Waardevermindering van het geld. Gestoord geluk. ïz'coT™» fot Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. FEUILLETON Na den vrede. Tegen de Spaansche griep. Zaterdag 26 October 1918 39e Jaargang No. 43 PEEL EN MAAS PRIJS DER ADVERTENTIEN ABONNEMENTSPRIJS PER KWART AAL regels 20 c. voor het buitenjand Ü5n.' 3 maal geplaatst, aLlderi.' nummlra Se: Uitgave van FIRM4. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. worden2 maal berekend. De oorlog, die gaDsehe streken verwoest, volken doodelijk verzwakt, stoffelijke en zedelijke schatten ver nietigd, heeft ook op de grootmacht Geld zijn invloed doen gelden. De waarde van het geld wordt in bet groot afgemeten naar den maat staf in hoeverre het geld den Albe- heerschar Oorlog dienstig is. Zonder geld is het onmogelijk oorlog te voereo, hetzij het geld voor onmid dellijke oorlogsdoeleinden gebezigd wordt, hetzij 't geld middellijk daai- toe gebezigd wordt, b.v. door groo- tere werkloonen of salarissen, het leven der burgers in oorlogstijd mogelijk te maken. Twee groote feiten vallen in dit verband aanstonds op. Eerstens, dat er overal vloeiend geld in overvloed is; tweedons, dat men voor veel geld veel minder kan krijgen dan vroeger. 't Eerste feit is een gevolg van de meerdere en rij kere verdienste- mogeüjkheden, die echter niet in alle standen gelijk zijn; het tweede is een gevolg van de markt, van vraag bd aanbod geld is er genoeg, doch zeer verminderd en zeer begeerd zijn de dingen, die men er voor koopen kao. Voorbeelden liggen voor 't grijpen: •en werkman of beambte verdient meer of veel meer dan vroeger, doch moet zelfs voor zijn alledaagsche be hoeften, zooals kleederen, levensmid delen enz. meer, veel meer uitgeven dan in vroegere jaren. Ieder begrijpt, dat niet de eigen lijke waarde van het koper-, zilver- of goudgeld zich gewijzigd beeft, doch slechts zijn koopkracht, d. i. het geld, b.v. een gulden, heeft zijn vroegere innerlijke waarde behouden, doch men kan er veel minder voor krijgen dan vroeger; wat men b.v. vroeger voor f 1000 kon koopen, daarvoor heeft men nu veel meer noodlg. Doch ook de innerlijke waarde van het ruilvoorwerp, d. i. van hetgeen wij voor onsgeld koopen, is betzelfde als vroeger, wanl de innerlijke waar de van een voorwerp wordt niet be paald door veranderlijke omstandig i In bet deftige gedeelte eener Zuid-Duit- ecbe hoofdstad lag te midden ven een prach- tigen tnin, de woning van den rijken fabrikant Welberg, een naar den laateten smeak gebouwd hots. Doch in de vertrekken, waar vroeger alteen gelnk gohniad bad, beereehte nu aDget en verwarring. De beer des hoir.ee. een teer gezien man, wat in de kracht zijne levens door een beroerte getroffen. Des ochtends bad bij nog met de zjjoen oetbeten en was toeo naar de op tien mionten afstand gelegen fabriek gereden. Een nur later braobt men bem bewustelooa tbnis en nn lag bij in hot elegante slaap- vartrek. Alle bemoeiingen van dan genees heer om de levensgeesten weder op te wekken, waren vrnehteloos. Mevrouw Welberg hielp den dokter, de zeventienjarige dochter Alma geheeteo, knielde weenende aan bet voeteneinde en naaat haar de kleine Brnno, het eenig loontje dei bnizes, die met groote oogen in het verwrongen gelaat tyDS vadera staarde. Ik hoor bet bart weer kloppen, zei de dokter, die zijo oor op de borat vao den zieke bad gelegd en de poli wordt sterker. We knonen nog hopen. Bet meisje beurde bet hoofd op en bield op met weenoo, terwijl de moeder riep -Robert, Robert I' De tooo der geliefde stem soheen bet ontsnappende leven weer terng te roepen, heden, maar door de kwaliteit, de goede hoedanigheid van dat voor werp. Oorzaak van deze waardevermin dering van het geid of wat eigenlijk op hetzelfde neerkomt, van deze prijsstijging, is de oorlog met zijn economische gevolgen. Daarom zal ook die prijsstijging (of waardevermindering van het geld blijven voortbestaan en verder gaan, zoolang de oorzaak, dus de oorlog met zijn gevolgeD. voortduurt. Houdt deze oorzaak op te bestaan, m.a.w. komen er wederom jaren van vrede, dan zal ook langzamerhand de prijsstijging nalaten en zal dus het geld in koopkracht, in waarde toe nemen, ofschoon het wel nooit meer zijn vroegere waarde zal terugkrijgen m.a.w. het lever: zal wel nooit meer -zoo goedkoop", worden, als voor 1914. De les, die aileo uit deze feiten moesten trekken, is groote spaar zaamheid, want het geld, dat nu verdiend wordt, zal later meer waar de, meer koopkracht hebben, dan op hst oogenblik en het zal zeldzamer worden. Dus is het beste zooveel mogelijk te sparen en alle onnoodige uitgaveD te vermijden, om later meer voordeel meer nut van het geld te hebben. Helaas, wij zien tegenwoordig het tegendeel gebeuren. Menschen, die nu gemakkelijk verdienen, ("men denke b.v. aan de smokkelaars) verteren hun geld met groote ergerlijke lichtzinnigheid en meer dan ooit wordt in zulke per sonen ons oud spreekwoord bewaar heid: zoo gewonnen, zoo geronnen. Dezulken zorgen niet voor de toe komst en dit zullen zij eens en diep en reeds spoedig betreuren. Als voorbeeld biervan kunnen wij wijzen op de visschers, die in 't begin van den oorlog groote winsten maak ten, rijk leefden en nu.... Ec nu En zij staan niet alleen. Het is zoo goed als zeker, dat na den oorlog dure tijden zullen aan breken, want de verdienstemogelgk- heden zullen en niet slechts in de oorlogvoerende landen sterk af- nemen; daar zal tegenover overvloed van werkkrachten te weinig arbeid zijn. Want lang zal het duren voor industrie en handel weer in normale banen geleid zijn en voor de noodige want de zieke opende de oogen, Zijo blik dwaalde vragend door de kamer, bjj zeg deo dokter, zyne vrouw eo de kinderen en zfjn toeetand scheen bem duidelijk te worden. Bij wilde bet boofd opheffen, doeb bij kon niet. bij wilde spreken, docb kon elechte eenige onverstaanbare klanken uit brengen. Mevrouw Welberg, die tot eo toe hare tegenwoordigheid vao geest bewaard bad, begon te snikken, Robert, Robert, riep ze, help toch, redt bem tocb, smeekte zy den geneesheer. Deze echter wenkte bedaard te biyven. Bedaard mevrouw, fluisterde hy baar toe, hg beeft de grootste rust noodig. Zij begreep bem eo bedwong zicb. Met een liefdevollen blik boog zij zich over bear echtgenoot en bield de haod onder zijn hoofd. Wees maar rustig, het ga koelt uwe elspen en ge znlt weldra beter wordeo. Ongeduldig schudde by bet boofd. Bij voelde wellicht, dat zij zelf oiet aao bare troostwoorden geloofde. Met een heftig gebaar wees bij eaar de dear en zijne oogen dwaalden van den ren op den aDder. Eindelijk meende zijne vronw bem begrepeD te hebben, Wil ik om een priester sturen Robert, vroeg zij en bij antwoordde met een verheugden blik. Een kwartier later kwam een priester. Op zijn wenk verwijderden zich de aan wezigen. De oDgelukkige vrouw kon nu aan bare droefheid den vrijen ioop laten. Dokter, riep ze. zicb iD een leuning stoel werpend, is er geen hoop, geen redding meer Treurig schudde de dokter bet boofd. Mevronw, hernam biju kan het grondstoffen in voldoende hoeveel heid zullen zijn aangevoerd. Uit de tegenwoordige vermindering der waarde van het geld moeten wij dus op de eerste plaats de practische les trekken, dat wij het geld moeten sparen. Spaarzaamheid eo eenvoud zijn broodnoodig, niet slechts voor den enkeliog, doch ook voor geheel het volk, om aan de komende dure tijden weerstand te kunnen bieden en ze goed te kunnen doorstaan. Nu is er nog veel geld in omloop, doch deze tijd zal niet lang meer aanloopen. Vervolgens moeten zij, die door de omstandigheden meer geld verdieoen en dit wijselijk voor de toekomst sparen, dit geld goed beleggen. Hier moet de echt oud-Hollandsche deugd van voorzichtigheid beoefeDd worden. In dit verband wijzen wij er slechts op. dat wij hierin vooral de vader- landsche nijverheid moeten begun stigen door Nederlandsche onder nemingen te steunen. Wanneer er veel in buitenlandsche ondernemin» gen steekt, wordt de finantieele draagkracht van het eigen vaderland verzwakt, In hot andere geval echter worden in 't eigen land ook de ar- beids- en verdlenstemogelijkheden vermeerderd. Moge ons volk uit de tegenwoor dige tijden leeren terug te keeren tot de oude spaarzaamheid en de sterke eenvoudigheid onzer vadereD, dan zullen deze droeve tijden niet zonder groot nut voor ons vaderland ge weest zijn. Uit het slechte zal een kostbaar goed geboren worden, zoo voor de vroegere verregaande weelde en ge notzucht eenvoudigheid eD gepaste zuinigheid lu de plaats treden. Gldl. De wereldoorlog is onder alle op zichten van een ontzettende tragiek Hij zal eindigen waar hij begonnen is: op de slagvelden van België. Vier jaar geleden overweldigde Duitschland België en begon daar wat een bloedige triomftocht scheen te zullen worden. Thans vindt op Belgischen bodem het Duitscbe militairisme een roem loos graf. ergste verwachten. Deze woordeD klonken als een doodvon nis. Alma omklemde werneDde bare moe der. aogstig legde Bruno zgn boofd in baar schoot eo mevrouw Welberg omvatte beide kiodareo. Bet huwelijk van bet eebtpaar Welberg was zeer gelukkig geweest. De koopman had zijne vrouw, eeee afstammelinge eener voorname maar ongefortuneerde adelijke familie, ale 't ware' vergood en baar op verkwist ende wijze met alles omgeven wat baar bet leven kon veraangenamen. Mevronw Bedwig bad een goed en edel bart en beantwoordde dankbaar de liefde van baar echtgenoot, door bem een huise lijk geluk te bereiden, zooalz bet deD mannen zelden ten deel valt. Twee lieve kinderen voltooiden bet geluk van 't echt paar en mevr. uw Welberg beroowde.zich nooit baar adelijke naam voor een burger lijke verwisseld te bebben. Toch zeg zij hel gaaroe, dat eeo jonge dragoeder-offioier, graaf Knrtoff, een der knapste offleiereo der stad. de naowelijka 17jarige Alma bet bof maakte eo in 't bart van 't meisje eene teedere neiging opwekte. Bet verheugde baar de dochter weer in de kriogen te zieo tredeo, waarin zij in bare jengd verkeerd bad en de koopman was een te teeder eobtgeeoot eo vader, om de wenBcheo zijeer eobtgenoote en het gelnk van zijn kind ta weerstreven. Zoo bad men dan voor eenige weken de verloving ven bet jeugdige paar door eeo sohittereod feest gevierd. Eo ou I Eeo enkel kwartier bad bet trotecbe gebouw aao bet wankeleD gebracht Na eeo half our vertoefd te hebben, kwam de priester uit bet ziekenvertrek, een pooa was het nu gebeei stil in het vertrek, waar alleen de dokter en mevronw Twee redenen hadden de centralen, die ben tot den oorlog noopten: Oos- tenrijk wilde zich beveiligeD tegen 't Panel ayisme, dat het uit het Oosten en Zuiden bedreigde; Duitschland wilde het Fransch-Engelsche bondge nootschap, dat het in zijn economische ontwikkeling eD zijn koloniale expan sie in den weg stond, breken. Het eene en het andere doel heeft gefaald. Wel is het Russische rijk, groot lichaam met slappe lendenen, uiteen gespat, maar Oostenrijk verkeert zelf in een staat van politieke ontbinding en de vorming van een statenbond ontwricht de eenheid der l)onau» monarchie, een voorpost in vroeger tijd tegen de Osmanen, later tegen 't Slavisme. In den strijd tegen Engeland en Frankrijk heeft Duitschland het on derspit gedolven. Vernederden verminkt en verzwakt trekt het keizerrijk, dat op het Eu- ropeesche vasteland een onwrikbare positie innam, uit den strijd terug. Van Middel Europa is het zwaarte punt van ons werelddeel naar het Westen verlegt. Het uit tal van wonden bloedende door den. geesel der vrijwillige ont volking geteisterde Frankrijd kan, al heeft het onder militair opzicht zich schitterend gehandhaafd en al wint het den oorlog, zijn vroegere positie in Europa niet hernemen Het zou dit alleen kunnen, indien hei tot de christelijke, katholieke be ginselen van vroeger terugkeerde, en het oude geloof en de oude zeden in eere herstelde. Engeland is door den loop der gebeurtenissen da sterke mogendheid van Europa geworden en met de Vereenigde Staten en Japan kan het, indien althans de goede verstandhou ding niet verstoord wordt, aan de wereld de wet stellen. Of hebben wij van president Wil son's schepping, den volkerenbond, beters te verwachten Zal men inderdaad, na het Duitsche militairisme den doodelijken steek te hebben toegebracht, het militairisme in zijn geheel, ook voor eigeD gebruik en misbruik, afzweren, en zal niet meer de macht en het geweld de wereld regeeren IndieD deze uitkomst werd ver kregen, dat in het vervolg hit recht Welberg vertoefden, de weenende kindereo bad zij verwijderd. Spoedig echter begon de zieke onrustig te wordeo, met de grootste inspanning beproefde bij weer een woord uit te breogeD doch de verlamde tong weigerde hareo dienat. Eenmaal, toen zij baar oor aan de I ppen des stervenden Iegda, meende de vrouw het woord -schuld" te verataan. Wees gerust, Robert, troostte zij, gij bobt van al uwe acbuld vergiffenis gekregen ook God zal u vergeven en voor u oeD barmhartige rechter wezeo. Docb bij sohndde oogedntdig bet boofd, dat bad bij niet gemeend. Zij bield bare bevende band in de zijne en bevochtigde Zijee lippen, terwijl de dokter de koele om- slageo vernieowde. Plotseling begon bet lichaam van den zieke krampachtig samen te trekken, een gerochel kwam uit zijne boret. Bij wierp eeo laatzteo, smeekenden blik op zijne echtgenoote, de oogen breken en Robert Welberg was niet meer. 0— Bet was avond geworden. De mare van het ongeluk in 't bnis Welbe-g was vlug door de stad verspreid en den beelen namid dag kwamen vrienden en bekeodeD om huooe deelneming te betnigen. Mevronw Welberg waa in bare kamer en wilde alleen zijn met bare smart. Daar werd zachtkens aan bare deur ge klopt. Reeds eenige keeren had zij bet kamermeisje afgewezen, wanneer deze baar iets wilde zeggen, doch nn atond ze op, dat kloppen kende ze. Brnoo stood voor de dear met tranen in de oogen. Bij sloeg de armpjes om baar hale en bad zoo smeekend Moeke, laat mg toob bg je blijven, k ben zoo bang. het eenig richtsnoer zou zijn voor de verhoudingen tusschen de volkeu, dan zou men ODdanks het nameloos wee, dat deze oorlog over de wereld gebracht heeft, de uitkomst moge zegenen. Maar durft men dit hopen Mag men er op rekenen, dat de geheime diplomatie zal worden afge- tchaft en de diplomatie zelf van aard en karakter zal veranderen 1 Mede zal dit biervan afhangen, of inderdaad een vrede door overleg, een rechtvaardige vrede eteeds door den Paus gepiedikt en voorge staan het werk zal bekronen, dan wel of den overwonnenen door de overwinnaars de wet zal worden gesteld. Weert men den Vredevorst van de vredesconferentie, dan zal er voor beduchtheid omtrent de rechtvaardig heid en de duurzaamheid van den vrede alle reden beitaan en zal geen vredeszon den dageraad van een nieuw en beter Europa aankondigen. Indien president Wilson goed en blijvend werk wil doen, moet hij reeds in overleg zijn met hetVatioaan de grootste zedelijke en waarlijk onzijdige macht van Europa ende wereld, Hsg. Wij lezen in de Gld Ia een dep Duitscbe vakbladen vind men eene ontboezeming van professor Oscar Loew te Miiachen, die beweert, dat de oorzaak van de froote uitbreiding der Spaansohe griep in de kalkarme voeding van den tegenwoordigen tijd te zoeken is. Melk en kaas, twee van de meest kalk» rijke voedingsmiddelen zijn schaarsch en in veel kleinere hoeveelheden dan vroeger verkrygbaar, groeDteu zyn hoog in prijs en daardoor voor een groot deel der be» volking niet bereikbaar en aardappelen, bet boofdvoedsel tegenwoordig, bevatten bijna geen kalk. Professor Loew beveelt daarom aan dagelijks een zekere hoeveelheid kalk te nemen. Men koopt biervoor in de apotheek 100 gram gekris'aliseerd Calsium ebloratum (Ca Cl 2), lost dit in zes liter water op en neemt daarvan driemaal per dag onder bet eten twee eetlepels; kleine kinderen de helft. Op deze wijze ontvangt het lichaam dagelijks één gram kalk, waardoor de witte bloediiobaampje8 in staat gesteld worden, om bun dienst voor afwering van alle mogelijke bacteriëo beter te vervullen, terwijl zij in een lichaam, dat behoefce heeft Het kind had in zijne onschuld de beste troostwoorden gevonden voor zijne moeder en zij omhelsde hem teeder. Niet alleen was zij weduwe, doch ook hare kinderen waren weezen geworden. Hoe had ze dat ook maar een oogenblik kannen vergeten. Arme, lieve jongen, zeide zy. bem de tranen drogend en de lokken streelend. Lizette beeft geen (yd om met mij te te spelen, praatte de knaap en Frits en Alma bebben mij weggezonden; ze zeggen dat papa gestorven is en ik niet meer bij bem kan gaan, Hoe is dat mama, als men gestorven is? Mevronw Hedwig nam 't kind op baar schoot en vertelde, dat de lieve God papa tot ziob genomen bad, dat bij bem nu niet meer- zien kon en dat hij later weer by bem zou komeD, wanneer by coo goed en zoo braaf werd als paps. De menschen zeggen, dat papa in een graf wordt gelegd, zei de knaap, en dat wil ik niet, ze mogen papa niet in rt leeltfke, diepe graf leggen. Ook de moeden sidderde by de gedachte aan bet graf en hare tranen stroomden opnieuw. Doch bare smart was niet meer hopeloos zooals eerst; ze was er zicb van bewust geworden, dat zij nog eene taak in haar leven te vervullen had, waarvoor zy bare krachten behouden moest. Toen de bediende bet bezoek van den advocaat, die zaken voor betbois deed, aanmeldde, was zij dadelyk bereid hem te ontvangen. Na de eerste aandoening van smart over» wonnen te bebben, zag de advocaat, dat ze sterk genoeg was om over zaken te spreken. Weet mevrouw misschien, of mijn heer Welberg een testament gemaakt heeft en waar dit is Wordt vervolgd.

Peel en Maas | 1918 | | pagina 1