Tweede blad
Co™ 75 c Weekblad voor VJENRAY, HORST en Omstreken. van 1—6 regels 45 c
Bij en in de Peel.
Plicht boven alles.
Adverteert in dit blad
FEUILLETON.
Smokkelhandel.
Zaterdag 18 September 1920 41® Jaargang. No 88
PF.F.T. EN MAAS
PER KWARTAAL: m
ADVERTENTIEN
voor het buitenland
aLrdeï'nummlrs95 c.' Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51 6 e rcftd meer 71 c'
Waarschuwing
Aangifte voor het Bevolkingsregister.
(Knip deze1 waarschuwing uit en bewaar ze.)
Burgemeester en Wethouders
van Venray,
herinneren de ingezetenen aan hun verplichting
om steeds tijdig ter gemeentesecretarie aangifte te
doen voor het bevolkingsregister. Bedoelde aan»
gifte moet worden gedaan lo. wanneer men de
gemeente gaat verlatenalsdan moet een getuig»
schrift van woonplaatsverandaring (verhuisbiljet)
worden gevraagd ter secretarie der gemeente en
meegenomen naar de gemeente waar men zich
gaat vestigen, teneinde aldaar uiterlijk binnen één
maand te worden ingeleverd 2o. wanneer men
zich in de gemeente vestigtalsdan moet men
overleggen een getuigschrift van woonplaats»
verandering (verhuisbiljet), afgegeven in de vorige
woonplaats, en wel binnen eene maand na den
datum dier aangifte 3o wanneer men binnen de
gemeente van woning verandert. Het hoofd van
een huisgezin is verplicht terstond aangifte te
doen, wanneer in dat gezin eepige verandering
plaats grijpt, ook door het opnemen of het vertrek
van dienst» en werkboden. Verzuim in deze kan
worden gestraft met hechtenis of geldboete.
De Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
O. VAN DE LOG.
De Secretaris,
VAN HAAREN.
IX
Voor vandaag gaat ODze eerste reis
over den in goeden staat verkeeren
den Provincialen grindweg van
Gemeit naar Boxmeer.
Over dit eerstgenoemde dorp zou
heel wat uit het verleden zijn te
schrijven', maar dit ligt nu uiet op
mijn weg.
Terloops slechts een eokel woord
hierover. Dat Gemert ten allen tijde
een echt christelijk dorp is, is over
bekend. Die bewijzen worden ge
noegzaam geleverd door zijne oude
katholieke gebruiken, alsook door
zijne geestelijke gestichten en monu
menten, die vroeger straten en ge
huchten sierden en waarvan de
meeste (otschoon ze tijdens de refor
matie veel geleden hebber) nog be
staan.
En noem eens een stad of dorp,
waar zoo'n groot percent der bevol
king het Priesterschap of Klooster
leven omhelsd heeft als in Gemert
Van al de groots mannen die
8
De ingenieur keek nog eenigen tijd te>
rijtuig na, en toen dit by een kromming
van den weg uit zyn gezicht was verdwe*
neo, ging bij de loods weer binnen.
Mijnbeer, kunnen wij met de steenen
beginnen vroeg de ploegbases. We
■taan zonder werk.
De iugsnienr dacht een oogenblik na
Het moest, er moebt niet gedraald worden.
Goed, Jaoseo, begin er maar mee,
Ik kan het toch ook niet helpen, zei
Van Buren by zichzelf, toen bij alleen was
Voor zoo'n bagatel mag ik bet werk
tocb niet misschien een week leteo liggen.
Ik zal er Verstraaten attent op maken,
maar nu kon ik bet uiet doou.
Daarna dacht by weer aan het bezoek
en vroeg zioh af, wie toch voor de ver*
verscbiogen kon gezorgd hebben. Dit int-i-
geerde bem geweld g maar hst raadsel
werd uiet opgelost. Dat by daar niet eer*
der aao gedacht bad I Zeg eens zei hij,
de looda verlatend, tegen een werkman,
dit in de nabijheid aan den arbeid waa.
beb ja hier iemaod zien bionengaan,
terwfjl ik itrake die dames bjj me bad
Jawel, meneer, een meneer op zyo
fiets, die een mandje bij zich bad.
Een meneer op zyn fiate 1 Kende ja
hem 1
Neen, meneer, ik beb hem nooit gezien.
Is hjj laog binnen gewssst
-Ik deok. een minuut of tien. Toen
ie bij weer weggereden. Hij zei tegen me,
dat n er alles van wist.
De lngenltnr werd hier niet veel wyzer
Gomert tot eer verstrekken, noem ik
slechts Georgius van Lankveld. Hij
was geboren op het kasteel »Lsnk-
veld'\ 't welk thans in de wandeling
het Slotje wordt genoemd en in de
Dee! gelegen was.
Hij heeft de LstijDsche, Grieksche
Hubroeuwsche, Claleeuwsche falen,
■wiskunde en dichtkunst te 's Bosch,
Luik en Utrecht geleeraard en daar
over verscheidene boeken beeft ge
schreven onder zijn latijnschen naam
Macropedius.
Hij overleed in 1588 te's Bosch
en is aldaar in het Fratershuis be
graven.
Van de vele kapelletjes was het
zevende en oudste toegewijd aau den
H. Willi'orordus. Het is waarschijn
lijk opgeruimd toen in 1437 de
nieuwe parochiekerk gebouwd werd,
die den H. Johannes eerst in zijne
geboorte, later in zijne onthoofding
als patroon aannam.
De kerk van Bakel was de oor
spronkelijke of moederkerk van
Gemert. Paus Eugenius IV machtig
de in 1436 den officiaal van Luik de
kerk vau Gemert te scheiden van die
van Bakel en Deurne en tot een zelf
standige parochie te verheffen.
Gemert breidJe zich toen reeds
zoover uit, dat de dochter hare moe
der boven het hoofd groeide.
De tegenwoordige kerk werd in
1853 vergroot on de toren gebouwd,
oudtijds bevatte zij 8 altaren. De
oude prachtige koorbanken (waar
schijnlijk geplaatst in de 15e eeuw
door den Commaudeur Arnold van
der Dussen) zijn voor een vijftigtal
jaren verkocht en (zoo zegt men( naar
een Muaoum te Londen vervoerd.
Omtrent denzelfden tijd zijn ook
de altaren verwijderd, zoodat er nu
maar 3 meer over zijn.
Het aloude vermaarde kasteel was
na de kerk het schoonste sieraad van
het dorp en scheen in grootheid en
rijkdom met het godshuis te wed
ijveren. Hoe jammer dat dit prach
tige gebouw in 1883 bijna geheel
door brand vernield werd.
Wij volgen nu de volgebouwde
straat fotdat wij komen op deD bede-
vaartdijk waarlaDgs de Zeven Weeën
van Maria den eenzamen weg naar
Handel eenige afwisseling geven.
Duizenden kennen de bedevaartsu
door. Eeo m9Dcer op zyn fiets, die zei dat
bij er alles van wist. Wie kon dat toob
•yeweest zijn Hij kon er geen hoogte vso
krijgen, boe hij ook nidacht. Ik zat er
straks mijo hospita eens over spreken,
misscbieo dat die er van weet, besloot by
ten laatste, Lukt dat niet. dan moot ik
het opgeven, tenzij de gedienstige geest
z;ch zelf bij mij komt aandienen.
VI.
Meneer, daar ia die meneer met zyn
fiets weer.
De ingenieur, die aan een ploeg werkvolk
zyn bevelen aan 't geven was, keerde zioh
haastig om. Zoo 1 Waar t
In de loods, meneer
Goed, zeg dat ik aaostoods kom
Een paar oogenblikken later begaf Vao
Bnren zich met vinggen tred naar de loods,
zicb onderweg afvragend, wie die moneer
toch kon zyn, en in zijn scbik, dat het
raadsel, hetwelk bem reeds zooveel hoofd,
brekens bad bezorgd, tbans zon worden
opgeloat.
Toen bjj de deur had opengedaan, deed
bij een stap terug. Beo jij bet. Willem?
Na, dat doet me geooegeo, geen bezoek
kon mff aangenamer zijn
Na dat van van middag, wil je zeg*
gen, zei Willem Broekman met een on*
dengenden glimlach.
't Is inderdaad een dag van verras,
siugen voor me, hernam de ingsDienr
en ik moet je op do eerste plaats vrien
delijk bedankeo voor je goede diens en.
Willem zette een verwonderd geziebt
Kom. hou je nn maar niet oneoozel.
Maar vertel me en toeb eens, hoe je op dat
lumineus idee gekomen bent, om verver,
scbingen te laten aanrukken.
Nu dan, zei Willem, die er schik in
bad, dat is in eeo paar woorden te ver.
llen. Daar ik juist vandaag vrij bad en
plaats van O L. Vrouw van Handel.
Met een vriendelijken 'o'ik uit da
verte op Handel's Heiligdom en den
wensch geuit die een der eerebogen
sierde: -Geef ods Handels zoete
Vrouwe op het plechtvo! zevende
eeuwfeest Geluk, Vrede en Welvaart
gaan wij verder.
Aan -Pelgrimsrust» verlaten wij
den bedevaarldijk en staan al gauw
voor die onafzienbare, eenzame
vlakte, waarvan de tegenwoordige
bezitters zich wel geen denkbeeld
zouden kunnen vormen.
Evenmin zullen die arme eenvou
dige bewoners van voorheen ge
droomd hebben, dat het hier zoo
kort na hun heengaan worden zou,
zooals het nu geworden is.
Het eerste huije laDgs dezen een
zamen heirbaan weid bewoond door
Dorus Domp; verder gaande kwam
men aan het Barierke, doorgaans
-de Kwaoi Hui- genoemd.
Deae werd bewoond door Jan
Kalf met zijn Swaanfje, zijnde een
dochter van Frederik Stoter. Deze
laatste bewoonde met zijn Marijke
destijds Stotershut. Zij werden alge
meen bemind om huD gulle gastvrij
heid. De meeste menschen die hier
passeerden gingen de hut binnen om
er een drupke van 3 cent ofwel een
bakje koffie te nemen.
En hoevelen heeft de forsche sterke
Frederik op deze eenzame baan Diet
als leidsman de behulpzame hand
geboden, wel bewust dat men bij
avond en nacht onder zijne hoede
niets te vreezen had en veilig den
eenzamen weg overtrok.
Verder had men nog het Pannen-
huis, bewoond door van den Akker.
Na dit huis te zijn' gepasseerd, zag
men reikhalzend naar het eerste
grensdorp uit. Van jaar tot jaar
leefden de weinige bewoners hier
stil en rustig.
Alleen de pelgrims, die per rijtuig
kar of té voet, hetzij naar Handel,
Boxmeer en in vroegeren tijd de
groote processies, die met talrijke
scharen naar Kevelaar trokken,
verbraken nu en dan de stilte.
Verder zag men er niemand daD
den vroolijken herder, die het gansch
jaar op deze groote stille vlakte zijne
kudde weidde en vei der de bijen
houders, ais de bloeiende zoete heide
het zoo'n prachtig weer was, wilds ik je
eens boman verrasseo, natuurlijk zonder
te vermoeden, dat ditzellde pianne'je bij
eenige dames,wa3 opgekomen, die htyk
baar veel belang in uw werk stellen. Toen
ik op mijo fiets bier aaokwam, merkte ik,
dat je bezoek bad, eD een polderjongen,
dien ik in verboor nam, vertelde me. dat
de dames zooeven gekomen wareo. Ik be
greep dns, dat je ze voorloopig wel niet
zou kwfjt reken, en ook, dat je in deze
omstandigheden op myo gezelschap wel
niet zoo byzocder zon gesteld zyn....
Willem 1
In deze omstandigheden, zei ik im
mers. Welnu, toen ik zoo by my zelf
overlegde wat me te doen stond, viel me
een idee io. Ik inspecteerde deze loodsen
zag wel, dat voor den inwondigen menscb
althans voor dames, met veel voorbanden
was En tocb zon een kleine ree'adratie
misschien niet onwelkom z|jn Ik reed dns
naar bet dorp terug, ging naar je hospita
en commandeerde baar in vliegende baast
alles bycen te halen wat in bet dorp aan
gebak en broodjes te krygen was. Zy
leende me een mandje, ik zette het op
mijn fiets en kwtm bier aan, terwyl je
gezelschap nog io volle bewondering was
voor bet werk, dat we aanstonds ook
eens zullen opnemen. En mag ik nu vragen
of de dames...
Ze waren bytoDder ingenomen met
de attentie, viel de ingenieur zyo vriend
id de rede, waarvan zij my alle eer
toeschreven, terwyl ik natnurlyk io de
meaning was, dat zy zelf de ververscbin»
gen hadden meegebracht. Eerst tosD Clara
my in allen ernst zei, dat dit niet bet
geval was. jmoest ik baar natnurlyk ge-
lonven. Maar daarmee werd de zaak er
voor my niet duidelijker op. Nog eens,.
Willem, je bebt me wBarlyk een vrien
dendienst bewezen, want ik had er in bet
geheel niet aan gedacht.
tie honingzoekende bijen lokte, en
deze nijvere diertjes met duizenden
en tienduizenden zwaar beladen naar
hunne korven terugkeerdeo.
Zoo leefde men hier destijds een
gansch leven stil en tevreden in zijn
eenzaam hutje tot aan deD avond
des levens. Van wat er in de groote
wereld omging werd men hier niets
gewaar. Men keode niets dan de
heide door de blijde jubelende zomer
zon beschenen, bet bliokeDde kiezel
zand, den groven of lijnen groenen
den en witten berk met de geelge-
bloemde brem aaD zijne voeten.
Zoo was bet tot ook hier de onder
nemende mensch de hand aan den
ploeg sloeg, de gaosche streek uit
zijn eeuwenlaDgen slaap deed oDt»
waken en de groote onafzienbare
7lakten van weleer door groote
offers gepaard met zwaren arbeid
in prachtig houw en weiland her
schiep.
Het Cleefswit, eigendom van den
heer Lambrechts van Rithem, met
zijn mooie villa en prachtige tuinen
zijn .modelboerderij, woonhuis voor
den bedrijfleider en de noodige
arbeiderswoningen, met zijn boom
gaarden en uitgestrekte velden in
gebruik voor groententeelt, dit alles
is zeer bezienswaardig.
Verder maar waar zou ik
eindigen
De eene ootginning is al mooier
dan de aDdere. Alle schijnen te wed
ijveren om onder Gods zegen met
noesten arbeid de opbrengst van den
steeds vruchtbaarder wordenden
bodem te verhoogen.
Het is daar in weinige jareD een
lustoord geworden, waar vroeger het
oog niets dan woestenij aanschouw
de. Wordt vervolgd
W. S
Dq smokkelhandel aan de Duitsch
Nederlandsche grens neemt een om
vang aan, die elke beschrijving tart
ODiaDgs weigerden de smokkelaars
de douanebeambten den toegang tot
een dichtbezetten wagen 7an de elee
trische tram KleefCranenburg. Zij
bewerkten de ambtenaren met knup
pels, zweepen en messen zelfs, beten
Dat vermoedde ik wel, zei Willem
je had wel andere dingen aao het hoofd
dan znlke nietige prozaiicbe voorwerpen
ala gebakjes en broodj'S maar een
menscb, ook al is by nog zoo'd idealist,
kan bet op den daar by poëzie alleen niet
uithouden* En daarom, terwijl jij voor dit
artikel aorgde. dacht ik aan bet ander.
Maar ik zal het aan de dames be»
kecd maken, wie voor zoo'n gnl ontbaal
gezorgd heeft.
Wel zeker, ik zoo bet nog in de
krant laten zetten ook, zei Willem acberl»
send.
By deze woorden wareo zy opgestaan
en gingen naar bniten. Nauwelijks bad de
ingenieur de steenon weer in het oog
gekregen, of zyn biyde, opwerkte stem»
ming versomberde. Neen, by moet dat
tocb aan tyn vriend vertellen, misschien
kon d e bem raad geven, hem gerost stel»
len. Naar dit laatste vooral verlangde
Van Buren.
Wat ben je in eens itil geworden,
Ed. zei Willem, wien de plotselinge ver»
andering in zyn vriends bonding opviel.
Toen ik die steenen zag, dacht ik
weer aan een onaangenaam geval, dat my
vandaag overkomen ia.
Die steenen, zei Willem, die ze met
aandacht besohonwde, maar er niets onge»
woons aan kon waaroemeD.
Eom, laten wy dit paadje irslaan,
dan zyn wy zeker, dat niemand ons kan
booren.
Is het zoo'n geheim f vroeg Willem.
Het hindert me ten minste ver»
sshrikkelyk.
Vertel daD maar op, misschien kan
ik je wel helpen of teD minste een goeden
raad geveD.
Dat hoop ik, hernam de ingenieur
ernstig, en deelde daarna aan zyn vriend
mee, wat er met de steenen gebeurd was,
Willem taisterde aandachtig, en toen Van
sloegen en krabden. De douaniers
konden bun werk niet doen.
Op een anderen dag werden twee
ambtenaren eenvoudig van een met
volle snelheid rijdende tram gesme
ten. En nu is het zoover gekomeu,
dat een douanier, zich aan ernstig
gevaar blootstelt, alleen reeds wan
neer hij zich op straat vertoont.
De beambten besloten voortaan
alleen in gesloten colonnes van
eenige dozijnen op te treden.
J)och ook daarvoor zijn de smok»
keiaars niet bang. Hetgeen ze dezer
dagen bewezen door met stokken en
messen een aanval te doen op acht
en twintig beambten, die de passa
giers van de tram wilden onder»
zoeken.
Ingezonden Mededeelingen
Neem geen proeven.
Met een nierkwaal moogt gij niets wagen.
Als gy zenuwachtig, prikkelbaar, bleek,
loom en blosdarm zy» gij onderhevig
zyt aaD duizeligheid en hartkloppingen
gy van uw slaap beroofd wordt door
urinestoornisaen, zenuwpyoen en rugpyo,
neem dan geen proereD, Er bestaat m?.ar
al te zaer reden om verstandig en onmidde»
lijk te bandelen.
Bovenstaande reeks verschynselen toont
oieraandoenicg aan die als zy verkeerd be»
hacdeld wordt of verergert door verwaar-
loozen of verkeerde gewoonten, mettertijd
tot niergrnis, blaasontsteking, rheumatiek.
ischias, niersteen, nier» waterzucht en
nrinezuurvergifiiging leidt.
Laat deze ernstige verschynselen niet de
bovenhand krygen wydt spoedig aan
dacht aan de nieren Laat over werking,
te laat naar bed gaan. een verkeerd dieet
ol onnoodige prikkels na en neem in»
tegendeel een eenvoudige, goed verzorgde
leefwijze aan. Dit zal de in bet lichaam
gevormde vergiften verminderen, die de
teere nier filters overspanoen hebben.
Neem om de verzwakte nieren te her»
stellen een speoiaal Diergeneesmiddel. Fos
ter's Rugpijn NiereD Pillen zyn a!s zoo»
dadg erkend. Zy genezen niet alles, maar
wordeD aanbevolen als succesvol genees»
middel voor nier en blaaskwalen. Foster's
Pillen zyn uitsluitend voor dit soort ziek»
ten zy werken niet op de maag, lever
of ingewanden.
Het gedeponeerde handelsmerk de
man met zyn banden in de leDdenen
komt voor op elke eohte doos. Foster's
Rugpijn Nieren Pillen zyn te Venray ver
krijgbaar by H. J. Heling f 1.75 p.
doos of f 10 p. zes doozen. 41
Buren ophield, zei hy Maar, Ed, Ed,
vat ben je ergdenkeDd geworden. Die steen
is do niet pront dezelfde als het model,
en nu spookt in je brein aanstonds een
heele historie van bedrog en oplichteiy.
Je ziet, geloof ik, Verstraaten voor een
volleerden schelm aan.
De Hemel beware my daarvoor,
Willem, bet is eDkel een vaag vermoeden
vrees....
Maar daar heb je niet de minste
reden toe, Ed. Hoor eeDs. dat je op je
stak staak en je plicht stipt nakomt, ;s
goed. maar je moet redelyk zyn. Wat aan
een bloot toeval, desnoods aan schuld van
derden kan te wyten zyo, moetje maar
niet aanstonds zonder meer op rekening vaD
je aaostaandeD schoonpapa schryven. Zoo»
doende wordt je onbillyk.
Dns je deDkt. Willem, dat myn
vrees totaal ongegrond is vroeg de inge
nieur, inwendig blij.
Natuurlijk dank ik dat. Wat maakt
een man als Verstraaten die bagatel
Ik sou er misschien niet zooveel ge»
wicht aan gehecht hebbeD, als Van Dieren
niet by dat partytje zoo'n hatelijke toe»
speliDg bad gemaakt.
Na begrijp ik al, uit welken hoek de
wind waait, zei Willem.
Heb jy er dao ook van geboord f
vroeg de ingenieur verwonderd,
Ja by de Wichers Trnus vertelde
die scene. Geloof me, 'twas enkel jaloezie
by Van Dieren. Maar wees toch niet zoo
mal, daar gewicht aan te hechteD. Die
Van Dieren zon natnurlyk niets liever zien
dan dat je met Verstraaten gebrouilleerd
raakte. Pas op. Ed, dat je niet in die
fnik loopt.
Maar zou ik er toch Verstraaten
niet eens over spreken Je begrypt, dat ik
daar van middag geen kans toe bad.
Vervolg zie eerste blad