ESSand™" Weekblad voor VEJN RA Y, HORST en Omstreken. [SSF&i De vrede licht aan. Voor onze boeren. Verslag Leesbibliotheek Het moreel der troepen. Mijn oude schoenen. Lijntrekken. De dreigende strop. 'Zaterdag 19 October 1818 88e Jgargang No. 49 PEEL EN ADVERTENTIEN t PER KWARTAAL s i van 1—4 regels 20 e. aliordc™'numm?rs95 c! Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. worden2°™.! beSSd. Het gunstige antwoord van de Duilsche regeering, dat do vredes voorwaarden van president Wilson volkomen aanvaard, doet de kaos op vrede belangrijk stijgen. Zeer waarschijnlijk tal nu spoedig een wapenstilstand gesloten worden. Deze zal dan onmiddellijk door vre desonderhandelingen worden gevolgd waarop de door Duitschland aan vaarde voorwaarden en beginselen, in de boodschappen van Wilson aan het Coneres. en in zijne redevoering van 28 September neergelegd, prac- tisch zullen worden toegepast. Het Duitsche antwoord zal over de geheefe wereld wel met de groot ste voldoening ontvangen zijn, uit gezonderd misschien in de bureaux van sommige Engelsche en Fransche bladen, die als oorlogspropaga'ndis- ten de bevolking blijven opbiiseu. Te Londen, zoo lezen wij, wekte het Duitsche antwoord groote geest drift. In toooeelzalen en bioscopen, waar het Zaterdagavond op de scher men werd bekend gemaakt, begonnen de aanwezigen volksliederen te zingen. Het enthousiasme was zoo groot, dat de voorstellingen hier en daar moesten worden gestaakt. De wereld-heeft dan ook een groote behoefte aan vrede. Meer dan vier jaren lang heeft de slachting geduurd, dia millioenen offers heeft geêischt, millioenen weuuwen en weezen in rouw heeft gedompeld, ,om van de overige ram pen, die den oorlog vergezelden, maarniet te spreken. Moge thans spoedig werkelijkheid worden, wat Duitschland's nota te hopen 'geeft, moge spoedig de dage raad van den vrede lichten over het menschdom. Ooder de ententevolken leven nog gevoeleus van wraak; men zou zoo gaarne den Duitschers op eigen bodem betaald zetten, wat zij huo hebben aangedaan. Dat zulke gevoelens, hoe mensche- lijk ook, als onchristelijk oioeten be dwongen wordvn. behoeven we niet te zeggen. Dat men daar' het groote voorbeeld yan Wilson volge en den haat uit ,t zijn boezem verdrijve, bedenkende, dat- ook de volken, die men haat door den oorlog aan onbeschrijfelijk lijden ten prooi zijn. Bleef Duitschland meer dan Frank rijk en België van de oorlogsver, woestiogen. gespaard .Oostenrijk niet, welks noordelijke provinciën eenige malen'door de Russên werden bezet Duitschland en Oostenrijk leden ontzettend door honger eo ge brek tengevolge van de maatregelen van de entente, Wie zal zeggen, hoeveel vooral de yfóüweu én de kindéren door dien géesel zijn geteisterd Mogen zulke overwegingen, 'vooral wanheer de vrede eenmaal zal zijn aangebroken, de bevolkingen zachter stemmen tegenóver hunne vijanden van thans, opdat de komende hond van Volken geen bespotting worde door den haat, dien men elkaar toe draagt. Ook verstandelijke overwegingen moeten den vrede doen verlangen en san gevoelens van wraak het zwijgen opleggen. Komt er geen vrede, dwingt men Duitschland tot een wanhoopsstrijd voor zijn bestaan, daD vallen België en 't nog bezette gebied van Frank rijk "waarschijnlijk ten prooi aan een aigeheele verwoesting. Voet voor voet zullen de Duitschers terugtrek ken, maar Om hun achtervolgers geen steunpunten en vei blij ven u verschaffen, zullen zij achter zich alles verwoesten, wal de Eogelsche, Franscbe en Amerikaanschekanonoen mochten gespaard hebben. Dan zal ook het bloed der entente volken in stroomen blijven vloeien. Alleen Engeland verloor het laatste half jaar meer dan 500 000 man aan dooden, gewonden en gevangenen op het slagveld. Is een nieuw half jaar van strijd zulke offers waard 1 En hoe langer de oorlog zal voort duren, hoe meer Engeland onder de Amerikaansche overheersching zal geraken, hoe meer het zijn supre matie ter zee zai zien verdwijnen. De ententevolken zullen zich wel driemaal bedenken, voor zij besluiten tot een voortzetting van den oorlog, die een tweesnijdend zwaard is en waarvan zoowel de volken der entente als van de centralen de gruwzaamste gevolgen zullen dragen. Pastoor Roes schrijft in Rust Roest De nieuwe minister komt de boeren tegemoet. Ze mogen nu rogge, tarwe, boek weit en koolzaad voor eigen gebruik houden. Ze mogen 't varken thuis slachten. Ze zullen weldra haver mogen voe deren aan de varkeos, waar geen gerst geteeld wordt. Gerst, die hun gelaten is voor vee voeder mogen ze laten malen en ge bruiken om gerstebrood te bakken en als meel in de pap te gebruiken. De nieuwe minister stelt du9 alle vertrouwen io de boeren. Maar nu moeten, de boeren ook al bet andere inleveren wat ze kunnen. Geen broodgraan aan het vee. Die het toch doen, moesten als lid van den boerenbond geschrapt wor den, De stedelingen moeten ook eten. Daar is niets aan te doen. Het is een zware plicht voor den boer daarvoor te zorgen. Dus niets smokkelen en stillekens achterhouden. Niet vorkoopen, ook al zou men den dubbelen prijs bieden. Aan de stembus hebben wij de nieuwe regeering te danken en deze wil den boer gelooven Doch als de boer voortgaat met smokkelen, dan moet de regeering alle vergunningen weer intrekken, Zwaar en geweldig zwaar zullen de boeren, die nu nog misdoen, gestraft worden. Dat verdienen ze ook. Verleden jaar zijn er boeren ge weest die veel te weinig hebben inge leverd en er is geen controle geweest. Dit zal er dit jaar wel zijn. Verleden jaar zijn er boeren ge weest, die bijna niels hebben inge leverd en er zonder kleerscheuren zijn afgekomen. Dit zal dit jaa» niet meer zijn. Met den m.esten ernst, drukken wij alle boeren op 't hart, goed in te levereö. De vorige Regeering heeft de boeren tot smokkelen geJwoogtn, bet smokkelsn geleerd. 't Is nu een toer om het de boeren weer af te leeren. (e VENRAY., van Oct. 1917 lol Juni 1918. De rakening van het jaar 1916 1917 sloot met een batig saldo van f 68,53. In bovengemeld tijdvak werd ont vangen a aan bijdragen van heeren leden en donateurs lid is ieder, die jaar lijks f 1,50 en donateur ieder, die jaarlijks meer dan f 1,50 betaalt de som van f 43,50. b aan leeegelden f67,62. Totaal der ontvangsten f 111,12. Hiervan werd uitgegeven aan nieuwe boeken een bedrag van f57,52; aan bindwerken f 9,90 en aan diverse kleine uitgaven f 16.97 Totaal der uitgaven f 84,39. zoo dat er wederom een batig «aldo is van f95,26. In gemeld tijdvak werden ter lezlDg uitgegeven' 3225 boeken tegen 2275 in bet vorige tijdvak. Wijl het getal leden echter slechts 23 en dat der donateurs slechts 3 bedraagt en deze getallen voor eene plaats als Venray veel te gering zijn, maakt het bestuur van deze gelegen heid gebruik, de ouders nogmaals aan te sporen, al is het geen donateur dan toch tenminste lid te worden, om zoodoende het zoo hoogst nuttige werk der R.K. Leesbibliotheek te steunen. Ook dit jaar is de bibliotheek wederom met 'n 50tal nieuwe boeken uitgebreid, zoodat er voor elk wat wils te vioden is. A. s. Zondig 20 October zal de bibliotheek wederom geopend worden en wel op het repetitielokaal. Namens het Bestuur, H. JACOBS. Bibliothecaris N.B. Ouders en voogden worden erop attent gemaakt, dat alle boeken uil onze bibliotheek gemerkt zijo met den stempel der R.C.Leesbibliotheek. Ale een iep gewichtigste factoren in den oorlog is volgens Von Clfusewitz het moreel d w.i de psychische hou Jing vao de strijd* macht, te beschouwen. Toen voor ruim vier jaren de oorlog uit» brak, hadden de Duitschers m dat opzicht een grooteD voorsprong op hun vijanden. Zy dachten een gemakkelijke eD snelle overwiooing te behalen, en huo aanvanke lijke sucoessen versterkten hen in deze meening, zoodat bun zelfbewnstiija mtt den dag grooter werd, Hieraan moet mee denken, als men zich herinnert, hoe nog voor bet eigeolyk» beleg een handvol Duitsche soldaten een vermetelen en mislukten aanval deden op Loik; boe de piepjonge luitenant Voo der Linde den 23sten Augustus met vijf maD het fort Malonne bij Namen veroverde en zoo den -Pour ie Mérite'' verwierf; hoe later, den 3den September ritmeester^ VaD Humbracht slechts door eenige huzaren ver gezeld. ziob binnen Reims waagde en de stad opeischte. Deze kleioe episoden getuigen van bet krachiige moreel der Duilsche soldaten in de eeiste oorlogsmaanden, maar de joogste gebeurtemssen op het westelyk froot, waar de Du'iscbers sinds half Juli den eenen klap na deu anderen gekregen hebben, bewijzen even duidelyk. dat het moreel der Duitsche troepeD op bedenkelijke wyze geschokt is. Wij spraken een dame. die in AngostQ9 qaar Keulen reisde. In den trein waren Duitsche soldaten, die onomwonden te ken- nen gaven, dat zij deu oorlog hartelijk moede waren. Zij gaven toe dat de kans op een d-fi>itieve overwinning voor de Duitsoheis verkeken is en zeiden vurig naar den vrede te verlangen. Een geloofwaardig persoon sprak voor eeoige weken id het Limbargsche een Duit sche grenswacht. De mannen bleken goed van den militairen toestand op de hoogte te tyo. Algemeen had men m Duitsobland gehoopt, dat de oorlog oog voor den w;üter m> t een Dn tsohe overwinning sou ein digen Van hoogerhand werd het volk voor gebonden, dat de reserves der PranscheD uitgeput waren endatdebu'p der Ameri kanen te laat zou komen. Vandaar het algemeeo pessimisme in de Centrale landen. 'oen de Detachers aan de Marne werdeo teruggeslagen en spoedig ook op hft Noordwestelyk front terugge dreven werden. Dat ook bet Duitsche leger door bet algemeen pessimisme is aangetast, blijkt uit bat groot aantal gevangenen en talryk materiaal, dat den geallieerden sinds 18 Juli in handen is gevallen. Speciaal de Pruisische regimenten hadden vroeger de reputatie, dat tij, evenals de oude garde van Napoleon, liever wilden sterven. daQ zich over te geveo. Met die reputatie i* het thane gedaan, en zelfs Lndendorff beeft zich genoodzaakt gezien, de Duitsche troe pen tot grooter weerstandskracht san te sporen. Zooale wy boven zeiden bet moreel der Duitsche troepen is op bedenkelijke wijze geschokt. Tsja. dat wordt een raar geval. Met myn zolen is bet ruzie en myn lapper heeft beweerd schoen en zolendistribntie. Voor geen geld en goede woordeo wil die man er iets van weten t oude stel te repareeren of een nieuw pak aan te meten. Zijn de straten Dat eo vuil, regent bet nu oude wijven, tsja, mijn oude scboenenpaar dwingt my dan thuis te blyven. O, het zal niet lang meer duren, zeer teo spyt van mijn fatsoen, en 'k zie myn ku'sche teeoen steken door de nenzen vaü myn schoenen. Varen laat ik al mijn trots, graag of niet, het zal wel moeten. Ed ik wandel 't leven door op een paar bescheiden voeten. O, ik zal dan, wees maar zeker, onverschillig. onverholen, heel de dietributia lappen aan myn afgesleten zolen Brak van Brabant. - Mr. P. C. van Rossom schrijft in *de Telegraaf" Ik ben vóór bet militairisme, omdat er zonder ons Hollandsoh l»ger byna niets meer te lachen zou zijo in ons zwaarmoedig vaderland. Eo onder alle lachwekkende versobyoselen is er één, dat speciaal de aandacht vraagt, Damelyk het luiwamessen ods nationaal geöie in het lyotrekkeo. Bij Mars. Het is soms om van te smul len. Er is bijv. in de provincie Utreobt, op een plaats, die ik u niet Doemen zal. een slootje, een braaf slooje, van pl m 2 Meter. Niemand had ooit naar dat slootje gekeken, totdat op zekeren dag het een of ander militair geoie op de gedachte kwam dit slootje te overbruggen. Er werden planken aangevoerd, er wer den soldaten heen gedirigeerd en de reizi gers van een zekeren locaaltrein begrepeu, intuitief, dat ze deo volgenden dag op dezelfde plaats een bruggetje zouden zien. Doch deo volgenden dag lagen de planken nog precies op dezelfde plaats, de soldaten speelden krijgertje en er was er ééo, die tan pleziere van de reizigers, op zijn kop Iging staan. Eenige dagen later een krach tige militaire bedrijvigheid. De reizigers merkten met verbazing op, dat er al een paar planken over de sloot lagen en dat alle soldaten met hartstocht rookten. Waar- sobyolyk een roode van den bevelvoeren» den officier. Eo weer gingen er eeüige dagen voorbij voordat ik nogmaals van dit treintje gebroik maakte. Wat ik toen zag, vervulde me met een zekere nationale tróts. Er was een bruggetje, een henscb bruggetje, of ieis wat er op begon te lijken en zelfs maar één soldaat was bezig met eeD handboor, een arbeid, dien bij echter staakte geduren de al den tijd, dat de t ein bij de halte stilhield De anderen keken intnsscben met belangstelling Daar het nietsdoen van bun kameraad Het was één van die militaire stillevens, die in onzen tyd van overprik- keliDg en overhaasting werkelijk weldadig aandoen. En do is het bruggetje heusch klaar. Het heeft ongeveer een week gednnrd, maar klaar is het, teozy het intusscben weer af^ebrokeD is. Zeven man hebben gedurende eeD week aan bet bruggetje gebouwd over een shotje, dat met een klem sprongetje te nemen is. En d t geval is geen uitzondering. Kr wordt op bet oogenblik ergens op de bei, eeo militair spoorbaaotje aangelegd over eeo paar kilometers Asd het front zon dit, oaar mij van militaire zyde werd vertéld, waarschijnlijk een kwestie van een flioken dag arbeid zijn. Hier in ons vaderland is men daarmee nn reeds maanden en maanden bezig en het scbynt nog maanden te moeten dureD, voordat de eerste trein zal loopen en wel om de eenvoudige reden, dat er Diet aan gewerkt wordt. Arbeidskrrohten in overvloed, ik zag eenige dagen geleden een twiotig man op bepaald punt bezig. Bezig met niets jdcen, wel te verstaan. Er was er één die zjo'o beetje zand opgooide als een kind jn een zandbak en de rest vormde het publiek, dat, volgens de militaire usance, altijd aanwezig moet zyn, om welwillend toe te kijken. Een hondertal meters verder werden eeoige militaire gebouwen opgetrokken, de arbeidskrachten waren bier echter gere» qnireerd uit do burgermaatschappij en het verschil was opvallend. Een ieder was bezig, er werd gewerkt, er was een atmos feer vaD actie eo bedrijvigheid. Is het wonder, dat de militaire dienst langzamerhand wordt beschouwd als da school nationale degeaeratie Als een normaal, vlijtig, oppassend mensch ga je er in en na zooveel lijd leveien ze je weer af aan de burgerman» schappij als een luxe produkt, dat met ziobzelf en waarmee ook de maatschappy geen raad weet. Ieder van ods heeft de klachten wel eens geboord, het zyn altyd dezelfde. Een paar dagen geleden nog beklaagde een kleine fabrikant er zich tegenover mij over. dat by zijo goede vroegere arbeid»- als lastige en praatjesmakende laiwam- measen terug kreeg. -Ze zyn eenvoudig niet meer te gebruiken, hun handen staan scheef eD de beele dag lig je met ze overhoop, omdat ze by mij net zoo delyn probeeren te trekken ais in dienst." Die waren z'n eigen woorden en by vertelde me tevens dat by zich vroeger over diezelfde mensoheu nooit te beklagen bad gehad. En vragen we dan waar de schuld moet gezocht worden, dan is altijd bet ant woord: bij de hooge militaire autoriteiten en de traditioDeele militaire sleurgaog. Er werd oog oDlaogs een voorbeeld gegeven van eso jong energiek reserveofficier, dij de gewoonte bad aangenomen zijne ondor- gesobiktsn een stevige dagtaak op de schouders te leggen. Als prikkel en beloo ning word hun voorgehouden, dat zij vrij zouden zyn, zoodra deze dagelijkscbe taak naar behooren was afgewerkt. Het gévolg was, dat er dan ook stevig gewerkt werd en deze menschen een nur of twee vroeger op straat stonden dan bun kameraden van een andere compagnie. Ze werkten, omdat er «en premie op bun werk was gesteld en ze werkten daarom goed. Hst genees middel tegen de lyntrekkery was gevoDden De band'ge luitenant had echter ge rekend buiten de hooge oomes. Er werd oDmiddeilyk een etokje voor geatokeo; er zou «a moest gewerkt worden van acht unr 8' morgens tot vyf nor in deo raid dag, Ea geen minuut korter. Toen werd er ia het geheel niet meer gewerkt.... en de autoriteiten waren tevreden. Nu de vrede begint te gloren, beginnen de kettingbaodelaars blijkbaar baDg te worden, dat de waarde van hun opgeslagen voorraden snel zal dalen en trachtten zy zich er zoo spoedig mogelijk van te ont doen. Zoo vernam bet ,,Vad." dat by een bandelaar in schoenfournituren op ééa morgen niet mioder dan 12 persoren kwamen, die veters te koop aanbod-.T, terwijl er anders weken voorbijgaa zonder dat by geen eDkel aanbod kreeg. Een kist Sunligbtzeep, die eeo week te voren pog f 300 moest kosten, was nu voor f 100 minder te koop. De keitingbandelaars kunnen niet slapsn van den angst. De een heeft z'n zolder vol katoen; eiken dag zooveel winst. De tweede stapelde zyn kasten vol garen9; ieder uur zooveel verdiend. E«d derde hoopte leer op, een vierde verzamelde ellegoed, een vijfde zette eieren in de kalk, een zesde kocht sigaren, een zevende thee; booger en hooger de pryzen. En allen zogen ze doer bun woekerpryzen de laatste krachten van onze magere samenleving af. Ziet ge niet, dat bet weinige vleesch maar traag verkocht wordt eu dan nog slechts aan een deel van ons Koop dan tocb, vleesch, zouden wij willoo roepen, gy hebt het boog noodig, want uw arm lijf krygt op andere wyze baast geen vet naar branen Koop maar vleesch, antwoordt de huismoeder, die baar halve weekgeld of maandgeld heeft uitgegeven aan dure schoenen, dure kousen, duur garen en weet ik, aan wat meer. Do stakkers kunnen buo loon toch maar één keer uitgeven. Ea de kettiDgbaodelaar grinnikt maar eiken dag eeo zoet wiDsje meer, Is er van dit of van dat niet te krijgen O, dan maar weer den pr^js verhoogd en de woekerwinst vergroot.

Peel en Maas | 1918 | | pagina 1