70 c*. Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. SSsr Adverteert in dit blad Een Zalig Nieuwjaar.' De ex-kroonprins. Vergadering Groene Kruis Zat-rdag 28 December 1918 89e Jgargatgg. N? BS PEEL EN MAAS ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL PRUS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels 20 c. KH°«nnnl!lh1óliü!n»<3 0(1 r l'ël1' 3 DUWd geplaatst, afzond^rL nummers 5 c! Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. worden2 maal berekend. Voor de vijfde maal heeft sinds het uitbreken van den wereldbrand de jaarsverwisseling plaats en nog tien wij eene bange toekomst tege moet. Weliswaar ts aan het onmensch9- Ijjka bloedvergieten een einde ge maakt, wel rust het zwaard een oogenblik in de schede, maar het verschiet is daarom voor ons niet minder donker. Werd de bicnenlandscbe revolutie, dank zij dan trouw van bet over- groote deel van het Nederlandsche volk, dat zioh eendrachtig om den troon van Oranje schaarde, dank tij het kloekmoedig optreden der Lim burgers en niet het minst der Ven- rayers, die hun goed eo bloed veil hadden voor ons Vorstenhuis, den kop ingedrukt, de houding van een deel der buitenlandsche pers baart thans groote zorgen. Met allerlei drogredenen tracht men de buiteDlandsche Regeeringen tegen ons op te zetten en ods te be- rooven van een deel van ons grond gebied. Maar vast besloten schaart zich het volk om zijne Koningin, bereid Hare réchten tot het uiterste te verdedigen. Ook de voedselvoorziening loopt door gebrek aan kolen ernstig ge vaar, het vervoer per spoor is daar door eveneens tot het uiterste be perkt. Met dergelijke vooruitzichten treden wy het jaar 1919 in. Moge echter door de hulp der Voorzienigheid alles ten beste worden beslist, moge het jaar 1919 dan ein- lyk ona brengen den werelvrede, die de volkeren eendrachtig doet samen werken tot hei! der menschheid, en daarmede gepaard gaande de spoe dige terugkeer der normale omstan digheden, waarnaar wij allen zoo vurig verlangen, en in deze hoop wenschen wij allen J. J. Bekaar sobrijft in bet Handels* blad De aankomst op Wieringen, aan bet ge* buobt den Oever, wal triest van g rij ten killen mist. Langs een glibberigen steeoen dam kom je op den even giibberigen weg naar Oosterland. Grouwe gordijnen van mist sluiten alles af na eo dan komt •vea een hooiberg te voorsobijn, waarvan de kleur gedoofd is of een spits dak v&d een boerderij. Dan verschijnt 't kerkhof van Oosterland met de recht opstaande grafsteenen. Op Wieringen rasten dt. dooden nog midden in bet dorp der leven* den. Daarachter ligt de vreedzame pastorie waar nu een der bevelhebbers in de milli* oasen veldslagen gevangen zit. Ik be! san. Is bij thnis De kroonprins Neen, die wandelt aren en area langs de see, of bij zit thuis by een van de dorpelingen. Men weet nooit wear by is. Maar ik wii een karakterschets van hem hebben, zoo joist als die in korten tyd op te maken is. Laat oos das de Wieriagers hooren over dea merkwaardigen bewoner van ban eiland. Hy komt hier vaak helpen in de werkplaats, vertelt de smid, nou ia belpen zoo'n beetje slaan met den voorhamer voor de lol. Ik zeg al: je moest me eigenlijk leergeld betalen, want je kent er nog niks van. Eo dan gaat ie langs de zee wandelen. Die vindt ie mooi; wy zien ze alledag, wij hebben daar zoo geen erg in. Maar 't is tocb jammer, dat we geen Daitsch kennen. Hy is puur vrien» delyk en niks blea, me&r je weet niet altyd wat ie bedoelt, voegt z'n vrouw er by. Hy wil altyd Duitscb tegen je praten Ik zeg ga je gang maar, verstaan doe ik je toch niet. Hy loopt op klompen, vertelt een vissober. Eerst kon ie 't niet, hy keek tooh zoo wantrouwig naar z'n eigen voeten Maar nou gaat 't goed. Je bent 'n ecbte Wieringer. zeg ik tegen bem. Hij zit bier heele avonden, vertelt de bandelaar Bosker, dan loert hij m'o kleinen jongen Eogelsch en dio leert hem Hol» landsch, Daar heb je z'n portret met z'n handteekening, dat heeft hy me zelf ge geven. 't Is zoo'n portret zooals alle mili» tairen by zich moeaten hebben, met den naam erop, dat men de ly ken zon herken* nen, als ze mochten sneuvelen. Een jongen komt vertellen, dat de prins tbnis is. Ik tref bet: als ik aanbel wil by joist alweer uitgaan en kan ik bem op» vacgen. Leng. slank, vry smal io de schouders, staat hy voor me, in gebreide witte trai met sportpet en booge laarzen, 't Is niet geheel het weinig zeggende gezicht var verwenden jongen man, dat we van de foto's keDneD, 't is smaller, bleeker en fijojr, vermoedelijk in dea laatsten tyd zoo geworden. De oogen van blauw porcelein staan duidelijk scheef als by een Japanner, de wangen beneden 't jakbeen zyn te ge prononceerd, de kia wijkt sterk terag. De blik is wat onrustig; 't gezicht wisselt telkens van uitdrukking, als van een zeer jongen man, die zyn aandacht niet concen* treort, maar is toch steeds vao iemand, die zich dwingen wil tof. beleefd luisteren en antwoorden, 't Haar om de slapen is sterk vergrijsd. De prins is bereil mij enkele vragen te beantwoorden. Hebt u dezelfde opvoeding gehad als de keizer, die eerst de openbare lagere school beeft bezoobt Neen, ik bad thuis leeraars tot ik op 't cadettencorps kwam." U, is toen verder geheel militair opgevoed Ja. Maar ik heb later een jaar de electro-teohmscbe hoogeschool te Berlyn bezocht, omdat ik altijd veel voor natoar en scheikunde gevoeld heb." Hebt a diezelfde onrustige behoefte aao reizen van den keizer O neen. Ik vind reizen prettig Ik beb Britscb-Indië bezocht en 't schitteren» de koloniale stelsel der Engelsche be wonderd. Toen zoa ik naar Java gegaan zyn, ale daar geen pest geweest was...., maar ik ben even graag thuis. Had u den oorlog zien aankomen f" Ik beb dadelijk, toen de Oosteoryk» sche troonopvolger vermoord werd, gedacht, dat bet oorlog zon worden. Maar overigens ben ik buiten de voor bereiding gebleven icb war gar niobt darüber orientiert ik was die dagen met mijn familie in een badplaats aan de Oostzee." Was deze oorlog, naar uw meeniDg, noodig Al mobiliseerde Rusland in stilte dan nog eischt, dnnkt my, de mobili satie in dat land zooveel tyd, dat er by de ultimatums geen baast was." Rusland mobiliseerde al in 1913 toen al kwamen er Siberische troepen in Rusland, er was toen wel baast.'' Hoe weet u dat Door Maar dat mag u niet op schrijven (belaas is my dat van meer in teressante dingen verboden] Maar dit wel Als Rusland niet al lang bad gemobiliseerd hadden de Siberische troepen nooit in Aagnstns 1914 in Rusland kannen zyn. En toen waren te er al. Ik. was militair, vervolgt de piins, maar niet oorlogszuchtig. Mijn meening was steeds dat Duitscbland militair sterk moest zyn maar oorlog beb ik nooit gewild. Toch herinner ik my, dat u tijdens de Marokkocrisis in den Rijksdag demon stratief getoond bebt, dat u 't eens was met de al Duitschers J Als met eeu schokje staat de prios reoht, raioder noDobalant te leunen, Zeker beb ik dat; ik was 't toen volstrekt niet met de regeeriDg eens. Nu we eenmaal een zeer nadrukkelijke bon ding hadden aangenomen, eo den kruiser «Panter» naar Agadir gezonden [wat we overigens niet hadden moeten doen) toen hadden we niet direot wear moeten terug treden da macht man sich doch für die ganze Welt veracbtlicb. Ja maar. dat bad dan tocb op oor» log kunoeD uittoepen. Dat boefde niet. We hadden best met Frankryk tot een voordeeüge schik» king knonen komen. U bebt natuurlijk, zooals bet pu bliek in bet algemeen, van my den iodruk dat ik zoo'n wandelende -Kriegsbetze* ben Om te oordeelen, moet men de geschiede nis meegeleefd hebben. Van uit de verte krygt men een verkeerden indruk. Zoo bad ik een totaal verkeerde mseoicg over de Fransoben. Door de groote vereering voor de vrouwen io dat land daobt ik, dat zy een verwijfd volk waren. De statistieken van bun tuberculose, bun al* cobolmisbruik kende ik ook. Daarbij de anarchie, ik meende: een groot deel van bun soldaten zal niet willen veohten. Wel nu, bet waB geheel anders. In tyd van gevaar of van groote spanning zyn het niet denkbeelden van jaren die ods leiden, maar diepere oorzaken, de instincten van eeuwen oud. Eg bun kracht ik beb diep respect gekregen voor bet Frauscbe volk, to#Q ik zag. boe bet de vier oor logsjaren beeft gedragen. Bijna vier jaar ben ik in het door mjj bezette deel van Frankryk gebleven. Ik koD met de bevolking goed opschieten. Toen we bet gebied ontruimden moesten we het vee meenemen, maar ik liet zeven tig melkkoeien voor d9 zwakken en zieken achter. Sommige oudjes te Cbarleville zeiden me Hoogheid, toeo u hier was, hadden we althans rust, Hoe zal 't nu zyn zool&og u weg is en de Fraoscbe generaals nog geeD orde op bun zaken hebben ge steld. Vier jaar w?s er maar ik had iD October 1914 al dea vrede willen aan bieden; ik wist toen dat wy den oorlog niet meer konden winnen. Niet een vre» desaanbod door diplomaten, maar door kooplieden bijv. achter de scbermeD. Zoo'n onderhandeling moet eeu positieve basis gevonden hebben, voor ze van achter de coulisseu op het tooneel komt. Maar Lu- dendorff wilde niet Maar u had toob ook grooteo in» vloed Ik was alleen militair. Men gaf my spoedig te kennen, dat ik me Diet met politiek had te bemoeien. U had toch minstens veel invloed op den keizer De keizer had niet zoo'n groote maoht als men denkt. Daar zal ik u een voorbeeld van geven. De gardedivisie zou voor deu vierden keer ingezet worden. Ik kende ze door 6D door, ik wist dat ze ontzettend zware verliezen aan officieren en onder officieren geleden bad eo ik drong er op aan, dat er andere troepen moesten komeo De keizer was bet met my eens. Maar Ludendorff hield vol, dat de garde moest aunvallea en bood tenslotte zyn-ontslag aan. Daar dreigden de boogste militaire chefs telkens mee en de verantwoor delijkheid daarvoor durfde de keizer natuur» lijk niet te dragen. KeDde u het plan van den veldtocht Neen, ik wist alleen wat de oberste Heeresleitung noodig vond, me mee te deelen. De opdracht van mij was: Loogwy den Maa8overgang de Argonoeo. Ik bad zeer bekwame generaals: von Emem, vod Butier, von Bóbm. En wal de boudiDg der Duitsohe soldaten betreft te was 6t*eds boven allen lof verbeven. Bij onvol» doende voeding en in de moeilijkste om standigheden hebben ze bun plicht gedaan. Maar nu ga ik been, zegt hy opeens, met een vluchtig militair saluut. Ik realiseer Dog eeDs, dat by zich met moeite aaD zoo'n interview en aaD bet lange stilstaan onderwerpt. Tocb weet ik r^barmhartig, bem tot voortzetting van be' gesprek vanmiddag te bewegen, Ik heb geen tijd meer. De priDS spriDgt op de fiets en rijdt weg dapper zijn evenwicht bewarend op da uiterst smalle en glibberige paadjes, die op de modderwegen van Wieringen eenigszins uitgespaard zijn. Maar twee rijtuigen hou den dwars over den weg stil twee buigende boeren hoed in de hand, bonden den prins aan. Journalisten. En goedig loopt bij mee voor hem is er geen rust op dit kalmste aller eilanden. 's Middags ontvangt de prins me op bet kantoor van den welwillenden beer Bosker op wiens buis eo telefoon dagelijks zoowel de Duitsehers als eed aantal journalisten beslag leggen. Ik be{Sio dadelijk. Wat herinnert u het best uit den oorlogstijd, wat maakte den meesten in druk op u De contrasten. Die geestdrift, toen we oittrokken want toen was er wer kelijk als een golf van geestdrift over bet gebeele land &n dan de eerste gewon den Ale men dat ziet, is bet als een koudwetarbad. Of dit we hadden na den Maasovergang een boogen berg op den westelijken oever genomen; ik was m de auto gevolgd en zag van boven waar js tot ver io de Ar» gonne keek, onze troepen voortrukken. Ik stond in een moestuin. Om me been brandde het dorp Daar begint ineens vlak by in eeD half verwoest hu>s een piano te spelen Puppchen, du bist mein Au- genstern. Een van onze soldaten was er binDeo geslopen. Dat zijo van die vreemde con trasten och, überhaupt, dat 's morgens in den dood gaan van een troep en dan des avonds die mufiek en dat daoseD. dat trof me iederen keer. De plotselinge overgave van Duitscb» land heeft me verbaasd. Het leger was wel vermoeid, de Ver bande scbwaob, Ersatz sparlicb maar men kon volhouden. Wie niet meer kon, was die Heimat. Ik ben in 1917 een paar dagen te Berlyn onder bet volk geweest, io de gezinnen van de kleine beambteD, den kleinen middenstand. Die verhongerden toen al de Heimat kon met meer. Heeft de tegenwoordige revolutie u verrast of had u eenig voorgevoel ervau Neen, was het categorische antwoord Ze beeft me totaal verrast, dat de troepen krygsmoede waren, dat wist ik Diet dat dit zou komen. Omdat u seide, u toch nogal onder bet volk te bewegen. De revolntie is uit Duitscblaud naar myn leger gekomen; ik was in ongeveer acht maanden niet ia Duitscblaad geweest, ik bad maar veertien dagen verlof per jaar. Ook myo vrouw beb ik io al dien tyd uiet gezien. By de vechtende troepan aan het front schoten de revolutioDDaire denkbeelden eerst geen wortel. Wel bij de etappe troepen. Waarom is u toen naar Holland gekomen Ik moest gaan, die Bedingungen batten sich so verandert, ik koD niet meer verantwoordelijk blijven als opperbevel hebber. Dat kan ik u wel wat nader uit» leggen er waren Maar dit mag n niet opscbry ven. Een zwaar besluit was het, dat kan u gelooven. Is bet voor u niet iets wonderlijks, bier nu als eed gewoon mensob onder de menscheo te verkeeren. Ik beb id Dnitschland ook vaak als gewoon burger ooder de meuscben verkeerd Ja, maar dan was u toch kroonprins de groote afstand bleef. Niet op de jaobtiu Beieren en Tirol. De jagers noemden my gewoon: du; als ik bun gezinnen kwam was de verhouding als van meDsch tot menscb. Wat denkt u vaD de toekomst Ik kaa er met iu8er van zeggeo dan u. Ik hoop dat alles sich ruhig eDtwic» keln zal en dat er een levensvatbare repu bliek zal oDtstaan. Ik vertrouw op het gezond verstand van bet Duitscbe volk en hoop dat bet niet in bet moeras der Bolsjewiki zal ver dwalen. En ik boop dai de geallieerden Duit8obland geen Ge waltfrieden zullen op leggen, want daarmede ware bet zaad voor een latereu oorlog gezaaid. Ed ik hoop, dat ik later als een eenvondigen burger in Du tscbland zal knunen terugkeer en en er op eenige wyze wie jeder beliebige Deutsche nuttig za! kunnen zijo. U blyfc u dus voelen als Duitscber Zonder twijfel, meD kan zic'u zoo maar niet van zyn geboortegrond los rukken. Even kort als den vorigen keer maakte de prins een eind aan bet interview. EeD beieefJe verontschuldiging, militair saluut, weg was by, bly aan den dwang ontsnapt te zijn. Ik beb niets tegen den kroonprins, maar hij moet Diet zoo op klompen binnen komen. We zijn dat op WieriDgen Diet gewoon, voor de kamerdeur trekken we onze klompen uit, scoorde mejuffrouw Bosker mijn overpeinzing. Zondag; 22 Dec. De voorzitter opende de vergadering met den chrietelyken groet „Geloofd z{j Jezus Christus» en heette de aanwezigen hartelijk welkom. Uit de talrijke op» komst bleek, zyns inziens, voldoende, dat men bier in Veoray ook steeds meer begon te voelen voor bet Groene Kruis en het groote nut dezer vereenigiDg begon in te zieD. Verder deelde de voorzitter mede, dat er, zooals de leden wellicht reeds in de courant zoudeD gelezen bebbeD, met ingang van I December bier ter plaatse eeDe gediplomeerde huisbezoekster was aacgeateld om tot eene krachtdadige bestrijding der tuberculose te geraken en zou de secretaris Dr. Struben io verband daarmede straks nog een en ander mede» deelen. De notulen der vorige vergadering werden daarop door deD secretarie voor gelezen en ongewijzigd goedgekeurd. Vervolgens bracbt de beer Dr. Janssen namens de Commissie van onderzoek verslag uit en deelde bij mede, dat zy de rekening en verdere bescheiden van den penoiDgmeester nauwkeurig hadden Dage zien en in orde bevonden en brsobt by namens de Commissie een woord van dank aan den penningmeester voor zyu accuraat beheer. Daar de penniogmeeeter wegens ziekte verhinderd was, las de voorzitter de be» grooting voor 1919 voor en bleek daaruit, dat de inkomsten geraamd werden f 1250, en de uitgaven op f 1230. De begrootmg werd aldus goedgekeurd. Tbaus kwam aan de orde de verkiezing van twee bestuursleden, wijl aan de beurt van aftredeu waren de beeren E. Messe» maeckers en Dr. Stroben. Ds voorzitter deelde mede, dat voor deze verkiezingen naast de aftredende leden nog candidaten konden worden gesteld dóór de vergadering. Wijl hiervaD echter geeD gebruik gemaakt werd, werden door net bestuur naast de aftredende leden alsnog caudidaat gesteld de beereu Dr. Janssen en R. Willems. By de daarop gebonden stemming wer den de aftredeude bestuursleden echter met een overgroote meerderheid van stemmen herkozen. Hierna gaf de secretaris, de heer Dr. Struben, een duidelijke beschouwing over de tuberculosebestrijding. Aan de band van statistische gegeveDS toonde by aan, hoe Det sterftecijfer aan tuberculose iu Neder land van 1901, toen dat cijfer nog 11000 per jaar bedroeg, tot 1914 geleidelyk dalende was geweest en ie 1914 nog 8400 sterfgevallen aan tuberculose voor kwamen, zoodat er in die 13 jaren eene winst van 2600 menschenievens viel te boekeD. In de oorlogsjaren 1915 en 1916, toen de algemeene welstand bier in Neder land nog weinig geleden had, was bet cyfer van 1914 zopwat stationair gebleven, maar in 1917 was het sterfteoyfer weder» om gestegen tot 10000 en zeer waar schijnlijk zal 1918 nog een slechter cyfer brengen, zoodat de winst v&d 13 jaren wederom io 2 jaren is verloren gegaan. Deze oyfers, aldus spreker, zullen u doen begrijpen, dat er naar middelen ge zocht werd om de tuberculose te bestrijden. Dat deze ziekte ook bier in Venray nog zoovele slachtoffers maakt is voornamelijk te wijten aan de bestaande minder goede bygiëoische toestaodeo en aan de verkeer de begrippen, die bier nog beerschen. Do beatryding der tuberculose ii eebter absoluut noodzakelijk en ten eiüde deze bestrijding met kracht ter band te nemen, heeft zieb bier te lande eene vereenigiog gevormd, genaamd «Nederlandsche Cen trale VereenigiDg ter bestrijding der Tuberculose- en welke zetelt te 's Hage. Deze vereenigiog traebt de tuberculose te bestrijden le door de verspreidiog van meerdere kennis aangaande de tuberculosa 2e door eeD geregeld deskundig huisbezoek by den tuberculoselijder; 3e door bet treffen van maatregelen om de bronnen van besmetting te vernietigen. 4e door bet bevorderen der oprichting van vereenigiogeu ter bestrijding der tuberculose, en 5e door bevordering eener doeltreffen de geneeskundige behandeling. Vervolgens gaf spreker een uitgebreid overzicht vao de vele werkzaamhedeD, die de buisbezoekster voor de tuberculose» bestryding te verrichten had en wees hy daarby op de zeer omvangrijke en moeilijke taak. welke deze verpleegster bier wachtte; spreker hoopte evenwel dat de Eerw. Zuster Deodata, die baar sporen op dit gebied reeds verdieDd bad, m baar edele pogingeo zou slagen eu haar tegenryken arbeid met succes moebt bekroond zien, opdat Venray in de toekomst met eeu steeds dalend sterfteoyfer in de statistiek zal vermeld worden. Een luid en welverdiend applaus viel den geaobteu spreker ten deel. De voorzitter bedankte den secretaris voor zyne duidelijke uiteenzetting, als» mede voor zyne correcte notulen, waarin by. ondanks zyne drukke praktijk, nog talk een mooi verslag bad opgenomen van de door Dr. Eijkel gebonden JeziDg en by koesterde de hoop, dat de leden de daarby gegeven wenken zouden ter harte nemen. Nog deelde de voorzitter mede, dat uit de aanstelling dezer bnisbezoekster vol doende bleek, dat het bestuur ook niet had stilgezeten en gaarne nog meer zoude doen o a. eene kraamvrouwenverpleging instel» len, docb daartoe nog de middelen ont» braken. Spreker spoorde daaram alle aaoweci» gen aan om trouwe leden te bli]veo. de vereenigiog zooveel mogelijk flasntieel te stenoën en daarvoor by vrieoden eo ken» nissen propaganda te maken. Wyl verder niemand meer het woord verlangde, sloot de voorzitter de verga» deriog met den cbristelyken groet.

Peel en Maas | 1918 | | pagina 1