INKTEN
Tweede Blad
Hoe meer last
hoe eerder
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Langs de Slagvelden,
alle soorten Hout
Firma Wed. v. d. Linden
rogge- en haverstroo
en schoofstroo,
Vrijdag 31 October 1919
40e Jaargang. No 44
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c;
franco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
afzonder!, nummers 5 c.
PMEL SN MAAS
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF. VENRAY.
PRIJS DER
ADVERTENTIEN i
van 1—7 regels 35
elke regel meer
5 c.
hoe gruwelijk het nog uit duizend
wonden bloeidt. hoe duur ook de
overwinning is gekocht.
's Ochtends om zeven uur vertrek
1 ni 11 de'Gare de l'Est naar Reims.
loos. verweerd, de Duitsche adelaar
met een wit kruis overstreken. Mijn
Een redacteur van de Mbd„ die Fratlgche medereizlgers zitten tot
een bezoek gebracht heelt aan het onder|ing TermaaU met de grootste.
oen we tusscbeu de siukken puin De ontzettende strijd, die hier gewoed
nog ontdekken, waar de kerk moet heefi is vereeuwigd in Stilgebauer'i
hebben gestaan.
Al leeger en verlatener wordt de
wereld, geen mensch. geen boom,
geen vogel en waar vroeger in
overvloed de wijndruif groeide schijnt
nu alleen het bruine verroeste prik»
ke'draad in eindelooze krullen den
grond uit te barsten.
Voor de variatie wat bergen van
oorlogster rein in Frankrijk, geen moejte de Dnitsche woorden op bet 'grauwe, leege ammunitiekisten. Wij
hiervan de volgende interressante be- portier te spellen »nicht öffoen be» jpasseeren kilometerlange kerkhoven
scllrljving Ivor der Zuv balt. Een overbuur van I non wnnil ttqn TrrDnenvmrfda lrriiisor
vor der Zug balt.'' Een overbuur van
Parüe na den oorlog. Overal treffen me kÜkt 5oi belangstelling naar een
ons Tn de indrukwekkende metropool .spoorwegkaart, de eenige versiering,
de herinneringen aan den geweldigen i e nof5 'a coupé is overge»
tragischeu tijd, dien Frankrijk in zijn bleiven.
- - der laatste 'Ohemins de fer boches expliceert
hij dan aan de anderen.
En allen knikken van voldoening
»Eh bien,'' zegt oen oude, »ils ne sont
venus a Paris, mais bien leurs com-
partiments" en behageüjk schikt hij
zich weer in zijn hoekje als in een
pas verworven eigendom
Maar als we een klein uurtje ge»
spoord hebben, begir.t de opgewekte
stemming te zaken.
Het landschap begint zich al meer
en meer ontredderd te toonen.
Boomen staan versplinterd of liggen
ontworteld huizen en hoeven liggen
in puin. De spoorlijn zelf lijkt een
aschvaalt, vol gestrooid met leege
conservenblikjes. Wij gaan door de
Champagnestieek, nadarea Epernay
en dan begint de verwoesting pas
voor goed. Uit bet venster van mijn
coupé zie ik een monumentaal nieuw
gebouwd college. Het is totaal leeg»
geschoten, en alleen de looze gevel
staat nog overeind. Kippen scharre
len zorgeloos tusschen de ruinen. Nu
en dan opeens weer een stuk vreed»
zaam en ongedeerd landschap met
witte huizen in de groene wijnbergen.
Maar vlak ernaast weer de ontzet»
tendste verwoesting.
Midden in het veld staat nog een
heel depot van granaten en obussen
met golfplaten afgedekt. Dan sporen
we weer langs eindelooze akkers, on
afzienbare vlakten waarop alleen
prikkeldraad schijnt te groeien.
Eindelijk Reims.
Op het stationsplein ritsen met
auto's die als kermistentjes de meest
verlokkende opschriften dragen lot
het doen zien der slagvelden. De eene
chauffeur kondigt zich al als beter,
guide en expert aan dan de anderen.
Eerst even lunchen alvoreos wij
den grooten tocht gaan aanvaarden.
Maar van de cafés en hotels evenals
van de winkels is er in Reims niet
veel meer overgeschoten, en wij zit.
ten neer in een gewoon nog wonder
lijk ODgedeerd gebleven woonhuis,
dat als een soort burgerlogement is
ingericht. Het is erger dan Hol»
ilandsch provinciaalsch, en toch heet
het een maison Je premier ordre
Dsn stappen we in de auto en be»
ginnen we de reis. Vooreerst kijken
we Reims niet aan, dat zullen we
op onzen terugtocht doen. Snel
schieten we langs de resten van
weggeschoten straten en als we
even het hoofd wenden zien we te»
midden van een woestijn van puin
de cathedraal omhoog rijzen. Langs
een rechten weg schieten naar buiten.
«Camouflage
jongste
jaren heeft door gemaakt,
Met den nachttrein (uit Bordeaux,
kwamen we om^elf uur in den Zon»
dagmorgen te Parijs aan. Onze eer»
ate gang was kerkwaarts in de oude
stad. Op de torens der kerk, gelijk
op alle openbare gebouwen, herin»
neren) de nog opgestelde sirenes aan
den angstigen tijd der Zeppelintoch»
ten boven Parijs.
In de oude kerk zelf een kapel, ge
tierd met de nationale kleuren en
kranBen en voor de hekken een serie
lijsten eindeloos van namen met het
veelzeggende opschrift «Morts aux
Champs d'bonneur Société de la Char-
cuterie pout les tombés au champ
d'honneur ou decédés de suites de
leurs blessures."
AngBtig lange lijsten met namen
van gesneuvelden, allen leden slechts
van één organisatie, die der slagers
gezellen, uit de parochie van St.
Eusiachebij de Hallen van Parijs.
Uit deze ééne lijst kunDen we reeds
opmaken, welke zware offers de over
winning "aan Frankrijk heeft gekost.
In het imposante gebouw der
Credit Lyonnais" op den Boulevard
des Italiens lezen wij de aankondi»
ging .- 1,500,000 families des Morts
recevront le 2 Novembre prochaan le
diploma de »le Reconnaissance.'*
Een millioen vijfhonderd duizend
Fransche families, die één of meer»
dere gesneuvelde voor het vaderland
hebben te betreuren.
Meer dan ooit gaat op dezen Zon»
dag de tocht der wandelaars naar het
Hotel des Invalides. 'Frankrijk voelt
den diepen smaad van '70 gewroken
en meer dan ooit voelt het zich aan»
getrokken door 't graf van hem,
wiens zon van glorie als opnieuw
over het schoone doch diep gewonde
vaderland schijnt,
Engelsche, Amerikaansche, Servis
zcfce strijders leunen naast de Fran»
scha kameraden eerbiedig over den
breeden oirkelrand van het Imposan
te graf, waar de grootste Fransche
veldheer rust te midden van zijn
volk.
Maar ook het monument van Tu»
renne is gesierd met een zeldzaam
monumentalen krans, n<
door de jeugnesse dis écoles.
Ook deze krans getuigt van over
winning en eindelijk gewroken smaad.
Met gouden woorden staat er op
een groene fond »il ne faut pas
qu'il y ait un bomme de guerre en
repos en Frange. tant qu-il y aura
un Allemand en Alsace."
Op den Boulevard des ItalieDS in
een schitterend magazijn van bronzen
weer eeD ander beeld. Hier spreekt
alles van victorie. In het midden van
de etalage een momumentale verguld-
bronzen Gallische haan, sterk, trotsch
en fier.
»Le vainhueur
een woud van witge7erfde kruisen
in het rulle zand. Wij komen, waar
eens de dorpen vau Loivres hebben
gestaan, weggeschoren zijn ze door
de Duitsche granaten als nietige
grashalmen.
Wij passeeren Maison bleue, waar
ontzettend gestreden is. 't Is een
schitterende snikheets late zomerdag,
de zon brandt op ons neer als in eeD
woestijn, maar niets in deze zoo
wilde Fransche natuur kan meer
herinneren aan wat zomer is. Alles
een grauwe verwoesting met nog
wat resten dor hout van versplinter»
de en afgeschoten boomen
Het is alsof een titan de aarde
hier in zijn geweldige armen heeft
gegrepen en baar omgekeerd heeft
neergesmakt.
Dan zijn we in Berry au Bac bij
de hoogte 103 en het Aisne-kanaal,
waar, zooals ieder zich nog wel zal
herinneren, het bloedigs', misschien
van heel den oorlog gestreden is.
Een hoop roest aan den ingaDg
herinnert waar vroeger een der
grootste suikerfabrieken heeft ge»
staan. Dit oudroest herinnert daD
ook nog alleen waar Berry au Bac
gestaan heeft. Verder is er niets
meer over. Station en rails zijn
verdwenen en niet meer terug te
vinden. Van een uitgestrekt boscb
rest niets meer dan een paar ver»
splinterde staken. De grond, die hier
gelijk overal vruchtbaar bebouwd
was, is als in een ontzettende aard
beving ten onderst boven gekeerd
en is nu niet meer dan een glooien»
de vlakte van een harde krijtwitte
materie. In de kuilen en
trechters staan plassen van krijtwit
water. Het Aisne-kanaal, dat naar
de Marne voert, ligt droog en ver
zand, de schepen in elkaar gescho
ten. Wij stappen triest voor onder
den schoonsten zonnigen bemel maar
in het meest verlaten oord der
wereld. Hier moet de aarde opnieuw
geschapen worden, bier helpt noch
vermag iets meer de menschelijke
kracht, het menscbelijk vernuft,
De witte grond met zijn mijnholeD,
kraters, trechters, kuilen, ligt be»
zaaid met verroeste obussen en gra»'
naatresten. Hier en daar een wit
kruis boven een eenzaam graf. Wij
staan ;voor een diepen krater, op
welks bodem, dertig meter diep,
een wit kalkachtig meertje ligt, 70
M, diameter is de deze enkele trech»
ter, die ontstond door de ontploffing
van een Duitsche mijn, waarbij in
één slag tweeduizend Franscben in
1917 een vreeseüjken dood vonden.
Niets werd er meer van de arme
jongens gevonden dan hier en daar
Dog een laars, waarin de rest van eeD
been stak.
Vijf minuten later ontplofte eeD
c roept de chauffeur
en wijst naar de wonderlijke decors Fransche ondergrondsche mijn onder
van matten, lappen, takken, gor» de Duitsche linies met een soortgelijk
dijnen, die de Duitschers op dezen (ontzettend gevolg. De twee trechters
kilometers langen weg tusschen de t die slechts een vijftien meters van
boomen hebben gehangen om hun'ötkaar afliggen toonen aan boe dicht
vijand het uitzicht op hun operaties'de beide vijandelijke linies elkaar
te beletten. Langs puin en puin'naderden. Voor ons ligt het fort
Iets verder op den Boulevard een'snort de auto, langs vlakten verward Brimont, van waaruit de Duitschers
reisbureau, waar een file van men»'in een spinrag van verroest ijzer» Reims op zes kilometer afstaods
schen zich verdringt voor de mapuet- draad. Heele dorpen, eeDS vriende» bombardeerden met het ontzettend ge-
teder groote Fransche slagvelden lijk, welvarend, vol bezigheid en volg, dat wij straks zouden aanschou» i laCulSll llCCFuLlkCllPCli Cn W IJ I16I1
ViBitez les champs de batailles I leven, zijn van de aarde weggevaagd wen. Verder voor ons in den nevel de' Aanbevelend, 20
Frankrjjk wil zijn zonen laten zien Terdwener,, voor altijd, nauw kun» uinen van wat eens Craonelle was. [G. L- VBrDBBK, HOBIHIBFStr»
Kruis en Zwaard."
Dan rijzen in de verte de heuvelen
van den beroemden «Cbemin des
dames" 3050 kilometer lang.
Stil staan we bij elkaar in deze
reddeloos verwoeste niet meer te her
stellen verlaten en uitgestorven
wereld. Telkens booren we in onze
ooren nog het gedreun van het schie
ten. Is het suggestie opgewekt bij
het aanschouwen vau dit nameloos
oorlogswee Maar de gids verklaart
het zijn nog altijd de Duitschers, die
bezig zijn de niet»oDtplofte granaten,
die zij op het slagveld vindeD, on»
schadelijk te maken.
En als wij dan ook weer in onze
auto zitten op weg naar den «Cbemin
des Dames" komen we de Duitsche
krijgsgevangenen, die veroordeeld
zijn hier temidden van hun eigen ver»
woestingen te leven met heele rogi»
menten tegen. Soms stijgt plotseling
een zuil van rook eD stof voor ons
op. het is weer een obus, dien men
ontploffen doet. Wij passeeren de
«ferme de Cholera," een onafzienbare
witte krijtmassa met alleen langs
den weg een groot zwart bord om
nog even aan te duiden welke
streken dit vroeger geweest zijn.
Duitsche gevangenkampen, lange
akker Duitsche graven.
«Bois des Boches 1" wijst kort de
chauffeur.
Wij passeeren Craonne, waar niets,
niets meer van over is, een stapeling
vau steen6n, puin en even denkt men
na hoe het toch mogelijk is om deD
boel'zoo kapot te krijgen. Ik beb
inderdaad de aardbeving van Messi»
na en Reggio gezieD, maar wat de
natuur daar doet is nog maar kinder»
spel bij de verwoesting welke bet
menschelijke geweld hier wist te
richten.
Dan naderen we het plateau de
CraoDelle met het begin van den
«Cbemin des Dames." Op de glooiing
vroeger een bosch van prachtig vol»
groeide platanen en berken, nu niets
moer dan nog wat wrakken van ge
splinterd hout. De hoogten zijn uit»
gegraven als vossenholen, overal
boven elkaar de gapende zwarte
donkere monden. Wij klimmen naar
boven langs een weg geflankeerd door
ruwe doodskisten.
Iets verder parieeren we een hoopje
«rafkoieeD, die oog geplant moeten wor
den. Ze dragen reeds opschriften als -un
frarcvs dn 413 R G." -Uo barer a
inoonDU," enz, Boveo In een plaatfjiereD
bat met het uitzicht op een eindeloos kerk
hof en een wcestjjo zonder versobitt zit
een jong Fraoscb sergeactja de witte graf
kruisen te ^beschilderen.
Geen vogel fln.t, geen blad lispelt, leeg
is alles, eenzaam, doodsoh verlaten, allee»
uit de zwarte gaping der ondergroDdeche
schuilplaatsen snerpt melancholisch een
krekel.
Wij waodelfö gedrukt voort tusschen
kapotts baif-vergaoe bottines, verroeste
helmen, stake geweren, leege blikken
consorven, eu boopeo met ontplofte kogels
uit macbiu-geweren, eu geDieteo iu de
verte bet pauorama vau het redJeloos ver
woeste Reims, dat wy nu gaan zien.
In snelle vaart gaat bet ca tomg ras-
Rem de heerlijke oude hiarorisohe Frao-
acbe stad, waar zoo goed als Diets meer
vau over ia.
Ingezonden Mededeellngen
A-dvertentiën.
Ondergeteekende maakt het publiek van
VENRAY en OMSTREKEN bekend, dat
bij hem te bekomen zijn
als GREENEN KOZIJN- en RICHELHOUT
VUREN PLANKEN in alle afmetingen,
PANLATTEN, PLAFONDLATTEN.
VLOERPLANKEN. WAANPLANKEN,
EIKENHOUT. CARBOLINEUM,
ASPHALTPAPIER
HANDEL IN ALLE SOORTEN
Rugpijn bij jonge menseheu
De mensohen boveo do veertig weten,
dat rugpyn vaak eon nierkwaal aanduidt,
maar jonge mensohen deuken niet altijd
hierover na.
Jouge mannen wijten het dikwijls aan
bun bezigheden en jonge vrouwen aan haar
geslacht heide gevaarlijke en misleiden
de gevolgtrekkingen, als de nieren de
werkelijke oorzaak zyo.
Er ie niets, wat dan meer onmiddellijke
verzorging vereischt. Verwaarloozing sluit
ernsiige verechijoselen in zich als rheuma-
thiek, Dier-waterzucht, stoso, ontstoken
nieren en blaas, ischias, spit, graveel en
zelfs ongeneeslijke ziekten,,
Onmiddellijke behandeling vereischt ia
sommige opzichten zelfverloochening. Vele
van de zoogenaamde genietingen des leveDS
zyn sleoht voor de nieren. Zware maaltijden
alkohoiische prikkels en ongeregelde ge
woonten dragen bij tot vorming van over
tollig urinezuur en tasten de teere nier
filters aan. En nog erger staat u te wachten
ala dit kwaaddoend vergif aan de nierfilters
ontsnapt en iu de spieren, zenuweD en ge
wrichten kristalliseert.
Begin verstandig te leven en gij zult
beginnen gezond te worden. Gij kuut uw
'herstel bevorderen door de nieren met
Foster's Rugpijn Nieren Rillen te verster
ken. Dit geneesmiddel dient uitsluitend voor
het regeleD en beelen der nieren en blaas,
en gaat zoodoende de kwade gevolgen van
urinezuur tegen. De werkzaamheid der
nieren wordt hersteld, het bloed weder
gezuiverd en de opgehoopte vergiften en
onzuiverheden worden geleidelijk uit bet
lichaam verdreven.
Op elke echte doos Foster's Rugpyn
Nieren Pillen komt het handelsmerk de
man met zyn handen in de lendenen voor
Te Veorsy verkrygbaar bij H. J. Heling
a 1,75 p. doos of f 10.per zes doozeo.
44
ZT A/£>
GEBRUIKT P/J,
ANKER»
.■sSf
IPASN-EXPELLER
tegen rheumatiek
en verkoudheden a
CS.
Ruim 35 jaar door millioenen
jicht-en rheumatieklijders
MET SUCCES GEBRUIKT -
Verkrijgbaar in fiesschen van 95 ct.
en f 1,40 bij H.H. Apothekers
en Drogisten.
F. Ad. Richter en Co Rotterdam
Verkrijgbaar te VENRAV bij
Louis Wijnhoven en H. Heling.
ONTVANGT dagelijks aan Station Venray
aan de HOOGSTE PRIJZEN
Iu beeft van likdoorns, steenpuisten,
negecoogen, bloedvinnen, wratten enz
overgaan tot bet koopen van een busje
oprechte Winsuiner Zalf
Deze zalf geneest n in enkele dagen
geheel. Ook zwerende borsten, open
boenen, danw baard en ringworm,
fijt eu allerlei wonden genezen er door
Prijs per bas f0 60 en f 1.10 (Hoe
grooter bus hoe voordeeliger in
gebrnik.)
Verkrygbaar bij Apoth Drogisten
en vele winkeliers.
Gen. Agent J. C. de Vries,
Win sum Gr.
Te VENRAY bij
H, J. J Heling Grootestraat. Te
MILL bij Th. J. Olfers. Te OPLOO
bij J, M. Willems. Te OVERLOON
Jac Loonen Janssen. 30
bij de Firma van den Munckhoï.
