Bij en in de Peel,
Plicht boven alles.
«r»™. 75 c. Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
"FEUILLETON".
Onze gezondheid.
Schouw der Waterlossingen.
Zaterdag 7 Augustus 1920
41- Jaargang. No 32
PEEL EN MAAS
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor het buitenland 7
by vooruitbetaling 95 c.
afzonderl. nummers 5 c.
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DER
ADVERTENT1EN
van 1—6 regel» 45 c
elke regel meer c.
in.
Nog een paar andere bezigheden
brachten drukte en bedrijvigheid op
de meestal doodsche peelvlakte.
Heel in de vroegte klonk het ge»
schal van den hoorn des herders, die
het vee van verschillende uithoeaen Bauw gedreven werden.
dar welig tierde deze handel door de
Peel op Deurne en Helmond. Als
er een van de oude bewoners der
Hszenhut hier zijn herinneringen eens
kon opschrijven, wat zou hij een
boekje ervan kunnen opendoen.
De echte smokkelaars waren bij
nacht en ontij niet bang voor de
gloeiende manoen en zelfs niet voor
de manDen der wet als ze in het
Het was
uitdreef soms meer dan anderhalf uur voor de commiezsn zaak zich steeds
da vlakte op om io het zoogenaamde goed gewapend en voorzien van de;
lijp beestenveld of «rips'' het schrale noodige waakzaamheid op 'dit ge» j
voedsel te zoeken. i vaarlijk terrein te begeven. Het ver»
Ook den schaapherder, vergezeld voer van de foezel geschiedJe in 't
van zijn trouwen schaapshond zag groot per kar of wel in't klein en j
men met z\jo talrijke, blatende scba» werd dan gedragen in groote
pen onder het ziDgen van een morgen- varkensblazen onder de kleeran.
deuntje denzelfde weg heentrekken, j Deze laatste methode-was voor de
de vlakte in. Om de lange uren van smokkelaars wel de minst gevaarlijke
den dag te korten bracht hij veel lijd Kwam er onraad, dan was bet een
door met breien. De fraai besneden klein kunstje ongemerkt de blaas te
breischede, door de bandigsten on» openen en het «kostbare nat" over
der ben met groot vernuft vervaar»[de heide te laten wegstroomen. Dat
digd, was zijn trouwe gezellin en spionnen hier aan beide zijde goede
zijn trots. Hier en daar heeft men erdiensten bewezen laat zich verstaan,
nog wel zoo een voor de aardigheid Als de helft van de sterke toeren die
bewaard. jouden van dagen mij vertelden, zijn
De schaapherder of scheper stond I waar geweest, heeft het er in de
meestal, doch dikwijls ten onrechte,
als lui of dom te boek. Hij was op
jaar trokken er ook heel wat
eierzoekers de Peel in. De eieren
van kievit, kuiert en wilde eend
wareD de meest gezochte.
Dat gebruik is nog heden genoeg
zaam bekend.
Nog heel wat zou er te vertellen
zijn van de processies die op gezette
tijden door de Peel trokken naar de j
respectieve bedevaartplaatsen, maar
mogelijk hebben we later biertoe
betere gelegenheid als we eens een en
ander zullen verhalen over het ont»
waken van de Peel, toen het winst»
speurend menscbenoog de schatten
ontdekte, die daar verborgen liggen.
W.S. Wordt vervolgd, j
de boerderij gemeenlijk niet erg in
tel en stond meest waar den bezem
stond.
Het houden van schapen leverde in
die dagen bij goede verzorging een
goed bestaan op. Er was dan ook
bijna geen enkele boer in de omlig»
gende dorpen van de Peel of bij bad
bij zjjn bedrijf een kudde schaptn.
Zy die don groothandel vooral op
Engeland aanduifden, verdiende
een mooien duit en kregen gauw hun
schaapjes op het droge.
O—
Nog een ander bedrijf werd hier
dikwijls geoefend gewoonlijk in de
nachtelijke uren
Er ging bijna geen nacht voorbij
of door de liefhebbers van dat vak
werd de Peel in alle richtingen door»
kruist. We bedoelen het smokkelen
of lorren van Duitsche Jenever.
Er wordt wel beweerd, dat die
sluikhandel meestal laDgs Oploo en
ioo door de bosschen naar de verder
gelegen dorpen ging, maar niet min-
Peel nog al eens gespannen
O—
Behalve den smokkelaar zwierf er
I's nachts nog vaak een ander rond,
namelijk den strooper. Om een baas
konijn of gevogelte machtig te wor»
den was geen off r te zwaar. Geen
moeite of arbeid werd geschroomd
om aan die liefhebberij, die vaak een
soort hartstocht werd te voldoen. Het
meeste wild werd niet gevangen door
de echte jagers, de pachters van de
jacht, maar door de wildstroopers,
die met geweer, strik of smoorkuil
menigen langoor voor de neus van
de jagers wisten weg te kapen.
Geen grooter genoegen kende de
echte strooper dan in zijn hinderlaag
beter bekend als ioerkuil, de komst
van laügoor af te wachten. Io de
hoop er een te kunnen neerblazen lag
bij uren en uren in de koude nach»
ten op den vocbtigen grond. Hij had
er zijn nachtrust en een bekeuring
voor over; maar menigeen heeft die
liefhebberij met zijn gezondheid en
zijn leven zelfs moeten betalen.
In de eerste dagen van betvoor»
D» ingenieur van Buren bad tyo lamp
aangestoken en was jaiat beiig de gordyn
oaar ta laUn, toen er op da daar geklopt
werd.
Binnen I
Hiar ia de poat meneer.
Goed, Antje, zei de ingenieur, zicb
•ven omkeerend. terwijl by middelerwijl
het koord liet schieter; wil je ze maar op
tafel leggen f
Ai ja blieft meneer. Nog iets noodig!
Dank je wel, Antje,
't Is een vriendelijke meneer, altijd goed
gehumeurd, zei Antje bij zich zelf, terwyl
se de deur uit en de trap af ging Vreemd
maar. dat by niet aau trouwen schijnt te
denken, en by moet tocb veel geld ver»
dienen.
Antje dacht wel aan trouwen: tegen
Augustas soa ze in bet buweiyksbootje
steppen met een bebangerskneobt. wiens
loon meer heel beiobeiden was in verge*
lyking met bet inkomen dat de ingenieur
had. Daarom rood Antje bet zoo vreemd,
dat deze op kamers bleef wonen, in plaats
van naar aan vrouw om te zien en een
eigen huiehonden op te zetten,
Terwyi Antje zoo philosopheerde. was
de ingenieur op zyu gemak in een breeden
etoel voor zyn sobrijftafel gaan zitten en
wierp een blik om zich been door zyn
kamer, die er by het heldere lamplicht j
heel vrieodeiyk uitzag. Nadat by een pyp
aangestoken en xyn beenen gemakkelijk
uitgestrekt had. nam hy de post ter band
•n keek die door.
Kyk. een brief van Waterstaat,
mompelde de ingenieur. Wat zouden die
heeren voor nieuws weten
Nu keode van Buren niet wat men
zeDuweD noemt, maar toch wss bij eeD
beetje geagiteerd, toen hy de groote en
veloppe, waarop In den linkerbovenhoek
met vette letters -Dienst" stond, opensneed
Onder collega's bad men iD den laatsten
tyd druk de vraag besproken, wie by den
bouw der brug te A. een reuzenwerk
door den minister met bet toezicht zou
worden belast. Allerlei namen waren ge
noemd voor dezen post van vertrouwen,
door velen begeerd, maar om zyn jeugd
bad niemand aan van Buren gedacht.
Aan de onzekerheid, die de ingenieur
opzettelijk eenige oogenblikken liet voort
duren, maakte by ten laatste eeD einde,
door doD brief open te vouwen en met éeo
oogopslag den inhoud over te vliegen
Met den brief geopend in de b&Dd.
lenode van BnreD achterover in zyn stoel.
Het was zoo de minister van Waterstaat
bad bem onder zooveel bekwame mannen
veel - ouder en met meer ervaring dien
post opgedragen. Een poos bleef bjj onbe
weeglijk zitten, strak starend naar de
zwarte letters, die voor zijn oogen begon
nen te danseo. Daarna stond by op en liep
een paar maal zjjn kamer op en neer, teD
laatste blyvende staan voor een portret
de afbeelding vaD een man met breed
voorhoofd en eenigsziDS stroeve trekken,
maar wiens heldere, doordringende oogen,
getuigden van oprechtheid en een hoog
besef, van plicht.
Ala u dat had mogen beleven, zon
bet u genoegen gedaan hebben vader, zei
de ingenieur, de beeltenis met eerbied be
schouwend. Nn is er niemand, die er
voldoening van heeft, niemand
Dit laatste woord stokte in zyn keel en
zyo stem trilde. Voor zyn oogen rees
eensklaps het visioen van een jong meisje,
In den zomer moet ons liohaam warmte
uitstralen en daarvoor zyu linnen of ka
toenen kleeren de beste warmtegeleiders.
Men harde reeds vaD zijne jeugd af zyn
lichaam. De gezonde, kracbt'ge man beeft
aan eeD jas genoeg, waar een verweeke-
lykt gestel met drie jassen nog koule ge
voelt.
Man gewenne zicb niet aan z.g. sjaals
of pelskragen om den bals vergeet meo
se om te doen, zoo baalt men zicb eene
verkoudheid op 't lyf, bij warmte honie
men niet do dikke winterkleedmg aan, die
men in de koude buitenlucht noodig beefc.
By beweging in de vrye lacht moet onze
kleeding lichter zyo, dan wanneer wij stil
zitten of stilstaao.
Des Zondags kleede men zich niet dun
ner dan op werkdagen.
Wie op werkdagen klompen draagt, die
zorge des Zondags in den winter voor eeo
paar -dikgezoolde'' soboenen, daar anders
koude voeten hem spoedig hinderen zullen.
Doornatte kleeren .moet men spoedig
tegen droge verwisselen houdt men ze
lang aan, voornamelijk in den zomer by
kondo avonden, of-bij friesoheo wind, zoo
kan 2icb het krachtigste gestel verkoud
beden op deo bals balen.
By de kenee der klenr van kleurstoffan
lette men er op, dat se geene giftstoffen
bevatten. Men koope geen p'ulstofim, die
op markten als •kleurhouieud" worden
aangeprezen.
Zelfs vele lederen zweetbandsu in hoedeD
en petten bevatten eene gifthondende
kleurstof-
Vele der nieuwere papierboorden en
manchetten bevatten zink, loodwit, giftig
blauwsel, welke stoffen licht afgeven eD
oadeeliog werken op 't lichaam.
De kleeren moeten niet te nauwsluitend
zyn. Ieder lichaamsdeel moet ongehinderd
zyoe functie verrichten.
Kragen eD dassen, die te vast sluiten,
houden deD bloedstroom oaar 't hoofd tegeD
dat by eeD paar malen bad ontmoet eD
dat diepen indruk op bem gemaakt bad
Maar uit niets was hem gebleken, dat zij
eenige belangstelling voor hem gevoelde
Eo was het ook eigedyk niet vermetel,
d:t te verwachten van de eenige dochter
van een zeer vermogend man
Hy bad dan ook. verstandig als by was
de gedachte aan baar reeds laDg uit het
boofd gezet, enkel de herinnering aan
baar bewarend als die van een lieflyke
verschyning, joDg, bevallig en innemend.
Ik moet verstandig zyn, zei de
ingenieur by zichzelf, weer voor zyo
sobryfcafe! plaats nemend. Maar het was
bem dien avond ODmogelyk te werken.
Haar beeld zag bij voor zich, overal waar
hy den blik ook beenweodde.
Van Buren Btond weer op, ging naar het
raam, schoof het gordyn op zy eo keek
naar bniten. Het was helder op straat en
druk van een in beide nobtingen heen en
weer trekkende menigte.
Plotseling nam by zyn hoed. Van avond
komt er van werken tocb niets, ik loop er
even uit.
In de gang liep ty de juffrouw tegen bet
lyf.
Gaat u uit, meneer W»1 u deo
slentel niet hebben
Dank u wel, juffrouw, bet zal zoo
laat niet worden. Ik beb maar even een
boodschap.
Maar voor de eecurigheid, mynheer.
U moest eens opgehouden worden.
Allo dan, zei de ingenieur lachend.
Het is ook zoo'n vracht niet.
Toen van Baren de deur achter zich had
dichtgetrokken, staken de juffrouw eo
Antje de hoofden by eikaar. Maar ééi
avond in de week ging de ingenienr uit.
naar de sociëteit, en bet was nu zyn
avond niet. Het wai een vreemd geval,
daar moest wat achter steken.
Maar wetHoe scherpslnoig se ook
BBKBNDMAKINO.
Burgemeester en Wethouders van Venray,
br«Dg.n bij daze t«r kennis ,an belanghebbenden, dat dit jaar schouw zal worden geroerd o,er de
volgende waterlossingen, op achter elk harer vermelde tijdstippen .-
LEGGER A
1 Schoorsche Beek, op 23 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
2 Waterlaat de Scheide, op 26 Augustus rau 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
3 de Leunsche beek met zijtak, op 26 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
4 Waterlaat uit Brugskensche pas, op 26 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
5 Van Breevennen, op 24 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
6 de Oirloache Pas, op 24 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
7 de Brugskensche Beek op 24 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
8 de Zompgraaf met een zijtak, op 24 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
9 de Waterlaat, óp 24 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
10 de Weverslosche beek met zijtakken op 28 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
11 van Giesevennekens op 25 Augustus van' 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
12 Loonscbe Pas, op 25 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
13 Smakter Spurkt, op 25 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
14 de Burggraaf, op 25 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
LEGGER b
1 Lollebeek, op 23 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
2 Oostrumsche Beek, op 27 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
3 Loobeeksche Beek, op 28 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
4 Klein Oirlomet een zijtak, op 23 Augustus van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags
De eigenaars, pachters of gebruikers van de op die waterlossingen gevestigde molens of andere
waterkeerende of waterstuwende werken zijn verplicht op de dagen der schouwvoeriDg en gedurende
de 3 daaraan voorafgaande dagen, aan het water den geheel vrijen afloop te geven, voor zoover hun
door Burgemeester en Wethouders of door den Opzichter van den Provincialen Waterstaat te dien
aanzien geen andere bevelen zullen gegeven worden.
De eventueel noodige herschouw zal geschieden voor overtredingen, geconstateerd op 23, 24 en 25
Augustus op II September d.a.v en voorde overtredingen geconstateerd op 26, 27 en 28 Augustus
op 13 September d.a.v.
En zal deze op de gebruikelijke plaats aan het Raadhuis worden aangeplakt en aangekondigd in
het Weekblad -Peel en Maas" te Venray. 6 r K«ona.ga in
VENRAY, 24 Juli 1920.
Aangeplakt op de gebruikelijke plaats
aan het Raadhuis te Venray 24 Juli 1920
De Veldwachter, P. DERKS.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
O. VAN DE LOO
De Secretaris,
VAN HAAREN.
belemmeren eene vrye ademhaling en ver
oorzaken daardoor hoofdpijD.
Het te vast insnoeren vao 't lichaam
door riemeD, banden of gordels schaadt in
de iogewanden en kan brenken doen ont
staan
Aao te bevelen zyn elast eke broekdra
gers ook bretels genaamd, men mag ze
echter Diet gekrnist over da borat dragen.
By kinderen zorge n en er vooral voor, dat
riempjes of elastieken om de konsen niet
te sterk drukken: het gevolg hiervan is
meestal gezwellen en uitslag aan de voeten.
De schoen moet zioh richten naar den
voet en niet omgekeerd.
Schoeisel, dat men naar believen links
eo rechts dragen kan, is by de verschil
lende afwykende vormen der voeten niet
aaD te bevelen.
Het beste middel zicb te wachten voor
z.g. eksteroogen, zyn goed passende-noch
te wyde. noch te enge soboenen.
Door 'f 8chuiveo of kaellen der schoenen
aan de voeten ontstaat meestal deze lastige
kwaal. De hoofJzaak by den schoen is de
zool, die zeer iD overeenstemming moet
zyn met den voet, men zorge slechts, dat
hy eeD paar cM. taDger is.
Schoenen met -spitse neutjes" zyn zeer
at te keuren.
By 't aanmeten van soboenen zette men
den voet op een stuk papier, drakke er
stevig op en teekene met een potlood deo
omtrek van den voet. Dan bekomt men eeD
goed model, waarnaar de schoeomaker
jzyne leesten kiezen kan,
Hebt gy knobbels aan uwe voeten, laat
den schoenmakers uwe soboeneo op die
plaatsen rwmer maken en gy zult steeds
zonder ongemakken gaan.
De zool van deD scboeD moet niet te duo
zyn. Op de -wreef" dienen de schoenen
goed te sluiten; by te booge bakken slaan
de voeten licht om; te lage hakken zyn
de oorzaak soms van platvoeten.
Het bovenleder moet week tyo: men
wryve bet van tyd tot tyd met varkens»
vet of traan goed in.
Voor de werkdagen zyo klompen voor
den arbeider eene goedkoope, gezonde en
warme voetbekleeding-
Gummischoenen, alsook gummifcleeren
belemmeren de uitwaseming des licbaams
en zyo daarom af te keuren.
De ooderklèeren moeten zoo mogelyk
van wol zyo.
De wol is poreus, d.w.z zy laat luoht
en warmte spoedig door. daarby draagt zij
door hare saohte wry ving veel-bij tot
verwarming der buid en geeft bet opge
nomen zweet zoo langzaam af, dat door
de verdamping er van geene afkoeling der
buid plaats vindt.
Het linnen ia zeer zeker ook poreus,
daarby zeer duurzaam eo kan gemakkelijk
gereinigd worden, doch bezit ook by werk»
zaambeden, die veel zweet vergen, na»
deelen.
Het Honen hemd brengt tengevolge van
zyo grooter geleidmgivermogeD Let zweet
waren, ze konden bet geheim tocb niet
doorgronden.
Nauwelijks was van Bureo buiten of by
boorde een welbekende stem.
Zeg Ed, je loopt me byna omver,
zonder me te tien- Wat is er aan de
band dat je zoo'n haast hebt
Wel ben jy bet, Willem. Ik kan
vanavond niet werken.
Jy niet werken Dan moet er iets
byzonders gebeurd zyn f
Dat is er ook, antwoordde de in
genieur. Da minister beeft my
Heb jy de brug! Ja? Nu, proficiat,
boor. Hy bad er geen beteren voor kuonen
nemen en bet doet me genoegen, dat se io
Den H8&g voor ditmaal niet eens naar de
jaren gekeken hebben. Dat is een buiten
kansje en ik begrip dat je hoofd nu niet
naar werken staat. Waar wou je naar toe
gaan
Och nergens, ik wou maar eens even
oploopen, de denr uit zyu.
Dan ga je mee Daar de soos. Laat
zien, 't is nog geen acht uur, De Staats
courant is er nog niet. en het groote nieuws
daar oog niet bekend.
Als we vlug doorstappen, kunnen we
ze daar nog net mee verassen. Allemachtig,
wat zal die Spikers op zjjn nens kijken.
Die bad zoo'n mooie kansen, reien ze. Kerel
je bent er nou bovenop.
Ik moet zeggeD, dat ik bet niet bad
I durven bopen, zei de iogenieur. Ik kom
Ipaskyken en er zyo er zooveel
Met een massa verbeelding, wil je
zeggen, die meenen, dat alle vette baantjes
en buitenkansjes bun toekomen. Het doet
1 my verbazend veel genoegen, dat de minis-
.ter jon beeft uitgepikt,
i Van Buren voelde, boe onbillijk hy ge-
weest was, toen bij bij zioh zelf gezegd
i bad, dat Diemand voidoeoiDg zou voelen
over t^jn aanstelling. Zijn trouwe vriend
Willem Broekman, al kon hy wat onge
geneerd uit deu boek komeu, meende wat
by zei, en zoo zouden er nog wel meer zyn.
Dit bleek, toen de beide vrienden de
sociëteit binnenstapten en Willem met veel
veitoon van deftigheid den ingenieur als
dsn uitverkorene van den minister van
Waterstaat bad voorgesteld. Met luide
toejuichingen werd deze mededeeliDg be
groet en allen verdrongen zicb, teneinde
van Buren hunne hartelijke gelukwemoben
aan te bieden.
Toen kort daarop de StaatioouraDt ver»
sobeen, werden alle banden tegelyk uit
gestoken, teinde daarin de bevestiging te
iexen van Van Buren's aanstelling.
Statig laz Willem de miDisterieele be
schikking voor.
Waoht eens, zei by, toen hy daarmee
klaar was, dat is nog maar de helft. Hier
staat ook wie de aannemer van dat werk
18.
Dat kan ons niet schelen, riepeo er
eeo paar.
Is dat soms ook een bekende van ons
vroeg een ander.
Dat uu wel niet, zei Willem, ik heb
den naam wel meer geboord, doob kennen
doe ik den man persoonlijk niet. Maar het
boort bij my ambt van voorlezen' dat ik
myo taak niet ten halve laat steken.
Eo nu las hy, dat bet werk gegund
was aao den heer A. J. Verstraateu,
aannemer te Brenkelen.
Ver8traaten. Nooit gehoord. Een
bekende naam, De kerel moet maobtig
veel geld hebben. Hij beeft een aardige
dochter.
Deze eo dergelyke uitroepen werden ge»
hoord, toen Willem pleohtstatig het blad
toevouwde en neerlei.
De ingenienr zei niets. Alleen had by
bet booren van dien naam een lichte blos
tyo wangen gekleurd. De aanwezigen be
merkten dit niet, behalve Willem bespeur»
de bet» Wordt vervolgd.
