KovpeNrpst 70c*. Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. De voedselproductie voor I9I9. Scheuren van grasland. Mengelwerk - Haar bruiloft. Algemeens vergadering R. K. Hliddenstandvereen. Zaterdag 28 Mei 1918 39e Jaargang No. 21 AmNNEMENTSPKIIS Jij-JÊi ADVERTENT UÏN PER KWARTAAL s van 1—4 rebels 20 c. voor het buitenland plaatsruimte Adverten- hii vooruitbetaling 90 c tien, 3 maal gep<aatst, afeondert.' „Sr8 5 C. Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. worden 2 maal berekend'. De Minister van Landbouw maakt zijn plannen bekend voor de voedsel productie voor het volgend jaar, ten einde deze zoo hoog op te voeren, dat de toekomst met meer gerustheid kan worden tegemoet gegaan. De regeering rekent daarbij op den krachtigen steun van alle land» bouworganisaties, van wie ze ook gegronde bezwaren en raadgevingen tegemoet tiet. Een algemeen bouwgebod wordt in de practijk onuilvoerb 'ar geacht. Van dwingeude voorschriften zal slechts in bijzondere gevallen (als iemand b.v. zonder noodzaak beb lywbare gronden braak laat liggen) worden gebruik gemaakt. De tot dusverre gevolgde prijzen» politiek zal iu hoofdzaak blijven ge handhaafd. Om het scheuren van grasland aan te moedigen, zullende prijzen voor slachtvee en zuivel niet in dezelfde mate verhoogd kunnen worden als die van bouwlandproducten, geschikt voor menschelijk voedsel, waaronder broodgraan, peulvruchten, koolzaad en aardappelen een eerste plaats in nemen. Teneinde aan de landbouwbedrij- ven op zandgrond, die over het al gemeen te lijdon hebben van den druk der tijdsomstandigheden, de behulpzame hand te bieden, wordt overwogen de prijzen voor rogge en boekweit voor zooverre deze ge teeld zijn op zand of veengrond belangrijk hooger te stellen dan die van tarwe. De prijzen van veevoeder-gewassen, waaronder ook baver is te rekenen, zullen naar verhouding lager worden gesteld dan die vsd gewassen, meer rechtstreeks dienstbaar te maken aan de voeding van den mensch. De zuivere tuinbouwbedrijven met inbegrip van die voor de bollenteelt, zullen in de teellregeling worden op genomen en de verbouw in deze be drijven zal moeten worden geregeld terwijl de teelt van exportgewassen sterker dan thans moet worden in gekrompen. Onder meer zal de verbouw vaD karwijzaad geheel verboden moeten worden. Van andere fijne zaden is inkrimping van de cultuur niet wel mogelijk; betzelfde geldt voor vlas. De verbouw van suikerbieten zal zoodanig worden beperkt, dat enkel de binnenlandscbe behoefte aan suiker ar door wordt gedekt. Bijzondere gewassen als hennep, geneeskrachtige kruiden, bloemzaden en wilgenteanen. zullen thans ook in de teeltregeling worden opgenomen. Het inzaaien van bouwland tot grasland en het aanleggen van boom gaarden moet aan regelen gebonden worden. Het beginsel, dat de oppervlakte, die iedere verbouwer met een be perkt gewas mag betelen, afhanke lijk is van de oppervlakte, daarmee beteeld in de jaren 1913, 1914 en 1915, zal gehandhaafd blijven. Aangezien de bouwgronden meer en meer uitgeput raken, zal op groo- ter schaal dan tot nu toe het gras land moeten worden aangesproken. De minister is van meening, dat daarbij niet uitsluitend mag worden vertrouwd op de indirecte middelen, maar dat de verplichting tot scheuren wettelijk moet worden geregeld. Een daartoe strekkend ontwerp is bij de Staten Generaal ingediend. De minister overweegt de moge lijkheid 100.000 H A. grasland te scheuren. Met het oog op de groote beteeke- nis van den koolzaadbouw voor de vetvoorziening, zal voor dit gewas een hooge prijs worden gegarandeerd Daarnaast ligt bet in de hedoeÜDg een organisatie in het leven te roepen die den verhouw van dit gewas op gescheurd grasland in streken, waar men de cultuur van dit gewas niet kent, op krachtige wijze in de hand zal werken. Bij de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp tot regeling inzake do omzetting in bouwland van gras landen, klavers of kunstweiden. De regeering betoogt, dat het on mogelijk zal blijken ot:s volk uit de opbrengst van eigeil bodem te voeden indien de grond zijn tegenwoordige bestemming behoudt. Inkrimping van den tuinbouw ten behoeve »an de teelt van granen, peulvruchien of late aardappelen zou wei iets opleveren, doch zou ons tevens berooven van een der weinige belangrijke ruilohjecteo, welke wij nog bezitten. Voor elk bedrijf moet afzonderlijk worden beoordeeld, hoeveel weiland gescheurd kan worden. Indien krachtens deze wet beiang» rijke oppervlakten weiland inbouw» land worden omgezet, zal Uit met aanzienlijke kosten gepaard gaan. Hoe boog deze zullen zijn, is niet juist aan te geven, omdat de huur» waarde der te scheuren perceelen niet bekend is. Bij een gemiddelde huurwaarde van f 100 per hectare kan als scha» devergoeding 20 millioen worden be taald aan de eigenaars en 10 millioen aan de gebruikers van de gronden, indien honderdduizend hectaren wor» den gescheurd. Bebalve weiden, zullen ook gras» perken voor scheuring in aanmerking komen. Het ligt in de bedoeling, dat al» vorens scheurdwang wordt opgelegd, een voorloopig plan van de te scheuren gronden zal worden opge» maakt. Belanghebbenden zullen ge» durende eenigeu tijd in de gelegen» hi id gesteld worden, tegen dit plan op te komen. Zij zulbn o.m. kunnen voorstellen zelf bevrijd te worden van de ver» plichting als zij kunnen aantoouen, dat een buurmaD bereid is eenzelfde hoeveelheid land te scheuren. Ook zal iemand, wien is opgelegd een bepaald stuk te scbeuren, kun» nen aanvragen, dat een ander stuk van zijn land wordt aangewezen, i. Rika, de dochter van baas Heesters uit Weiveld, giog trouweD; zij was eeo braaf, werkzaam, bu-setyk me:sje, en haar goede hoedanigheden werden nog verhoogd door een mooin huwelijksgift, want baas Heesters, ttoewel klompenmaker van zijn geloof, bad een vetten spaarpot bijeenge» gpaard. De gelukkige echtgenoot van Rika was de dorpssecretaris. Je kan denken hoe blij de klompenmaker was dat zijn dochter ging trouwen met een van de -hoogeo" uit het laad; vuor deD uitzet van Rika ha? bij zich dan ook Diet karig getoond, maar de dub beltjes laten rollen. Het kleed der bruid was van wit moiró, zij droeg een kroontje van oranjebloesem, schoentjes van wit satijn met gouden veters eDz. Maar het merkwaardigste was een cricoline, een meesterstuk van de naaister nit de stad. Crinolines waren toen in de mode; die kloedingstukken. welke haar, die ze dragen, het voorkomen geven van eeQ asperge op een regentoo, waren iu die dagen het top punt van goeden smaak. Het praatje, dat Rika zoo mooi aange takeld zou zijn, ging in het dorp vaD mond tot moed; men vertelde olkaar woDderen van dat fameuze kleed, dat slecht eokele vertrouwde vriendinnen hadden mogen zien. Zes stalen veeren zaten er in en daaromheen liep een hoepel, waardoor het kleed tot den vereisebten omvang werd uitgezet. Het was verbazend I Nooit, nooit was er zoo iets in Weiveld gezien. De dag vao het huwelijk brak aan. De koster kreeg last een half uur voorde plechtigheid uit voile macht te luiden, want de kl' mpenmaker deed alles io het groot. Op de bruiloft had hij slechts de voornaamsten van het dorp genoodigd, zijo arme vrienden van vroeger liet by links liggen. Onder het getal dergeoen, die wegens hun armoede van bet feest waren uitgesloten, behoorde Peer de turfooer. Dat was anders de beste man van de wereld, vroolyk en vol grappen. Met Heesters had bij vroeger samen de koeien naar de wei gebracht, naast elkaar hadden ze op de schoolbanken gezeten eu altijd wareD ze dikke vrienden geweest, maar toen Heesters ryk werd was het uit. Heesters keek hem niet meer aan, vooral Diet sinds zijD dochter met den secretaris aan het vrijen ging. en als by Peer op straat legenkwam, groette bij hem zelfs niet meer. Daarover was Peer schrikkelyk boos, hy zwoer zich te wreken Op den morgen van deu trouwdag zwierf Peer roud de woning van den rijk gewor den klompenmaker, en toen by de kans schoon zag, sloop hij stilletjes naar bioDeo, na korten tyd kwam bij er weer uit met dezelfde voorzichtigheid en hield een puntig mes ónder zijn blauwen kiel verborgen. Akelig I een mes En waarom die geheim zinnigheid II Heel Weiveld liep ait om de trouwpartij te zi6n eu zijn oordeel te velleo over bruid on bruidegom. Opeens begon de klok te luiden; maar wat was dat, het was niet het gewone vroolyk, glashelder geluid, maar ze klonk dof en schor alsof ze ver kouden was. Baa3 Heesters kwam Daar buiten schie ten en wilde ;Daar de kerk den f kloklui der een standje gaan schoppen, maar deze kwam hem al tegemoet geloopen. Wat voer je toch uit, stommerik vroeg Heesters. Da klok is behekst I schreeuwde de koster- Je beöt zelf wel behekst. Nee, ik ben goed bij myo vers'and. maar het is daarboven in deo toren nietm orde, kom zelf maar eecs kijken. Heesters giog bet portaal vao den toren in, maar ai gingen er ook tien man aan bet klokketouw hangen, ze gaf altyd bet zelfde naargeestige geluid. Da koster heeft gelijk, ze is behekst, zeiden de aanwezigen. Dan maar niet meer luiden, beval Heesters, het is anders wel jammer. Hij spoedde zich naar huis om aan de geooodigden zijn teleurstelling mee te deelen; maar in zijn opgewondenheid had hy Peer den tuifboer niet bemerkt, die bij de kerk had staan te schudden vaD het iachen. Vrienden, zei de klompenmaker tegen 2ijn gasten, na de klok niet kan luiden zullen we toch muziek hebben. Ik heb een boodschap gestuurd naar de vier rond reizende muzikanten, die gisteravond io het dorp gekomen zijn Een kwartier Jater kwamen de vier, de eeD met een horrelvoet, de stoet werd ge vormd, de vier muzikanten voorop en de processie toog kerkwaarts. De bruid had ontzaglijk veel bekyks, haar crinoline schommelde met gelijkma tige bewegingen joeg stofwolken op en deed de steentjes over den wegrollen. Vader Hessters gaf haar den arm, dat is te zeggen, by hield zijn arm zoo ver mogelijk gestrekt om d en vao zijn dochter te houden en moest daarbij oppassen met over haar .japon te struikelen; 't was wel niet gemakkelyk, maar wat waren de meisjes van Weiveld jaloerach 1 Dicht by de kerk stond Peer te grin» neken. Ga op zij, kerel, beval Heesters. Maar opeens hoorde bij een knappend en krakend gelnid, plotseling waren de zes stalen veereu in de crinoline van zijn doch ter gesprongen en staken haar scherpe punten door baar kleed vao wit moiró. De klompenmaker, die met zyö beenen in de ijzers verward raakte, viel byna op zijn neus, de braid werd rood als een kreeft en de manoeD keken elkander ver wonderd aan, terwyl de vronweu het uit gierden van de pret. Dat komt ervan als je zoo den ryken duivel wilt uithangen, snauwde Peer de turfdrager. Eeu bruidsmeisje was er in geslaagd de stalen hoepals te verwijderen, de japon, die on veel te lang was, hing glad eo sleepte van voren en van achteren en veegde de straat tot groot vermaak der nieuws gierigen, 't Is toch zonderling, mompelde baas Heesters, die veeren waren toch stevig vastgemaakt en goed met gareD omwondeD onmogelijk konden zy vanzelf losgaan. Zaker heeft de een of andere nit jalonzie Rika een streek willen spelen, Wat zeg je vroegen er een paar. De klompenmaker keek woedeed rond. Ja, riep bij uit, een vao de jonge meisjes, die 't zeker met verdragen kon, dat Rika zoo mooi was opgeschikt, heeft bet garen om de stalen hoepels losgetornd dat is gemeen, dat is laag; ais ik wist wie bet gedaan bad Toen giog et' een storm op; de jonge meisjes weerden verontwaardigd die be schuldiging af, haar onders kozen voor haar partij, aDderen weer waren op de band van Heesters en *t zou een vechtpar tij geworden zijn, als de koster niet was komen roepen Gauw, gauw naar de kerk de pastoor staat te wachten. II In het huis van Heesters was Leen, de keukenmeid, bozig met de zorg voor den maaltijd. TieD kippen draaideD langzaam aan het spit, een groot stak kalfsvleesch stond op het vuur. daarnaast een pot var» keo8v!eescb, een ketel erwi6D en verderop sisten eeoige meters worst. De meid had bet drnk genoeg, overdruk zelfs, toen zy opeens Peer den tarfboer zag binnenkomen. Goeden morgen, zei Peer, bij de kerk zag mij baas Heesters en vroeg of ik je niot een handje wou gaan helpen en daD tevens de twee viatjes wijn aftappen, die hij verledeu week gekregen heeft. Goed, dat je komt, Peer. De vaatjes liggen in den kelder. is 't daar niet donker Ik zal even meegaan en een kaars aansteken, ik kan nu wel een minuut of vijf uit de keuken. In den kelder wees Leen de twee vaaljes en een stapel leege flessehen aan. zette de kaars neer en wilde Daar haar fornuis terugkeeren. Nee, zei Peer, eerst een glaasje drinken. LeeD bad er niets op legen, wijn was voor baar een onbekende drank en bij zoo'n gelegenheid eens sooepen, na dat mccht wei. Peer maakte met een boor een gaa'je onder in bet vat eo liet een glas vol loopen dat bij de meid aanreikte. Lekker, lekker, zei ze. Nu van dien aDderen, maar houd even je viDger op de opening, dan steek ik bet aDdere vat op. De meid gehoorzaamde; en iu de andere ton werd cp dezelfde wijze een gat geboord Die wyn is nog veel lekkerder, ver klaarde Peer. Laat eens proeven. Aanstonds Maar drommels, nu heb ik de pinnen vergeten om in die gaten te slaan. Gelukkig, dat gij er bent Leenv Houd nu je andere hand op het gaatje in deze ton, dan ga ik er gauw een paar maken. In de keukenkast. op de derde plank liggen ze nog. Peer holde de trappen op. Pas nu op, dat je geen wijn laat wegloopen, riep bij, hy kost minstens honderd gulden de ton. - Leen zat neergehurkt met uitgestrekte armen voor de twee toDner; vijf minnteD gingen voorbij, zij dacht aan haar kippen en aan baar kalfsvleesch, dat op het vuur stond- Ia de keukenkast op de derde plaqk, riep zij. Ik vind niets, antwoordde Peer. Er kwam een renk van gebrand vleesch naar omlaag. Gauw, Peer. gauw Ik zal in den tuin een paar pinnen gaan snijden. De stank nit de keuken werd Dog sterker Leen wilde naar boven snelleD. maar nan- welijks had zy deu vinger van een der vaten verwyderd of een straal wijn spoot door den kelder. Wijn van honderd gulden! Peer, Peer. kom non Al mijn saus en mijn vleesch brandt aaD. Kom nou I Gemeene rakker, zal je komen Peer stond boven aan de keldsrdeut'. Neen. ik kom niet, zeide hij bedaard. In de keuken hing een dikke blauwe walm, de stank was niet om uit te hou den en de kippen, bet vleesch, de worsten stonden te dansen op het vuur. Och Peer, och Peer, riep Leen. die begon te schreien. Ik wordt zeker wegge jaagd, wat zal de baas du zeggen. Hij kan zeggen wat by wil, 'i kaD mij niet si heleD; maar vertel hem maar gerust wat er gebeurd is. Je baas is een echte trolschkop en na ai het vleesch verbrand is, moet bij vandaag maar brood met kaas eteo. Och Peer, verlos me toch. Neen, je blijft zitten Vertel maar aan den baas dat de torenklok vanmorgen niet behekst was, maar dat ik. Peer de turfboer. een bos hooi aan den klepel gebonden heb. Mijn kippen, mijn saus, mijn erwten. Zeg maar, dat ifc met mijn mes van morgen da veeren mt de crioolien van Rik» beb losgepeuterd; toevallig zag ik Lm ding in de zykamer up tafel liggen en ik bob de kans waargenomen. Bonjour, ik ga, want aanstonds komeo ze uit de kerk. Toen baas Heesters thuis kwam, vond hij het hnis vol stank, het vleesch totaal verbrand en de meid in den kelder; by raasde en tierde, maar er was niets aan te doen en bij kon zijn gasten niets anders voorzetten dan brood met kaas. Of by de les beeft ter harte genomen, valt te betwijfelen. Io ieder geval is zyo verstandhouding tot Peer er niet beter op geworden. Deze vergadering was wederom zeer slecht bezocht. Aangezien bet aangekondigde unr reeds lang versirekeu was. opende de voorzitter omstreeks half 9 de vergadering met deo ohristelijken groet, heette de aanwezigen bartelyk welkom, in bet by- zooder deo ZeerEerw. Pater Amant'us Janssen, die hier over eeD. ook voor de Middenstanders zoo belangrijk onderwerp bet woord zou voeren; spreker verzocht vervolgens den secretaris de notulen dar vorige vergadering voor te lezen en wer den deze na voorlezing ongewijzigd goed gekeurd. AlsdaD verkreeg bet woord de Zeer Eorw. Pater Amantus, die eene spreek beurt zou boaden over de Commissie van Beroepskeuze. Z.Eerw. begon met erop te wijzen, dat bet kiezen van een beroep een der ge wichtigste momenten van het leven was, daar deze kenze beslisito, zoowel over de toekomst van den persoon zelf als over die vao de maatschappij en van bet huis gezin en bewees bij zulks met voorbeelden uit bet dage!ijk8ch leven. De Commissie van Beroepskeuze nu, aldus epreker, wenscht geen invioed uit te oefenen by bet kiezen van een beroep maar daarbij slecbts met voorlichting en raad te dienen eo, zoo mogelijk, fioantieeleD stean te ver loeren. De Commissies van Beroepskeuze worden over bet gebee.e land in bet leven geroepen en waar bet particulier initiatief te kort schiet, wordt vau gemeentewege de gele genheid aangegrepen om zoodanige Com missies samen te stellen. VervoigeDS vergeleek Z»Eerw. de Com missies van Beroepskeuze met de Gilde» meesters uit deD bloeitijd der GildeD. Verder zette spreker de werkzaamheden dezer Commissie breedvoerig en duidelijk uiteen en wees daar by op het buitenge woon groot sncces, dat haar in het eerste jaar vau baar bestaan reeds was ten deel gevallen en waardoor zy getoond had wel degelijk levensvatbaarheid te bezitten. De Commissie wil bet de menechen gemakke lijk maken zoowel in bet weltyo van het kind als io dat vao de toekomst van Veoray Ten slotte sprak Z Eerw. de hoop uit, dat de Commissie van Beroepskeuze steeds op den steun, de achting en medewerking der Middenstanders zoa mogen rekenen en dat deze zich niet zouden schamen om by de Commissie om raad eo voorlichting te komen vragen. Een daverend applaus viel Z.Eerw. ten deel voor zyne interessante en duidelijke rede. De voorzitter bedankte Pater Amamins, ook namens de gebeele vergadering, voor de duidelijke uiteenzetting van het doel en bat nut der Commissie van Beroepskeuze en sprak by de boop uit Pater Amactius nog meermalen in bun midden te mogen zien. Vervolgens gaf de Heer W. Laureosse op het daartoe io een vorige vergadering door ean der leden gedaan verzoek eeu breedvoerige en duidelijke uiteenzetting van het doel en de werking der Bossche flan- zebaok en wees by daarbij op de vele voordeelen. welke deze bank den Midden» standers biedt in tegenstelling met andere Bankinstellingen en den thans hier te iande ingevoerde Postcheque en Girodienst. Spr:ker waarschuwde verder tegeo de concentratie der groete particuliere Bark-

Peel en Maas | 1918 | | pagina 1