Bij en in de Peel.
Plicht boven alles.
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
FEUILLETON
Wat grootvader vertelde
van de veepest.
Zaterdag 28'Augustus 1920
41e Jaargang.
No 88
PEEL EN MAAS
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 95 c.
afzonder), nummers 5 c.
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DRK
ADVERTENTIEN
van 1 6 regels 45 e
elke regel meer c.
LOTING VOOR MILITIE.
De Burgemeester van Venray
brengt ter kennis vsd de ingeschrevenen
der MilitieL:ohting 1921. dat de Lotirg
voor genoemde L'chting zal gehouden wor
den te Venray m het Patronaatsgebonw
Patersstraat en wel
1. Voor beo. wier namen beginnen met
arme Frankrijk, te redden. Het ziet
er te Parijs zoo treurig uit nu de
Pruisaen de stad belegeren, de hon
gersnood is nabij misschien nu reeds
daar.
Den volgende dag zou men weer
een nieuwen aanval op den vijand
wagen men verwachtte nog veel
aoo dar letters A tot en met K °pVrydeg!tan Generaal ChaDzy. En Cléray
3 September 1920 de« namiddags 3 uur. vertelde dat hij gewichtige dépêches
O TTmiur namon hitffinttfin met d v-. t
gemeeDte was, kwamen zij dadelijk
tot hem en drukten hem de hand. Ze j
vertelden ook tegon hem, hetgeen ze
aan den Rector gezegd hadden. I
Inmiddels was de ballon oggerold
mak. Spoedig werd een goed stuk
vleesch ter tafel gebracht, dat de
reizigers zich goed lieten smaken,
aangezien het reeds half twee in de
namiddag was en zij van 's morgens
en iDgepakt om opgeladen te worden, (drie uur af niets meer gehad hadden.
M. Micheis kwam reeds met zijn:Na het eten en onder het ledigen van
voertuig aangereden om den ballon J een glas wijn, zeide de heer E. Clè»
te vervoeren. ray: Het is voor ons eene gewoonte,
Daar deze nog zeer nat was en dus dat wij waar we in een ballon dalen
2 Voor hen wier namen beginnen met vm lc""üiuni1 "vr-
•en der letten L. tot en met Z op Zaterdag v»n Ju'es Favre voor Gambetta, tamelijk zwaar, moesten alle aan» op die plaats altijd iets aan den armen
4 September 1920, des namiddags 1 uar minister van oorlog bij zich had, E. wezigen helpen om hem op te laden geven. Hierbij brak hij een gouden
r* ;ii L-j i.ir. waarna de reis naar Merselo aan» bordereaux los en vroeg den Rector
ben, die ongeschikt zijn bevonden en voor
1 September bg on herroep'lijk geworden
nitapraak, voorgoed of tijdelijk zijn vrij
gesteld.
Voor verdere inlichtingen zie men de
publicatie ten Raadbuize of wende aen
zich ter Secretarie.
Venray 18 Augus'us 1920,
De Burgemeester van Venray,
o. van de loo.
of hij dit geld aan wilde nemen.
De luchtreizigers met den Burge. |Deze wees den Burgemeester aan, die
Aan de Lotiog moet deelgenomen door Cavailhon had de krijgskos van waarna
alle iogerchreveoeo met nitionderlng ven parjJg bij zich, een valies zoo zwaar ving.
dat oen man hei nauwelijks kon j De
dragen. Zoo men verleide bevatte'meester volgden te voet achter dendit wel aan het armbestuur van
dit een waarde van zeven millioen j ballon, daarna de honderden toe. i—j
francs. schouwers die nog steeds toesnelden.
Voor dit geld waarmede zij tevens Het voertuig nam den kortsten weg
Parijs moesten vluchten; om'naar de Kerk en Rectoraat doch de
jheeren gingen mee langs den molen
VI
Inmiddels was ook de Rector van
Merselo de WelEerw. Heer Peter
Schaiks op het terrein aanwezig
De ingenieur.mecanicien kwam aan
stonds naar hem toe, drukte hem
vriendelijk de hand en stelde daarna
zyne andere reisgezellen voor, die
steeds met hun beiden over de heide
wandelden.
De mecanicien ging weer met zijn
werk voort dI. den balloc zacht iu
eikaar te rollen en de menschen aan»
wijlingen geven om alles voorzichtig
in te pakken. De rector die vloeiend
Fransch sprak, was dadelijk in druk
gesprek met de Heer Cléray en
Cavailhon. Het weer was mooi zei.
den ze bij het opstijgen van deD
ballon te Parijs 's morgens om drie
uur, maar nog mooier was de hemel
toen zij omstreeks 8 uur 2800 a
3000 meter boven de aarde in de
wolken dreven.
De Rector vroeg Hoe zij he t
durfden in zoo'n ballon te gaan en
soo'n stoutmoedige reis te onder»
nemen, niet wetende waar men
terecht komt Hierop antwoordden
- ty Men moet geen gevaren schrik
ken om het Vaderland, net nu zoo
uit
reden het anders wellicht in haoden
van den vijand viel moest genoemde
Heer die Commissionair ,0°r den
veehandel was, voor het Fransche
eger, alsmede voor de stad Parijs
Dkoopen doen.
De hongersnood was wel te Parijs
want zooals ze vertelden werden er
reeds ratten en muizen gegeten bij
gebrek aan vleesch. In dien tusschen»
tijd dat de heeren dit alles vertelden
werden ae postduiven losgelaten,
nadat onder hun vleugels een briefje
was vastgemaakt waarop vermeld
stond, waar de ballon geland was.
De Rector, die volgaarne de
luchtreizigers een ontbijt had willen
aanbieden, vernam dat Simon van
den Brekel, molenaar te Merselo, ze
reeds barl uitgeooodigd.
Nadat de Rector alles van den
ballon in oogenschouw had genomen
nam hij afscheid met een vriende»
lijken handdiuk en wenschte bun
een voorspoedige en gelukkige terug
reis naar hun vaderland, waarvoor
ij zeer gevoelig schenen te wezen
Eenlge oogenblikken later kwam
ook de burgemeester van Venray in
vollen galop met zijn rijtuig aange»
reden, die het nederdalen van den
ballon was te weten gekomen door
een spoedige berichtgeving van zijn
waskzamen veldwachter Th Sanders
die juist te Merselo was. Ter plaat»
se gekomen nam bij onmiddellijk
alles iu oogenschouw.
Toen de luchtreizigers vernamen
dat dit het Edelachtbare hoofd der
Terwijl ze dit zei, wei bet atll geworden
om baar heeo. Allen luisterden naar dis
klankrijke ilem. Toen zij ophield, klemde
oen levendig rood baar waogen, dear ze
zicb het voorwerp seg van aller opmerk
saamhetd.
Een aardige pleitbezorgster voor de
leboooheden der Datuar," merkte mevroaw
Van Bom lacband op.
Die hebben waarlijk geeo pleiibe-
aorgater noodig. mevronwtja,zei Clara
- Toeh doet bet weldadig aan, er o
met loovéel geeatdriit orer te hoorea
•preken," meende de Ingenieur. Wij.
mannen, bobben er maar te vaak te weinig
oog voor, afgeleid als wij worden door
allerlei praotiscbe belangen.
Mijnbeer Van Buren beeft gelijk,
meende mijnheer Vao Bom, de vronw
trekt bet meeat bet ideale In en om ons
aan, en aoo aorgt zij er voor, dat bet
evenwicht raiaohen veratand en gevoel,
tueaoben hoofd en hart niet veratoord wordt.
Uag ik daarom onto waarde gasten voor»
atollen, op de gezondheid te drinken van de
damei, die in bet een zoo goede, zoo not»
tige en mooie rol spelen.
Liide toejuichingen begroetten den heil
dronk
met Simon van den Brekel om aan
zijn uitDoodigiog te voldoen. Daar ge
noemde molenaar in zijne jeugd ook
een beetje Fransch geleerd had, kon
deze ook met de heeren spreken.
Hij vertelde hun, dat toen hij den
ballon zag komen deze zoo laag hij
den grond was en precies'de rich»
tiDg van den molen had, dat bij
meende dat het anker aan de wieken
zou blijven hangen. Zooals de Fran»
schen vertelden hadden ook zij dit ge
zien maar gooiden juist voor dat zij
bij den molen kwamen wat hallast
uit, waarna de ballon weer wat om
hoog ging. Ongeveer 5 minuten
achtei den molen voelden zij een
kleine schok en toen bemerkten zij
dat het anker in den top van een
boom vast raakte, doch dat deze
niet stevig genoeg wss. Ze gooiden
hun laatste zakje zand uit en
kwamen op een meer geschikter»
rein nabij het Rozendaal. Toen de
luchtreizigers wat uitgerust waren
en den molen bezichtigd hadden
zou men verder gaan, daar zij hij
den molenaar niets wilden gebruiken
omreden zij het tot hun plicht
rekenden bij den Rector iets te
zullen eten.
De Rector zich hoog vereerd
ziende met de onverwachte gasten
deed dan ook zijn best en liet alles
bijbrengen wat hij in huis had.
De gasten ziende, hoe welkom zij
door hem ontvangen werden, waren
dan ook oogenblikkelijk op hun ge
Venray zou weten ter hand te stellen
Het waren vijf gouden Napoleons
ieder van 20 francs te zamen dus
100 francs. Na zich ruim twee uren
op 't Rectoraat te hebben opgehou»
den begaven zij zich in een paar
wagens naar Venrsy.
Toen de stoet zich in beweging
stelde riepen de Franschen uit volle
borst »Vive Merselo,waarop het
volk antwoordde »L3ve Frankrijk*
Na zich te VeDray slechts korten
tijd te hebben opgehouden begaven
zich nog dien zelfden dag naar
het station HorstSevenum. daar
daar de lijn VenloNijmegen nog
niet bestond. Ze wilden zoo spoedig
ogelijk het doel hunner reis be»
reiken, vooral daar de Adjunct
Maire zulke gewichtige depeches
van Jules Favre van Gambetta bij
zich had.
Na in Venray een landauer ge
huurd te hebben, giDg het in vollen
draf naar het station, wijl het tijd
werd voor den trein.
Het afscheid hier moest kort'
wezen, daar zij moeite hadden om
den ballon op tijd geladen te hebben.
Mathijs Micheis onlviDg 20 francs
voor zijne moeite alsmede 2 francs
voor M. Fransen, die door zijn
hard loopen en laden zijn klompen
verongelukt bad.
Na nogmaals een vriendelijken
handdruk gewisseld te hebben en een
driewerf »Vive Merselo" zette de
trein zich in beweging om de lucht»
reizigers weer naar hun dierbaar
Frankrijk te breDgen.
W. S. Wordt vervolgd.
Mij duckt, dat bij ook wel aan
gedacht zal hebben, meende de icgeDieur
Mijnbeer Van Ba-en.. zei Clara
blozend.
Het was iij-i geworden om te gaan. De
gasten gingen afscheid nemen van de gast
vrouw en den gastheer. Toen mevrouw
Verstraateo dit gedaan bad, trad ze op
den ingenieur toe eo zei Meneer Van
Buren, ik beb gemerkt, dat u eeo groot
bewonderaar is van de natuur. Da volgende
week Donderdag geven wij een buiteDpar
tgtje. en indien u bet met uw becigbeden
overeen kan brengen, zou bet ons teer aan-
genaam ego, als u ons de eer wilde be
wgzeD. daaraan deel te nemen.
Uw vriendelgke uitnoodiging vereert
mij ten zeerste, antwoordde de ingenieur,
die gezien bad, dat Clara scbucbter tot
bem opkeek, als om bet verzoek barer
moeder te ondersteunen. en ik beschouw
het als een voorrecht, die dankbaar aan te
nemen.
Het ia maar een beel familiair partijtje
hernam mevrouw, eDkele goede kennis
sen van Verstraateo en mij en e< n paar
vriendinnetjes van Clara.
Zooveel te vereerender is mg uw
uitooodigiog, mevrouw, zei de ingenieur
met een hoffelijke buiging, baar en haar
dochter naar haar rijtuig geleidend.
Toen bet wegreed, knikte mevrouw nog
oogenblikken daarca zaten de beide vrien
dinnen op de lustieke bank onder de
scbadnw van eeu breedgetakten lindeboom,
Het was een heerlijke dag g-steren
hernam Truus, en wg hebben ons allen
kostelijk geamuseerd, waartoe de tegeD»
woordigbeid van meneer Vao Baren veel
beeft bijgedragen. Het is bepaald een
goede gedachte van nw mama geweest
bem ook te iovlteeren.
Dat kwam tooh beel toevallig, anti
woordde Clara zoo onverschillig mogelijk
Wij ontmoetten hem de vorige week bij
Van Bom bg gelegenheid van mevrouws
verjaardag....
Ja, daar beb ik bet eeo en ander van
geboord, viel Trans baar met een schalk
laobje in de rede.
C:ara kleurde.
Je bofrft niet te kleuren, iedereeD
weet immers, dat bg een oogje op je heeft,
en iedereeD zegt ook, dat je samen een
mooi paartje zon zijn.
Clara zag wel in dat ontkennen en pro
testeeren niets zou batsn. Ze zou boven
dien in strijd komen met baar eigen bart.
Daarom vergenoegde tij er zicb mee, tc
zeggen ''Och de mecsohen praten zoo gauw,
Trous.
Daar heb je gelijk in Clara, maar
ditmaal gelrof ik tocb wel, dat ze bet bg
het rechte eind hebben. Ik voor mij moet
even heel vriendelijk en wuifde Clara met j reohtuit Bcggou, u»" -
baar kleine blanke band- jBaren mg veel is meegevallen. Toto ik
IV. I boorde, dat hg ingenieur was, daobt ik.
Twee jonge dames wandelen gearmd dat hg een beele droge, geleerde meneer
door een mooie, reebte laan vso linden, j zon zijn, en van al de joDgelui beeft
Dat zal ik je eens vertellen, zei
Clara. Van Dieren was gep queerd, dat
Van Baren ongemerkt de leiding van ons
gezelschap op zich hnd genomen. Daar ws
volstrek geeo opzet bg in het spel. maar
terwgl Van Dieren niets dan flauwe praatjes
si te verkoopeo, bedacht Van Baren
telkers iets aardigs om ons bezig te
bonden.
Ja. die Van Dieren is een taai beer,
beaamde Truus, die over niets anders
weet te praten dan over zeilen en roeien en
visscben, net alsof de beele wereld daar
alleen liefhebberij in heeft.
Op een gegeven oogenblik, vervolg
de Clsra, vroeg Van Diereo aan Van
Buren, of de ingenieurs behalve han vast
iokomeD ook niet nog een mooie bijver
dienste maakten. Niemand van ons
begreep in bet eerst wat bg daarmee be
vloeide, en Van Baren, aan wien de vraag
geriobt was. vroeg nadere opbelderiog
Wel, zei Van Dieren, ik bedoel, of
den ingenieurs niet af eo toen wat in de
band gestopt wordt, om een oogje dicht te
knijpen bg leveranties en aaDbestedmgeD,
Ik beb daar sterke staaltje? van geboord,
voegde hg er bg. den kring rondziende,
blijkbaar in de verwaebtiog. dat zijn
woorden wel instemming «ouden vinden.
Hoe brutaal I riep Trous uit. En
hebben de andere heeren niet geprotesteerdf
Allemaal, antwoordde Ciara, en
dat deed mg zooveel genoegen. De inge»
nienr was kwaad eo wie zou dat niet
bg zoo'n belecdigiog I maar bg bleef
kalm en sei Als a daar zulke sterke
»Ed toen kwam de veepest.''
Zoo vertelde mijn grootvader en
wij jongens zaten met gretige ooren
de woorden uit zyn mond te kijken
als hij ons de verschrikkelijke ver»
halen deed, van koeien, die zoo
springlevend in het land liepen en
eenige uren later morsdood lagen en
dan gingen «stinken als de pest".
We hoorden verhalen van boeren,
e van schatrijk in enkele weken
straatarm werden, van wei'.anden,
waaruit bet vee in enkele dagen
verdween als SDeeuw voor de zou,
van kapitale hofsteden, die publiek
zouden verkocht worden zonder dat
er één enkele kooper kwam opdagen,
ja, dat men zelfs voor tien stuivers
de bezitter van een landgoed kon
worden.
Later, toen mijn goede grootvader
al jarenlang dood was, heb ik nog
vaak over zijn verhalen nagedacht
en dikwijls rees bij mij twijfel, of al
hetgeen ik in myn kinderjaren hoor»
de wel waarheid was geweest.
De veepest en monden klauwzeer
werden langzamerhand één in mijn
gedachten en tenslotte vestigde zich
bij mij de overtuiging, dat de vee»
pest, zooals mijn grootvader die
schilderde, niet zoo heel erg geweest
kon zijn.
Tot voor enkele weken de kranten
eerste berichten brachten van het
uitbreken der veepest In België.
Toen werd 't na eenige dagen dui»
delijk, dat dit een ziekte is, die
hemelsbieed van het mond en klauw
zeer verschilt. Bij een goede ver»
pleging valt bijna alle 7an het door
mond en klauwzeer aangetaste vee
te redden,
Als een dier echter het slachtotfer
wordt van da veepest, is 't gewoon»
lijk reddeloos verloren. Totnogtoe
de gevreesde ziekte buiten de
grenzen gebleven.
In België is ze reeds helaas over
vele provinciën verbreid. Met een
buitenlandsch runderras, de zebu, is
ze binnengebracht. Wanneer zullen
ze kunnen zeggen, dat deze ziekte
uit onze omgeving voor goed ver»
dwenenis? Dat zal afbangen van de
maatregelen die men neemt.
Er is één geluk bij dit ongeluk.
De smetstot schynt niet zoo gemak»
maar eeo duimbreed van zijn plicht te
doen afwgken.
Dat was flink gesprokeo, zei Truus.
Eo Van Dieren keek zeker wel zuinig 9
Hg brabbelde eeo verontscbnldigir g
bij bad in de verste verte geen toespeling
bedoeld, bü bad alleen willen zeggen, dat
er wel eens ingenieurs waren, die bet zoo
heel nauw Diet namen, en dergelijke praat»
jes meer- Naar ik boor, beeft meneer Bos
hem later nog eens geducht onder Landen
genomen.
Hoor eens, Clara, zei Tinna. Ale
je beite vriendin moet ik je toob eens wat
vragen, en daar moet je me even opreoht
op antwoorden. Kan de oorzaak van Van
Dieren'e hatelijkheid niet hierin zitten, dat
bij oog op je bad en na wel begrijpt, dat
zijn kans voorgoed verkeken ie 9
Maar ik beb Van Dieren tooh nooit
ook maar in het minat laten blijken, dat ik
iets om bem gaf.
Dat «al wel tjjo, hernam Tioua
lscheod. Maar toch geloof ik, dat bij
hem jaloezie in het spel is.
Maar ik heb Van Baren behandeld
zooala ieder ander, antwoordde Clara.
ik ben me niet bewast ondersobeid te
hebben gemaakt, en ik zon dat ook niet
hebben willen doen.
Dcoh dat neemt niet weg, Clara, dat
iedereen begreep, datjg en Van Buren bg
elkaar boordet, en dat dit ook Van Dieren
niet ontgaan kan igo. Maar laten wg over
nk mdsn gMtbeeTe^et^me? Cl m xwggeod luisterend naar het verrukkelijk niemand ons zoo aangenaam beziggehoudenstaaltjes van gehoord hebt. meneer, hoeft dl6D ongelikten beer niet meer spreken, die
U komt de eer van dien toostconcert, dat de vogelen in Gods vrije als bg. Ik geloof, dat die meneer Van u mgo met naar den bekenden weg te Uan tfgnpgt tal bersten, ale bg verneemt,
u tornt ue M u - t\:h.aal hot land nvnr had. Maar vragen. Maar aai mil n zppcran. dat een'^o»
I DiereD daar braaf het land over bad. Maar vragen Maar laat mg li zeggen, dat eeD jy me; deD jogeoieur verloofd zgt.
i_._ -I-»' wat bad die aerlgk ingenieur en n zal mij wel toe»! L 1J
aan. -
toe, zei hg. j natuur gratis geven.
Ik geloof, dat mijnbeer Van Bom' Clara, verbrak Truus Wichers einde- van Van Dieren gesproken,
wel een beetje overdreven heeft, antwoord- lijk de stilte, zouden we op gindsche met Van BnreD Ik was net even weg ge-1 geven.
de Clara, tenzij hg mevronw als model bank niet wat uitrusteD f Ik ben nog moe weest, en toen ik weer bij het geeelsobap blijkbaar vermoedt niets hoogers kent IT~~'
beeft genomen, die inderdaad onder alle van gisteren. kwam. dacht me zoo. dat ze samen een dao zgo plicht, en dat al het geld van de warayn we oogOoietD*#n>i0M hlli# Z°°
beo je voortvarend, Trnna, zei
dat er die ook zijn, meer dan u Clara lachend, voor wie evenwel dit voor»
Ofiiobten een uitmuntende vronw is
Clara stemde daarin toe en eenige woordenwisseliog gehad hadden.
wereld niet in staat sou sgo, hem ook
Wordt vervolgd.