Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Veiligheidswet.
De Werklieden en de
Revolutie in Duitschland.
Om eene ziel-
Wie een kuil graaft
Gemengd Nieuws.
ZfetePdag 18 Januari 1919
4Qe Jaargang- 3
PEEL EH MAAS
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
afzondert, nummers 5 c.
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
De Burgemeester van Venray
brengt ter openbare kennis, dat de Veilig*
heidawet sedert 1 Januari 1919, behalve
op de inrichtingen, waarvoor zij tot dan
toe gold. tevens van toepassing is op de
volgende inrichtingen
1 Fabrieken en werkplaatsen, als be
doeld io art. 1 der Veiligheidswet, ook
zonder kraebtwerktmg of oven, doch waar*
io vyf of meer personen plegen te ver*
blijven;
2 Bemalingsinrichtingen.
De Veiligheidswet is dan vaa toepassing
op
1 Alle zoowel open als besloten ruim*
ten, waar in of vour eenig bedrijf pleegt
gewerkt te worden aan het vervaardigen,
veranderen, herstellen, versieren, afwerken
of op andere wijte tot verkoop of gebruik
geschikt maken tot voorwerpen of stoften
of waar in of voor eenig bedrijf voorver*
pen of stoff-m eene daartoe strekkende
bewerking plegen te ondergaan; een en
ander voor zoover aldaar een kracbtwerk»
tuig of een oven wordt gebezigd of vijf of j
meer personen plegen te verblijven.
Daar, waar de werkzaamheden ten be*
hoeve van eenzelfde bedrijf worden ver*
richt in afzouderlyke, doch met elkander
in gemeenschap staande ruimteo, worden
de afzonderlijke rirmten geacht een onaf*
gescheiden geheel nit te maken;
2 Besloten ruimten, waar io of voor
eenig bedryf vlas pleegt te worden ge»
braakt of gezwingeld;
3 Eleetrisohe ceotraalstations en elec»
trische onderstztions, voor zoover aldaar
in of voor eeoig bedrijf eleetrisohe energie
wordt opgewekt, getransformeerd of be»
waard;
4 Bemalingsinnchtingeu.
Hoofden of Bestuurders van bestaande
thans onder de Wet vallende inrichtingen
zyo verplicht, voor zoover zulks nog me'
mocht zyo geschied, vóór 1 Februari 1919
ter Seoretarie de bij art. 14 der Wet
bedoelde aaDgifte te doeo; formn'ieren
▼oor deze aangiften zyn ter secretarie
kosteloos verkrijgbaar. Bij het in werking
brengen van nieuwe inrichtingen moet de
aangifte geschieden binnen één maand ca
dat in werking stellen
Venray 10 Januari 1919.
De Burgemeeeter'voornoemd,
O. VAN DE LOO.
De Duitsche Revolutie beloofde
sooals elke Revolutie doet eo doen
moet om te kunnen zegevieren aao
de arbeiders een gouden tijdperk:
zoo Kort mogelijken arbeidsduur,
hooger loon, vrije dagen, kosteloos
hooger onderwijs voor bun kinderen
verzekeringen van alle soort en weet
ik wat nog meer.
En wat bracht ze tot du toe deD
arbeiders Toenemende werkeloos
heid, gepaard met grooten onlust tot
werken.
Werkloosheid. Die moest er komeD
na den oorlog, dat wist iedereen.
Maar dat zij in zoo grooten, zoo
verschrikkelijken omvang kwam, dat
is te wijten aar. de Revolutie. Do
oorlogsfabrteken liggen stil, daar
door alleen werden reeds talrijke
arbeiders broodloos.
Vele zulke fabrikanten wilden nog
wel een gedeelte hunner arbeiders
aan 't werk houden, doch deze kwa
men toen met vorderingen om hooger
loon, waartoe het toch wel bet aller
ongelukkigste tijdstip was.
In andere fabrieken en werkplaat
sen wilden de arbeiders met werk
stakingen de vervulling hunner
eiachenafdwingen. Ook in de mijnen
deden zij dat en doeD zij' het nog en
onschatbaar is reeds de schade die
zij daardoor hebben aangericht.
De. werkgevers kunnen de over
dreven eischen der werklieden niet
inwilligen. Er zijn werklieden, die
b(j een achturigen werkdag nog 1501
pet. verbooging van hun vroeger
loon vorderen In plaats van 8 uur
werktijd per dag, hoort men reeds,
b.v, in Bremen, Berlijn, Munchen,
enz. meer en meer spreken van een
zesurigen werkdag.
Op dit oogenblik is de toestand in
Duitschland zoo, dat er nog niet de
helft geproduceerd wordt van vroe
ger. En dit in een tijd, waarin aan
alles gebrek heerscht
Van de vele voorbeelden van over
dreven looneischen en hun gevolgen
geven wij er hier slechts twee.
In de Boven-Silezische mijnen be
droeg het loon per dagwerk (Schicht
lohn) voor een hakker in vredestijd
9 Mk. bij een gemiddelden 9urigeu
werkdag. In oorlogstijd steeg dit
loon op 13 Mk., terwijl daarentegen
de productie per man en per dag
werk van 1.2 ton op 0,85 ton zonk.
In 't begin van November j 1. werd
hel loon verhoogd op 18 40Mk.,
waarbij nog allerlei bijslagen voor
duurte enz. komen.
De productie echter viel tot op den
ongekend lagen stand van 0,75 ton.
De prijs van een ton kolen is aldus
alléén door de verhoogingen van de
werkloonen en het zinken der pro
ductie van 7,50 op 24,50 Mk. ge
stegen.
Daardoor zijn de directies gedwon
gen van 1 Jan. '19 af den prijs per
ton kolen met 10 Mk te verhoogen
en zij maken bekend, dat deze prijs
spoedig nog veel hooger zal worden.
Rekent men nu een jaarlijksch ge
bruik in Duitschland van 259 milli-
oen ton kolen, dan brengt de ver-
boogiug van den prijs per ton met 10
Mk., waarbij nog 20 pCt. belasting
komt ("de z.g. Kohlensteuer) voor de
Duitsche iodustrie een vermeerdering
der uitgaven van niet minder dan 3
milliarden. (Voor den oorlog bedroe
gen de uitgaven voor leger en vloot
en Duitschland jaarlijks nog geen 1
en 1 kwart milliard Mk).
Een ander voorbeeld.
In een rede voor Je algevaardig
den van het spoorwegpersoneel voor
14 dagen deelde de Pruisische
minister van Financiën o.a. het vol
gende mede
In de begrooting der Pruisische
spoorwegen is voor dit jaar oen te
kort van 300 millioen en voor bet
volgend jaar een tekort van 1325
millioen Mk te verwachten, terwijl
de gezamelijke waarde der Proieei-
sche spoorwegen (in vredestijd) 7000
millioen mark bedroeg.
Deze «misselijke toestand" aldus
de minister, is vooral te danken aan
de hoogere loonen. In dit jaar be
droeg het loon vaD eer, spoorweg
man gemiddeld 1280 Mk., in 1919
zal dit 4220 Mk bedragen, dit is dus
een stijging van 230 pet.
O a. vordert de invoering van den
8urigen werkdag bij de Pruisische
spoorwegen in 5 maanden tijds een
vermeerdering der uitgaven van 75
millioen Mk., de verbetering der
loonen (van 1 December '18 af)
236 millioen Mk.
En de eischen der werklieden
stijgen nog.
In Hamborn vorderen de houwers
19,50 Mk. «schichtlohn". Is het
wonder, zoo de werkgevers klsgen,
dat de eiscben der arbeiders de in
dustrie zoozeer belasten, dat zij haar
de concurrentie en bet leven onmo
gelijk maken.
Door de Revolutie is ook een
groote onlust om te werken over de
arbeiders gekomen.
In Berlijn loopen ruim 70,000
arbeiders werkloos rond, wandelen
in de stadsparken en laten zich op
staatskosten onderhouden.
En enkele uren van Berlijn (bij de
Middetduitsche bruinkoolindustrie)
worden 100.000 arbeiders vergeefs
gezocht.
Voor enkele weken zou men lnj
Berlijn begonnen zijn met het bouwen
van een gedeelte der nieuwe onder-
grondbaao. Met veel moeite bad
men alle noodige bouwmaterialen
samengebracht. Met de arbeids
beurs was men overeengekomen,
dat 3000 werklieden zouden aan
genomen worden, de eerste week
1000.
Duitsche Revolutie voor alle gezond
denkende arbeiders met alle krach»
ten te verhinderen, dat er ooit in ons
vaderland zulk een onrechtvaardige
en gewelddadige revolutie komt.
En gelukkig odzo Nederlandsche
werklieden, die practisoh laDgs wet»
teiijken weg veel meer zullen ver»
Den eersten dag meldden zich 17, krijgen, dan tot nu toe de Duitsche
zegg9 17 werklieden aan, op t einde revolutie den Duitschen arbeiders
der week was dit getal gestegen op gebracht heeft Gld.
70? En na 14 dagen hadden zich
eindelijk een kleine 300 man voor
het werk aangegeven.
Alle werkgevers roepon tot de
Regeering, dat zij de overdreven
eischen der arbeiders met alle kracht
moet te keer gaan.
De regeering zelf ziet dat in, doch
zij kan niets uitrichten, want eers»
U tgeput van vermoeienis had zich de
oude pastoor dien avond ter ruste begeven,
maar bij kon den slaap niet vatten. Biiien
was bet noodweer, de stormwind joeg door
tens heeft zij «een gezag gen-eg. tooy-
wat o.a. bleek bij haar optreden te
Hamborn; en vervolgans heeft zij de
stemmen der arbeiders coodig, zon
der welke zij zich niet kan slaande
houden. En dat weten de arbeiders
maar al te goed
In Munchen staat het even slecht
als in Berlijn.
Daar werden ingenieurs en dui»
zender: arbeiders gevraagd voor de
groote .Walchensoe-electriciteits.
werken, die geheel Beieren van
electriciteit zullen voorzien en aldus
ziju behoefte aan vreemde kolen
sterk verminderen. Den eersten dag
gaven tich op 60 ingenieurs en
twee, zegge 2 arbeiders
Op den tweeden dag ('t was 21
December) was 't getal ingenieurs
op 250 gestegen en dat der arbeiders
was... op 2 blijven staaD.
Zuik een werklust heerscht te
Munchen, de hoofdstad van Beieren,
't land waar van den lsten Januari
af, alle bedrij ven met meer dan 10
arbeiders op bevel der regeering
moeten stopzetten wegens bet gebrek
aan kolen en waar dan aan de werk»
looze arbeiders 90 pet. van het loon
op staatskosten zal uitbetaald wor»
den
In hetzellde Munchen gingen in
dezelfde week voor Kerstmis ruim
6000 gedemobiliseerde en uitbetaalde
soldaten van de eene kazerne naar de
andere, om steeds nieuwe verpleging
en loon te vinden
De toestand wordt nog. zoowel in
Pruisen als in de andere Bondsstaten
verscherpt, doordat boveo het hoofd
der groote werkgevers nog steeds bet
gevaar der socialiseering hunner be»
drijven zweeft, welk gevaar gebeal
het zakenleven verlamt.
Onlangs nu wilde een groot werk»
gever in de omgeviDg van Berlijn
zyn geheele zaak aan da werklieden
overdoen; deze echter weigerden,
wijl zij erkennen moesten, dat de
tijden om zaken te doen, te onguns
tig sijn
Voorwaar treurige toest&odeo
Alles zegeningen van de Revolutie
die den arbeiders èo de gelegenheid
en den lust tot werken ontneemt.
Onlangs riep een socialistisch
leider zijn mannen toe «Gij kunt
toch de biljetteD van 100 Mark niet
eten".
De werklieden schijnen te vergeten
dat zonder arbeid niet slechts alle
economisch maar ook elk ander leven
onmogelijk is.
Om brood ie kunnen eten. moet er
iemand zijn, die ploegt en zaait en
st-oomde vao de ruiten... De oude priester
gevoelde zich koud en koortsig. Eeo ril»
liog joeg vaD tyd tot tyd door al zijn leden
Den heelen namiddag was hy gegaan
door weer en wiDd. Er waren zooveel
ziekeo in de parochie en allen bad bij
bezocht. Hij dommelde zacbijes in. maar
werd dan eensklaps opgeschrikt door hef'
tig rnkkea aao de bel. Zeker voor eeo
zieke, dacbt hij. Oogeoblikkelyk stond by
op, stak bel nachtlichte aan, keek op de
klok. die tegen den wand hing. half
twaalf... Hy wierp dsn mantel om zyn
lichaam been en liep de trappan af.
Wte is daar, klonk het zacht.
Ach. mijnheer pastoor, klaagde een
joDgenssiem, vader heeft weer bloed
spuwing gebad, en dokter zeide, dat u
aanstoods geroepen^ moest worden.
De pastoor herkende die stem.
Zoo Sj*f, sprak bij vrieodelijk, is het
plotseÜDg zoo erg geworden met vader
Moed boaden, hoor jongen, en vast ver
trouwen op den goeden God, die zyae
kinderen nooit verlaat, troostte de priester, j
Zeg maar. dat ik oomiddelyk kom. eo dat
ze alles klaar maken voor de bediening.
De jonge man sprong op sija fiets en
reed weg io den s ormaebtigen, donkeren
nacbt.
De pastoor begaf tich scel Daar zijn
kamer om z ch te kleeden. Zijn gelaat
stond droef. Hij dacbt met angstig bart
aao dat talrijk gezin, waar de vader reeds
zoo leng aan de teling leed waar Sjef,
de oudste jongen, nog, maar alleen verdien
de. Mijn God, wat moet er van ben ge
worden
De grijsaard had zich haastig gekleed,
sloeg den wijden maotel om zijn verstorven
leden en spoedde z'ch Daar de kerk. Daar
was alles donker, alles zwart. De gewijde
ruimte was nog bezwangerd met deD
zacbten geur van wierook, d8n vorige
avond onder bet Lof gebrand. Als een sier
boven de donkere aarde, zweefde geheim*
zinnig de stil fl kkererde schijn der gods
lamp boven een zee van eindeloos duister
Da priester betrad de treden van bet
altaar, opende bet Tabernakel, knielde
eerbiedig voor zijn God en Kooing en borg
met eerbiei en ontzag het H. Sacrament
en de gewijde Olie op zyn borst. Hol
klonk zijn stap door de wyde ruimte.
Klagend droeg de wind door de spleten
langs de ramen eo buiten gekomen, geesel*
de hem de felle wind. de regen sloeg
hem in 't ge'aat. Hy trok den mantel
dichter om ziju schouiers heen, en plicht»
bewust ging hy onversobrokken voort, het
hoofd gebogen, verzonken in gebed, zijn
band eerbiedig op da borst, als wilde hy
zijn goddelijken schat voor elk gevaar
behoeden.
Biddende bereikte bij den uitgang van
bet dorp. nu nog bet bosch door. Het was
nog wel een balf uur gaans. De regen
droppels sloegen aldoor neer, talrijker en
zwaarder. Geweldig beukte de krachtige
wind iD de zware eikenboomeo en zwierp-
to de takken heen eo weer, de sparren
piepte en kraakten. Doch de priester
duchtte het noodweer niet, Vlagger, altyd
vlugger, ging bü voort over modderige,
p'assige wegen, door zijwegen eo kronkel- 1
paadjes, die ais slangen door de bosscbeD
kropen. Maar, wat was dat? O God. d*
du;8ternia had hem orsloid... Voor hem
glijden in hot ijskoude water en hield den
Schepper van bet Heelal boog; als ter
aanbidding, boven zijo hoofd. De stormen
beukten in bet woud een lied vol majes
teit en ruischend bogen de boomen bun
takken als om dan Schepper te loven en
te aanbidden.
O Jezus, sta my by. bet gaat om eene
ziel, en de edelmoedige priester baadde met
de grootste inspanning door bet woelige
water. Hij bereikte den anderen kant en
slechts met groote moeite ging by voort
in zijo zwaarnatte kleeren. De gedachten
aan den stervende, die zyn hulp behoefde,
gaf hem boveoaardsche kracht. Goddank,
daar merkte by eensklaps een liobije. dat
Akkerde tussoben de boomen door... daar
moest het zyo I De priester kwam op tyd
eo reikte den zieke bet Brood der Sterkte
voor zijo reis naar de eeuwigheid.
Veertien dagen waren er verstrekeD,
toen de doodsklokken met loomen slag
bun droeve klanken over huizen en vel
den dreven. De oude pastoor, zoo bemind
door oud eD jong, was na eea korte,
hevige ziekte overleden. Zijn parochianen
schaarden zich rood bet graf en brachten
bun laa'st vaarwel aan ban goeden vader.
Eq toen in zyn grafrede een priester met
stokkende stem sprak over der< goeden
herder, die zyn leveD gaf voor xyneschapen
staarden diep bewogen de marrnen op den
grond de vrouwen snikten bet uit
Pater Panoratius. s.s. cc.
Een correspondent van de Daily Express
doet bet volgende verbaal omtreot een
val die de Duitschers aan bet Amerikaan»
scbe front hadden gespannen.
Op zekereu nacbt dwaalde een Ameri
kaan van de patrouille af, waartoe bij
behoorde. In bet kreupelgewas vond hy
nieuw prikkeldraad, dat -Fritz- daar
blijkbaar pas bad neergelegd.
Hij vermoedde dat dit eeo val was en
kroop voorzichtig verder, toen plotseling
het gekraak van takken weerklonk en de
grond onder hem wegzonk. Hy viel io
een diepen kuil.
Het was klaarblijkelijk een val die bier
gereed was gemaakt door een bijzonder
aeberpzionigen Duitscher, Daar bet beginsel
van de kuilen, waarin men olifanten vangt.
Hij 0Dtdekt9 spoedig dat de jager zyo val
waa blijven bewaken. waDt er klonk een
st'<m die in zuiver Eogelsch riep
Reik ods je wapens aan, anders
zullen we een gianast naar beueden gooien.
Er bleef den gevangene niets anders
over dan t9 gehoorzamen. Er werd hem
een tonw toegeworpen en toen hy naar
boven klom, zag by, dat één Duitscher
aet geweer op bem bield gericht, terwijl
een ander by den kail stond en bem de
band reikte.
Zoodra bij op den beganeo grond was
gekomen, ging by zitten en wreef zyn
enkel, terwijl by mompelde dat by die
ODtwricnt bad. Toen stood hij met pijn
lijke bewegingen op.
De twee Duitsobers kwamen naderby
hunnea gevangene in te rekeoen.
Maar plotseling gaf de Amerikaan den
eeuen een stoot met zyn elleboog, zaodat
bij in den kuil terecht kwam dieu by zelf
bad gegraven, terwyl de andere zich plot
seling zoo stevig vastgehouden voelde, dat
hij niet kon loskomen.
Twee minuten later leidde de Amerikaan
zijn gevangene weg. Nadat hij dien afge
leverd bad, giog by met een paar kame»
raden den anderen balen.
Deze gaf zich zeer terneergeslagen over
eo vertelde den mannen die bem gevangen
namen, dat bijself de list bedacht had.
Mep bad iedereo soldaat die een Ameri
kaan zou gevangen nemen, een belooniog,
in den vorm van een verlof, beloofd eo hy
was toen op het denkbeeld gekomen om
voor dit doel e-m kuil, in welken hijzelf
eens was gevallen (oen hy op patrouille
wns. wat dieper te maken en als val te
gebruiken.
Bolsjewiki In ons land.
Do Haagscbe Post schrijft
Io ons land zyn de agenten der Bols-
jewiki op dit oogenblik, vooral io Den
bruiste de beek, die kro-kelde door
maait en oogsten doncht, iemand,bosschen en struiken. Hij moest over bet
die maalt en iemand die kneedt en'bouten bruge'j*. dat over den stroom lag,
hakt enz jdoch by zag bet niet. Hij tastte voor»
n ij j j 'tichtig naar links, niet naar rechts...
Zooals de toestand in Duitschland t j gy 8la^ behoedzaam ©en lucifer aan Haag. zeer aotief. Volgens oDzen zegsman
DU i8, 8taat het economisch bankroet s ...nog een oogeoblikkelyk woei de tyo begn November f4.000.000 van de
onfeilbaar voor de deur en met dat wind ze uitO God, hy had geen minnut propaganda doeleinden naar Nederland
bankroet zijn verschrikkelijke gevol» 16 verliezen De zieke was misschien den gezonden door de Skaodinaviska Krodit
een die op de eerste plaats de do.od.DabÜ J Beslateloos staarde by aog- Aktiebolag. Van hier uit gast bet geld en
i 10 be' ond°ordriogbaar duister voor da propaganda in de eerete plaats naar
werklieden sullen trenen. z,cb_ Doch eensklaps oam de edele grys- Beige: en ons land krioelt op dit moment
-Wie zich aan een ander spiegelt, aard bet bedieniogsbeorsje tuascben zyn van Bolsjewikiagenten, Rassen, Franschen,
8piegelt|iich zacht." Dat z\j de les der borst uit, liet zich zachtjes van den oever Duitschers, en Belgen, 'die altooi door in
