Weekblad voor
VENRAY, HORST en Omstreken.
Beschouwingen over den
uitslag der verkiezingen,
W erkverschaffing.
De vetnood.
Moeten we nu heide
ontginnen
Nieuwe zilverbons.
Een brief uit Frankrijk.
Zaterdag 13 Juli 1918
89e Jaargang No- 28
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooiuitbetaling 90 c.
afzondert, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar
plaatsruimte. Advenen-
tiën, 3 maal geplaatst,
worden 2 maal berekend.
gehouden door den ZeerKerw.
Pater fr. Casstanus in de ver
gadering van de Kath. Kies-
vereenlgiDg op Donderdag 4 Juli.
verre heeft overtreffen.
Een vijfde reden tot juichen ie de uit» j
slag in Venrsy en zijn gehuchten, die den I
dank verdient van geheel Limburg. 1630
Katholieken, 26 socialen en 13 liberalen.
Mannen van Venray, gy verdient dank I
Uw actieve Kath. Kiesvereenigiug I Uw
propagandisten Uw eigen diepe overtui»
giog I gij tuit met eere genoemd worden.
Ea daarbij de meest popnlaire man van
Venray stond do. 5 op de lijst, en slechts
Z. Eerw. begon met er op te wijzen, dat 11 voorkeurstemmen op J. Poels. Dit eert
hy W88 uitgenoodigd om hier hedenavond uw partydiscipline, dit eert nweD Jean
een woord te spreken over den uitslag Poels.
der verkiezingen en was hij thans in de Oirlo beeft goen enkele stem op links
gelegenheid om te zeggen, dat onze actie uitgebracht, waarvoor het wal eeD extra
I ovatie verdient. Applaus. Daar was men
-dns ter dege geinstrneerd.
Ongeveer een 15 lal stemmen zyn er
van het volk tiet weinig bevorderd.
Later, wanneer wij klaar moeten
staao, om de welvaart in het land
te herstellen en onze plaats op de
wereldmarkt te veroveren, zal dit
nog duidelijker hlijkeo.
Wij hebben reeds voor drie jaren
tegen deze gevolgen gewaarschuwd
zooder voel resultaat te bereiken.
onvermijdelijk weer verlaagd moeten
wordeD, al naar gelang het met
ingang van beden vastgestelde rant
soen van 25 gram per dag langer
gehandhaafd is, zal het toekomstige
rantsoen lager gesteld moeten wor
den, zoodat in geval van achterwege
blijven der aaovoeren, het rantsoen
zeer waarschijnlijk niet grooter dan
Thans gaat men inzien, dat andere100 gram per week zal kunnen zijn
wegeD dienen ingeslagen. De propa- De dagkaarten, welke aan bier te
gancla voor da werkverschaffing zal
- JJ t1
den voorbouw van lupinen, en dat
moest uit gebrek aan stikstof en om
den hoogen prijs daarvan.
Over de eerste opbrengsten dier
ontginningen denbe men niet gering.
Nemen we p^r 'H.A. 25 H.L. rogge
aan, dan kaD alleen van die opge»
geven oppervlakten 8750 H.L. rogge
worden geoogst, en zoo is bet op tal
van andere plaatsen.
De Schrijver meent dan ook de
gel ogen beid
'succes heeft gehad
De stand der partijen, aldus spreker, is
dan 50 tegen 50 of op het zoogenaamde
•doode" pout. Met aDgat hebben we uit* j
gezien Daar deze verkiezing, omdat dit
de eerste was volgens bet algern«>?u kies»
reebt, maar deze eerste proef is uistekend
geslaagd; al hebben we geen meerderheid
verkregen, toob is er reden tot jnicheo en
wel om de volgende redenen
Vooreerst, was het wensohelijk, dat wij
de meerderheid hadden In elk ander
geval wel, maar tbats De sohatkist leeg,
gebrek aan levensmiddelen, de vijand ons
van alle kanten bruter uitsluitend, indien
Rechts aan het bewind was gekomeD, had
Links, dat niets ontziet, misschien niet
ternggedeiosd voor revolutie. Zouden we
hier met de vinger Gods moeten erkennen,
die de dingen leidt volgens Zijn wijsheid,
en niet volgens onze eigen inzichten.
De tweede reden tot juichen is. dat we,
afgezien van geen meerderheid, ook geen
minderheid hebben; men kan niets zonder
ons en zoo is das alle gevaar gekeerd. Er
kunnen dus geeD anti-christelijke wetten
gemaakt worden en of we nu zullen krijgen
een Cabinet d'Affaires of een Nationaal
Kabinet, daarin zullen ook Ministers van
Rechts zitting hebben
De derde redsn tot juichen in geheel
Nederland is, dat Links verloren beeft,
ondanks algemeen kiesrecht en wy hebben
gewoooen. Onze tegenstanders hebben ons
wel eens verwetea, dat wy bang waren
voor algemeen kiesrecht; zulks is echter
niet het geval, wy waren er niet bang.
maar ook Diet enthousiast voor. Neeo I
Gij ziet bet. vau 24 tot 30 katholieke
zetels. Bet Katholicisme zit diep to ons
volk, tot in de ooderste lagen.
De vierde redea tot juichen, speciaal
voor Limburg is, dat L'mburg oog uooit
eo ook thans niet door een afgevaardigde
ig vertegenwoordigd geworden, die niet
Katholiek is eo dat strekt Limburg tot
eere. Limburg had 5 zetels te vergeven eo
deze zyn allen voor God behouden gebleven.
Wat 'n prachtig Btemmenaantai 1 63812
Katholieke stemmen 1 Limbu g heeft ge
toond Katholiek te zyn en ziju oude tra-
ditiflo gehandhaafd.
De socialisten 7076 stemmeo; dat is
natnnrlyk veel te veel Maar wat is dat
voor 'n getal in een province met zulk
een ontstuimig groeiende industrie eo
kolenmijnen en zyn duizenden vreemde
elomenten. Hoeveel echt Limburgsche
stemmen Waarlijk, de uitslag der ver»
kieziogen in Limburg is een deoacle voor
de socialisten.
Laat my maar eens een plaats noemen,
b.v. Heerlen, waar slechts 900 stemmen
op de socialisten en 2372 op de katholieken
werden uitgebracht; daar is ook gewerkt.
Denk aau België, Henegouwen, wsar alles
rood is 1 Vaowaar dat verschil Trotscb
ben ik er op, bet te kunnen zeggen, de
man, die met zyo machtige arraeo dien
draak tegenhield, die moderne Sint George,
het is een Venrayenaar. onze Doktor I
Mannen vaD Venray, een eeresaluut
voor HeerleD en onzen Dr. Poels.
Daverend applaus.
Treuiig staat Maastricht met slechts een
verschil van 90 stemmen tussehen Jioks en
rechts. En dat de stad van de Maria
oóngressen en der prachtige prooossido.
de atad met de oudste katholieke kerken.
Een les voor ons I Actie, katholieke actie,
verdwaald en daar heeft Kamerling van
geprofiteerd 1 De man heeft misschien oog
Dooit van Venray gehoord; of zou hier
sympathie voor hem zyn
Verder hebben we waarachtig nog 13
liberalen. Waar komen die nu op eens
vandaao Misschien hebben deze de por
tretten zoo mooi gevoDden, die hier door
de Unie liberalen verspreid zijn Eufio,
die 13 liberale kiezers moeten wel weten,
dat we leven iD de 20ste eeuw, in 't jaar
1918 en dat men dan geen oude koeien
meer uit de sloot moet halen; er schijnen
echter ook al ant quitoiten liefhebbers in
de politiek te zyn.
Eu dan de 26 socialisten, welk getal ver
bazend is meegevallen. Vóór de verkiezing
werd er reeds gemompeld van 60 tot 100
socialistische stemmeo. In de -Limb,
Koerier'1" werd het protest te dezer plaatse
t?gen do socialisten als een droevig figuur
betiteld en daarbij geschreven, dat de
stembus wel zou uitmaken of de toestand
er door verbeterd was. Welnu, de stembus
heeft het uitgemaakt. Dat bericht werd
echter ingezonden door iemand, die van de
plaatselijke toestanden niets afweet en bad
de »L'mb. Koerier" wijzer gedaan zoo niet
te schrijven. vooral daar hy in Maastricht
verschijnt. Had de redactie maar eeDs voor
eigen deur aan 't vpgen gegaaD, daar bad
zy zeer zeker meer gevonden,
Eo nu, wat leert ods deze verkiezing
Ie. Dat er maar twee groote partyen
meer zyn, n I. katholieken en socialisten
zal daariusschen de eindstryd gestreden
worden.
Voor Limburg is de uitslag schitterend,
voor geheel Nederlaod bevredigend; wij
katholieken hebben 6 zetels gewonnen on»
daoks de meest onguos'ige omstandigheden
n.l. de treurige tijdsomstandigheden, waar'
van de socialisten gretig geprofileerd beb;
ben in het algemeen kiesrecht. Het lagere
volk zou geheel socialistisch voelen 1 En
wat blijkt du Dat ods katholieke volk tot
zyn cnders'e lagen bet Katholiek party
program ten volle begrepen heeft. In dat
echte volksprograra komt alles voor wat
liübs ons biedt? maar veel beter en boveD
dioo nog veel meer.
Maar er is ook eeD reusachtige aanwinst
voor de socialisten, niet m Limburg, maa:
elders. Eu daarom leert deze uitslag
2e. Dat er ontzaggelijk hard zal moeten
gewerkt worden, ook bier, want de ven
slageneo zullen terugkeeren. Er zal moeten
gewerkt worden aan de politieke opvoediDg
van ons volk dit is het werk van de
Kath. KiesvereenigiDg eo aaD de maat
schappelijke, godsdienstige eo tedelyke op>
voeding van ods volk en dit is het werk van
onze sociale vereenigingen.
3e Vooral de les, twee groote par
tijen katholiek en socialist, gezag
anarchie, Christus of Satan.
Vooruit Venrayscbe mannen, gij staat in
bet gelid van Christus Blijft er in en
strijd met al uw ijver voor de eer ends
glorie van Limburg, die niets anders
dan de eer en de glorie der Kath. Kerk, de
eer en de glorie v&d Christus
Daverend applaus.
door den werkloosbeidsraad krach
tiger worden ter hand genomen.
Laten onze vereenigingen helpen
waar mogelijk.
GemeeDte en groote werkgevers?
moeten nuttige werken gaan onder-,
nemen om aan velen werk te ver*
schaffen. Bijna overal kan dit ge
schieden.'
Misschien zal men er hier en daar
een tijdelijk verlies door lijden, maar
dit is geen bezwaar. Hierin zal het
Kon, Nat. Steuncomité gaarne bij—
dragon; want 't is beter f 20 te
betalen aan loon, dan f 10 aan onder
steuning of bedeeling.
In de richting der werkverschaffing
moet krachtiger dan tot heden ge
werkt worden tot bestrijding der
demoraliseerende werkeloosheid.
lande met nachtverblijf vertoevende!Traag of meur menschelijk voedsel
vreemdelingen worden uitgereikt, be- j zou zijn verbouwd, ala de ontgin»
tot dusverre 7 bons van 5
van deze kaarten zullen of
twee bons verwijderd of wel on
bruikbaar gemaakt worden.
vatten
gram;
denkt er om Venray 1
Prachtig daarentegen is er gewerkt te Wij lezen in het Katholieke Volk
Roermond, dat broeinest van de onaf- Nu de wereldoorlog weldra vier
hankelyken, ^aar de populaire Micbiels jaren heeft geduurd en de werk
van Kesssnioh de caudidaat was. de stad jrtrtC,Lrt:j
met een linksche meerderheid in den j au duizenden aanhoudt,
gemeenteraad. En de uitslag? 1814 Katho-oögint men allerwege in te zien, dat
- lieken en 475 Unit Liberalen of Onaf-1 er te weinig gedaan is in de richting
hankslyken. Een toast voor Roermond van werkverschaffiog.
k£u D.6t komt'vin'»! d"tfatloo°»I Ds .e6rSte t0T« overa' 8leun"komt den mfnïster niet wensche-
commissies op te richten en de geor- •=-•«- 1.j„
Het begint lange alle kanten al
meer en meer te nijpen.
De minister deelt nu weer in een
uitvoerige circulaire mede, dat met
ingaog van 15 dezer de geldigheids
duur der margarinekaarten en boter-
kaarten tot 10 dagen verlengd wordt
Tot deze verlaging van het rant
soen ziet de minister zich genoopt
met het oog op de zeer ongunstige
vetpositie Sedert maanden vindt
geen aanvoer van grondsotffen van
overzee meer plaats; nog kortelings
ingestelde pogingen van belangheb»
beDden om vetten uit Noord- of Zuid
Amerika aanjte voeren, hebben geen
resultaten opgeleverd, terwijl ook
niet te verwachten is, dat binnen niet
te lange tijdruimte uit onze koloniëD.
waar overvloedige voorraden aan»
wezig zijn, vetten of grondstoffen
daarvoor zullen worden verkregen
Voor de voorziening met vet staan
gedurende de eerstvolgende maanden
derhalve uitsluitend ter beschikking
de nog aanwezige voorraden grond»
stofieD, benevens de eigen produtie
aan plantaardig vet, w.o. botor
Stelt men den eiecb, dat het ver
bruik zoodanig geregeld moet worden
dat de beschikbare voorraad en de
te verwachteu productie voldoende
zulleD zijn om de verzorging met
vet tot 30 April e.k. te waarborgen
dan zou het wekelijksch rantsoen
zelfs niet hooger gesteld kunnen
worden dan 125 gram
De minister heeft gemeend voor
alsnog tot eene zoo groote vermin
dering van het rantsoen niet te
mogen overgaan; tot eene terug»
brenging van bet rantsoen op 125
gram, bestaat natr zijne meening
eerst dan dwingende aanleiding,
indien met eene groote mate van
waarschijnlijkheid moet aangenomen
worden, dat voor 30 April e.k. geen
tijdige aanvulling van onze voorraden
van uit onze koloniën zal kunnen
plaats vinden.
Besprekingen, ten einde deze aan
vulling te verkrijgen, zijn gaande en
In de jongste Hoofdbestuursver
gadering der G. O. Mij. v. L. kwam
de afgevaardigde van Apeldoorn, de
heer Van Nes bij de rondvraag zijn
stem verheffen tegen het ontginnen
van heide in oorlogstijd, dewijl de
mest, daarvoor gebruikt, zoo hoog
nood g was voor de bestaande bouw
gronden. Daarvoor konden we voelen
dat leek ook in zekeren zin ver»
kwisling; méér effect kou althans,
ook naar ons gevoelen, die mest
hebben op reeds gecultiveerde
gronden.
Nu komt echter de beer W. H.
Wisselink in het Juninummer van hel
tijdschrift der Heide Mij. zijn mee»
ning daartegenover stellen en hij
licbl zijne meening toe op een wijze,
die onze belangstelling verdient,
't Komt in 't kort hierop neer
Ook hij houdt in 't oog een doel»
matige voedselvoorziening. Wordt
deze echter geschaad door ontginning
Er is hoofdzakelijk gebrek aan stik»
stof. Ook phosphorzuur zouden we
meer kunnen gebruiken, maar van
het bestelde super is 65 pet. en van
amoniak super 50 pet. toegestaan
Zouden nu de gronden, die inderdaad
lijden aan stikstofgebrek, geholpen
kunnen worden door het stilleggen
der ontginningen
Volgens het verslag van den laod»
bouw is in 1916 ontgonnen tot
bouwland 2625 H.A., lot grasland
1496 H.A., dus totaal 4121 H.A
dat is het 500ste deel van de in cul
tuur zijode oppervlakte bouwland
grasland en tuingrond. Daarvoor is
zeker goeddeels kunstmest gebruikt,
terwijl zeker lang uiet alle in cultuur
zijnde gronden kuostmest hebben
ontvangen.
Toch is de verhouding zoo ruim
is de ontgonnen oppervlakte cultuur
grond zoo klein, dat de vraag op
komt: zou bet met bet oog op de
mestvoorzieniog wel de moeite waard
zijn op stopzetten van ontginningen
aan te dringen, zelfs als deze ont»
gioningen voor de voedselvoorziening
van geen beteekenis waren
Maar dit laatste kan allerminst ge
zegd worden. De ootginningen heb»
ben zeer veel gedaan ten behoeve der
voedselvoorziening. Een paar voor»
beelden
In Bzkel verbouwde men na een
zwakke bemesting, 130 H.A. lupi»
nen en daarna, zonder stikstofbe»
mesting, gewassen voor menschelijk
gebruik nog 70 H.A met lupinen
volgden.
By Renkum is in een paar jaren
ningswerkzaambeden waren stopge»
zet, ontkennend te mogen beant»
woorden, al is op die vraag een be
paald afdoend, met cijfers gestaafd
antwoord niet te geven. Zeker is bet
ook, dat bet mestkwantum van den
landbouwer alsdan maar weinig zou
toenemen.
De Schrijver merkt nog op wie
zou nog lust gevoelen, voor het ont»
ginningswerk en de schop in den
woesten grond laten steken om de
werkloozen aan productief werk te
helpen, indien hem alle mest werd
onthouden Wie zou durven advi»
seerec, tot het stilleggen van 't ont»
ginningswerk in Overijsel, als straks
misschien de geheele texielnijverheid
in Twente gedwongen rust zal ne»
men Niemand natuurlijk; ook hij
niet, die een paar zakken Chili naar
ontginningen ziet brengen, die bij
zoo goed jzou kunnen gebruiken.
Ons advies moet daarom zijn, be»
sluit de heer WisselingLaat in
cultuur brengen, wat in cultuur ge»
bracht kan worden C.B.
BiDnen weinige dagen sollen ryksdaal»
derbons van een nieow type io bet verkeer
wordeD gebracht.
De redeo van dezen maatregel ia gelegen
in de wecschelykbeid, meer waarborgen
tegen pogingen tot namaak te verkrygen
dan de tot dnsver uitgegeven bons opleve
ren.
Het zon nit den aard der zaak weDscbe-
Iyk zijn, de tbans in omloop zynde bons
van f 2 50 op korten termijn io te trekken.
Dit 'S echter bniteDgesloteD als gevolg
van de zeer groote behoefte van bet ver
keer aan zilverbons door bet dwaze en
oDbeboorlijke vastbonden van gnldens en
rijksdaalders.
Vo: rloopig moeten derhalve beide soor
ten boos van f 2 50 naast elkaar in het
verkeer bly ven totdat een ruim voldoende
hoeveelheid van de Dien ave bons gereed ie.
Het boveustaaode beeft geen betrekking op
bons van f 1.
Ten slotte zy er, ter voorkoming van
misverstand, met nadruk op gewezen, dat
alle thans in omloop zynde bons, evenals
de eerlang nit te geven nieuwe bons van
f 2,50, wettig betaalmiddel zyn en bly ven,
zoodat zy op gelijken voet als tot dnsver,
io betaliDg moeten aangenomen worden.
lijk voor, op het resultaat daarvan
vooruit te loopen en eene mislukking
der onderhandelingen te veronder-
.stellen.
gewerkt. Eo de nitglag 2907 KatholiekeD kost. gaf een zeer onvoldoende hulp Hebben de onderhandelingen even-
288 aooialisten, 207 vrü-denmcrateo en.... ea het ergste is, ontnam aan j we] g6e- gunstig gevolg, dan zal
en ageeren tegm de Lim'ourgsobe volks
ziel. die diep, diep geioovig ia.
Wy komen hooger op eo wel io Venlo.
Magnifiek I Daar tat geestdrift on woe
te verwijzen naar de
werkloozenkassen.
Dit heeft millioenen guldens ge
laakt oiet,
?4 menig arbeider dén Utst tot werken,'Daar" uit "de hierboven genoemde
aucoea, dat de atoutate verwachtingen beeft dus de zedelijke verwildering cyfers volgt het vetrantsoen stikstof
Een der correspondenten van de N.R.G.
zendt bet volgende uit een brief 7an een
Franecbman, die tot voor korten tyd vlak
achter bet westelyk front was en nu in
Calvados vertoeft
-De plaatsis genomen,
myn buis bataat niet meer, evenmin myn
souvenirs, myn bibliotheek, myn menbels.
Ik bad fuik een vertrouwen in de stevig
heid van bet Franscb-Eogelscbe front, dat
ik niets verhmsd had. By dit gevoelige
verlies voegen zicb andere, die geheel en
al mijn fioantieele positie wyzigen. Zeer
ruim voor den oorlog en zeer beperkt uu.
Ons fortuin zit voornamelijk in hofstoden.
De meeste zyo door deD vijand genomen
en verbrand, de pachters zijn geruïneerd,
de gronden bedorven voorlangeo tyd. De
na lupinen verbouw ongeveer 150:'eDi«e bo£"®d.eo' ai? ?°J, D0« bl«'eo-
y,j ïjir i liggen zeer dicht by nel tegenwoordige
H.A. tot bouwland aangelegd. Men |(rE0»ti ïoor daa barg ,o zeilen
verkreeg daar na een zwakke be»1 ge-omen worden als bet w^ken onzer
m68tiog goede opbrengsten. itroepen gaat tot dien berg toe. Onze arme
Met stikstof, waaraan de grootste 'pachters hebben alles in deu steek moeten
behoefte bestaat, werd bij al de ont» lal6n' 100 8De' 'a tet ">™t'»kk« onzer
J vyanden geweest,
ginningen steeds zuinig omgespron. f \a éè36 dag hebben de vrucht VRQ
gen; meermalen werd zelfs geen lange jaren arbeids verloren en nu zyn ze
gebruikt. Dit kon wegens genoodzaakt een plaatsje te zoeken als