Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Bijgeloof in oorlogstijd.
Bekendmaking
Da plaag der dorpen.
De
voedselvoorziening in den
volgenden winter.
Zaterdag 27 Juli 1918
89e Jaargang No. 30
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooi uitbetaling 90 c.
afzonderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar
plaatsruimte. Adverten-
tiën, 3 maal geplaatst,
worden 2 maal berekend.
betreflende publieke verkoopin-
gen en vervoer van veldvruchten
De Regeerifigseomtnigs&ris
belast met de Rijksgraanverzameling in
Limburg, brengt ter kennis van belaDg
hebbenden
lo dat de koopers van veldvrnchten op
publieke verkoopingenl;verplicht zijn voor
bet maaieo of rooien opgave der gekochte
veldvruchten te doen aan deo Regeerings-
commis8ari8 vnd., opdat de scbattiog der
opbrengst dier veldvruchten onmiddellijk
kan plaats vinden;
2o dat het verboden is, (ingevolge art.
1 van de wet van 1 Sept. 1917, Slsbl. no
578) deze veldvruchten zonder verguom'ng
van het veld te vervoeren naar de opslag»
plaats van deo kooper;
3o dat de in'jsub^bedoelde! vergun»
ning na aanvrage door den Regoerings»
commissaris wordt verstrekt;
4o dat de opbrengst der gewassen, ge
kocht op pnblieke verkoopingen, geheel
moet worden ingeleverd aan de regeering
en -dat van de opbrengst der producten
niets mag bebooden worden, nocb voor
eigen gebruik, noch als veevoeder;
5o dat by overtreding procesverbaal
ia) worden opgemaakt en de producten
onmiddellijk znllen worden in bezit ge
nomen.
Maastricht 12 Juli 1918.
De Regeeriogscomcnissaris,
VAN OPPEN.
De Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel
Het verbod van verkoop, aflevering en
vervoer van zuivere gele bijenwas, bijen-
waeafval, kunstraat, waaruit de aanwezig
geweest tyode honing verwijderd is. rawe
wa», witte was. blijft gehandhaafd, zoome
de van alle stoffen, /waarin zich paraffine of
was bevinden, in welkeo vorm ook.
In geval van twijfel of eenig artikel
onder dit verbod valt, beslist het Rijks
kantoor voor verlicbtings- en aanverwante
producten.
Ook thaDS zal ruwe was, raat en bijen»
waiafval, z.g. persafval, zoDder nadere ver
gunningen sleobts mogen worden verkocht
en afgeleverd aan personen, die voorzien
tyn van een daartoe strekkend bewijs van
het Rykskantcor voor verlicbtings- en aan
verwante producten en moet elk vervoer
decer grondstoffen,gedekt zijn door boven»
genoemd bewys; dao wel door een gelei»
debiljet, door bet R.VA.P. afgegeven.
Voorts blijven gehandhaafd de voor was
door my vastgestelde maximumprijzen n 1.
voor zuivere gele bijenwas
Groothandelsprijs f5,
Tusscbenhandelsprys f 5,50
Kleinhandelsprijs f 6 25
Dat de mensch een natuurlijke,
aangeboren behoefte heeft aan gods
dienst is een bijna algemeen erkende
en oude waarheid, die zich ook in
het begin van dezen krankzinnigen
wereldoorlog uitte in een nieuw,
krachtig godsdienstig Jleven, niet
slechts in onze Kerk, doch ook bij
alle andere belijdenissen.
Gelukkig degenen, die in het ware
geloof de volle bevredigiDg vinden
van deze natuurlijke behoefte
Bij den langen duur van den oor
log verdween wederom, helaas, bijna
overal de godsdienstige herleving,
veelal om plaats te maken voor
londige onverschilligheid.
Boe meer echter deze godsdiens
tige'; onverschilligheid toenam, des
te meer zooals niet slechts in
oorlogstijd het geval is ram ook
toe het bijgeloof: men nam zijn toe
vlucht tol waagzegsters, tot z.g.
profetieën of voorzeggingen en der- i
gelijke dingen.
En.terwijl men uiterlijk den schijn
van een positief ongeloof aannam, 1
werden de vereerders en aanhangers!
van een dom of bedriegelijk 'bijgeloof
steeds talrijker.
Waarlijk, (het is" tegenwoordig,
vooral (doch niet uitsluitend) in de
oorlogvoerende landen voor het bij
geloof in eiken vorm een echt bloei
tijdperk. Vooral de waarzegsters en
kaartlegsters verdienen grof geld.
In Parijs, schijnt Madame Fraya
dejmeest gezochte (en hest betaalde)
opvolgster te zijn van de eens zoo be
roemde Madame de Thèbes.
Madame Fraya legt echter niet de
kaarten, zij leest uit de handen met
baar ontelbare lijnen onfeilbaar zeker
een steeds gelukkige toekomst. Zij
heeft echter concurrentie genoeg,
want, Daar het heet, is het getal
profetessen en waarzegsters in Parijs
legio 1
j Ook in Looden zijn. zoo het schijnt
de kaartlegsters tegenwoordig hoog
'ineereeD maken goedezaken.
Nog niet zoo lang geledeD, ver
telde de -Daily Chronicle", dat toen
een detective een bekende)kaartleg
ster opzocht, om ze gevangen te
nemen, hij in haar gezelschap een
bekend Eogelsch brigade-generaal
aantrof. Deze verklaarde o.a., dat bij
in het handwerk der kaartlegsters
niets nadeeligs zag, doch'wel iets,
dat verlichting, opbeuring bracht.
Voor den politiecommissaris ver
klaarde dan de vrouw, dat zij door
de'eerste en hoogste persoonlijkheden
van Engeland om raad gevraagd werd
en dat deze dan ook moesten gevan
gen genomen worden.
In Berlijn, de -Intelligeozstadt".
bloeit niet minder bet gilde der waar
zegsters (Kriegswahrsagerin), kaart
legsters, profetessen, enz., al treedt
de politie, zooals ook in andere
Duitsche steden, streng op tegen dit
volksbedrog.
In den laatsten tijd komt in Berlijn
vooral het -Spiritisme" in de mode
met zijn klopgeesten, zijn sprekende
en dansende tafels, enz., waardoor
groeten van gevallen soldaten, afwe
zige hfkenden en vrienden worden
overgebracht. Vooral van bloedver»
wanten, enz., die in het veld staan,
worden aldus groeten en korte be»
richten overgebracht (11) en zelfs door
zeer verlichte menschen als echt aan
genomen.
Talrijk zijn de waarzegsters, die
reeds voor den rechter gestaan heb»
ben en vele werden zelfs tot maan
denlange gevangenisstraf veroor
deeld. Zij verdienen het 1 Hoe dik
wijls toch leest men, dat zulke per-
sODen aDdere menscheD, vooral wei
nig-bemiddelde meisjes, hun gansch
spaargeld uit den zak kloppen 1 En
hoe velen worden door bedrieglijke
voorspellingen het hoofd op hol ge»
bracht 1
Men zou een lijvig boekdeel kun»
nen schrijven over bet bijgeloof, zijn
verschillende vormen, gevolgen, enz.
in oorlogstijd.
Nog even wijzen wij op een
Diet altijd onschuldigen vorm van
bijgeloof, die ook onder de Katho»
lieken reeds in vredestijd, doch in
deze treurige tijden nog veel meer
beoefend wordt. Wij bedoelen den
handel of zwendel met zgn. «won
derbare gebeden" of «beschermbrie
ven" met wonderbare beloften. Zoo
b.v. wanneer men een zeker gebed
dagelijks bidt, het één- of meermalen
(b.v. 9 maal) overschrijft en die co-
pieën dan verder geeft, blijft men
voor alle onheil bewaard Talrijke
exemplaren van zulke gebeden wer»
den reeds naar 't veid gestuurd en
de soldaten zouden daardoor tegen
den dood op !,'t slagveld beschermd
wordeD 1 De soldaten zelf gelooven
er natuurlijk niet veel van Ver»
schillende Duitsche bisschoppen heb»
ben reeds tegen zulk een bijgeloovi»
gen handel gewaarschuwd en op het
belachelijke daarvan gewezen.
Het bijgeloof bloeit in oorlogstijd,
wei niemand zal het ontkennen. Wij
voor ons zien in dien bloei een uitiDg
van de aangeboren behoefte des
menschen naar godsdienst, naar iets
bovennatuurlijks, naar iets, dat bo-
'ven hem'staat en wat hij met zijn
'beperkt verstand niet begrijpen kan.
Mochten door de gebeden der
Katholieken de oogen van vele dwa-
lenden en van veie zoekenden geopend
worden, opdat zij, verlicht door de
genade Gods, den weg der Waar
heid mogen erkennen, en zij In het
eenigware Geloof de volle'bevrediging
mogen vinden van bun godsdienst
zin. »Geld."
laars zich wachten baldadigheid uitdistribueerd worden. Daarna ral. ook op
te halen, of afpersingen te doen, over-5 kleiaardappolon' bijslag worden gegeven,
j j a l j-a. j j a t zoodat deze dan tegeD 61/2 cent per K.G.
tuigd, dat bun dit op den dnur niets verkrijgbaar zullen zijn. Een beslissing of
dan nadeel zou opleveren
Het zou eindelijk wellicht voor de
beste onder hen een aanleiding wor»
den om liever weer aan h(t werk te
opslag door particulieren zal kunnen plaals
hebben, is nog niet genomen Of de band»
having van een rantsoen op 4 K G. moge»
lijk zal zyn, hangt af van de grootte van
Telken jare wordt het volkje der
z g. bedelaars, landloopers 6dz. tal-
rijkei en brutaler.
Aalmoezen onder allerlei vorm
worden niet eokel gevraagd en afge
smeekt, maar zeer dikwijls onder
bedreigingen afgedwongen.
Werden ze nog goed gebruikt om
werkelijke armoede te lenigen, men
zou zich over veel kunnen heen zet
ten. Gewoonlijk echter wordt de buit
verdronken of versnoept.
l)en laatsten tijd echter worden
onze boeren als 'i ware belegerd door
allerhande slag van volk. dat het
gemunt heeft op hun portemonnaie
ze staan somstijds aan de voor- en
achterdeur tegelijk, komen de stallen
en keukens binnen en gedragen zich
zoo brutaal,mogelijk. Op klaarlichten
dag beangstigen zij de thuiszijnde
boerinnen met allerhande bedreigin»
gen, gaande langs landerijen slaan
zij de afsluitingen stuk eD voeren ze
als brandstof mede, wat op het veld
te groeien staat, rukken zij uit, ter»
wijl zij er zelve niets aan hebben, wijl
het niet rijp is, en den boeren groote
schade toebrengen.
Aan dit toenemend 'kwaad, aan
deze plaag der dorpen moet een ein»
de worden gemaakt.
Maar hoe
MeD zou het publiek kunnen aan»
raden, dat zij dezen bedelaars en
landloopers weigeren zullen ook maar
het geringste te geven.
Maar dit is gemakkelijker ge»
zegd dan gedaan. Vooral op gehuch»
ten en afgelegeD hoeven is men be»
vreesd en dikwijle terecht, om zulk
een volkje onvriendelijk le bejegenen,
bang voor de gevolgen.
In Duitschland gaat men met
zulke menschen radikaal te werk.
Lieden, die bedelend langs de wegen
gaan, worden heel gewoon opgepikt
en heengezonden naar werklieden
koloniën, waar zij onder toezicht
moeien werken en aldus aau land»
looperij en werkloosheid onttrokken
worden.
In Zwitserland moet ieder werk»
man een werkboekje hebben, waarin
de aard en de duur van het werk
worden vermeld, benevens de redeö
tot ontslag.
Heeft iemand geen werk, dan kan
bij ondersteuning krijgen.
Heeft iemand zulk een boekje niet,
dan kan de politie hem terstond ar»
resteeren; wegeDS bedelarij kunnen
dan kortere gevangenisstraffen wor»
den opgelegd en bij herhaling op»
zendiDg naar een werkbuis, waariu
men gedwongen wordt arbeid te
verrichten.
Dit ware misschien hier toe te
passen en dan op een andere wijze.
Men kon b.v. aan iederen bedelaar
een boekje uitreiken met verplichting
niét vorder te mogen bedelen dan in
een bepaalden kring van gemeenten.
Deze bedelaars zullen dan spoedig
genoeg, wat hun levenswijze betreft
gekend zijn; verdienden zij onder»
steuning men zou het hun niet wei» j
geren. De politie zou ook beter
toezicht Kunnen houden en eiken be»
delaar zonder boekje, of bedelend
buiten hun kring in arrest kunnen
stellen. Bovendien zouden de bede»
deu aardappelenoogst, welke zich tot nog
tie weliswaar. Diet kwaad laat eaDzien,
Zoolacg echter die landloopers en die echter nog grenszios vaststaat.
bedelaars vrij kunnen rondtrekken 1 Peulvruchten. Wat geldt voor
jhoe en waar zij willen, steeds een d6o aardappelenoogst, geldt eveneeDs voor
'andere streek nemend tot het doel dien van peulvruchten,
hunner strooptochten, zoolang zal er! hoo?te vao het gedurende de win»
weinig aan deze plaag van bet plat» !err?.D?en te/"8'rekke" r8D,?oen ia
.F 0 t> -D {haDkelyk van de opbreDgst van den oogst,
teiana te doen zijn, »±1. K. welke vooralsnog zeer bevredigend belooft
te wordeD,
Brandstoffen. Het voor de be»
scbikbaarstelling vao den hu:sbrand be»
noodigdo minimam aantel eenbeden (voor
1 en 2 haardsteden) is verzekerd in dier
voege, dat verreweg het grootste deel van
het vastgestelde rantsoen zal kaonen wor»
den verstrekt in steenkool, gascokes en
bruiakoolbriketten. Slechts een ületn deel
zal bestaan uit turf.
De heeren Edo Fimmen en J vr.n Rijze
wijk, toegevoegde adviseurs aan het Rijks
Centraal Administratiekantoor, respeetie<
veiijk voor het Nederl. Verbond van Vak»
vereenigingen en de Permanente Commissie
inzake crisismaatregelen uit de Christelijke
Werkliedenbonden in Nederland, hebben
met den minister van Landbouw een on
derboud gehad, ter besprekiDg van de
vooruitzichten ten aanzien der levensmid
delenvoorzieoiog in de komende winter
maanden, welk onderhoud bijgewoond werd
door mr. Schim van der Loeff, directeur
generaal van de afdeeling Crisiszaken van
bet departement van Landbouw,
Uit de mededeelmgen van deo minister
blijkt, dat de Nederlandsche bevolking
meer dan ooit ir. de komende wintermaan
den zoo goed als geheel en uitsluitend ten
aanzien der leveDsmiddelenvoorziening is
aangewezen op hetgeen in eigen land wordt
voortgebracht en gefabriceerd. Al ia de
aanvoer van beperkte hoeveelheden van
sommige levensmiddelen van uit andere
landen ook niet absoluut buiten gesloten
eenige zekerheid te dien aanzien bestaat
niet, en in geen geval kan er derhalve op
worden gerekend.
Ten opzichte van de voornaamste voe
diogsmiddelen zijn op bet oogeoblik de
vooruitzichten de volgende
Brood. Verbooging van bet tbacs
geldende rantsoen kan niet in uitzicht
gesteld worden. Ofschoon m den laatsten
tijd enxele schepen met graan uit Amerika
in Hollandsobe havens zijn binnengevallen
zijn de saogevoerde hoeveelheden, het be>
staande tekort aan broodkoren in aaomer-
king genomen, uiterst gering eo in bet
beste geval slechts even^voldoende, om het
thans geldeDde rantsoen vao 200 gram per
dag voorioopig te kunnen bandhaven. Of
dit ook in de toekomst nog mogelykral
zyn, hangt af, naast de mogelijkheid van
aanvoer uit bet buitenland, vao de op
brengst van den eigen graanoogst, waarvan
de vooruitzichten tot nog toe niet ongunstig
zijn.
Yet. In aansluiting met hetgeen reeds
vanwege bet Ministerie van. Landbouw,
Nijverheid en Handel, door middel van
het Bureau voor Mededeelingen, aangaande
de vet-positie enkele dagen geleden werd
gepubliceerd valt t9 melden, dat ook na de
verlaging van het rantsoen tot 250 gram
per 10 dagen, de vetvoorzieniDg uiterst
moeilijk blijkt en zóó onzeker, dat, of
schoon op alle wyze wordt getracht haar
te bevorderen, er niet op gerekend mag
worden, dat bet huidige rantsoen gehand»
haafd zal kunnen bly ven. Om dit te kun»
nen doen is een belangrijke aanvoer vaD
vetten en oliön van overzee volstrekt nood»
zakelijk. Mocht de regeer ng verhioderd
zyn dezen aanvoer uit Nederlaodscb Oost-
Indiö of Amerika te doen plaats hebben,
dao zal vermindering van het rantsoen niet
te vermijden zyn,
V 1 e e s c h. Begin Augustus zal waar»
8chijnlijk een aanvang kaonen worden ge
maakt met de beschikbaarstelling van
versch rundvleesch. Het ligt in de bedoe»
ling om, naarmate deze beschikbaarstelling
sich uitbreidt, de vervaardiging der een
heidsworst gedeeltelijk te verminderen.
Aardappelen. Omtrent de be»
schikbaarstelliog van aardappelen is met
zekerheid nog weinig te vermelden. Het
ligt in het voornemen de distribatie op
dezelfde wijze te doen geschieden als de
beide vorige winters en ook bet rantsoen
zoo mogelijk wederom op 4 K G. per week
en den prijs op 61/2 cent per K G. te stel
len voor veen- en zandaardappelen. Dej
kleiaardappelen daarentegen sullen over
eenkomstig de uiteenzetting in de Memorie
van Toelichting tot het levensmiddeleD-ont" i
werp 1918 en. de debatten in de Kamer j
tegenkostendeoj prys verstrekt worden,'
zoolang de veen- eD zandaardappalen ge»
Zeep. Ten aanzien van de beschik
baarstelling van zeep werd gewezen op den
onboudbaren toestand, welke door het
gebrek aan dit artikel in zoo goed als elk
arbeidersgezin heerscbt.
Door den minister "werden uitvoerige
inlichtingen verstrekt over de oorzaken,
waaraan de zeepscbaarschte ia te wijten,
en voorta meegedeeld, dat maatregelen
zijn getroffeD, waardoor, te beginneD in de
maand Augustus, wederom geregeld zachte
zeep beschikbaar zal worden gesteld.
Op verzoek van en in overleg met de
beide adviseurs verklaarde de minister, op
dezelfde wijze als dit ten aanzien vaD de
vetpositie is geschied, een uitvoerige uit
eenzetting aan de pers te zullen verstrek
ken over de zeepvoorzieniog.
Gewezen werd voorts op de onbillykaeid
dat nog steeds tegen abnormaal hooge
prijzen harde zeep in den vrijen handel
verkrijgbaar is. Aangedrongen werd op
het treffen van zoodanige maatregelen
hetzij door het betrekken van alle zeep in
de rantsoeneering dat ook deze mis
stand zooveel mogelijk wordt tegengegaan.
Tegen de vaststelling van maximum pry-
zen bestaan, in verband met het groot
verschil in soort en kwaliteit van harde
zeepeD, groote bezwaren.
De minister verklaarde zich echter be
reid te overwegen, cf niet alle zeepen in
de rantsoeneering moeten worden betrok
ken, in dier voege, dat ook de dure toilet-
zeepeD slechts op bons zullen worden ver»
krygbaar gesteld.
Hierdoor zal das niemand zich meer dan
de van regeeringswege vaitgestelde hoe»
veelheid 2eep kannen verschaffen.
(In een circulaire aan de gemeentebe»
sturen deelt de minister mede, dat de zeep
fabrieken thans begonnen zijn met de
fabricage van zachte zeep, bestaande uit de
afvalvetzuren der margarmefabrieken en
geraffineerde potasch. Er zijn thans voor
een drietal maanden voldoende grondstoffen
voor de fabricage van zachte zeep beschik
baar, ten einde een rantsoeD vaD 2i/z ons
per hoofd en per 4 weken te kunnen ver»
schaffen, terwyl er voor de daarna komen
de maaoden maatregelen worden voorbe
reid om te trachten ook dan nog, zij het
ook een verminderd zeepraotsoen, te kun
nen verschaffen. Deze zachte zeep, die be
langrijk zal afwijken van de zeep, waaraan
het pnbüek gewend is geweest, zal pas in
de eerste helft vaD Augustus beschikbaar
komen).
Erkenning der arbeidsor
ganisaties. Waar nit de mGde»
deeliog *ov8r de vooruitzichten der levens-
middelenvocrzieoing nog weder ten duide
lijkste bleek, boe uiterst beperkt de boe
veelheid voedsel is, welke tot aan den
oogst van bet volgende jaar voor de be
volking van Nederland besobikbaar zal
zyn, werd door de beide vertegenwoordi
gers der moderne en christelijke vakbewe
ging met nadruk bepleit, dat by de vast
stelling en uitvoering der maatregelen in
de verschillende gemeenten des lands ook
de organisatie der arbeiders zullen worden
erkend, in dier voege, dat in de plaatse
lijke en gewestelijke commissies, belast
met de inveotariaeering van den oogst en
bet toezicht op zyn opslag, ook vertegen
woordigers der vakvereemgingen zullen
zitting krijgen.
De medewerking van de vei trouwens
mannen der arbeidsorganisaties toch zal
een goede en juiste behandeling der voor
radige levensmiddelen zeker Diet minder ten
goede komen, dan die van vertegenwoor
digers van andere groepen der bevolking.
De minister bleek de ontwikkelde ziens
wijze in hoofdzaak te deelen en verklaar
de zich bereid in dsn door de beide adri»
