Blijf toch thuis.
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Opscheren van
De Katholieken en de
criminaliteit.
Schetsen uit het bezette
Duitsch gebied.
Gemengd Nieuws.
Zfctardaq 18 Februari 1919
r 40e Jaargang. No 7
FEEL EN MAAS
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor het buiteoland
by voorn tbetaling 90 c.
afzonder!, nummers 5 c.
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF. VENRAY.
PRIJS DER
ADVERTENTIEN i
van 1—4 regels H)
elke regel meer 5
Burgemeester en Wethouders
van Venray
brengen in herinnering de bepaling van
artikel 47 van bet Provinciaal Wegen-
reglement van Limburg, luidende als
volgt
•'AI de binnen den afstand van 1
Meter van de greDS der wegen en voet*
paden io 't algemeen staande hagen
moeten telken jare. aan de wegzyde.
ter hoogte van micseens 1 50 Meier
boven den grond, waarop ze gcp'aot j
lijo, opgeschoren worden, in dier voege,
dat op 1 Jul' aan die zyde slechts hoogs
tens 0,30 Meter hout bui'eo deu stam
mag aanwezig zyn."
Met het oog op het thans daarvoor
geschikte seizoen radeo wij de ingezetenen,
teneinde eeoe bekeuring wegens overtre
ding te outloopeu, drmgoDd aan thans
onverwijld zorg te dragen, dat hedoelde
hagen overeenkomstig het voorschrift
worden opgeschoren.
Venray 8 Febrnan 1919
Burgemeester en Wethouders van Venray
O. VAN DE LOG.
De Secretaris,
VAN HAAREN.
Da Zeareerw. pater F. Blessing,
Kruinheer te St. Agstba, schrijft in
de Echo van het Land van Cujk.
AU ge eens wist, boe d« stads-
meoschen u 't dorpele-eo boDijderi
Als ge eens wist, wat moeite se den
om ook iets te genieten van bet
vrije, ongedwongen landelijk leven,
dat gü meojït leven, volop, voor
niemendal, iederen dag van ieder
jaar AU etadamenscben zich slechts
'n balren dag u*w natuorweelde ver-
oorleven. ia veler beurs reeds bijna
plat.
Toch, heeft voor verschillende dor
pelingen bet leveo der natuur wtiuig
bekoring meer; se vinden 't vervelend
eu eentonig, verlangen selfs weg te
kom*» en te .luehleo uit die oorden
waar wede, vreugde en vrijheid u
tegen lachen ia engeawoogeoheid en
kalme rust, naar plaatsen van jacht
en gedwongenheid, waar de een te
vrede en vreugde sich schuil houdt
in den streng bewaakten kring van
het christelijk huUgetin.
Hoe geniet de stadsbewoner van
de natuur 1
Op Zon- en feestdagen gaat hij
wel eens naar builen; maar soo n
uitstapje kost altijd centen, al is 't
nog zoo weinig, en dat loopt
er voor den eenvoudigen burger op
den duur in.
Goadkooper kan hij terecht in de
groote stadsparken, maar bij
mag niet op 't gras hepen, geen
bloemetjes plukken, geen takjes af
snijden, s'n bond vasthouden, enz.
allemaal volgens artikel zooveel en
tooveel; alleen mag bij stil en deftig
wandelen. Ook bier dus kan de
sahuirUeihabber zijn Ideaal niet be
reiken; 't bezit van een plekje grond
waarop bij zelf saaien kan, dat hij
zelf bebouwt en beplant, waar hij
plukt de vruchten van eigen arbeid
Dat te zijn ideaal
Nu zyn er la de groote steden
weinigen, die een tuin bezitten, om-
dat de meeaten wonen op een «boven-
verdiepiog'1 an zich tevreden mosten
stellen meteen tuintje voor bet raam
in bloembak of bloempot.
In enkele groote steden echter
heeft men er iele op gevonden er
worde» n.1. vaBtstumljes aangelegd,
voor da hovioverdiepingsbewoners.
Tegen de stad aan werden groote
stukken, land verdeeld in honderden
kleine tuintjes, van enkele meters
lang. en breed, en voor geringen. prijs
verhuurd aan voormelde tuiniooze
bewoners.
En als s'n werk is afgeloopen,
gaat vader met de kinderen Daar
z'o tuin of bouwland, en spit en zaait
en harkt en wiedt en giet naar harte
lust, en eer 't zomer is, ziet bij reeds
zijn moeite gedeeltelijk beloond,
waDneer de groene spruitjes zich den
grond uitwerken en een schoonen.
oogst beloven. SommigeD timmeren
ook nog een tuinhuisje of prieeltje io
bun kieioen tuin; Zondagsmiddags
gaat moeder ook mee en heel bet
huisgezin geniet volop van bet buiten
leven.
Eindelijk komt de langverwachte
oogst en eten ze hun eigen aardap-1
peltjss, bun eigen groenten: ze zijn j
den koning te rijk! Het eten smaakt:
lekkerder, kost goedkooper, en de)
kindereD zien er veel gezonder uit I
De wonderen der Datuur »Wat
zijn die buitenmenscben toch geluk
kig", redeneeren ze terecht, »wij
moeten wonen in benauwde buizen,
met bonderden menscben in enkele
woningen, boveD en onder, voor en
achter en Daast elkaar, soms wel 10
of 12 huishoudens op één trap
Hadden we ons tuintje niet, we
waren reeds lang ziek geweest."
Daarom, terwiUe van uw gezond
heid, ter wille van bet heerlijke,
vrije leven in Gods schoooe natuur,
blijft tbuis, blijft op uw dorp, gij
allen, die naar de stad verlangt alleen
uit nieuwsgierigheid, alleen om te
voldoen uw zucht naar genoegens.
Ik heb de jonge buitenmenscben
dikwijis gezien in de straten, in be
wondering etdstavnd voor de winke s
'ol nieuwsgierigheid, vol kooplust.
Eo 's avonds keerden ze naar hu -
dorp terug met 'n leege beurs met
'olie handen, met bart en hoold
boordevol van verlangens en gadaeh-
>eo: terugkeer,in neg nicer knopen,
iog meer plevier. En in hel dor p
werd aH«s cuderwetsch en saai,
lentonig en vervelend.
Blijft toch tbuis, ook terwijl» van
uw geestelijke .gezondheid. Nijg eens
willen we bier wijzeo op een der
grootst» gevaren, dat «en jongeman,
maar vooral een jong meisje van
dorp looptde gemengde .verkeo: log
het gemengde huwelijk.
Ze komen in de stad met goeie
.otUYiameng, we willen 'tgraag.ge-
Inovec; ze dragen in haar harteD
mee de wijze leasen »n waatachu
•ringen en raadgevingen van bezorg
de ouders eo biechtvaders. In bet
begin gaat alles goed. Maar al
■spoedig raken ze bekend in de drukke
straten, vinden de drukte zelfs *ge
jellig"; 't daurt niet lang of ze wor
den bekend met nieuwe dikwijls
on katholieke kennissen, eo de ken
nissen worden vriendeD; men gaat
'n avondje te samen uit, nog
avondje, ontmoet elkaar meer en
meer, stads- en andere gezichten
liegen been en weer, geschenken
blijven niet uit en tenslotte bemerkt
men dat er meer is dan alledaagsche
vriendschap. Alleen de godsdienst
schijnt Dog een beletsel.
De biechtvader komt er bij te pas;
meestal echter te laat, want de laat
ste biecht was reeds, o zoo lang
geleden I
Maar de biechtvader stuit op
tegenstand, want hij is zoo'n goeie
jorgen, hij meent 't zoo goed, heeft
ook al zin om katholiek te worden,
zal mg vrijlaten in mijn katholieke
r\) if n f nri An v ons
Uiv.livDli ons ouo,
En ai volgt er waarschuwing op
waarschuwing van ouders en biecht
vader. al houdt de priester hasr da
verschrikkelijke verantwoording voor!
oogen, al weigert da Kerk haar zegen
al dreigt Zij met haar straffen
Wind, totaal geestelijk blind en doof
blijft het eertijds braaf, katholieke
meisje, zij weet 't beter dan «ie ook,
beter zelfs dan haar eigen waar
schuwend geweten, dat tenslotte ook
dreigt te zwijgen.
Eo 't gevolg
Het gemeogde huwelijk met al
z'n rampen en droefheid, met al z'o
verwijten en angsten, het gemengde
huwelijk, dat Je H. Kerk verbiedt,
ten allerstrengste verbiedt, bet ge
mengde huwelijk de grootste ramp
van het katholiek huiselijk leven,
de grootste iamp der christelijke
maatschappij.
Zoo komen er elen, belaas, te
recht, die op haar dorp stichtend
zouden geleefd hebben, zich zelf en
geslachten na zich ten zegen.
Blijt toch thuis, d.-w.z. blijf in uw
doip. als 't niet noodzakelyk is of
nuttig, dat gij naar de stad vertrekt.
Ge behoeft het deugdzame en
krachtige dorpselement niet te ver
zwakken, het lichte, wufte, onchris
telijke stadselement niet te verster
ken. Er zijn er al genoeg, die spyt
hebben, die tranen schreien iederen
dag, omdat zij in lichaam en siel de
droevige gevolgen ondervinden, waar
voor zij in hun jeugd zoo dikwijls
waren gewaarschuwd.
Blijf toch thus! 't Is beter voor
velen, zaliger voor velen, betei eD
zaliger voor allen, die door u en na
u zullen leven en dankbaar uw voor
beeld zullen volgen.
weoscben over. Io hst program der soci
ale actie moet tij. vooral io het Zmden,
een byzoodere plaat* innemeo, omdat bet
alcoholisme, bet ia onnoodig dit nader
aao te duiden, de oorsaak it ven de
meeste misdaden.
De Tijd wyat op het aantal veroordeel
den io 1916 door de verschillende recht» gvoalaa.
baokf-o. waaruit biykt. dat iu-.bet ressort
'*o het hof te s H- rtogenbosoh (zielental
1 108 860) werdeo veroordeeld 23.754
personal, io tut ressort van het hof te
Ambf-m (1,113.90-" delen) H 097; in hei
ressort van het hof io deo Haag (1,842 862
deler5275; in hei rees^rt van hei hof
to Ams erdsm (1 565 412 zielen) 3683 eD
in her ressort van h»t hof re L1** u-warden
(932.185 ï.i*lèn) 3285
pHrcAn'ssflwiur» g dit onder8cheideolyk
2 14 1 03, 0 28, 0,23 en 0 35.
D« p'ovincies Brabant eo L!mbu*g
maken hier das ge«n achi terend fi-?aur I
Het eantil veroordeeiiogen in die p-o-
vloeira bpdraagt byoa de helft van aUe
veroordeelingeo in bet geheele land
Naruurlyk zai men by deze cyferg wel
we*r d* nood'ge cummenrareo hooren over
katholic-sme en enm>ralitert
Wy radeo echter tot eeoige voorzich
tigheid aan zegt de Tijd
Want al zyn de cijfers van de veroo«--
deeliogeo jnrst, een iosicht io de crimina
liteit geven ze niet en knoneo ze ook niet
geven,
Reed* daarom niet, omdat bier niet.
nnderscheideo wordt naar den aard der
misdrijven E-n dubbele moord met in
braak wordt geiyk gesteld met een dage
tij kach geval van smokkelarij
Voorts geven de statistieken wel aan
het aao'al «eroordecliogen, doch het niet
het aantal gepleegde m sdadeo, daar vele
m sdaden onbekend blijven.
En ten slotte worden tal van handelin
gen volgens ons Wetboak van Strafrecht
niet strafbaar gesteld, terwijl zy tooh in-
dm soben tegen de opva:iisgen omtrent de
moraal.
Wat nu betreft de booge cijfers vao
L mburg en Brabant mee bedenke bier»
by, dat hieronder va'lèn de Wftordaelio-
gen wegene smokkelarij eo dergslyke
delicten welke binnen de aodere
rechtsressorten niet of byna niet gepleegd
worden eo ook ni6t gepleegd kannen
worden.
Daarhy komt. dat het aantal strafbepa»
lingeo id de laatste jarea op ontstellende
wyze is uitgebreid. terwyl zy toch niet
alle feiten betr-ffea. die ook in de volks
overtuiging strafwaardig gcooemd kunnen
worden.
Eo ten slotte was in 1916 bet aantal
vreemdelingen eo niet-iowoners vao dese
provinciën buiteogewooo groot.
aoder zal men by de beoor-
oiifa.v in hat aao maatan
No is de dagenlange marscb ten einde I
Het lastste bataljon komt in het atadje.
Bestoft eo vermoeid 1 De moziek ztt m
0 Doitsoblaod. boog in eere In 'o
oogen blik is de straat val msnscben.
Vensters opso. Gezwaai met sakdoeken eo
boeraroepeo. Op bet gelaat vao da onde,
vermoeide front-suldateD, die sieh thans
stram oprichten, verscbyot een glaos.
Zwart-wit-roode vaaofjas io lederen ges
weerloop. Zwan-wit-roode vlaggen aan
ieder buis. Gewenkt eeo groet. Bet
Vaderland groet,... Groene gnirlaoden
spannen sich over de straat." Welkom
den onoverwonnen krijgers'*, segt eeo
groot traoaparaat.
Zoo rolt de grijsgrauwe golf voorby
Dan buigt de spite den boek om, naar den
Ryo.
Het laatete baUljoo....
De menigte gaat u t»n. Een paar last
auto's komeo nog na. Morgeovroeg om 6
uur moet de laatete Duitscbe soldaat over
deu Ryo zyo.
Den volgende morgen vroeg t
Zoo atil ligt daar het stadje. Eo de
groote. omgewoelde landstrateo. waarop
dagen en nacbteo lang bet Duitscbe leger
huiswaarts trok, verwonderen sich over
de p'otaelioge stilte
Schoolknapen en wiokelmeiajes zyo weer
prompt op tyd voor school ea bet gbeid
Er valt niets meer in ta balen en te be-
De vlaggen verdwynen. Eeo paar stads
werklieden komeo met lange ladders Io
een ocgenblik zyo de aerebogen verdwe
nen.
En daar begrypt men laogtaam en wordt
het ba*t beklemd De v^-tad koost
Neen by komt oog niet.
De Vrydag gaat stil voorby Slechts
eeo drokkeode apaooiog ligt io de laoht,
De kwatiermaker» tyo reeds ie Krefeid.
zoo beet bet. Eo de conraoten verbalen
vao den groe^'iebt, van afgeslagen bosder.
ao geplunderde wiukels.
Dao heet het weer de Belgen komen
met. Amerikanen of Engelscbeo komen
Natuarfyk, geruchten ontstaao en ver
spreiden «ïcb precies als io Atrseatus I9f4
Eo sleede is de weoscb de vader der ge-
dachten
Des Zaterdags octbindt ticb de arbei
ders en 8oldatenr»ad Zyo gaoache heer*
lijk beid heeft Dauwelyka d-ie wek^r
geduued Tgsqs is by ta veal. Het gaa
ook zooder bem..
Zondag. Nig altijd geeo vyand, Eeee
drukkeizde stilte. Veleo gaao oog eens
over den Ryn met het bange, prikkelende
gevoel zou ik Dog terug kuooen
In auto's worden de ingezamelde wepens
oaar Wezel in zekerheid gebracht. Jacht
geweren 6D officiersdegens, revolvers en
karabijnen. Niemand ia bet betette gebied
mag in bet bent vao wapenen «yo. Z«o
wil bet de vyand. Want by weet, wat
Dui'scbe wapeaen beteekeoeu Hö kent
se oit Vlaanderen. Ea b^j kan bet Diet
begrypen, dat du plotseling de dood vao
Iepsren uitgeput en kracbtjloo» tiju zou.
Ook de Maandag gaat stil voorbij-
De couranten bevatten met groote
letters: ,.Dutsche vrouwen, Duttscbe
meiaj-s, bewaart uw eer...
Het ia ais een hartslag van het onde,
groote Duitecblaod. Duitscbe vrouwen
Duitsebe trouw,..."
Kan bet anders zyo
Daar. des Dietdags vroeg om 6 uur
siet men op den beirweg twee auto's in
razende vaart; met schrille sigeetao
buigen sy bet stadje in en ryden naar bet
stadbnis. Het zyo Belgische cfficiarea in
brsine uniform. Zij hebbeo groote kaartsn
ep buo kaïcëa liggen ea weten precies
deo weg l
Men ziet se en voelt een steek in bet
officieren, hier twee en zoo voort Daar
wordt de generaal ingekwartierd, die nog
komeo moet, en daar wordt een buis voor
Casino in beslag genomen. Ja, maar waar
moetvo de bewoners blyven O, op zolder
ie nog plaats genoeg...
Mea voelt betde vyand is daar.
Den volgenden morgen komen de eerste
troepen, wielryders en osvallerie. Op de
boekeo der strateo aanplakbiljetten,
Praoscb, Vlaamech en Duitecb. Na 8 uur
mag men sioh met meer op straat begeveo.
De cefó'* mogen slechts korten tyd geopend
»(jo. Niemand mag tonder toestemming
de stad verlaten. Vergaderingen zyo ver
boden...
De klokken zyo verset een uur terug.
Op bet stadhuis waait groot eo- breed uit
de Belgische vlag zwart geel-rood.
Nu geljjkt bet stadje weer op een leger
plaats Maar niet meer grysgrsuw, tbaas
is bruin de beerscbeode kleur.
De soldaten gedragen zich fssoenlyk.
Men gaapt ze aao eo staat verwonderd
over de eigenaardige politiemutsen mtt
bet kwastje, men verbaast zich over de
koielange kapotjes, orer dt uitmuntends
banden der auto's over de platte stalen
helmen, kortom over alles. Alles is niecw
en vreemd. De soldaten greeten bun
offioieren slechts als ze er lust toe bebbtn.
Dat is bij ban zoo tydens den oorlog
mode geworden. De officieren bebbeu op
deo linker bovenarm gouden, de soldaten
roode dwarsstiepen de eerste betoekent
eeo jaar, elke volgende streep eeo balf
jaar dienet aan het front.
De eerste troepeD blyven drie dagen.
Dan komt de eigenlyke bezetting infan
terie. De wielryders en huzaren trekken
verder. oaar deo Rjfn. By hun vertrek
vitden tceb nog relletjes plat'-8 ee koèpeu
van alles pijpen, borloges. riogec eu
tabak. ,,Bo Wilbelm betaalt bet wel,''
spotten se. Ben horlogemaker beklaagt
tieb by den commandant. Een paar sol
daten worden gestraft Maar het gevolg
is, dat nog denzelfden avond de geheels
winkel door eeo scbaar Be-gen wordt leeg
geplunderd C'est la gusrre l
Dat Zaterdags trekt de vaate besett'ng
binnen. De stedelijke overheid moet op de
markt aantreden ter begroeting. M«-t
muziek en trompetrescbal trekken de
regimenten binnen Een generaal aao de
sp ts. De regimemsvsaedels wapperen
oorby een paar gapende burgers os-men
de hoed niet af, een slag, en de buedeo
l'ggen op den grond.
Spoedig gaat bet leveo weer zyn ouden
gang He; straatverkeer is nu toegestaan
tot 10 uur. Voor bet stadbu a en voor de
woniogen vao den generaal en oommai dant
staan schildwachten. Eods waren de
echiiderbu sjes zwart-wittbaos ziju ze
•art geel-rood.
Er beersebt streDge tucht Ze-are straf au
staan op bet overtreden der veroMeDiogeo.
O'et al bonte aaoplakbiijetteo. Groote
handwijzers wyzen op de k-uispuaieo io 't
Franseb eo Vlaameoh den weg.
Voor bet staatsbureau verdringen sich
dagelyks de meDSCben. eebter slecbta wei
nigen bekomen eeo pas. Zondagsmorgens
concerteert de regemeottkapel op de markt!
Dao flaneert de burgery, aangelokt door de
vlotte marsoben en dansen, op en neer.
Zelfs tij, die anders io stilte bet meest
op de bezetting sebelden. Voor alles is,
natuurlijk, de jsugd het sterkst vertegen
woordigd, vooral de vrouwelyke. Er ver-
toonen sich reeds spoten van verkeer met
de bezetting men begrypt, koe ooodig de
waarschuwing in de couranten was:
..Dnitscbe vrouwen Duifsene trouw...."
loo Hcbi went men aao alles zelfs aan
dw» vyand.
Als tost ja spelen de Balgen meestal de
MarseRhi'se. Vurig en prikkelend schallen
de wilde klanken over de markt. Fier
wapperen de swart-geel-roode vlaggen in
de lucht. Slechts aan den paal van een
et-aaOaotsmrn bangt nog eea draad vao bet
groen, dat voor soo'n kotten tyd onze
hniswaartskeerende krijgers begroette. En
ergens, diep io de sobadnw der huisea,
sweefl nog de melodie die toen door de
straten klonk: .,0, Datscbïand boog in
Eeo
d«*li»g der oyfers in bet oog moeten'hert; nu zyn ze
bonden. j Op het stadhuis hebben grootw onder
Dat dan de verhouding normaal sar handelingen plaats. Voor tolken is gtsorgd
worden, beweren wy niet. -Kwartieren zyo aecgeweien. voor de
Het grootste kwaad is bier het alcohol- officieren in de logementen. Maar daar»
>8o>e. van willeu ze niets weten. Zy verlangen
Veel is er in de laatste tien jaren reeds kwartier btf de bargery Da burgemeester
verbeterd, maar er blijft op het gebied der meet tast ben de atad door. Zy kieseo da
draokbeatryding oog ontsaglyk veal ta voornaamste buizen u t. Hier moetao drie
Een onderhoud nut tl'k.ller
Wilhelm.
Uit Keulen word' eeo do Msb. geroeid
Heden hadden vjj gelegenheid een per.
sjonlijkheid t. ep'ekeo, die Mn oud,
bakende van deo ex.keieer i, en aan wien
bat vergoed waa den vreegereo mooaroh
den 27en Januari ijjo geboortedag
ta Amerougao te baeeekeu,
