Weekblad .voor VENRAY, HORST en Omstreken.
HET ROER
De Middenstand en
en de duurte.
Onder 't roode vaandel.
Europa's noodtoestand.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
FEUILLETON
Gemengd Nieuws.
Zaterdag 20 September 1919
40e Jaargang. No 8
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
afzonderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
van 1—7 regels
elke regel meer
35
Maandschrift voor de R.K.
arbeidersbeweging
(Propaganda-Middel).
Eenigen tijd geloden werd in de
Tweede Kamer over het duurte»1
vraagatuk gedebatteerd.
Door Sannes en v. d. Tempel
werden scherpe aanvallen gericht
tegen de economische politiek van
den Minister van L. N. en H.
En wat antwoordde daarop de
Minister in sijn verweer!
Men moet soo sprak hij o.m
rich van den coöperatieven weg
geen te groote illusie maken. Er is
geen enkele groote stad in ons land,
of er bestaat een coöperatieve bak»
kerij en ik vraag mij af, of die
coöperatieve bakkerijen hebben be»
reikt, dat de prijs veel ia gedaald
Hebben de coöperatieve winkelver
eenigingen bereikt, dat de prijs der
producten looveel achteruit is ge»
gaan V'
't Spreekt van self, dat de redac»
tie van »De Koöperatiegids," het
orgaan van de socialistische arbei»
deracoöperatie'a in ons land, over
d* vorengeciteerde uitlatingen van
den Minister niet is te spreken.
In haar nummer van Augustus
klaagt lij er dan ook over, dat geeD
overtuigde cooperator in de Tweede
Kamer tegenwoordig was, om »deze
mioisterieele omin te bestrijden.''
En dan volgt deie waardevolle en
allerbelangrijkste bekentenis.- „De
eigenlijke ooreaak van de duurte,
een kind kan hel begrijpen, xit niet bij
de detailhandel. In het kruideniers»
bedrijf wordt tegenwoordig fel ge»
konkurreerd, vooral met de bedoeling,
om de groeiende kooperatieve bewe»
ging te tukken."
Is bij de huidige agitatie tegen
den handeldrijvenden middenstand
kostbaarder strijd»materiaal moge»
lijk
Vooral als we in aanmerking
nemen, van welke sijde ons dit
geboden wordt
J. VAN BEURDEN.
12
H\j sou baar dit niet kuooen weigereD
•n mocht bij voor baar geen positie
willen toeksn, zooals waarschijnlijk was.
dao sou sy sioh toob neg altijd tot me»
vrouw Mollens kannen wenden, die baar
hulp Diet sou kunnen weigeren.
Tegen den avoDd week de koorts en
Claudioe sliep in. Gedreon van stappen,
beft ge woorden en bet alaan met deuren
wekte baar uit den slaap. Zy keek op
haar horloge; het was negen uur. De stem
van Prosper klonk boven alle uit. beescb
en hijgend, terwijl hij bevelen gaf, en zij
de bedienden angstige kreten hoorde
slaken.
Claudioe stond op. wikkelde zich in
hasr oohtendjapon en ging de gang op.
Daar zag zij op ds kamer vso Alexis een
bediende stsan, die den vinger op deo
mond lei. Op hetzelfde oogenblik zag zij
•tante Zelie," die blijkbaar onverwacht!
uit Parijs overgekomen was, op baar toe
komen, eo angstig vroeg zij Wat is.
er gebeurd
Alexis is plotseling zwaar ziek ge*
worden, antwoordde Zólie allesbehalve j
vriendelijk. En met een soberpsn blik op
het jonge meisje ging ze voort
De dokter verklaart dat bij een hevige
ontroering moet hebben gehad of een plot*
seling groot verdriet.
Claudioe wankelde en zou gevallen zyo
Op onze katholieke arbeiders rust
hoe langer hoe meer de plicht zich
te bekwamen voor de gewichtige rol
die zij in de wereld te vervullen
hebben.
In onze wetgevende lichamen, in
d© vergaderzalen van provincies en
gemeenten hebben de arbeiders hun
intrede gedaan; en hunne stem
wordt er niet enkel gehoord, maar
is van veel invloed gebleken.
Daarbij komt de instelling der
bedrijfsraden den invloed der ar
beiders verhoogen op de geheele
bedrijfspolitiek
Het is dus wel van het hoogste
belang, zoowel voor de arbeiders
zeiven als voor de geheele orde in
onze samenleving, dat de arbeiders
flink ontwikkeld worden en degelijk
op de hoogte zijn.
Vooral geldt zulks voor hen die
verantwoordelijke posities innemen,
zooals voor de bestuursleden van
onze werklieden- en vakvereeüigin-
gen, voor de leden van gemeeDte»
raden enz.
Het is dan ook in een werkelijke
behoefte, dat het nieuwe Maand»
schrift »Het Roer" wil voorzien.
Dit Maandschrift zal, zooals het
aankondigt, het rijke program onzer
katholieke arbeidersbeweging beter
doen kennen, dieper doen doorgron»
den en elk punt van dat program
telkens toetsen aan de praktijk van
het leven en aan het goede of ver»
keerde wat de tegenstander biedt.
De uitgave van »HetRoer"ge»
schiedt door de Federatie van de
diocesane R.K. Volks- en Werk»
liedenbonden in Nederland.
Hoofdredacteur is het bekende
Kamerlid Henri Hermans, een der
mee8tbekwame leiders onzer katho
lieke arbeidersbeweging, wiens be»
zoDken kennis en rijke ervaring een
waarborg zijn voor de degelijkheid
van dit nieuwe Maandschrift.
Het eerste nummer is uitstekend
verzorgd en bewijst, dat de Redactie
op de beste krachten heeft kunnen
beslag leggen voor medewerking aan
dit tijdschrift, dat ongetwijfeld ge»
roepen is om veel invloed te oefenen.
Wij hopen, dat »Het Roer" het
studietijdschrift worde van alle
katholieke arbeiders en tevens van j
allen, die op de hoogte willen zijni
der arbeidersbeweging.
Het behoeft allang geen betoog
meer dat Europa tengevolge van den
oorlog in eeo zeer benarden econo»
mischeo toestand is geraakt, en niet
[slecbts fioaDtieel en staatkundig,
maar ook wat sijn voedselvoorziening
betreft, voor een groot deel afhanke»
lijk is geworden van Amerika.
In een rapport van den heer Her.
bert Hoover, dat op verzoek van den
Ameri kaanschen levensmiddelencon»
troleur Roberts en het Nationaal
Food Journal werd openbaar ge»
maakt, komt zulks maar al te duide»
lijk aan het licht.
Blijkens een uittreksel van dat
rapport in de N.R.Ct. wijst de heer
Hoover er op, dat de economische
moeilijkheden van Europa bij de
teekeoing van het vredesverdrag
konden worden samengevat in de
woorden: uit het gareel geraakte
productiviteit.
De productie van levensbehoeften
voor een bevolking van 450 millioen,
met inbegrip van Rusland, ia nog
nooit zoo gering geweest als thans.
Eene samenvatting van de stati»
stiekon der arbeidsbeurzen in Euro»
pa zou aantooueD, dat 15 millioen
families in den een of anderen 7orm
ondersteuning genieten wegens war»
keloosbeid en betaald worden ten
koste van steeds grootere inflatie.
Een ruwe schatting zou aantoonen
dat de bevolking van Europa ten
minste 100 millioen grooter ie dan
kan worden onderhouden zonder in
voeren ec moet leven door de pro»
ductie en de verdeeling van invoeren.
In het algemeeo gesproken is Eu»
ropa, wat de productie betreft, niet
alleen ver beneden het peil, dat op
bet oogenblik van de teekeniDg van
het wapeostiistaodsverdrag bestond
maar ver beneden een peil, dat het io
staat kan stellen, leven en gezondheid
te bewaren zonder een buiten alle
proporties staanden invoer.
Een kritieke toestand, voorwaar.
Maar de beer Hoover houdt zich
niet enkel bezig met het aaDgeven
van de oorzaken der zoozeer vermin»
derde productie, bij behandelt ook de
als Zélie baar niet oodarsteuod eo te bed
gebracht bad. Acb, als de jonge man tocb
sterven moest, sterven door baar sobuld,
zooals se meende 1 Den geheelen dag door
werd te door de vreeaelijkste schrikbeel
den geplaagd, en eerst tegen deo avond,
toen het bericht kwam dat de geneesheer
den jongen man hoopte te redden, werd
bet meisje wat kalmer. Met moeite rees
ze van baar bsd op. trad naar het venster
•n keek Daar buiten. Allee wss wit, bet
bad den geheelen nacht gesneeuwd en bet
geiicht alleen van die meeuw deed Clan*
dine buiveren. Zij wilde sioh verwijderen,
toen de deur der oaburige villa openging
en luitenant de Mollens in de opening
versobeeo. E*n licht rood steeg baar naar
de wangen Bü keek naar de lacht en
kwam twee minuien later weer buiten in
geselschap van een jong meisje. Hij bood
baar zijn arm eu samen giDgen ze het
bordes af. Zeer bleek, met wijdgeopende
oogen, keek Claudine beo na. Zy zag nu
duidelijke bet diebte blonde haar, de slan
ke gestalte en bet straleDd gelaat Aan
het einde der laan gekomen, d»m HiDri
baar fyne band en drukte er een kas op.
Claudine week terug naar bet midden der
kamer.
Verloofd, stamelde zij. Hy is
verloofd 1
Als een blok viel zij neer in deo leun*
stoel eo begroef haar gelaat ia de banden.
Alles wat zy had verdunrd, was niets,
vergeleken bij deze teleurstelling. Voor:
baar. met baar hart vol idealen, die zij1
in deze koele atmosfeer zag verwelken, j
was Henri de Mollens de drager vao den
hoogsten zielenadel en zedelijke schoonheid.
Stilzwijgend en in bet geheim had zij
vraag, wat kan worden gedaan, om
verbetering in den kritieken staat
van zaken aan te brengen.
De hulp van het Westen, zoo ver
klaart bij, it daartoe onontbeerlijk.
Maar op welke voorwaarden zal
die hulp worden verleend
Het moet duidelijk zijn, zegt de
heer Hoover, dat de productie niet
kan worden verhoogd, wanneer
politieke domheid de blokkade, de
uit en invoerbeperkingen, de censuur
de mobilisatie, de groote legers, de
vloten en den oorlog handhaaft.
Hij belooft, dat het westelijk halt-
rond het vraagstuk van de te ver»
leenen hulp gedurende eene zekere
periode met een hoog begrip van
menschelijke plicht en sympathie zal
behandelen.
Maar, zoo gaat hij voort, deze
bnlp kan het best worden verleend
door er op te wijzen, dat zij niet zal
worden gegeven aan eenig land, dat
niet vastbesloten zijne interne finan»
cieele en politieke situatie regelt,
dat niet al zijn krachten wijdt aan
de verhooging der productiviteit, dat
het gebruik van luxeartikelen niet
beteugelt, evenals de uitgaven voor
bewapening, dat niet de vijandelijk»
heden staakt en zijne naburen niet
behoorlijk behandelt.
Wanneer deze voorwaarden wor
den nagekomen, besluit Hoover, dan
is het plicht van het Westen iedere
poging aan te wenden, om Europa
over deze periode van tijdelijke sco»
nomische moeilijkheden heen te
helpen. WaDneer zij evenwel niet
worden nagekomen, is de poging van
te voren tot mislukking gedoemd.
Wat de heer Hoover hier schrijft,
verdient inderdaad ten zeerste de
aandacht.
In 't bijzonder zouden wij nog de
aandacht willen vestigen op hetgeen
hij zegt ten aanzien van mobilisatie,
legers, vloten en het beteugelen der
uitgaven voor bewapening.
Waar de welvaart, het bestaan der
Euiopeesche volken ten dringendste
vermeerdering der voortbrenging
eischt, spreekt het vanzelf, dat ver»
mindering en een zeer sterke vermin
dering der uitgaven voor improduc
tieve zaken als oorlogsmateriaal en
dergelijke niet kan achterwege blij»
ven en dat men niet mag voortgaan
millioenen jonge mannen aan den
arbeid te onttrekken door ben tot
kazernedienst te dwingen.
De noodzakelijke vermeerdering
bem baar hart gegeven, en de gedachten
aan hem wat haar een schild geweest
tegen de verdukking van haar eigen huis*
genooteo. Nu zag zy haar Inchtkasteel
vervliegen eu opeens begreep zy. tot wel
ke dwaasheid zij vervallen was. Hoe had
zij kunnen hopen, dat bij de adellyke
officier een geloovig katholiek, bet oog
zou laten vallen op baar. de vondelinge, het
pleegkind vaD een socialist f
Haar hart klopt* tot berstens toe. Zy
leed naar ziel en lichaam en 't was baar,
of alles roodom haar verbrokkelde en dat
zij stond te midden der brokstukken I
Hoelang zij daar gelegen had, vernietigd,
verstyfd van de kou, kon zij niet zeggen.
Een kraobtig geklop op de deur deed
haar opspringen. Prosper Louviera trad
binnen' lo baar overspannen toestand lette
zij niet op tijn somber en streng gelaat.
Ik moet u spreken, Claudioe
Zyo toon was yskoudby nam een
stoel en ging tegenover baar zitten.
Het is noodig dat ik mij eens U't-
spreek, hernam by. Ik heb dan einde
lyk van Alexis vernomen wat hem zoo
diep gesahokt beeft. Ziehier zyn eigen
woorden Claudine haat my en ik zal
altijd ongelukkig blijven, als zij mijn
vrouw niet wil worden en my liefhebben.
Claudine luisterde met van aDgst openge
sperde oogen. Zijn vrouw Daobc by,
dat ik zijn vrouw zou wordeD, stotterde
tij eindelijk.
Hebt ge dao niet begrepen wat bij u
vroeg
Neeo. Hij vroeg sleobti of ik de rol
van ziekenverpleegster zou willen blyven
vervullen 1
Prosper baalde minachtend de schouders
op.
Och wét I De vrouwen begrypeo die
zaken over bet algemeen wel vlugger.
Hebt ge dan werkelyk niet begrepen dat
myo zoon de zwakheid bad u een liefde
toe ta dragen die gij zeker niet ver»
dient
Hy. fio sterde Claudine. Hy die
my zoo beeft doen lijden I
Omdat bij afgunstig is. Kyk my no
maar niet zoo vreemd aan I Het gaat er
nu om het kwaad te herstellen dat gij be»
dreven hebt. Gy tyt daartoe nog in de
gelegenheid, gelukkig Gij cuit met mij
naar hem toegaan, hem zeggen, dat gij
betreurt wat gij geantwoord hebt. dat
gij hem niet begrepen bebt. dat gy hem
al'ijd bemind hebt en dat gy met vreugde
zyo vrouw zult worden als bij dat wil 1
Ondanks hare zwakte sprong Claudine
op en strekte de handen afwerend uit
Zjjn vrouw wordeD 1 Miju heele
leven lang dat jak dragen Dat nooit.
Prosper greep baar by de polsen.
Durft gij dat zeggeu, terwyl gy de oor
zaak xyt van zyn droevigen toestand Ik
dald geen tegeDstaod. Ik wil, verstaat g8,
dat gij Alexis buwt.
Nooit, herhaalde zy met kracht,
Gy moet, en als gij durft tooneo dat
ge het met tegeDzin doet, dan wee u Ik
laat u tijd tot morgen
der voortbreDgiDg vordert gebieden
dat met bet militairisiische stelsel O]
radicale wijze worde gebroken. Av
Annexlonlsme op het
vliegterrein te Heerlen.
Ferrarin met een boodschap naar Akeo
Veal belangstelling voor bot gehavend*
vliegtuig. Politie beeft moeite de aan*
wezigen op eeo afstand te houden ei
buiten de omheiDiog, Slecbts weiDige be
voorrechten mogen daarbinnen, bij he:
oomité. onder heo ook de Hollaodschi
consul. Krygt een bruine pater in dt
gaten daarbniten. Onmiddelijke toeoade»
riDg drukke discussie, waar niemand ietf
van verstaat. Tot slot wordt de patci
binneD de kriDg der uitverkorenen geleid
zelfs, o godeo. voorgesteld aan Gugliel.
motti, die toovelö harten bad veroverd,
maar met wien «oo weinigen kondei
spreken. Groote afguost by bet publiek,
Tal van voornemens om zoo spoedig
mogelijk Italiaanscb te gaan leereo.
Tasschen bet piat-Heerlensch der voorst*
ryen kinken ook eemge Fraosche stem
men. Wekken niet veel aandaobt Eer
Franschsprelter geeft luoht aan z'n afguns
op zyo manier. -By ons in Luik zouden w<
dien pater een baksteen Daar bet hoofe
gooien." Plotselinge reactie van d(
gemoedelijke omgeviDg.
«Dat is jnist, waarom wij Limburger*
niets van België moeten hebben," klink
bet in goed Fraoacb uit een mond, dis
nog pas niets den plat»Heerlenscb scheer
te spreken. Woedende blikken, woedende
woorden. Franschsprekers druipen af...,
Hoe kunnen toob de Belgische propa*
gaodisteu soms de waarschuwing van bur
Hymans vergeten, om tocb vooral met tad
en voorziobtigheid op te tredeD, Voor anti<
clericalisms is er immers in L mburg geei
plaats.
Mear in onbewaakts oogenblikkeu gaal
de Daluur boven de leer.
Ltmb. Dbl.
In een „drooggelegd" land.
Een bijzondere correspondent vao d*
Mbs. schrijft uit Noorwegen
Hier io Noorwegen leven wy in eei
zoogenaamd -drooggelegd" land. Vai
regeeriogswege is bet alcoholverbod uitge
vaardigd...
Mëd moet echter niet meeneo, dat hier?
mede met de dronkenschap is afgehandeld
In bet minst Diet. Wij leven bier in eei
zeer democratisch land met alle mogelyk
en oomogeljjke vrijheden. Er zyn hie.
tsllooze zoogenaamd -geheime" brouwe>
rijeD. waar aloobol gemaakt wordt. Iederi
boer byna hooit er zoo'n zaakje op na ei
vandaar wordt de alcohol naar de stedei
getransponeerd.
Men kan een wandeling gaan makec
door Carisiiania op elk uur van deo dag,
ge knot er zeker van zyo a'tyd eeD aan-
tal miD of meer -aangeschoten" meDscben
tegen te komen.
Wordt bet een beetje te erg, dan wor»
Hij stiet haar van zien af en verliet
woedend de kamer Claudine bleef eeDige
oogenblikken als verdoofd door den slag
liggeD, stond toen met moeite op eu liet
zich in den leunstoel valleD. Uitgeput ver
viel zy in gedachteloosheid en de uren ver
vlogen, terwyl zy bleef zitten al vernietigd
naar lichaam en ziel.
De koorts kwam terug, heviger dan ooit,
een menigte schrikbeelden vervulden
baar geest. De opwinding steeg steeds
hooger de hevigheid der koorts dreef
baar uit den leunstoel.
Het is te veel Welke hoop blyft my
nog Hy zal my op straat zetten 't is
beter hem voor te zijn
Zy TyaDkelde Daar de deur, opende ze
zaotiijes en gmg de trap af naar de vesti
bule. Hier nam zy den sleutel van bet hek,
schoof de grendels vao de deur en ging de
trap af, den tu n in. Haar voeten, slechts
door pantoffels beschermd, ploften in den
sneeuw en een hevige konde beving haar
slecht besobnt lichaam. Maar zy voelde
niets xy werd als in een 7reesalyken
droom voortgedreven.
Het hek ging knarsend open en met
zeldzaam stevigen stap doorliep zy eenige
straten. Maai weldra begaven haar de
krachten.
een doodelyke vermoeidheid en
i ®en volkomen verdooving overmanden baar
"°rge° lk «ggen w.t ik nu 0p dsn boek vee d. .traaf hield ,y aioh aan
drfeuaïh mU lee0e° de" be- >>.k Zy <*••-* °P goed geluk af met
- Du. gy weerstaat my Wj.ua, mor. K
gen jaag ik u myo buis uit en gy zult niets sneeuw, die opnieuw begoo te vallen
?®8r te bopen hebben. Gy hebt V6rborg baar weldra voor het oog.
aas de keus, volledige onderwerping of
g,brek 1 i Wordt vervolgd.