"giften
Weekblad voor VENRAY, HORST en
Omstreken.
Mie Spek
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
Missie van Curacao.
Vele kleintjes maken
'n groote.
De toestand in Duitschland.
De weeldebelasting.
Gevolgen der bonger
blokkade.
Gemengd Nieuws.
Zaterdag 15 November 1919
40e Jaargang. Ka 46
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL s
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
afzonderl. nummers 5 c.
PEEL
MAAR
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF. VENRAY.
PRIJS DER
ADVERTENTIES
van 1—7 regels 35 c.
>*1
elke regel meer 5 e.
voor de
M.
te M.
Heide
V.
V.
V.
V.
s.
V.
M.
10
5
5
5
50
4
1
1
2
5
zijn van de ouders, die des Zondags hun
jongens moeten „uitzakken".
Maar dan heeft de Spaarbank nog zijn
nut, want dan leggen de ouders iedere
week een kleinigheid ter zijde wat zij
niet voelen en wanneer hun kinderen
iets nieuw» moeten hebben, b.v. een jas
of pet, zij hen dan kunnen verwijzen naar
bun spaarbankboekje.
Mag ik ook nog dit zeggen, dat de
Patronaats-Spaarbank 3 pCt- geeft, terwijl
de Rijkspostspaarbank slechts 2,64 pCt.
geeft; daarenboven kan op de Patronaats-
Spaarbank zelfs het kleinste bedrag wor
den ingelegd.
Moge deze weinige woorden en cijfers
allen overtuigd-hebben, dat „vele kleintjes
maken 'n groote.
Pater AMANTIUS JANSSEN,
Directeur v.h. Patronaat.
leveringeo aaD musea, archieven en open*
bare eerediensten, beneveos oorspronkelyk®
kunstvoorwerpen eD schilderstukken van
nog in leven zijnde Nederlandscbe kunste
naars. indien de kunstenaar voor de eerste
«elf levert of door middel van tentoonstel»
ling, kuDStmricbting enz.
Weeldegoederen van buitenlands zijn
belastbaar voor wat zy hier gekost zonden
kunnen hebben indien by den invoer de
voldoende voeding; ziekten van het been»
dergestel, bebbeD de regeeringspresidenten
rapporten uitgebracht. Eo biykt nit. dat
sedert 1917 veranderingen en ziekten van
het beendergestel voorkomen, dia gelykeo
op de Engelsche ziekte van zuigelingen en
kleine kinderen en de beeoderverweeking
van volwassen. Deze verschynseleo nemen
een omvang en vorm aan, die men tot
dosve* slechts by uitzondering bad waar»
f 88.-
Wie helpt er mee deze som 10 maal
grooter te maken
Vergeet met Sint Nicolaas ook de arme
Missie niet
God loone de edele gevers l
Vele lezers van „Peel en Maas" weten,
dat aan het St. Antonius-Patronaat alhier,
gelegenheid bestaat voor de Patronaats
jongens om hun Zondagsgeld, hun snoep-
centen enz. enz. te beleggend
Dat hiervan door de jongens een goed
gebruik wordt gemaakt, mag nu wel
eens onder de aandacht van allen gebracht
worden.
Voor de jongens zelf moge het een
aansporing zijn om te blijven voortgaan op
den ingeslagen weg: voor de ouders een
rede om de spaarbankboekjes den 1sten
Zondag der maand getrouw in te kijken
en af te teekenen; voor hen die belang
stallen in het Patronaat een bewijs, dat
er iets gedaan en geleerd wordt.
In het Patronaatsjaar, dat achter ons
ligt en loopt van 1 Oct. 1918 tot 30 Sept.
1919 werd er gespaard
In de maand October f 107,68*
November f 96,40s
December f 88,04
Januari f 13I.695
Februari f 98.78
Maart f 95,42s
April f 80.89s
Mei f 75,39s
Juni f 117 02
Juli f 45,16s
Augustus f 34,52
September f 76,05
f 1047.07s
Wordt dit nu gerangschikt volgens de
verschillende afdeelingen, dan komen wij
tot de volgende cijfers:
Klein Patronaat f 264.46
Midden Patronaat f 400,08s
Groot Patronaat f 237,03
Jongelingen Ver. f 145,50
Nu zou misschien kur.nen worden opge
worpen, dat deze gelden toch afkomstig
FEUILLETON
Maar met geweld verdringt Driek tyn
aandoening, waarvoor geeo plaats is in
zyo afgestompt gemoed. Het is of by zich
schaamt een oogenblik aan zyn gevoel te
hebben toegegeven.
Onzin roept hij u!t en maakt een
ruw gebaar. De hel l Ben je gek
Dat zyo maar bakersprookjes Kleine
kinderen maken ze bang met deD boeman
en volwassenen met den duivel eo.de bel 1
Stompzinnige runders als sommige men»
sohen zijn om siebzelf daarmee bet leven
bitter te maken
Hy stoot een dierlykeo vloek alt en
vervolgt op sobamperen toon
Runders zyn 't, stompzinnige run»
der» 1 Neen, weetje hoe ik er over deDk
Van het leven gemeten, zoolang je er toe
in de gelegenheid bent. Zorg dragen voor
eigen genot, op alle mogelyke maoiereo;
wat je in den weg staat, trsp je opzij.
Dat is de eenige manier om 't goed te
hebben. De bel De bel I Het Is te gek
om los te loopen 1
Hond op l In 's hemels Daam houd
op 1 Mie heft de hand dreigend omboog
Onze Lieve Heer zon je op staanden voet
mat den dood kunnen atraflen als je zulke
godilasterende taal uitbraakt I... Zoo'n
redeneerlng als jy daar hield, heb ik al
méér gehoord, Driek I 't Was eohter altijd
De Tel. is in staat gesteld inzage te
nemeD van het voor-ontwerp der weelde»
belastiDg. Volgens de wet worden onder
scheiden «volstrekte weeldegoederen,'
betrekkelijke weeldegoederen1' en een
derde soort, die met het keurige germai
nisme van «volstrekte nu sgoederen" wor
den aangednid.
De -volstrekte" w. g. behooren tot de
le soort en zyn opgeoomeo in tabel A.
die der 2s soort vallen in bet algemeen
onder den staat B., voor zoover ze Diet
door den prijs tot A gerekend kunnen
worden.
De belastingpercentages zijn nog niet
vastgesteld, doch tullen voor A-goedereo
vermoedelijk 15 pCt voor B-goederen vaD
1025 pCt beloopen.
Aan het wetsontwerp is toegevoegd een
tabel C.. die volstrekte weelde-artikeleo
opsomt, welke belastbaar zyn met terug
werkende kracht tot 1 Januari 1919, als
auto's pelsjassen, e.d.
Het land zal iogedeeld worden in dis
tricten, op groodsl&g van den levens
standaard. ongeacht geografischen of ande
ren samenhang en er worden in ieder
district ten boogsta tien klassen van
ondernemingen ioges'eld, De onderlinge
verhouding tnsscheo districten en klassen
wordt aaogegeven door percentages
Voorts zal worden ingesteld »6eo com-
mssie van uitvoering voor de weeldebe»
lasting'' bestaande uit vyf ledeD, die in
zake de A-. B- en C- goederen en*,
beslissingen kunnen nemen.
De belasting komt ten laste van den
kooper, terwyl de leverancier aansprake»
lijk blyft Ze wordt vastgesteld Daar den
omzet der onderneming of onmiddelyk by
levering betaald met zegels die op een af
rekeningsnota worden vastgehecht.
De verkooper houdt een nota-boek met
stok en teekect op den stok de ontvaogeo
bedragen aan. Wordt de belasting over
den omzet berekend, dan wordt door de
vorenbedoeld comm-ssie van uitvoering be
slist, welk deel v&u den omzet als weel-
deomzet is te beschouwen.
Belastbaar zyo ook goederen en dien
sten, geleverd in hotels, sociëteiten enz
op schepen, in spoort-einen eoz.
Vrijgesteld van de weeldebelasting zyn
opgegeven waarde naar het oordeel van geoomeD, en komen vaak voor.
deD ambtenaar Diet juist is, wordt over Beenderbrenkon mei nauwelijks te on-
het verschil vao de door dezen te bepalen derkeoneo oorzaak zyn niet zeldzaam. Tot
aaogegeven boogere waarde de dubbele be- bet najaar van 1918 scbyot de ziekte
lasting opgelegd. sleohts sporadisch en onder bijzondere
omstaodigneden voorgekomen te zyn.]
Sedert dien tijd is zij in grooter of klei
ner omvaDg in alle regeeringsdistricten
met inbegrip van Berlijn, alleen met nit-:
zondering vaD Hohemollersche land waar.-
genomen.
Een onzoek beeft aangetoond, dat de
ziekte het reebtstreeksobe gevolg is van de
bongerblokkade, Zy wordt veroorzaakt
door onvoldoende eD ondeugdelijk voedsel,
Voornamelijk openbaren zich genoemde
ziekteverschijnselen in de leeftijdsklassen
tot 6D met het vijde jaar. dan komen de
jongeren van het 14e tot het 19e levens
jaar.
By kleine kinderen is de ziekte waar
neembaar door pijn by bewegingen of by
het aanvatten vao bun ledematen of romp.
De kinderen schreeuwen dikwijls reeds
als men hen met de band aanraakt. Kin
deren, die op bnn derde, vierde of zelfs
vyfde jaar niet kunnen loopen, zyo er
velen.
Daarboven verleeren kinderen van twee
tot zes jaar dikwijls het loopen, dat zy
op den goeden tijd geleerd bebben. Vaafc
ook kunnen die kinderen niet meer staan.
De bsenderverbuigingen die men reeds
in normale tijden by kinderen met Engel
acbe ziekten kon waarnemen, nemen bij
zulke ernstige organische veranderingen
van de beenderanbstantie ernstige vormeD
aan.
Ernstige misvormingen aaD de borstkas
en de wervelkom komen ook dikwyls voor.
De rapporten van de regeeringspresidenten
hebben alleen betrekking op nieuwe ziekte
verschijnselen als gevolg van den honger.
Het is overbodig daarnaast nog eens
alle reeds bekende ander ziekten op te
sommen, die de bongerblokkade in hou
derduizenden gevallen ods volk gebracht
heeft.
Minister Noske beeft te Chemöilz een
verkiezinggtoespraak gehouden, die laide
toegejuigd is. en de vergadering aanleiding
beeft gegeven om een motie vao vertrouwen
in de regeering en den minister van lands
verdediging aan te nemen. Noske verdedig
de tyn bonding tegenover de pogingen om
te Berlyn onlusten te verwekken en zei
a.
Te Berlyn, waar 160,000 mensoheo
zonder werk op straat staan, trsebten
dwalen en misdadigers door een onzinnige
algetneene staking nog eeoige honderd-
duizenden op de keieQ te krijgeD.
Welke gevaren daaraan "erbonden zyo
is duidelijk. Ik pakte de zaak strerg aan
eD gaf orders nit tot inhechtenisneming van
de lieden die opbiten tot misdry ven jegens
bet gaosche volk.
Mi'joeoen menschen bebben zelfs nu nog
geen deDkbeeid van den verechrikkelijken
toestand, waarin wij ons bevinden.
Wy zyn als eeo slaapwandelaar tas»
scben twee afgrondeD, die elk oogenblik
naar beneden storten kan. Binnen twee
maanden gznllen de schulden van bet ryk
212 miljard bedrageo, aan belasting alleen
zullen wy 10 miljard moeten opbrengen,
dwz. in één jaar bet dubbele van de beele
ryksschnld van voor den oorlog.
De Dieuwe eiscb der entente om 400
duizend ton scheepsbouw öd baggermateri»
a«i uit te leveren beteekent dat Dnitsoh-
land zyn eigen scbepeD Dist meer zsi kun»
nen herstellen en dat zyn rivieren en
havens reddeloos verzandeD.
Welliobt komt ooit nog de volkenbond
tot stand eD zal nog eens het vredesver
drag gewijzigd worden, maar zoolang zal
het Duitscbe volk er zyn leven naar moeten
inrichten om minder te gebruiken eD meer
voort te breDgen dan voor den oorlog
Noske geloof1 niet aan een algemeens
revolutie en als bet daartoe kwam. zou
Duitschland er toch niet mee gebaat zyD.
Een revolutie in Amerika zou in Duitsch
land duizenden aan den dood overleveren.
uit den mond van lm die een slecht leven
leiden en daarom maar bet liefst bet
bestaan van de bel «ouden willen weg
cijferen, Maar ik zeg je Driek 0nz9 Lieve
Heer zon niet rechtvaardig zyr. als By de
bcozen Diet strafte 1 Geen bel, maar wel
een bemel hó Jawel, jawel 1 Dan zonden
de doorbrengers eo padjakkers gelijk heb
ben met te scbuinsmarcbeeren sis hun dat
genot verschaf:; en de brave meDsehen bd
vooral de kloosterlingen en de missionaris
sen. die zouden daD noodaloos en doelloos
zichzelf kastijden, zichzelf alle wereldscb
genot ontzeggen 1 Kuoje begrijpen I Neen
Driek, er moet een belooDiDg voor de
dengd en een heAiraffiog'voor het kwaad
zyn 1 Je porfgt ja zelf iets op te driDgen,
waar je zelf Diet aan gelooven kunt. Als je
zooveel bad doorgemaakt en zooveel ge
beden had als ik, dan zon je dat inzieD. J
Verachtelijk baalt by de onderlip op.
-- Je bebt 't leelyk te pakken, Mie
Spek Je bent er Dist beminnelijker op
geworden, sedert je iD de bravigheid ge»
gaan bent 1 mompelt by met een norsch»
beid, die klaarblijkelijk de verwarring, de
schaamte en bet schuldbesef moet verbergen
die in zyo bart woelen en waarin by
eigenlyk niet weet wat by zeggen zal.
Het ontgaat baar niet, dat zyn ont-
wijkeod antwoord, waarmee by een bate»
lijkheid op bet oog beeft, dienen moet om
deo indruk te verheimelijken, dien baar
woorden op hem gemaakt bebben. Wie
weet of zy, voortgaande, bem Dist zoo
treffan en ontroeren kaD, dat hy tot zelf»
kennis en laDgs dien weg tot inkeer komt.
Driek, herneemt zy na eenige oogen»
blikken. Als Onze Lieve Heer iemand van
don kwaden weg wil brengen, geeft Hy
Men meldt uit Berlyn
Over eigenaardige gevolgen van de on»
hem gewoonlijk veel te lydenen als zoo
iemand dan veel en vurig bidt. krijgt hy
altijd de genade der bekeeriog. Zoo zie je
't by mij; zoo zie je 't by heel veel
men8cbeo. Ongelukken en rampen zyD ook
jou niet gespaard gebleveo, al beb je de
ergste die welke je maatsohappelykeo
en zedelijken ondergang ten gevolge had
den aan jezelf te wijteD. Maar ioplaats
van te bidden, beb je al langer hoe meer
gedronken, ben je al langer boe meer
gaan scbuiDsmarobeereD. Misschien beb je
wel eens dagen dat je wroeging voelt over
de verkeerde dingen, die je in je leven
deed: maar je wil geen wroeging; je
zoekt die door sterken drank ts verdry ven.
Is 't zoo niet Ik lees op je gezicht, dat 't
zoo is, Driek I Toe joDgen. misschien is
a'les Dog- goed te maken. Als Onze Lieve
Heer ziet dat je van goeden wil bent, dao
zal Hy je ook de noodige kracht wel geven
om staande te blyven. Het is...
Sohei uit zoo valt hy baar opeens
met woestheid iD de rede. Je maakt me
ziek met je miserabel gefemel 1
Nog geeft zij den moed niet op.
Word nu niet driftig Driek 1 Je be
grijpt toob wel, dat 't om je bestwil is
Je weet zelf bet best. welk een woest leven
ja tot nu toe bebt geleid. Ja lykt tien, ja
meer jaar ouder dan je eigenlyk bent;
wezenlijk, je bent versleten, je bsnt op,
geheel op, en dat bij iemand, die nauwe
lijks de dertig gepasseerd is Je zou in
den bloei in de volste kracht en fleurig
heid vaD je leven moeten sijn en je ziet er
nit, als iemand die gebroken is, voor den
tijd verouderd Zoo kan je 't niet lang
meer nithondeD, Driek I Dat is onmogelijk
Als je zoo blyft voortwoeden, lig je over
Denk aan de vogels.
Nu de winter veel vroeger dan de laat"
ste jaren bet geval was, zyn intree heef
gedaan, breken o.ik voor de vogelwereld
kwade dagen aaD.
Laat daarom een ieder die een tuintje
beeft en Diet bet minst de boeren en
de eigenaars van buitenplaatsen eeo
baDdje helpen, om onze gevederde vrien
den door de winterperiode been te helpen
Vooral 's morgens eo tegen deD avond
is het strooien van voedsel gewenscht.
De laatste jaren is de vogelwereld door
oen paar jaar al op het kerkhof 1
Kom, kom Het zal nog wel wat
langer dureD, boor I Daarover maak ik
me beelemaal niet bezorgd
Omdat je er aan gewoon bent ge
worden, ja zelf te ondermijnen 1 Omdat
je zelf niet ziet of met wilt zien, boe ver
je al weg bent Vraag 't om bet even
aaD wien je will, hier in 't dorp se
tollen allemaal zeggen dat je in de vijf
jaren van je afwezigheid beelemaal krach
teloos bent geworden en dat je 't zou
geen twes jaar meer volbondt.... Maar
dat je zoo. moedwillig je leven verkort, is
oog bet ergste niet, Driek 1 Het ergste is
dat je eenmaal rekenschap vaD je leven
zult moeten afleggen en dat Ood een
streDg rechter voor je weten zal
Wederom slaat bij eeo groven vloek
uit. die baar een koude sidderiog door de
leden jaagt. Hy stampt op den vloer eD
staat op.
Neen, ga nog niet weg Oa nog
niet weg roept Mie nit en opspringend
legt zy zwaar baar band op zyn schouder
Driak, luister nog één woord 1 Nc is
't my duidelijker dao ooit geworden,
hoeveel scbald ik beb aan je ondergang.
Ik, ik was 't die je vroeger tot drinken,
tot vechten, tot allerlei ongeregeldheden
aanzette; als je my niet gekend bad. zou
je nooit zoo diep gevallen zijn. Die ver
antwoordelijkheid is ontzettend. Driek 1
Veel beb ik, oaar ik hoop. al goedge
maakt, maar dat. dat niet 1 Ik voel 't in
bet diepst mijner ziel, dat jou ellende,
waartoe ik zooveel beb bijgedragen, mijn
oordeel zal zyn. Driek. om de liefde Gods
neem dat oordeel van my weg, doe je
best om weer een braaf, fatsoenlyk, op»
de strenge vorst heel wat gedood, zeer tot
schade van deD landbouw eo veetelt. De
gevolgen zyn niet uitgebleven, want bet
aantat rupsen en ander ongedierte is vooral
dit jaar byzonder groot geweest.
Daarom nog eens, helpt de vogels een
handje door het strooien van wat voedsel.
Een sympathieke daad.
Het gebeele fabriekspsrsoneel van da
caoaofabriek A. Driessen te Rotterdam
beeft gisteren een nor zonder betaling ge»
werkt, en de firma beeft al bet fabrikaat,
dat in dat nur gereed gekomen, ten ge»
scbecke gegeven voor de noodlijdenden in
Oostenrijk eo EoDgarije. Meer dao 600
mannelijke en vrouwelijke arbeiders heb»
ben in dat nar byoa 2000 K.G. voor de
consumptie gereed piodact afgeleverd, welk
kwantnm eeo marktwaarde van ruim
f 5000 vertegenwoordigt,
minister Idenburg afgetreden
De beer Idenbnrg, Minister van KoSo»
nién, beeft om gezondheidsredenen out»
alag aangevraagd.
Onse herlevende handel.
Hoezeer ocze handel herleeft, blykt uit
bet feit, dat te Rotterdam in bet eerste
halfjaar van 1919 259 schepen werden
gelost of geladen. teg6n slechts 83 in de
eerste helft vao het vorige jaar.
Het aaDtal dagen en Dachten dat de
gemeentekranen werkten, bedroeg 6416
dagen en 2533 nachten tegen resp. 115
en 4 in dezelfde periode van 1918.
Uitvoer van graskalveren naar
Frankrijk.
Naar -De Veehandel" verneemt, is men
aan bet departement van landbouw begon»
oen, consenten uit te geven voor den uit»
voer van graakalveren naar Frankrijk
De gruwelijke moord te
St. Oedenrode.
De Bossche reohtbaok deed Dinsdag uit»
spraak in de zaak vaD den moord op den
beer Kruysdijk, directeur der stoomzuivel»
fabriek -St. Oda'' te St. Oedenrode.
Isaac Brilleslyper. tegen wien geêisobt
was levenslange gevangenisstraf, werd
veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf
wegeüs diefstal en medeplichtigheid aan
moord.
Salomon Lubig, eiscb levenslange ge»
vangenisstraf. werd veroordeeld tot 15 jaar
gevangenisstraf eveneens wegens diefstal
en medeplichtigheid aan moord*
Piet van den Wildenberg, tegen wien
18 jaar was geëischt. werd veroordeeld
tot 5 jaar gevangenisstraf wegens mede
plichtigheid aan diefstal en heling.
Binnen 14 dagen tallen de veroordeeldea
moetan beslist bebben of zy al dan niet
in booger beroep wenscben te gaan.
Dynamiet In kachels.
Men schrijft uit Maastricht
Herhaaldelijk leest men den l&atsten tijd
van ontploffingen iD kachels eo forouizeo,
welke worden toegeschreven aan stokken
dynamiet, welke tusschen de kolen ge
raken of door bet zich in de kicbels ge
vormde gas, met Inobt vermengd welke
tot ontp'offmg wordt gebracht. Als een
bewijs, dat door de gewoonte, in de mijnen
passend man te worden 1
Met een rowe beweging stoot hij baar
van zien af; eo zooals by daar staat,
grijnslachend, met balf open mond, heeft
by ieta afschrikwekkends, iets dierlijks
over zich, dat baar met afgrijzen vervult.
Ja had Don moeten worden. Mie
Ha, ba Mie Spek non 1 Mie Spek non 1
Je kunt apotten, je kunt me grieven
zooveel je wilt, Driek, als je my maar
beloofd dat je
Ja, ja. ik weet er alles van, maar
schei er non uit, alsjeblieft Hoe ia 't,
kryg ik nog een borrel
Neen 1
My goed - daar zyn nog wel meer
herbergen in de baart. Hier zyn vyf centeD.
Neen, ik wil ze nfet, je hebt die
zeker ook al gestolen f
Eerlijk gebedeld boor 1
't Komt er niet op aan ik wil se
niet bebben. Doe weg 1 Steek ze terog in
je zak I
Dat boef je my geen tweemaal te
zeggen, Mieke Ik kau ze wel gebruiken 1
Kyk, du zie ik dat je bravigheid tocb
ergens goed voor is I Maar wat ik zeggen
woa: woont Tienus Kaag Dog in bet dorp!
Natunrlyk. Op het gedoeike dat hy
vaD zyo ooders geërfd heeft.
Zoo, en.., Örietje By nen Leeft ze
nog I
Of ze nog leeft Dat ia me ook eeo
vraag. Zoo gezond als een viscb, Dat zoo
goed als baar man. Eo de vier kinderen,
die te hebben, o. engeltjes zyn 't, engeltiea.
Een boosaardige trek verschijnt om zyn
mund, als kwam een duivelaobtig denk»
beeld in bem op.
Wordt vervolgd.