^Sa?!lJ°°cc Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
¥oor Curagao
Onder 't roode vaandel,
Provinciaal Nieuws.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
FEUILLETON.
De vliegtocht van Molen
heide naar Venray.
Bespreking Invaliditeitswet
Zaterdag 4 October 1919
40e Jaargang. Na 40
PEEL
MAAS
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
afzonderl. nummers 5 c.
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MÜNCKHOF, VENRAY.
PRIJS DER
ADVERTENT1EN
van 1—7 regels 35 c.
elke regel meer 5 c.
Maar weinig lezers van «Peel en
Maas'' hebben van Curanao ooit iets
meer dan den naam gehoord. Qeen
wonder, dat er dan ook het «onbe
kend maakt onbemind" op toepasse
lijk is. Ik wil trachten het wat meer
bekend en ala gevolg daarvan, 'ook
meerbemiDd temaken. Want recht
op uwe belangstelling hoeft onze
Cursgaosche Missie zeer zeker.
Die tienduizenden bewoners onzer
eilanden in de West, al zijn ze dan
voor 't meerendeel zwart, hebben
toch zielen zooals wij, zijn bijna allen
kinderen der Katholieke Kerk zooals
wjj. En alleen aan de liefdadigheid
van Neerlaod's Katholieken hebben
tij het te danken, dat zij als Ka»
tholiek kunnen leven, hun Katholieke
plichten kunnen waarnemen, hun
kinderen op Katholieke scholen een
godsdienstige opvoeding kunnen
geveD. Dit zal u niet bevreemden, als
ik u zeg, dat nog geen zestig jaar
geleden onze zwarte bevolking nog
zuchtte onder 't zware juk der
slavernij, en dat ei in die zestig
jaren betrekkelijk maar weinigen
zich een maatschappelijke positie
en onafhankelijk bestaan hebben
kunnen verwerven.
De meesten, vooral van onze
buitenbevolking, zijn en blijveD
arm, en lijden een alles behalve
benijdenswaardig bestaan. Ik over»
dryf niet, als ik zeg, dat verreweg
het meerendeel der buitenbevolking.
Tan kindsbeen af gewoon is honger
te ljjden en daarom aangewezen is
op de Katholieke liefdadigheid,
wier voornaamste, ja bijna eenige
bron de zak van den Pastoor, en
wier voornaamste orgaan de hand
van den Pastoor is.
De Curacaosche Pastoor is daar»
om altyd te herkennen aan 't gat in
zijn hand. Want wat er in komt,
is er zoo weer uit verdwenen. De
nooden schreeuwen zóó hard, dat er
onmogelijk aan te weerstaan is.
En toch, ondanks die armoede,
mag onze Missie zich in een be»
14
Tijdens het ondersoek van den dokter
vergenoegde zich Proeper met in de aan
grenzende kamer op en neer te wandelen.
Eindelijk kwam de geneesheer binnen en
verklaarde De toestand is uitermate
ermti en er kan geen sprake van zijn
baar te vervoeren. Zij beeft een hevige
longontsteking 1
Miobeline bood zich nu aan om de zieke
te versorgen, maar toen Prosper haar
daarvoor wilde betalen, strekte zij de
banden afwerend uit, zeggende
Behoud uw geld, ik kan bet niet
aannemen
Op dit oogenblik ging de deur open en
de beer Mollens versoheen, gevolgd door
mevrouw de Revals. Prosper werd bleek
van woede, toen de baron tot hem zeide
Ik heb u eenige ophelderingen te vragen,
mijnheer I De dokter kan intussohen door
uw obauffeur naar huis worden gebraoht 1
Indien u een onderhoud verlangt,
'kunt u bij mij komen, was bat hooghar
tige antwoord. Het ia bier noch de
plaata...
Toeh wel, zooale u zien zult f
Proaper verzoebt den dokter maar vast
vooruit te gaan, en ging met over de
borat gekruiste armen voor den baron
•taan.
wondereDswaardigen bloei verheugen
Dank zij de liefdadigheid van Ne-
derland's Katholieken, treft men
allerwege bloeiende parochies met
Katholieke scholen, congregaties,
vereenigingen voor jonge mannen,
tot stand gekomen met veel opoffe
ring en onder veel druk en tegen
werking.
Want steeds was de Missie en
het Katholiek onderwijs het stiefkind
onzer regeering. Eq ware 't niet,
dat we van ODzen Katholieken
Gouverneur en ons Christelijk Mi
nisterie beter te verwachten hadden,
nog lange jaren zouden we in den
hoek moeten zitten, door de tegen»
werking van het groepje vrijmetse
laars, dat in,Curacao de baas speelt
en op allerlei wijzen ons tracht te
ringelooren en onze actie voor
verheffing van het volk te fnuiken.
Een klein bewijs van recenten
datum. Onder zeer veel zorgen en
opoffering is door onzen Bisschop,
Mgr. Vuylsteke, een St. Vincentius»
stichting tot stand gekomen, om de
helaas zoozeer verwaarloosde jeugd
van de straat op te nemen en op te
voeden tot goede Katholieken. Dat
daar een kapitaal mee gemoeid is,
begrijpt eenieder, en ieder welden»
kend mensch zou verwachten, dat
de regeering zoo'n werk krachtdadig
zou steunen.
Wat gebeurt in Curacao? De Ka»
tholieke Gouverneur stelt voor die
stichtipg een subsidie te verleenen.
En de Koloniale Raad stemt die
subsidie af mat 9 tegen 4 stemmen.
Dat zijn die heeren, die altijd den
mond vol hebben van volksverheffing
en volksveredeling.
Men begrijpt dus, dat er moet
gewerkt worden en hard ook, om
het volk te vrijwaren tegen deD
verderfelijken invloed, die er van
die heeren uitgaat, niet 't minst op
zedelijk gebied. Ik herinner me een
gezegde van een der kopstukken van
ons openbaar onderwijs, dat ze
namelijk niet zouden rusten voor
geheel het openbaar onderwijs in
handen van vrijmetselaars zou zijn.
Gelukkig, dat door de onver»
moeide actie van onzen Bisschop en
de groote toewijding onzer Zusters
en Fraters ons Katholiek onderwijs
schitterend kan wedijveren met het
openbare.
Maar daarom ook dubbel jammer,
dat door de armoede zoovelen onzer
kinderen van dat Katholiek onder
Eo nu, wat verlangt ge
Men heeft mij verteld dat gy dit
kind gevonden hebt op den weg naar
Clermont.
Ja, dat is zoo 1
Wist u, dat juffrouw Mariey een
kind ontroofd is, dat een merkteeken op
haar rag bad, hetwelk nu bij dat meisje
is teruggevonden
Prosper voelde de aderen zwellen op
zijn voorhoofd, zijn oogen gloeiden van
ingehouden woede,
Welk een mooi opgezette rertoonicg,
spotte hij. Maar u znlt mij zoo niet
klein krijgen u moet mij niet voor on-
noozel houden, mijnheer de Mollens I En
bij wilde op den baron toespringen.
Deze greep hem bij de polseo en zei op
kalmen toon Geen geweld, dat zou
de gevolgen slechts verergeren. Want wij
beschuldigen u, joffrouw Mariey en ik.
de kleine Suzanna ontvoerd te hebben met
het doel n te wreken oij de weduwe van
Cyprien 1
Leugenaar, barstte Prosper los.
Beleedigingen van lieden van nw
soort deren mij niet. Gij hebt de geschie
denis van een vondeling slechts uitgevon
den om een misdaad te bedekken 1
Genoeg daaraan Ik heb u tot nn
toe aangehoord, maar ik verkies het niet
langer, schreeuwde Louviers, zich los
rukkend.
-- U knot vertrekken, als u wilt. Maar
Suzanna is nu weer bij haar moeder en
zal or blijven. Dit wou ik n alleen zeg
gen
Bewijzen kant u het niet 1
Indien wij de zaak voor bet gerecht
zoudeD behandelen, zou uw naam in het
wijs verstoken moeten blijven. Bij
ons is de sociale kwestie in den
vollen zin een kwestie van de maag.
Gebrek aan kleeren, gebrek aan
voedsel zijn de hoofdfactoren, waar»
om belaas, zoovelen komen tot
verwaarloozing van hun plichten.
Daarom doe ik, onder de aanspo»
ring van onzen Bisschop van
Curacao en onder de hooge goed»
keuring van Zijne Doorl. Hoogw.
Mgr. Schrijnen, een beroep op de
liefdadigheid onzer Katholieken, en
vraag U een aalmoes voor onze
arme zwartjes van Curagao.
Gaarne stelt zich de redactie van
dit Blad en ook ondergeteekende
bereid giften in ontvangst te nemen.
(Wordt vervolgd).
PATER ir. I. VERRIET
Venray.
In weerwil van-het akelige regenweer
aanvaarde Herr Hoes Zondagmorgen den
vliegtocht van Molenheide naar Venray,
alwasr volgens bekendmaking groote
vliegdemonataties zouden plaats hebben
Omstreeks 11 uur passeerde de wakkere
vliegenier door een; vry diohtan regen
Helmond en gaf daarbij eenige sierlijke
zweDken en glijvluchten in de lacht te
aanschouwen, die nogmaals een bewijs
gaven van zyn meesterschap over de
machine, vervolgens ging het met 'n ont
zettende vaart op groote hoogte door de
peel op Venray in.
Als passagiers werd deze toont meegei
maakt, door mevrouw P. de Wit, en een
mecanicieo.
By aankomst in Venray bleef de regen
nog immer aanhouden, zoodat dose vlucht
door bet kille en natte luohtruim nn juist
niet heel aaDgenaam kan genoemd worden.
De belangstelling van 't publiek in Venray
was ondanks bet akelig» weer nog vry
groot en eeo enorme massa menschen
stonden op het vliegterrein aan den weg
naar Maashees en in den omtrek verlan>
gend uit te zien Daar den wonderbaren
reuteDvogel, die reeds boven bet dorp door
bonderden met enthousiaste kreten begroet
was.
Helaas 1 de zoo vnrig verwachte vlieg-
demonstratie kon voor ditmaal eeDS niet.
bogen op het gebruikelijk sucoes, en het
was niet alléén da regeD, die thans als
spelbreker optrad.
De landing was zeer oDgelakkig.
Het terrein waar het vliegtuig zon ne
derdalen, een flink stak heidegrond, werd
begrensd door eeo peroeel bouwland, dat
io weerwil van de te voren gegeven aan
wijzingen van den vliegenier, niet voldoen
de bard was aaogewalst. Toen do machine
dq op de juist aangegeven plaats op den
beganen grond kwam stuurde de vliege
nier deze in het laatste vaartje naar het
gladde bouwland, dat naar syne meeniog
flink bard was. Dit bleek echter niet bet
geval te zyn, eo toen de wieltjes bier den
grond raakten zakten ze steeds dieper in
de aarde, zoodat op eenmaal het vliegtuig
met eeo schok stilstond, eu de kop voor
over bptg. waardoor de Dog steeds draaien
de schroef op den grond sloeg en in stak-
ken brak.
De machine self, die bij Da aan bet
•ÏDde van de vaart was had niets geleden,
en de passagiers hadden niet den miosteD
binder ondervonden van de ongelukkige
laading. Door bet breken van den propelior
I was bet vliegtuig eohter outredderd en
van de beloofde demonstraties kon nu niets
komen. Trouwens, door den bevigen regeu
gedurende don geheolen dag was het
aardig» er toch heel wat afgeweest.
De machine werd du tijdelyk ondergei
bracht, en zal aldaar teo spoedigste ge
repareerd worden, waarna men weer naar
de Molenheide terug sal vliegen.
Het ongeluk is totaal niet te wyten aan
den vliegenier, doch alleen aan het minder
goede terrein. Weshalve zioh niemand be
hoeft te weerhouden om id 't vervolg nog
vliegtoobten mee te maken.
Naar wij vernemen zal nn spoedig ge
zorgd worden voor ds tweede machine,
zoodat men dan geen teleurstelling me»r te
duchten heeft. Zuidw.
aanmelding.
De meest practische punten voor de
werknemers zette hy uiteeD. om allen te
overtuigen van bet gruote nnt eener spoe
dige aanmelding.
Aan bet slot zyner rede w^dde spreker
nog een woord van buide aan den te vroeg
ontslapen Minister Talma, die er zich een
levensdoel van gemaakt bad, den oadeo
werkman o.m. een vredigen ouden dag te
bezorgen en huldigde zyn waardigen op
volger, Mr. Aalbersa, die de eer toekomt,
de wet, aangepast aan de tegenwoordige
behoeften, heeft ingevoerd.
gedrang komen. Gij hebt machtige vijan»
deD, Louviers, en uw populariteit.is aan
het dalen. Ik heb redenen om te meeneD
dat gij zwijgen zult 1
XII.
Lange uren vol doodsangst bracht
Micheline door aan hot ziekbed ven haar
doohter 1 Zelfs wanhoopte de dokter een
oogenbük er aan de ziekte te overwinnen,
als er geen wonder geschiedde.
Maar dit wonder schonk God aan de
arme moeder, die het met zoo inoigen
aandraDg afsmeekte. De loDgen ontspanden
zich, de koorts nam af en eindelyk kon
Suzanna zioh rekenschap geven, waar zy
zich bevond. Haar verwonderde oogen
ontmoetten die van Micheline en zy fluis
terde Waar ben ik 1
Gedachtig aan de waarschuwingen van
den dokter, antwoordde Mioheline voor
zichtig Gij zyt hier by iemand, die u
bemint en die u goed zal verplegen. Gij
zult niet meer ongelukkig zyn, arm kind
Wie is dan
Ik zal bet n morgen seggen, als de
dokter het goedvindt. Maar ge moet nu
slapen
Zij sloot gewillig de oogen, maar open
de ze terstond weer en haar blik viel op
bet kruisbeeld aan den muur.
't Is bier net als in de kerk, zei ze
met verwonderiog
Het bart der moeder kromp ine»D by de
gedachte aan de goddelooze opvoeding, die
haar dochter oDtvaogon had.
Ja, lief klDd, hier bid men tot den
goeden God. Die u genezen heeft en Dien
ook gy zult leeren bedanken
in het Patronaat.
Zaterdagavond bad alhier de aangekon
digde lezing plaats over de Invaliditeitswet
door den Voorzitter van deD Raad
van Arbeid te Venlo, de heer W. Penders
De Burgemeester van Venray heette
den heer Ponders hartelijk welkom ea
stelde hem aan de vergadering voor hij
wees de aanwezigen op het groot belang
van bet onderwerp dat de spieker van
dezen avond zou gaan behandelen, vroeg
daarvoor aller aandacht en gaf daarop het
woord aao den heer Penders
Da beer Ponders begon met zyn d&uk
uit te drukken voor de zeldzaam groote
opkomst, die by bier mocht constateeren
eo prees dit bewys van belangstelling, in
de bevolking van Venray; by verwachtte
van de Limburgsobe bevolking, zoo trouw
aan Komngin en Vaderland, dat zy ook
pliobtsgevoelig zouden zijo bij de invoering
der Invaliditeitswet.
In den loop zyner redevoering wees
spr. op den plicht vao de werknemers om
zich zoo spoedig mogelijk aan te melden,
opdat hen voor de toepassing der wst eeo
rentekaart kan worden uitgereikt, zonder
welke de werkgever geen Iood zou kunnen
betalen.
Waarom, zoo vraagt spreker, zoudt gij
u Diet terstond aanmelden, waar bet tier
uw groot belang geidt, een kostelooze
verzekering, gewaarborgd bovendien door
deD Staat.
Na uiteenzetting van verschillende wets
artikelen der Invaliditeitswet, die van
urgent belaDg zijn voor de werknemers,
droog hij aan om spoed te zetten bij de
O ja, ik wil wel, fluisterde de zieke
en viel in een gezonden slaap.
Eenige dagen later wist Suzanna, dat z^j
baar moeder teruggevonden had. Berst
had zij niets vernomen van da rol, die
Prosper in haar ontvoering gespeeld bad,
maar op de vragen van haar kind had
Micheline alles bekend.
Die ellendeling, kreet Suzanna. En
die wilde mij dan nog steeds vernederen
door mij zijn goedheid in herinnering te
brengen en my met zyn zoon te laten
huwen l
Nu vertelde zy baar moeder wat zij te
verduren bsd gehad in die familie en haar
moeder leed met haar.
Arm kind, troostte zy. Gy kendet
God niet en kondt dus ook geen gebruik
maken van de hulpmiddelen van onzen
godsdienst. Maar gy zult wel willen
leeren biddeD, nietwaar
O ja, graag, wil u het mij leereD,
moeder zonder hoop op hiernamaals is het
leven zoo ellendig 1
Langzamerhand mocht Suzanna enkele
nreo opzitten en toen zy bare krachten
▼oeide teragkomen, wilde zij baar moeder
helpen in het huishouden. Maar Micheline
weerde baar af.
Ik ben veol te gelukkig kind, dat ik
voor u werken kan, o, als uw vader dat
nog bad kannen beleven
U hebt veel om bem moeten lijden,
moeder 1 Ea dat door de sohnld van dien
LonviersHoe zult u dien man moeten
haten
Op dit woord omhelsde Micheline haar
dochter eo sprak vermanend Suzanna
een christen mag niemand baten by moet
bidden voor degenen die hem vervolgen
VENRAY, 4 October 1919.
Voor rekening vin de Hengsten»
Associatie alhier werd aanbeteed het by-
bouweo van stallingen. Ingeiobreven werd
als volgt
A. Dinghs, Castenray f 6835
A. Pypers, Launen f 6795
Veldhuizen, Maashees f 6767
P. Vollenberg, OirlQ f 6230
Gebr, Vollenberg, Venray f 6227
J. Coppns, Horst f 5790
Viot. Maas, Veoray f 5995
K Jacobs, Venray f 5710
P. Odenhoven, Venrsy f 5650
Gebr. Oudenhoven, Veoray f 5516
De begrooting bedroeg f 5771.
Het werk is opgedragen aan de Gebr.
Oudenhoven.
Voor rekening van P, J. van Dyok
te Lnll werd aanbesteed bet bouwen eeoer
boerdery in de Peel. Ingeschreven werd
als volgt
M, Vollenberg en J. van Dijk f 11516
Piet Oudenhoven f 11400
V. Maas en G. Hendriks f 11240
H. Volleberg en H. Zwltserlood f 11140
K. Jacobs en A. Arts f 10950
G. Pypers en J. MarteDs f 10844
Gebr. Oudenhoven f 10480
Het werk is opgedragen aan de Gebr.
Oudenhoven.
Voor rekening van Frans JaDsaen te
Lnll werd aanbesteed de - verbouwing
zijner boerdery. Ingeschreven werd als
volgt
Piet Oudenhoven f 3315
H Vollenberg en Zwitserlood f 3315
V. Maas en G. Hendriks f 3315
A. Pypers eD J. Marteiis f 3225
K. Jacobs en A. Arts f 3100
M Volleberg en J. van Dyk f 3025
Het werk is aan de laagste inschryvers
gegund.
Onze vroegere dorpsgenoot, de Heer
A. C. Domsdo/fr, tbana ambteoaar ter
Secretarie te Tegelen, slaagde vorige
week te Zeist voor bet eximen gemeente
secretaris.
Dinsdagavond werd alhier door
veldwachter Janssen aangehouden een
zekere B. Povinelli, 19 jaar, afkomstig
uit Rotterdam, verdacht van diefstal van
ongeveer f2000 aan bankpapier in bet
Maar moeder I
Zoo heeft ook Onze Lieve Heer ge
handeld en wat zyo my b\j Hem verge
leken Ik bid voor dien ongelukkige,
want hij is duizendmaal meer te beklagen
dan ik 1
Eiken dag voortaan wou Suzanna aan
kraobt zoowel naar 't lichaam als naar de
ziel. Haar arme versobrompelde ziel kreeg
eiken dag Dieuw en versterkend voedsel
en zy bloeide op in deze ohristelyke
atmosfeer, waar zij eindelijk haar geheim
ste verlangens naar een opreoht godsdien
stig leven verwezenlijkt zag.
Op zekeren dag. dat Suzanna als Daar
gewoonte eeD weinig in den tuin was gaan
wandeleD. ontmoette zy daar mevrouw de
Mollens, die er zeer ontsteld aitzag.
Er is een groot ongeluk gebeurd met
onze baren, kind 1 Maar gij znlt bet u
toob niet te veel aantrekken, nietwaar
Bedoelt u de Louviers, vroeg Susanna
verbleekend.l
Ja kind, Prosper met zyn zuster en
eeD neef zijn met bnn automobiel veron
gelukt de twee laatsteu waren op slag
dood Louviers leeft Dog, maar voor
hoelang
Genadige hemel, riep Suzanne uit.
Arme Alexis, wat zal er van hem
worden
Zij waren nauwelijks binnen of een
bediende bracht een brief voor SuzaDDa.
Mijn vader ligt op sterveD, by wil
zien, Claudine, eu ook uw moeder 1
Indien gy nog wat gevoelt voor my, kom
dan spoedig
ALEXIS.
Wordt vervolgd.