Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Ruys-Troelstra.
Zijn jongste zuster.
V Radenrepubliek in Beieren
25-Jarigen.
De revolutie op komst
Gemengd Nieuws.
Zaterdag 12 April 1919
40e Jaargang. No i5
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor hèt buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
éfzonlen. nummers 5 c„
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels
elke regel meer
5 c.
Het zijn twee beteekenisvolle
figuren, zioals ze daar tegenover!
elkander staan de rijzige, veer-]
krachtige gestalte van onzeu premier
met het open oog en de krachtige
beslistheid van karakter, neergelegd
in den trek om don mond en de
figuur van den volksmenner met den
mephisto-kop en de Janus manieren,
van onder de lorgnetglazen sluw
loerend om den tactischen zet te
doen.
Het zijn twee wereld- en levens
beschouwingen, die in deze twee
persoonlijkheden zijn belichaamd
Ruys, de man van bot zuivere,
heilige, eeuwige beginsel, dat in zijn
geestesleven is overgegaan als de
spijs in het lichaam, en dus de man
uit één stuk Troelstra, de man
van bet troebele, opportunistische,
revolutionaire beginsel, eveneens in
sijn geestesleven overgegaan en dus
de om7erwerper der orde, de op
standeling tegen het wettig gezag,
de gemuilkorfde en vergulde Bol
sjewiek.
Het zijn twee machtige partijen,
die in hen de eindstrijd begonnen
zijn jhr mr. Charles Ruys de
Beerenbrouck, de fiere edelman, de
ridder zonder vrees of blaam, maar
tevens ook de democraat bij uitstek,
omdat hij is en staat voor alle
staDden. Mr. Pieter Jellis Troelstra,
van de Schoolmeesters Dominees
Advocaten Partij, maar als rijk
proletariër alleen voor de bewuste
arbeiders. Ruys, de man van de
harmonie der klassen, van hun onder
linge samenwerking, van de ware
verbroedering Troelstra, de man
van de disba-monie, van de onder
linge ruzie, van den klassestrijd.
Het zijn twee godsdienstendie we
door hen zien gepractiseerd Ruys,
da man van bet diepe en kracht
dadige geloof in één God en Dien
God gezonden heeft, onzen Beer
Jezus Caristus, de man naar het bart
der aloude Heilige Moederkerk,
welke den mensch bier en hierna
maals gelukkig maakt, en welke haar
goddeljjke zending tot bet einde der
tijden zal volbrengen Troelstra,
de man van de socialistische stof-
vergodiig, van de platte, botte
T^ETTILLBTON
Toen Anna l>ü baar broer terug keerde
vond lij betn in kalme, tevreden stemming
en moest tot alle vrouwelijk,, he en baar
toevluobt nemen om hem de ware
gezindheid van van Detdan zooveel moge*
lijk te verbergen.
Br gingen nog eeoige weken voorbij.
Eduard Breooing herstelde spoedig,
soodat bij de trouwe verzorging van zijne
zoeter niet meer noodig bad.
Deze maakte zich dieo toestand te entte,
om zelve nit te meten ven de buiten,
gewone vermoeienissen en inspanning, die
zij had doorsteen, De verkoudheid, die
zij bij bet begin der ziekte bad opgedaan,
wilde eobter uiet wjjkeD, zij hield een
korten, drogen boest, waarover Poos van
Delden zioh ernstig bezorgd maakte.
Ook heer geiaet bed een matbleeke
kleur gekregen, waarin de groote zwarte
oogen zonderling sobitterdeD.
Zij lachte echter met de bezorgdheid
van baar zwager en verklaarde, dat zij
zioh geheel wel gevoelde.
Op een beerlijken morgen in 't begin
ven Meert, toen ty Bdnerd ging bezoeken,
nam deze- baar mee naar den tuin.
Arm in arm wandelden z\j door de
pzden.
Ik ben nn geheel hersteld, begon
Eduard. nu moet ik echter gaan zorgen
om mijne verplichtingen na te komen.
Anne zeg hem vragend aan.
Bet leven lijkt zoo prettig op een
zinnen-leer, die de meDschen hier op
aaide niet eens gelukkig weet te
maken, maar slechts geelt de
immer woelige ontevredenheid, de
man van de wel weer voorbijgaande
verschijning.
Het zijn twee woordvoerders,
zooals ze daar optreden Ruys, de
man van de klare, energieke, onom
wonden taal, van het bezielde woord,
zwaar en vol van rijken inhoud,
wekkend in de willige hoorders'
nobele gedachten Troelstra.de'
man van de bolle phrase, de op-
zweeper van revolutionaire instincten,
de man van de leuze zonder meer.
Hel zijn twee architecten, die beide
b'uwende zijn aan het nieuwe huis,
der maatschappij Ruys, hanteerende'
oude. 8oliede gereedschappen met'
toepassing van de m derne uitingen
Troelstra slechts peuterende aan
een revolutiebouw
RuysTroelstra, bet politieke
steekspel is, met de hernieuwde in
trede van den rooden leider, weer
begonnan-op het tournooiveld van
onze Tweede Kamer. Met onbe
schaamde onverschilligheid zal bij
weer rondwaren door ons Parlement.
En geloof het wel, lezer, in hem is
zeer krachtig werkzaam de psycholo
gisch goed verklaarbare verbittering
van ijmacd, die in zijn hoogmo'd is
vernederd en wroet en werkt om tocb
gelijk te krijgen. De revoluiiebaccil
workt onafgebroken voort de partij
zal, zoo de tijd daar is, weer opgeven
het bloed van den opstand. Maar
niet meer bij aankondiging in bet
parlement, neen, ze zal den fi ren
tegenstander terzijde overvallen.
De o/fi neele verklaring van bet
Partijbestuur, om ook »met a dere
dan de wettige middeleD de politieke
macht te veroveren" is hieromtrent
duidelijk genoeg.
Een felle actie tegen de «reactio
naire" regeering en speciaal tegen
den beiastingminister (eeu eebt1 vuil
socialistisch agitatiemiddel) zijn de
voorpostengevechten.
Kies, lezer, tusschen Ruys en
Troelstra.
Kies tusschen het gezag en den
opstand, tusschen den vrede en den
burgeroorlog, tusschen den waren
dem-.craat en den terrorist, tusschen
den echten, geleidelijken vooruitgang
en de bolsjewieksche vernietiging,
tusschen geloof en heidendom.
Wien kiest ge i
De E.
voorkomt. Tot 15 April kan men nog
verandering aanbrengen. Daarna is
'bet onherroepelijk te laat.
In Beieren is de radenrepubliek
uitgeroepen. Kameraad Klingel-
hoefer, soldatenraadslid, sprak hier
bij de volgende woorden .-
Socialisme en Kommunisme hebben
overwonnen. Dit laatste is doel en
politieke vorm livens vac het toe
komstige leven. Als brt proletariaat
der gehele wereld van Miiichen en
Duitsland het teken tot de instelling
ener nieuwe moraal krijgt, dao is er
geen bonden meer aan. Dan wordt
de gehele mensheid verenigd en dan
zal er geen vijandschap meer zijn
enz. enz.
De woorden van kameraad Klin-
gelhoffsr verwekten 'n donderend
applaus.
Nietwaar, 'n nieuwe moraal, geen
vijandschap meer in de wereld
We gaan met volle zeilen de
gouwen tijd tegemoet. Mochten
evenwel onverhoopt de zaken 'n
enigszins andere richting nemen, dan
zullen wij ter gelegenertijd de prach
tige woorden van kameraad Klingel-
hoefer nog wel eens in herinnering
brengen. C. K.
Volgens ait 1 van de Kieswet zijn
alle mannelijke Nederlanders boveD
de 25 jaar kiezer, d.w.z. allen die
op of voor den 15 Mei 25 jaar zijn
geworden.
Het gemeentebfs'uur stelt de
kiezerslijst telken jare opnieuw vast
op den 22sten Maart.
De kiezerslijst wordt van den 23
Maart tot en met den 21sten April
op de Secretarie der gemeente voor
een ieder ter iezage neergelegd.
ToteD met den 15en April is een
ieder bevoegd bij het gemeentebe
stuur verbetering van de door dat
bestuur vastgestelde kiezerslijst te
vragen, op grond dat hij zalf, of een
ander, in strijd met de wet, daarop
voorkomt, ni,t voorkomt of niet be
hoorlijk voorkomt.
Het is van het grootste belang
zich te overtuigen of men op de lijst
«onmgeo dag» vervolgde by, «onder zijre
zuster aan te 7.100, en tooh Anna,.je moest
eens weten, wat een treurige gevolgen
mijn vroeger gedrag nu. na zich. sleept,
boe zwaar mij het leven, du, valt.
Het meisje zag vreemd op. Was dat
dan de uitslag van bare teedere zorgen
en baar opoffering, die baar dagen achter
een aan het ziekbed van baar broer
geklu:sterd hield Zij bad gehoopt, dat
met zijn ziekte alle leed geweken was zy
bad de schoonste verwachtingen op de
toekomst gebouwd,en nu?
Maar wat bedoel ja dao, Eduard,
spreek duidelyk, teide tij.
Mijn rol is hier afgespeeld,
antwoordde by, mij blyfe niets meer over
dan bankroet.
Mijn fabriek is voor Pons, die er
eigenlyk meer op beef' staan dan ze waard
aan u beb u f 10000 gulden schuld
bovendien heb ik nog aodere schulden af
te doen.
Den jood Goalsmit, met wien ik
specu'eerde, beb ik door toezegging eeoer
booge rente eeo tijdlang tevreden gesteld,
maar hy begint te dreigen om zijn geld
Wat moet ik doen
Anna zweeg en. zag nadenkend voor!
zicb, eindelyk leide zij.
Ik zal je U'tstel geven om de f 10000
af te Io0fl9n, ben je dan gered
Eduard schudde treur g met bet hoofd. j
Ik dank u, ge zyt steeds eeue goede
zuster voor mij geweest, maar bet helpt
me ni9t. Als ik alles verkoop wat ik bezit,
j kom ik nog ruim f 2000 te kort. De fabriek
aanhouden kan ik niet, want ik zou war-1
ken met verlies, er blijft mij Diets anders
j over das in het buitenland eeoe betrekking
te zoekeo, als er ten minste nog eene
u'ckomst opdaagt, die mij veroorloofd
naar bet hu enland te gaan.
Aona bedacht zioh eeo oogenblik.
Plotseling bief zij het hoofd op en zag
haar broer aan
Hoor eens Eduard, sprak zy. je moet
de zaken niet zoo somber inzien. Twee*
duizend gulden is maar een betrekkelijk
kleine som, ik zal er eens met L'za over
spreken.
Met Liza herbaalde hy. Weet je wel,
Anna dat Fods my voortaan baat, bij
wil voortaan niets meer met mij te doen
hebben Gisteren schreef ik hem een briefje
of hy bier wilde komen, om de overdracht
der fabriek te regelen, maar by antwoordt
Diet eeDa en zend een gevolmachtigd
notaris.
Fons is ,dood voor mij en wat zou ik
dan van zyoe vrouw te hopen hebben.
Je moet denken dat L.za je zuster is.
in dit geval moet ze je helpen. Laat my
maar bcgaaD, alles zal terecht komen
Maar nog eens, als je je zaken bier ge*
regeld hebt, wat denk je dan te beginnen
Ik kan misschiet» een aanstelling
krijgen aan de I otiand Steelworks te Glas
gow, een betrekking die my aebtienbon.
derd gu'den salaris per jaar oplevert
Van dat geld kan ik sparen en u lang
zamerhand mijne schuld afdoen.
Add a Breouing sprak uiet veel meer,
Aan tafel bracht zy het gesprek op haar
broer 0D vroeg Lza of zy genegen zou
xijo hem te helpen.
Liza aarzelde te antwoorden.
Iu den laataten tijd wareo baar gevoelens
ten opzichte van Eduard merkbaar
gewijzigd.
Nu zy de overtuiging had dat hy op
deo goeden weg was teruggekeerd beklaag
de zij hem en was geneigd hem te steuoeo
indien zy kou. Maar zy moest rekening
Naar het Katholiek Weekblad ver
neemt, dreigt er ernstig gevaar, dat
eerlang roode garden over de gren
zen van Geldeiland, Overijsel,
QroniDgen en Drente ons land zullen
binnenrukken.
Niet ver van deze grenzen hadden
de jongste weken herhaaldelijk ge
heime bijeenkomsten plaats van
roode gardisten, maraudeurs en
raddraaiers, die bij de onderdruk»
king van de woelingen te BarlijD,
Dusseldorf enz. der waai ts de wijk
hadden genomen.
Er zou slechts gewacht worden op
zekere gebeurtenissen, die zich nog
in Duitschland moeten voordoen en
op het teeken uit het hoofdkwartier
der Bolsjewiken in de Nederlandsche
hoofdst d.
Wijnkoop heeft den jongsten tijd
voortdurend voeling gehad met het
buitenland en hij tracht steeds meer
verdachte elemeDten naar ons land te
lokken, teneinde op een gegeven
oogenblik zeker te zijn van de te
voeren agitatie.
Reeds zijn onder de volgelingen
van Wijnkoop de vertrouwensman
nen ingedeeld, die straks onder het
legertje Nederlandsche roode gar
disten, 't welk in groot geheim is
samengesteld, gemeene zaak moeten
maken met de vreemde revolution»
naire strijdkrachten, die onze grenzen
zullen binnenvallen op een oogenblik
dat door te verwachten stakiügen in
ons land de tijd rijp is geworden
voor het verwekken van troebelen,
ten einde tot eene Nederlandsche
Radenrepubliek te gerakep. Gold
schijnt voor de onderneming over»
vloedig ter beschikking te ziju.
Onder de bevolkiog van Gelder»
land, die van Je voorbereidingen tot
dezen opzet niet gehesl onkundig is
gebleven, heerscht niet weinig angst
Zij heeft geen vertrouwen in zich zelf
ómdat zij zich tegen eventueele aan»
slagen van soldatenraden e.d. niet
voldoende heeft georganiseerd.
Evenals op sommige plaatsen
elders, schijnt zij eenige schuwheid
houden met haar man, Fods van Delden
was sinds den brand in zyoe fabriek veel
veranderd, by was waüt ouweod en
achterhoudend geworden bet hinderde
h?m blijkbaar als er over Eicard gespro
ken werd eo meer dao eens bad by u tdruk-
kelyk verklaard, dat deze noo.t meer iets
van hem te hopen bad.
Wat zou ik doen, vroeg tij eindelek
aan baar mao.
Van Delden fronste de wenkbrauwen en
antwoordde óorsch
Dat moet jy wsfcoo, ik bemoei er my
□iet mee.
Hierbij bleef het voorloop'g.
Anna vroeg of de overdracht der fabriek
reeds bad plaats gehad.
Nog niet, luidde het antwoord, dat
kau door den notaris niet gebeuren, daar.
moet ik persoonlijk voor teekenen dat
zal we!, boop ik d6 laatste maal zijn dat
ik met hem in aanraking kom. Hij legde
een eigenaardigen klemtoon op het woord
je -hem" ais vermeed by opzettelyk den
naam van zijn zwager uit t» speken.
Toen van Delden van tafel opstond
bleven Anna en L'za bet gesprek voort
zetten»
De onzijdigheid van baa' man liet haar
dos vrij bandelen en den volgenden dag
kon AnDa aan baar broer de mededeeliug
doen dat by zou geho'psn worden.
Eduard besloot baast te maken met de
toebereidselen tot zyu vertrek.
Eene moeilyke vraag was echter bet af
scheid nemen van zyoe familie. Zou hy bij
van Delden ontvangen worden Hy vrees
de-er voor en tocb wilde h\j niet beeDgaan
zonder zijn zwager dien bij zoo zeer
miskend bad, de band te hebben gedrukt
De overdraoht zou plaats hebben ten
huize vanFons, Eduard besloot er mede te
te hebben van burgerwachten, of»
schoon dezen niet tegen een buiten»
landscben, maar uitsluitend bionec»
landschen vijand gericht zijn.
Het is dan ook te hopen, dat de
welgezioden er a'soog in slagen, zoo
spoedig mogelijk burgerwachten le
organiseereo, die immers niet meer
zijn dan aanvullingen 'van de gewone
politiemacht tot handhaving der*
plaatselijke orde en die het publieke
veiligheidsgevoel en zelfvertrouwen
niet weinig zouden versterken.
Ouder den tram
Zondagavond met den laai en tram van
de riebtiog Nijmegen is te Gennep een zeer
droevig ongeluk gebeurd. De 19»jarige
W Smits wilde op de markt vau den
reeds in gang zynden tram spriogen.
Vermoedelijk is by met zijn kleeren aan
een of ander voo werp blyven baken met
bet gevolg, dat bem beide beenen werden
afgereden. Eerst bij aankomst aan de balte
bij het Directiegebouw werd het ongeluk
btmerkt. Smits, ofschoon beide beenen
kwijt, die langs den weg werden gevonden,
hield zich Dog vast aan de treeplank- Hij
werd naar het ziekenhuis getransporteerd
waar bij reeds Maandagmorgen is over»
leden.
Verduistering van
ixiijnmateriaal.
Iu de Staatsmijnen in L mburg is men
olgens de -Tel tot de ontdekking
gekomen, dat gedurende geruiraen tijd
belangryke verdu stering van matarialen
motten hebben plaats gehad. Verschillende
parsooen moeten hieraan debet zijn. Enkele
verdacht n zyo reeds ontslagen. De waaide
an het gestolen materiaal moet iu de
duizenden guldens loopen.
Moord
Te Wijk bij Duu stede is de zoon van
Notaiis Van H. met een sohotwond in
bet hoofd io een bosoh gevonden en zonde?
tot bewustzijn te zyu gekomen overleden.
Graao aan landbouwers.
De minis:er van Landbouw beeft aan de
burgemeesters bericht, dat in verbad met
de verbet >rde vooruitzichten der voedsel»
voorziening. tengevolge waarvan ook bet
broodrantsoen der nie;~landbouwende be
volking aanmerkelijk verhoogd is, de tar-
mijo, tot weikeu de hoeveelheid aan
iandbouweis gelaten broodgraan moest
strekkeD, welke termyu oorspronkelijk op
15 September è.k. was gesteld, kan
worden ingekort tot 15 Juni e,k. Voor deo
tijd loopende van dieu da'nm af tot 15
September daaraanvolgende kao door de
landbouwers, zonder dat daartoe speciale
aaovragen wordeD gericht, 35 K.G tarwe
en/ >i rogge per persoon uit de door hen
verbouwde producten van deD oogst 1018
behouden wordeD.
wacaten lot den morgen zyner afreis, dao
8on by tegelijker tyd zijne zusters vaarwel
zeggen.
Op bet bepaalde uur schelde bij by ziju
zwager aan. zijn laDge blonde baren deden
de bleekheid van zyu gelaat nog meer uit»
komen.
Niet zonder schroom trad hy fie kamer
binuen, die de bediende voor bem opende.
Hy trof daar zijn beide zusters, ziju
zwager en ook den notaris aan, deze kende
de verhouding, waarin beide manDen ston
den en bad tijd genoeg om aanstonds met
de zaak te begioneD waarvoor by gekomen
was en deze gebeel zonder tnsscbenpooze
af te werken.
Nauwelijks bad de notaris zicb verwij
derd of ook van Delden stond op om been
te gaan.
De jonge Brenning was hem echter
voor.
Font begoa bij, ik heb u veel mis
daan, maar geef my de band. over weinige
aren veit ek ik, laat ons Diet als vyandon
scheiden.
Tirzelfden tyd stak hy den fabrikant de
hand toe»
Van Delden bleef een oogenblik staan
üls was hy 10 tweestrijd wat by doen zou,
maar eensklaps stapte by voort zonder de
haDd te drukken, die bem werd toegereikt.
Fons, geef mij de baod, ga zoo niet
.heen, herhaalde Eduard, maar de fabrikant
jgiug door zonder om te zien, en sloeg de
1 deur achter zich dicht.
Dat was te veel voor den ongelukkige,
by liet zicb in een stoel nedervallen en
leunde met bet bloDdeboofl in de beide
banden. Hy was op bot puot in traoen
nit te barsten, maar bij bedwong zicb, bij
mocht voor z^qe zusters het afscheid niet
pijnlijk maken. Slot colgt.