beeft, viod ik
dat Verstraaten en ik ons daar moeilyk
over kunneo uitlaten.
Wat klinkt dat plechtstatig, zei me
vrouw Van Bom. Maar als VaD Buren
die stappan doet, mag by dan hopen, dat
u hem goed ontvangen zal
Dat zal natnurlyk aftangen van Clara
bernam mevrouw Verstraaten, die zich
hield, of zy haar stelling niet dan voet voor
voet wilde prijsgeven.
Van Clara alleen f vroeg mevrouw
Van Bom weer.
Ja, van Clara alleep, zei VerstraateD
thans op zyo beurt Ik heb er niets
tegen, den ingenieur als myo schoonzoon
te begroeten.
Ziezoo, dan is de zaak beslist, zei
mevrouw Van Bom met een tevreden lacbje
Nu moet ik naar bu:e. De jooge meis
jes tullen my wel weg willen brengen.
Kijk, daar komen ze jais aan Kinderen,
wil ja de oude vrouw een eindje verge
zellen
Heel graag, mevrouwtje, zeiden de
jonge meisjes, en Truus voegde er by
Maar u moet niet zeggen, dat u een
oude
ziet
Aan het voorloopig p.'an en rapport der
kanalisatie eo afwateriDg van de Peel
ontleenen wy het volgende
De kosten voor afwatering en locaal
verkeer worden op 1? miliioen en die voor
de voorbereiding van doorgaand verkeer op
6rji miliioen gulden begroot. Ontwerpers
stellen zich op bet standpunt, dat de uit
voering van alle werken voor ontginning
landbouw eo mijnbouw io 3 perioden moet
geschieden.
Io de lste periode zyn alle werken on
dergebracht, die noodig zijn ter voorziening
de afwatering van de Peelgrooden,
benevens die, welke voor de landbouwvaart
uoodig zijn.
Deze eerste periode strekt tot voorzie
ning in de werken voor ontgiDDing, land
en tuinbouw, landbouwindustrie en neder
zetting,
AHereerst dienen voorzieningen voor
verkeer en productie te worden getroffen,
alvorens zich een talrijke myowerkersbe-
volking zonder bezwaar iD de Peel kan
vestigen.
De mijnootginning moet worden vooraf
gegaan door de ontginning van de boven-
grondsche Peel en wel te beginnen liever
vandaag dan morgeD, zeggen terecht de
ontwerpers.
Ia de 2de periode worden de werkeD
uitgevoerd, om de daarvoor in aanmerking
komende afwateringskanalen te vergrooten
voor scheepvaart met 600800 tons
schepen.
Tevens geschiedt dan de aanleg van
breede verkeerswegen langs de kanalen,
worden dmkers io bruggen veranderd,
bruggen verhoogd eo beweegbaar gemaakt
z.
In 't eerste gedeelte der derde periode
wordt het kolenterrein vaD de Peel toe
gankelijk gemaakt voor 2000 tons schepen,
uitgaande van de gekanaliseerde Maas by
Kessel.
In het tweede gedeelte dier periode is
de kolenvaart bovendien doorgetrokken
gedacht via VeDray—Wanroy tot in de
Maas by Cuyk.
Hoe overwegend groot ook de belaögen
van een verzekerde kolenvoorzieniDg zyn,
begrypt ieder, dat de kolenmijnen io de
Peel, waarvan voor pl,m. 9 mynen de
aanlegkosteo wel niet minder dan 300
I miliioen zullen bedragen, slechts geleide-
iyk in exploitatie bunnen komen.
De geoeele Peel" zal niet ineens in
bouw en weiland worden herschepen.
Dat z&l minstens een 20tal jaren duren,
waarin tevens de boerderijen en dergeiyke
gebouwen zullen verrijzen en eeu bevol
king met diverse ambachten zich kan ves
tigen.
Naarmate de ontginning 7ordert, zal
meer eo SDeller water afstroomen en
steeds meer van de diensten der ontworpen
kanalen worden gevergd.
steenea heefi hy ook niets gezegd Eq als
by met Clara verloofd is zal by natnurlyk
geen aaomerkingeD durven maken En wat
geeft het feitelijk ook, of de materialen
van iets minder kwaliteit zyn De brug
zal het toch wel houden.
Met deze redeneering trachtte Ver
straaten wat hy nog aan geweten bezat
gerust te stellen, en ook mevrouw maakte
daar geen aanmerking op. Zy kende geeD
maatstaf mser van goed en kwaad als
het maar niet aan de groots klok werd
gehangen, zag zyn er geen bezwaar'io.
^Toen mevrouw Van Bom, aan baar huis
gbomen, van de jonge meisjes afscheid
nam. trok zy Clara even ter zy en fluis
terde haar iets in het oor, waarop het
j ng meisje geweldig kleurde, maar niets
in de uitdrukking vaD haar gelaat bewees,
dat bet een onaangename tijding geweest
was, die mevrouw Van Bom haar had
meegedeeld.
Eeo balf uu'- later schreef deze dame een
kort briefje, dat geadresseerd was aan den
WelEdelGebureo Heer Ednard van Baren
eo dat door de meid nog denzelfdeo avond
naar de post moest gebracht worden.
VII.
bem en in Cara. Ik zou beiden graag ge<
lukkig zien, en nu geloof ik. dat dit geluk
op de beste wyze te bewerken is, doorj
hen voor heel hun leven aan elkaar te
verbinden. Van Bu-en houdt van Clara en
Clara aoht hem boog om zyn karakter,
zyo kunde, kortom zy passen volkomen
by elkaar. Nu zal u misschien seggeö, dat
Clara meer vermogen heeft, maar daar
staat tegenover, dat voor deD iDgeniear
een mooie toekomst open ligt. U kan dus
zonder zorg uw doobter aan hem toever
trouwen. Ziezoo, besloot mevrouw Van
Bom, ik heb ronduit gezegd wat my
Zeg, Ciara, hoe sta je met de toebereid
selen f vroeg mevrouw Verstraaten, de
vrouw is. U is nog zoo vlug en ukamer van baar doohter binnentredend
nog zoo frisch uit ais iemand van I Best, mama, ik ben zoo als klaar
die zich met ingang van 1 Oct.
a. s. op PEEL EN MAAS abon-
neeren, ontvangen de nog voor
dien datum verschonende num
mers GRATIS.
Mooie manieren.
De landbouwer II, aan den Voorweg te
Zoetermeer ontving verleden week een
dreigbrief, waarin werd gtëisoht, dat op
een bepaalde plaats f 5000 zou worden ge
deponeerd werd hieraan niet voldaan,
dan zou zyo woning in brand worden ge
stoken.
De politie heeft de woning geregeld be
waakt doch in den naoht van Zondag is
er braud ontstaan by bedoeldeo landbouwer
waarbij een groote hooiberg en een par-
tyije erwten, booDen en rogge een prooi
van de vlammen is geworden.
Ook de winkelier van D. heeft eeo.
dreigbrief van gelyke Btrekking ontvangen.
Landbouwbelang.
Te Roermond werd eeo algemeene ver
gadering gehouden van de vereenigiug
Landbouwbelang.
De voorzitter wees in zyn openings
woord op de noodzakelijkheid om de ver-
eeoiging te steunen, tenemds o m een
concurrentie tegeuover den handel moge
lijk ts maken en dezen te dwingen met
een matige winst geDoegen te nemen.
dertig jaar. Dat zal een beeriyk fees'je zyn, vervolgde
Vleistertja I zei mevrouw Van Bom. s® vroolyk, en ik ben u en papa wel
Toen ze weg waren, keken mynheer en'dankbaar, dat u my zoo gelukkig maakt.
mevrouw Verstraaten elkaar een oogeb- j De warme, hartelijke toon, waarop d:t
blik zwygeDd aan. De laatste verbrak bet gezegd werd. bet stralende gesiebje van
eerst bet zwygeD. 'Ciara. in frisohbeid wedijverend met de
De kogel is nu door de kerk, want) rozen, die ze voor zien op tafel bad liggen,
meviouw Van Bom jzal bet wel spoedig troffen mevrouw, die anders niet aan te
aan Van Buren laten weten, en wy mogen groote gevoeligheid le6d.
dus verwachten, dat hy dezer dagen aan» Je bent altijd een goede, liefhebbende
zoek komt doen dochter voor ons geweest, en hoe noode
Dat denk ik ook. beaamde de aan- wy u ook missen, de zekerheid, dat
nemer. Ik geloof, dat ik met bem nogal Edcard je gelukkig tal maken, beeft ons
tal kunnen opsobieten, want van de over alle zelfzuchtige bedenkingen doen
beöDstappeu. Want we zullen je zeer missen
eo bet zal erg leeg worden in dit groote
buis, als jy het verlaten zult hebben.
Maar ik verlaat u immers nog zoo
gauw niet, mama, 'antwoordde C ara, op
wier gelaat de gedachte aan schelden een
treurig trekje toekende, en als ik weg
ben, zal ik u dikwyls komen opzoeken
en u ons, Cl sa! dan twee kiDderen heb
ben in plaats van een* want ook Eduard
heeft u lief en acht u boog.
Hoe laat zou Eduard morgen komen
vroeg mevrouw.
Ik denk niet.voor tegen bet diner,
antwoordde Clara, en in den toon van baar
stem was merkbaar, dat ze wel weosohte
dat by vroeger kwam.
Dat is te laat. eigenlijk te laat, ber
nam mevrouw.
Clara koikte, maar antwoordde niet.'
Had ik daar eerder aan gedacht,
dan zou ik verzoobt hebben, ons den
heelen dag te geven. Papa verjaart maar
eens in bet jaar en bovendien vieren wy
morgen uw verloviog.
Misschien zal Eduard slecht weg
kaoneD, meende Ciara.
Och, één dagje kan hy er toch
allicht uitbreken, zoo spant bet er niet.
Weet je wat, Clara, als je nn nog even
een paar regeltjes schreef, dat je erg
graag zou hebben, dat Eduard morgen
vroeg ai kwam en den heelen dag by ods
doorbracht, dan geloof ik niet, dat hy je
dat zou weigeren.
Het zou wel prettig zyn, zei Clara,
en voor papa ook een beele verrassing.
Maar je moet natuurlijk niet zeggen
dat graag zou zien Die blyft er buiten. Je
moet bet uit eigen naam sohryven.
Wordt vervolgd.