Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. Kermis. Schouw der Waterlossingen. Is de Limburgsche Moeder zorgeloozer dan andere BEKENDMAKING De aardappelenoogst. Het karnverbod. Bond van groote gezinnen. Zaterdag 3 Augustus 1918 39e Jaargang Nq. 31 ABONNEMENTSPRUS PER KWARTAAL voor VENRAY 60 c. franco per post 70 c. voor het buitenland by vooruitbetaling 90 c. afzonderl. nummers 5 c. PEEL EN MAAS Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels 20 c. elke regel meer 5 c. letters en vignetten naar plaatsruimte. Adverten- tiën, 3 maal geplaatst, worden 2 maal berekend. siog kwamen, daalde in die provin» ciën de kindersterfte boe langer boe meer, maar daarna ook en in beden kelijke mate, daalden de geboorten. In Limburg daarentegen, waar het Enkele maanden geleden werd door den neo-mathusianisme geen ingang vond Raad der gemeente met algemeene stem- t y-, men, dus met onverdeelde instemming, steeg het gebooitecijfer, maar daar op voorstel van den Burgemeester be- naast ook de sterfte der kinderen sloten, wegens de treurige tijdsomstandig- hPrm4pn hof iaar heden geen kermis te houden. oeneaen net jaar. Als gevolg van dit besluit, zullen de 3. Het onderzoek of er verband markten en pleinen de dagen der Ven- lj0staat tusschen deo gelijktijdig toe- raysche Kermis hun gewoon dagehjksch L «2 aanzien houden en tenten, caroussels, B0U18P,ften geboorteacnteruitgang en bioscopen en verdere publieke vermake- de voortdurende daling der kinder- ,ij&inieLTgeens,t0dleradTóeve tijdensterfte na 1880, in de meeste pro- en meer in overeenstemming met de vinciën van ODS land, gaf tot uitkomst bedoeling van den voorzitter en alle leden dat zulk ee„ verbaDd werkelijk be» van n^n opmppnlpraan ynnrlpr nnnprsrhpin. J van den gemeenteraad zonder onderscheid, ware het geweest, indien de bevolking in al zijn geledingen zich hierbij hadde aan gesloten en die dagen waren geworden dagen van arbeidzaamheid en voorzorg voor den langen ongunstigen winter, die wij ontegenzeggelijk tegemoet gaan. De Venraysche bevolking, hoe nijver en werklustig zij overigens ook zij, stelt ech ter zoo grooten prijs op het behoud juist van deze ontspanningsdagen, dat zij hier van slechts zeer noode afstand zoude doen. Nu is er niemand, die U deze dagen van ontspanning misgunt, wij weten zeer toed, dat de boog niet altijd gespannen an zijn en gepaste rust op tijd kracht zamelt voor nieuwen arbeid Slechts de zorg voor uw welzijn, vrees voor verteringen boven hunne krachten voor meerderen, waarvan de bittere na weeën zich vaak maanden lang doen ge voelen en waardoor vrouw en kinderen soms gebrek lijden, en grootere kennis van de nooden, die ons allen te wachten staan, noopten den Raad tot voorzichtigheid en wij zijn overtuigd, dat deze daad van uwe vertegenwoordigers, U nog meer dan anders zal doen inzien, de groote nood zakelijkheid, om de twee vacantiedagen, of als ge wilt kermisdagen op Maandag en Dinsdag in gepaste vroolijkheid te vieren en dat alle overdadigheid dient te worden vermeden. De houding van de besturen der orga nisaties uit alle standen, waarachter staat zoo goed als geheel de bevolking, waar uit spreekt eerbied voor het gezag en gehoorzaamheid aan de wettige overheid, is er mij borg voor, dat in deze dagen geen wanklank zal worden gehoord, en in aeze overtuiging heb ik aan den wensch gehoor gegeven en het oude Venraysche gebruik om gelegenheid te geven tot het ouden van dansmuziek, in eere gehouden, evenwel in verband met de tijdsomstan digheden de dagen ingekort en het slui tingsuur vervroegd. Het parool zij Maandag en Dinsdag dagen van gepaste ontspanning en Woens dagochtend verlrischt en opgewekt aan den arbeid 1 Venray 1 Augustus 1918.- De Burgemeester van Venray O. VAN DE LOO. Wij hebben reeds vroeger de aan dacht getrokken op de interessante studie van den heer Jan Truyen, zoo schrijft de N. K. Het was den heer Truyen een doorn in het oog, dat zoo dikwijls algegeven werd op de Limbugsche moeders, alsof zij door hare zorge loosheid schuld waren, dat de kinder sterfte in Limburg zooveel hooger is dan in verschillende andere pro vinciën. Daarom toog de, ondanks zijn hoogen leeftijd, ijverige zoeker, aan het werk, en uit tal van met moeite vergaarde statistieken, kon de heer Truyen bewijzen, dat de Limburgsche moeder er niet van beschuldigd mag worden, dat zij in iets achter zou staan bij andere. Op het einde zijner studie re» sumeert de heer Truyen hetgean hij te voren met bewijzen gestaafd heeft. Dit belangrijke deel van zijn, ook in brochure bij Futura te Leiden verschenen studie, laten wij hier volgen 1. Vóór 1880 had Limburg aan merkelijk minder zuigelingensterfte dan het Rjjk, of al de provinciën te samen. j noemen, ook minder 2. Na 1880, toen de neo-malthu-, sterfte. siaansche practijken in de meeste' 10. De Limburgsche vrouw Nederlandsche provinciën in toepas» die zoowel voor als na 1880 Jezelf* staat, zoowel bier als in het buiten» land, 4. Door de heeren Mr. Methorst, Directeur van het Centraal Bureau voor de Statistiek te 's Gravenhage, en Mr. Aalberse, Hoogleeraar aan de Technische Hoogeschool te Delft, is in den laatsten tijd van geboorte- achteruitgang en kindersterfte eene bijzondere studie gemaakt. Beide ge leerden hebben het daartusschen be staand verband erkend en door statistische gegevens bewezen. Ook de Hoofdinspecteur der Volks- geiondheid erkent in zijn schrijven aan de Gedeputeerde Staten van Limburg dat verband, maar vreemd genoeg, spreekt hij daarvan niet bij zijne opsomming der oorzaken van de groote kindersterfte in Limburg. 5. Wegens eenzijdige voorlich ting door publication van officieels instellingen, waarvan men niet slechts de halve, maar dè geheele waarheid had mogen lerwachten, werd de openbare meening omtrent de oor» zaak der hooge zuigelingensterfte op een dwaalspoor gebracht, met het gevolg dat Limburg wordt verlaagd tot de zwartste der donkere provin» ciën, dat de Limburgsche vrouw ge smaad wordt als plichtvergetene, althaDS minwaardige moeder. 6. Daar in den regel sterke ver mindering van kindersterfte met achteruitgang van geboorten en groote kindersterfte met een hoog geboortecijfer gepaard gaat, is het verklaarbaar dat in Limburg, on» danks zijne hooge kindersterfte, het geboorte-overschot aanmerkelijk grooter is, dan in de provinciën, waar de sterfte het laagst is. Uit bet oogpunt van maatschappelijk en nationaal belang zijn lage geboorte cijfers dus meer te vreezen dan hoo» ge cijfers van kindersterfte. 7. Over het algemeen zijn in de Katholieke gezinnen de gebootecijfers aanzienlijk hooger dan in de gezin» nen van andersdenkenden; maar ook de kindersterfte is er merkelijk grooter. De kindersterfte in Limburg is derhalve zoo hoog, omdat die provincie bijna uitsluitend Katholiek is. 8. Daar, blijkens de statistiek der zuigelingensterfte, die sterfte het hoogste is bij de mindergegoeden en in de groote gezinnen, en die groote gezinnen vooral worden aangetroffen bij de mindergegoeden, bij de Katholieken en ten plattelande, is het verklaarbaar, dat in de Katho lieke, landelijke en door de fortuin kaïig bedeelde provincie Limburg de kindersterfte zoo hoog is. 9. Het verband, tusschen kinder geboorte en kindersterfte in binnen- en buitenland waargenomen, is ook zeer duidelijk merkbaar in het Katho lieke Limburg. In 't Zuiden buiten gewoon hooge geboortecijfers, bij abnormaal groote kindersterfte, in 't Noorden naast geboortecijfers voor eene Katholieke streek, matig te hooge kinder de zorgzame moeder bleef; die, wars van neo-malthusiaansche practijken, liever den last en de ge varen van bet moederschap aanvaard de, dan ontrouw te worden aan hare natuurlijke en godsdienstige ver plichtingen; die, daarom, in 't bijzonder als moeder, onze volle waardeeriog ver dient; deze godsdienstig, zedelijk en maatschappelijk hoogstaande vrouw werd juist, omdat zij, tengevolge dier hoedanigbedeD, aan vele kinde ren het leven schonk en daarom ook meer verloor dan de moeder der kleine gezinnen,een plichtverge- ten of minwaardige moeder genoemd, hetgeen een onverdiende blaam Is, waartegen een eerlijk en onpartijdig onderzoek gebiedt op te komen. In de ambtelijke kringen wordt een gemiddelde oogst door het ver- houdingscijfer 67 aangeduid, Voor aardappelen was het vorig jaar Juli het oogstverwachtings» cijfer 79.4. Voor Juli van dit jaar is het maar 60. Dit is een zeer slechte tijding. De vraag is zelfs, of, indien het on gunstige weer van thans aanhoudt, dat lager cijfer, hetwelk nog maar de verwachting aangeeft, als op brengst niet nog lager zal dalen. Bij het vorig jaar vergeleken, staan wij er dus met de aardappelen-voor uitzichten slecht voor. Terwijl, 'daarnevens, de toestand op elk terrein veel ongunstiger is geworden. In plaats van aan minder zullen wij aan meer aardappelen behoefte hebben, nu de rantsoenen van andere artikelen een voortdurende neiging tot verminderen of verdwijning ver» toonen. Intusschen zullen wij het met den komenden voorraad aardappelen moeten stellen. Maar dao is meer dan ooit de plicht der overheid, dat geen groote of kleine boeveelheden verloren gaan door slechte handeling en bederf, zoosls we nu al een paar winters beleefd hebben. Of men winterprovisie zal mogen opdoen of niet, aan het bewaren der aardappelen zal de uiterste zorg moeten worden besteed. Den voorraad kan men niet groo» ter maken dan bij ten slotte is, maar wel ware het onverantwoordelijk, als nu weer duizenden hectoliters van dit thans meer dan ooit onmisbare voe» dingsartikel waardeloos moesten worden. »Hsg.'' Naar aanleiding van de geruchten omtrent een aanstaand algemeen karnverbod, waarop de erkende tui» velfabrieken een uilzondering zouden maken, heeft »de Tel.'' zich gewend tot een ter zake bevoegde autoriteit, die het volgende meedeelde Heeds geruimen tijd geleden is door het bureau voor vleesch en vetten bij den minister van Land» bouw aangedrongen op een karn» verbod voor particulieren. Dit bureau deed dit verzoek, daar het er absoluut geen controle over had, wie boter maakte. De controle bepaalde zich slechts tot de zuiveifa» brieken en de groote melkinrichtin» gen, die de door hen gefabriceerde boter van een Rijksmerk lieten yoor» zien. Maar buiten deze zoogenaamde erkende inrichtingen is het aantal Burgemeester cd Wethouders der gemeente VEiN'RAY brengen bij deze ter kennis van belanghebbenden, dat dit jaar schouw zal worden gevoerd over de volgende waterlossingen, op achter elk harer vermelde tijdstippen: LEGGER A. 1 Schoorsche Beek, op 2 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags, 2 Waterlaat de Scheide, op 5 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur natnid. 3 de Leunsche Beek met zijtak, op 5 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. 4 Waterlaat uit Brugskensche pas, op 5 September van 7 uur voormiddags lot 7 uur namiddags. 5 Van Breevennen, op 3 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. 6 de Oinoscne Pas, op 3 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. 7 de Brugskensche Beek, op 3 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. 8 de Zompgraaf met een zijtak, op 3 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. 9 de Waterlaat, op 3 September van 7 uur voormiddag9 tot 7 uur namiddags. 10 de Weverslosche Beek met zijtakken, op 7 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. 11 van Giesevennekens, op 4 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur na mid. 12 Loonsche Pas, op 4 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. 13 Smakter Spurkt, op 4 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. 14 de Burggraaf, op 4 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. LEGGER B. 1 Lollebeek, op 2 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags 2 Oostrumsche Beek, op 6 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. 3 Loobeeksche Beek, op 7 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. 4 Klein Oirlo met een zijtak, op 2 September van 7 uur voormiddags tot 7 uur namiddags. De eigenaars, pachters of gebruikers van op die waterlossingen gevestigde molens of andere waterkeerende of waterstuwende werken zijn verplicht op de dagen der schouwvoering en gedurende de 3 daaraan voorafgaande dagen, aan het water den geheel vrijen afloop te geven, voor zoover hun door Burgemeester en Wethouders of door den Opzichter van den Provincialen Waterstaat te dien aanzien geen andere bevelen zullen gegeven worden. De eventueel noodige herschouw zal geschieden op 13 en 14 September. En zal deze op de gebruikelijke plaats aan het Raadhuis worden aangeplakt en aangekondigd in het Weekblad .Peel en Maas1' te Venray. VENRAY, den 2 Augustus 1918. Aangeplakt op de gebruikelijke plaats aan- het Raadhuis te Venray, 2 Augustus 1918. De Veldwachter, P. DERKS. Burgemeester en Wethouders voornoemd, O. VAN DE LOO. De Secretaris, VAN HAAREN. fan melkslijters en boeren, die voor eigen rekening boter karnen, legio. In Amsterdam bijv. zijn er ongeveer 1400 melkslijters, die buiten alle regeeringscontrole om, boter karnen en deze, meestal tegen sterk opge» voerde prijzen, aan particulieren, waaronder speciaal de hotelhouders, van de hand doen. Ook bij de boeren is dit kwaad groot. Het is momenteel bij de re» geering bekend, dat tallooza Lim» burgsche boeren melk, die zij anders aan de zuivelfabrieken afleverden, nu achterhouden om er boter van te karnen, welke boter de Duit» scbe grens over gesmokkeld wordt. Bovendien is, naar aanleiding van de vetschaarschte, bij vele particu» lieren de gewoonte in zwang geko» men om zelf boter te karnen. Deze anarchistische toestand is er oorzaak van, dat de regeering veel te weinig melk in handen krijgt voor de boterproductie voor den komen» den winter. Het is toch een zeer on» gunstig verschijnsel, dat er op bet iblik nog lang niet zooveel boter in voorraad is als het vorige jaar. Hierbij komt nog, dat de melk» productie ieder jaar systematisch achteruitgaat, de productie van dit jaar is alweer belangrijk lager dan die van 1917. De oorzaak hiervan ligt natuurlijk in het minderwaardi» ge voedsel, dat het vee tijdens den winter wordt gegeven. Het ligt voor de hand dat aan dezen toestand zoo spoedig mogelijk een einde moet worden gemaakt. Het Rijksbureau voor vleesch en vetten is er op uit zooveel boter te maken, alsmaar eenigszins mogelijk Door het invoeren van een alge» meen karnverbod voor particulieren, dat men spoedig verwachten kan, en door alleen erkende zuivelfabrieken met de boterfabricatie te belasten, hoopt de regeering, dat alle gepro» duceerde boter door middel van de distributie zoo doelmatig mogelijk kan worden verbruikt. Zondagmiddag had alhier ia bet Patro naat eene drukbezochte vergaderiog plaats ter definitieve opricbtiüg der afd. Venray van den R. K. Bond van Groote Gezinnen. De tijdelijke voorzitter, de heer Min, heette alle aanwezigen hartelijk welkom en de talryke opkomit beweea, volgens spreker, dat allen sympathie gevoelden voor dezen bond. Hjj opeode vervolgens de vergadering met den christelijken groet en dselde mede dat de Heer Jean Poels het hem aange» boden eere-voorzitterscbap der afdeeliog Venray heeft aanvaard. Verder deelde by nog mede, dat tot geestelijk adviseur was aangewezen de Weleerw. Heer Kapelaan Dinckels. Deze beide mededeelingen wer den met Inid applaus begroet. De voorztter zette daarop het dosl van den bond nog eens in 't kort uiteen en lichtte ook de geestelyk adviseur dit nog nader toe. Vervolgens werd gelegenheid gegeven om zich alsnog als lid op te geven, waarvan een druk gebruik gemaakt werd en wel omdat degenen, die vanaf deze vergadering lid zijn van de vereéniging, reeds vanaf 1 October a. s. eventueel van de geldelyke voordooien kanneo genieten en zy die zich na deze vergaderiog aangeven, eerst 10 maanden lid moeten zijn. alvorens zy reoht op eenige uitkeering bebbeo. Het ledental steeg intusschen reeds tot ruim 110. Daarop worden de concept Sialutêa en het hnisboudelyk reglement artikelsgewyze behandeld od na «enige kleine wijzigingen met algemeene stemmen goedgekeurd. Gewone leden betalen eene cnotr butie van 5 cent per woek, buitengewone eien f 2,per jaar en donateurs f 2 50 per jaar of minstens f25.in eens. De geldelyke uitkeeringon, welke met ingang van 1 Ootober a.s. aan de Uden mllen gedaan worden bedragen by de ge» boorte van bet derde kind f 2,50, van bet vierde kind f 3.van bet vyfde f 3.50 6DS. Tot leden van bet definitief bestnur werden daarop gekozen als voorzitter de beer N. Min, als leden de heeren W. Winters, P. Scbols, W. Deckers en R. Lemmens, allen leden van het voorloopig bestnur. Tot afgevaardigde naar de algemeene bondsvergadering te Nymogen op 30 ea

Peel en Maas | 1918 | | pagina 1