Weekblad voor VENRAY, HOEST en Omstreken.'
Is er nog gevaar voor
revolutie
Zijn vrijwillige brigade en
burgerwachten noodig
Mariavereeiiiging.
Gemengd Nieuws.
Donderdag 1 Januari 1920
41e Jaargang. Mo 1
abonnementsprijs
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
vaor het buitenland
tij vooruitbetaling 90 c.
azonderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
PRIJS DER
iADVERTENTIBN
van 1—7 regel» 35 c.
elke regel meer 5^c.
AANGIFTE MILITIE
)e Burgemeester van Venray
rengt ter kennis van diegenen, die in het
lar 1901 geboren zijn, dat zij in den loop
an Januari aanstaande zich ter inschrij-
'ing voor de Militie moeten aangeven ter
Secretarie.
Speciaal zal hiervoor zitting worden
gehouden op zes Januari des voormiddags
van 9 tot 12 uur.
Venray 17 December 1919*
De Burgemeester voornoemd,
O. VAN DE LOO
Het is een oud en schoon gebruik
dat de menschen hij de vernieuwing
des jaars elkander heilwenschen
aanbieden.
Al hebben deze wenschen in den
loop der tijden verschillende vormen
gekregen, de bedoeling blijft toch
dezelfde men wenscht elkander een
Zalig Nieuwjaar
Alle couranten worden op den
eersten dag des jaars vooreen groot
gedeelte ingenomen door tal van
advertenties, waarvan de verkerte
inhoud luidtZalig Nieuwjaar
Duizenden en duizenden visite- en
andere kaartjes, verzonden naar
alle oordén der wereld, vertolken
bij de verwisseling des jaars slechts
den enkelen wensch Zalig Nieuw
jaar
In steden en dorpen, in hutten,
paleizen, op straten en pleinen
weerklinkt vandaag als den eersten
wensch Zalig Nieuwjaar
En in deze eenvoudige woorden
is naar onze meening geheel opge»
sloten den vurigen wensch, dat het
volkomenste geluk aan familie,
vrienden en bekenden moge ten deel
vallen.
Ook wij beschouwen het als een
plicht, doch tevens als eene aange»
name taak, den lezers van »Peel en
Maas" bij het ingaan vaa 1920 onzen
welgemeenden Nieuwjaarsgroet aan
te bieden.
Het ga U dit jaar allen goed in
alle omstandigheden, hebt steeds
voorspoed in al uwe zaken en blijft
bsvrijd van ziekten, ongelukken en
tegenspoed.
Gods beste zegen zij ruimschoots
uw aller deel, dan voorzeker zal het
jaar 1920 voor allen een gelukkig
jaar zijn, hetgeen wij van harte
wenschen
Het zal lang duren eer dat alles weer
in orde is. Voorraden van goederen
zijn er niet. Millioenen zijn gesneu
veld. Er zijn een massa verminkten.
Transportmiddelen zijn versleten en
moeten vervangen worden. Gok de
productiemiddelen zijn er niet meer
als vroeger.
Onvermijdelijk volgt daaruit, dat
alles duurder is. En daarom moeten
1 do Iconen hooger worden. En worden
ze hooger, dan wordt alles weer
i duurder. Het gevolg is, dat de men-
Ischen zich een lijdlaDg met wat min
der tevreden moeten stellen en hard
moeten werken.
Een zeker soort volksvrienden
gaat nu steeds hooger eischen stellen
wat loonen en arbeidstijd betreft en
zij verlangen goedkoope prijzeD. Zij
geven van alles de schuld aan de
kapitalisten en de zwartrokken. En
zij zeggen, dat er revolutie moet
komen.
Maar als er revolutie komt, wordt
de boel opnieuw stukgeslagen en
komen de meest onbekwame men
schel) aaa het bestnur, want revolu
tiemakers zijn de laagste individuen,
die op de wereld losloopeD. Een
verstandig mecsch immers weet, dat
men de menschen bedriegt, als men
bun iets anders aanraadt dan zuioig
te zijn.
Een revolutie in onzen tijd zou dan
ook iets verschrikkelijks zijn en ieder
moet dus meewerken om te zorgen
dat in Nederland geen revolutie
kome. Men leze maar eens welke
gruwelen op allerlei gebied in Rus
land gebeuren. De grootste tyrannie
in het Rusland van vroeger was
niete in vergelijking met de tyrarsnie
van tbans. Zoo was het niet in Rus
land alleen, maar zelfs m het goede
en gemoedelijke Beieren en ook in
Hongerije. En in Nederland zou bet
niet beter gaan. Onze geschiedenis
bewijst dat.
Is het revolutiegevaar voorbij
Als alle menschen dat zeggen,
komt de revolutie zeker. De revolutie
komt Diet, omdat de revolutiekraaiers
niet durven.
Spr. is overtuigd, dat het gevaar
voor bet bolsjewisme in Europa nog
zeer groot is.
In Rusland heerscht het, Oosten»
rijk ligt in de diepste ellende gedom
peld; in Duitschtand is het volk
radeloos.
Wordt in die landen de revolutie
meester, dan komt ze ook hier;
blijft voor onze grenzen niet stilstaan
Dat in genoemde landen revolutie
mogelijk is, valt gemakkelijk te be
grijpen. Maar onbegrijpelijk is het,
dat er hier in ons land menschen zijn
die de revolutie toejuichen en ze
willen binnenhalen, gelijk Troelstra
zoodra ze de kans krijgen.
Wat ons land alleen betreft, daar
zouden we wel klaar komen, al was
het mogelijk, dat in Rotterdam of
Heerlen enkele dagen de roode haan
koning kraaide. Maar dan zouden er
wel andere hanen opstaan, die dien
rooden haan mores zouden leeren.
Minister Ruijs de Beerenbrouck
heeft in de Kamer uitdrukkelijk
verklaard, dat er burgerwachten en
landstormers noodig zijn, al is bet
alleen met het oog op het buitenland.
Elkeen, zegt spr. is verplicht te
doen, wat hij kaD, om den toestand
te redden.
De Landstorm (hier Vrijwillige
Brigade,) is noodig op de eerste
Want gelukt de revolutie in
is het dus voor zulke tijden beter,
dat ze staan tusschen hun vertrouw
bare collega's, dan bij soldaten,
waar onvertrouwbaren tusschen
kunnen zijn.
Kan de regeering in gevaarlijke
tijden over voldoende vrijwillige
landstormers beschikken, dan zijn
wij veilig. Daar moet dus voor
worden gezorgd.
Spr. zet uiteen, daf hierdoor op
den duur een wijziging kan komen
in ons legerstelsel. Op den duur
moet het daarheen worden geleid,
dat de militairen geoefend worden
in hun dorp, of in de nabije stad,
desnoods in kampen of een korten
tijd in de kazerne: Hei kazerneleven
zou daardoor zeer verminderen.
Daarvoor is slechts noodig, dat velen
zich opgeveD voor de Brigade. De
minister van Oorlog kan die maat
regelen niet in eens nemen. Hij moet
de ontwikkeling afwachten.
Iedere Limburgsche jongeman
van beneden de dertig jaar, handelt
dus onverstandig, ja onverantwoor
delijk, als hij zich niet opgeeft voor
de Brigade.
Daarnaast is de Burgerwacht
noodig, om plaatselijk de orde te
handhaven.
Ook dienen er lijsten te worden
aangelegd, van mannen, die niet
vechten, maar zich bereid verklaren,
om te werken in speciale vakken,
als dat noodig is. bv. bij een revo-
lutionnaire staking in een groote
electrische centrale, die de bedrijven
in vele gemeenten aan het werk stelt
en de verlichting verschaft.
Het stilliggen daarvan moet voor
komen worden, doordat electricians,
monteurs en andere vaklieden zich
bert id verklaren, om in zulke om
standigheden op te tredeD, niet om
stakingbrekers ie wordeD, maar om
een staking krachteloos te maken,
die het volksleven in de war stuurt
en een voorbereiding is voor de
revolutie.
Ten slotte deed spr. een beroep op
de jongemannen als christenen. In
den Haag zetelt een christelijke
regeering; Nederland staat in de
sociale wetgeving aan het hoofd van
alle landeD; in geen land heerscht
grooter vrijheid. En wij zouden ons
hier, vraagt spr., na voor den oorlog
gespaard te zijn gebleven, in de
ellende van een revolutie laten
stooten
Een middel om ze onmogelijk te
maken is: dat elkLimburger beneden
30 jaar zich aangeve voor den Land
storm en de ouderen voor de Burger
wacht.
Wil mpn dan ergens den rooden
haan laten kraaien, hetzij in Lim
burg of in Rotterdam, en ze hooren
dan het Limburgsch Volkslied, dan
heeft de haan gauw uitgekraaid.
Tweede Kerstdag had in het Pa
tronaat alhier een zeer drukbezochte
vergadering plaats, waarop boven
staande vragen werden beantwoord
door Mgr. Dr. Poels, hoofdaalmoeze
nier te Heerlen en Kapitein FroeliDg
uit Maastricht.
Wethouder Janssen heette sprekers
en publiek hartelijk welkom, opende
de vergadering met den christelijken
groet eD gaf het woord aan Dr. Poels
Dr. Poels wist ruim een uur laDg
de toehoorders te boeien met eene
beschouwing over de oorzaak van dede groote steden, dan komen de revo-
duurte en over het revolutiegevaar. j lutioonaireo ook bier, of minstens de
Spr. vergeleek den toestand in Eu-, revolutionnaire wetten. De landstorm
ropa met het interieur van een die ook elders kan optreden, moet!dat ze weerstand kan bieden,
dronkemansgezin, waar de heer des dat helpen beletten. j J)e landstormer neemt den plicht
huices den icboud kort en klein ge-De landstormers zullen in zulke op zich, om onder de wapenen te
slagen heeft. Zoo is het ook met gevallen niet opgeroepen worden bij komen bij dreigende revolutie; een
den Europeeschen huisboedel gesteld hunne regimenten. De landstormers plicht zonder strafbedreiging, maar
Kapitein Froeling uit Maastricht
bespreekt vervolgens de maatregelen
door de regeering genomen tegen de
revolutie. Die zijn tweeërlei. Mili»
taire en burgerlijke maatregelen.
De vrijwillige landstorm, hier be
kend als de Limburgsche Brigade
van vaderlandslievende Vrijwilligers
is een militaire maatregel. Alle Lim
burgers beneden 30 jaar moeten
daarvan lid worden. Want revolutie
zal, als ze uitbreekt, in groote centra
uitbreken. Als onze regeering dan
geen machtsinstrument heeft, sterker
dan de revolutionnairen, dan zege
viert de revolutie. Maar als de
regeering beschikt over een honderd
duizend vrijwilligers, dan is 't zeker
dien hij als fatsoenlijk mensch vol
brengen zal. Dan meldt bij zich in
uniform en is soldaat.
Gemeentegewijze blijven de larrd»
stormers in hetzelfde verband. Eerst
stond Limburg bovenaan, wat het
getal vrijwilligers betreft, thans beeft
Noordbrabant het overvleugeld. Maar
nu men is ingelicht over het gevaar,
moet Limburg weer aan de spits
komen.
Spr. bespreekt de uitvluchten van
velen, die om geringe onaangenaam»
heden, die zij onder dienst hadden,
aansluiting weigeren; maar dat mag
geen reden zijn om den plicht te
veronachtzamen.
Spr. deelt nog mede, dat de ver»
goeding voor den landstormman, als
bij onder de wapenen is, 14 per dag
bedraagt, terwijl ook vergoeding
voor kostwinnerschap wordt gegeven
Dan bespreekt Kapitein Froeling
de Burgerwacht, bet machtsinstru»
ment ter versterking van de plaatse»
lijke politie, staande onder het hoofd
van de politie, den burgemeester.
Militairen hebben hierin niets te ver»
tellen.
Leden kunnen zijn alle mannelijke
personen boven 18 jaren, die 70 ke»
men betrouwbaar zijn en bereid het
wettig gezag te steunen.
Tegenover de uitvluchten, die men
tegen toetreding hoort, stelt spr. het
feit, dat een burgerwacht dringend
noodig is.
Spr. acht het een groote fout van
vele notabelen, dat zij meenea, met
geld hun plicht om toe te treden, te
kunnen afkoopen. De notabelen, die
zich beter op de hoogte kunnen stel»
len van den gevaarvollen toestand,
verzaken als zij niet toetreden meer
aan hun plicht dan den eenvoudigen
werkman,
Ten slotte behandelt spr. de oefe»
ningender burgerwachten, die weinig
opofferingen met zich brengen.
Hij wijst op de vergoeding, die
niet gering zal zijn, welke bij ver»
wonding of dood gegeven zal worden.
De geldmiddelen worden door
oomité's ingezameld. De regeering
betaalt per geoefend lid en per jaar
f 2 50 en voor ongeoefenden gedu
rende hoogstens 6 maanden hetzelfde*
Men kan zich ook opgeven voor dn
ongewapende burgerwacht, ter be»
schikking van den burgemeester bij
brand, voor verpleging, distributie
enz.
Spr. hoopt, dat allen zicb zullen
aangeven en vurige propagandisten
zullen zijn om nieuwe leden te winnen
Dan zal Venray een sterke landstorm
en burgerwacht krijgen, maar spr.
hoopt, dat ze nooit zal behoeven te
worden gebruikt.
Na de vergadering gaven zicb
ruim 250 personen als lid van den
landstorm en de burgerwacht aan.
Een flink succes
Moge de nog achterblijvenden nu
spoedig volgen 1
Diet tonder goede uitwerkiog blijven.
Het wee den Adviseur verioobt een woord
van dank te breogeo aan de geaobte «preek»
eter. Hij deed dat volgaarne, verklarend,
dat Mevr. Bloeman door baar treffende
tafareelen da werkelijkheid bad weerga,
geven en apoorde allen aan, toowel da
moedige bestnnreleden alsook do ijverige
propagandisten en alle leden, om tocb door
te gaan mat baar edel en veredelend werk.
wees op ds nog af te acbaffen misbruiken,
die in bet Katholieke Limburg beatean, ook
bij kerkelijke plechtigheden en riep den
bijatand in van allen om mede te werken
tot bet tegeDgaan van alle nitepattingen,
dia ticb on en dan voordoen in onze
goede Limbnrgsnbe ateden en dorpen.
In bet elotwoord door Kapelaan Dionkela
gesproten, drukte dete bet veriaogen nit
naar eent gecombineerde vergadering van
Mariavereeniging en Krnisverbond.
Zondag 21 Dec. hield de Mariavereeni
ging eene druk bezochte vergadering. Na
opening door de Secretaresse de Presi»
dente was verhinderd voorstelling van
den nieuwen geestelijken Adviseur, den
Zeereerw. Heer Pastoor Ratten, aannemen
van eenige leden, mededeeling van de
schèDking van wylen Pastoor Sohmeilx aan
de Maria- en St. Annavereeniging, aankon
diging van den feestavond op 2 Febr.,
waarop niemand zonder insigne zal wor»
den toegelaten, kreeg de genoodigde
spreekster Mevr. BloemenFranssen uit
Veolo het woord.
De heerlijke uiteenzetting van verschil»
lende schetsen uit baar leven gaven een
duidblyk beeld vau de ellende in net buise»
lijk leven, veroorzaakt door het drankmis»
biuik, waartoe de vrouw meer dau eens
de aanleidende oorzaak kan tyn; hare
woorden maakten diepen indruk en zullen J
Hoog; water en overstrootnlng.
Zaterdag werd uit Niftrik aan de Maasb.
geseind
De vijand, die jaarlyks onze lage landen
teistert is weer losgebroken. Het water
wast en met ieder uur stygen angst en
nood in het land van Maas en Waal.
De Veerkade van de Beersche overlaat
is op verschillende punten bezweken en
tot overmaat van ramp brak Vrydagnacht
ook de Maas-sluis by Niftrik.
De stormklok heeft gtiuid in de meeste
dorpen van Maas en Waal eo op dat sein
i» men uit Wychen en omgevmg terstond
naar den Ruffslschen dijk gespoed, om den
oogelijken stryd met bet verraderlijk
element te beginnen.
De eerste aanblik was verschrikkelijk.
Men dacbt niet anders, of de woedende
stroom zou alles wegspelen. Een der
sluisdeuren was weggeslagen eo dreef weg
met deo vloed. De andere kon het niet
lang meer uithouden.
Met onstuimig geweld drong bet water
door de gemaakte bres, spoelde den wal
weg en golfde bet land in.
Van alle kanten werd hulp gerequlreerd,
maar men stond aanvankelijk machteloos
bij gebrek aan materiaal.
De dykgraaf van bet waterschap Land
van Nymegen, Maas eo Waal, burgemees»
ter Verstraateo uit Beuningen, leidde eerst
bet werk. Met stroo en zakken tand poog»
de men het gat te dichten, maar in een
minimum van tyd vloog alles door het
sluiagat en sleurde ook de sluispoort mee.
Toen wilde men een aak doen zinken,
maar deze liep vast op enkele honderd
meters voor de sluispoort.
Inmiddels kreeg men de beschikking over
beter materiaal. Met een ploeg van meer
dan 100 man werd het werk den ganscben
dag voortgezet, maar io den avond had men
het gevaar nog niet bezworen.
By het schyusel van walmende toortsen
en begunstigd door het maanliobt werkte
men voort. Spoorstaven waren aangevoerd
en honderden sakken grint lagen op den
dyk gereed.
In koortsachtige haast werd gewerkt om
daarmede de rivier af te dammen. Slaagde
men daarin niet binnen eDkele uren, dan
was bet lijden niet te overzien en had men
een doorbraak te vreezen. zooals hier sinds
1861 niet meer heeft plaats gebad.
Des avonds om 7 uur was de toestand
van bet land van Maas en Waal nog kritiek
en met bange zorg ging men den naobt
tegemoet.
TbaDs is het gevaar voorloopig geweken.
Rond de dorpen Wychen, Hemen—Leur
en Batenburg staat allee blank.
Een grillige rivier.
De Maas is n.l. een bijzonder grillige
ispelturige rivier.
Vandaag sal by zoo laag tyn. dat een
veerman geen 1 mogelijkheid ziet zijn aan»
legplaats te bereiken, een paar dagen
later is zij zoo snel gewassen, dat die aan
legplaats opnieuw onbereikbaar is doordat
ze blank staat.
Ean paar cijfers.
Bij lagen waterstand voert de Maas
voorby Mook maar 164 knb M. water
per seoonde. Bij een hoogte als tbans be»
draagt dit aantal niet minder dan 1000
knb, M. I
We noemden daar Mook en niet Niftrik
b.v.'
Ziehier waarom.
Even beneden Mook begint de Beersche
overlaat en vloeit een aardige portie water
over den dyk in een breeden stroom bet
Brabantsobe land binnen.
Van vesl belang is natunrlyk om te
weten hoeveel die waterboeveelbeid be»
draagt, waarover de Brabanters terecht
al zoo lange jaren noodkreten slaken.
Door vergelykiig nl. van de by Mook
