Weekblad voor Venray4 Horst en Paschen Zaterdag 22 April 1916 j37ste Jaargang. 1 Uitgave van Firma W. Van <ar. Munckhof. Venray. Dit nummer bestaat uit TWEE BLADEN Gevaarlijke Teekeuen. Landgenooten en Vreemdelingen. De burgers die Verdun verlieten. Voorjaar in Rusland. PEEL5 EN MAA Abonnementsprijs per kwartaal voor VENRAY 50 c. Iranco por post voor het buitenland bij vooruitbetaling afzonderlijke nummers '>5 c. 85 c. 4 c. Prijs der AdvertentiSo i van 1—4 regels 20 c. elke regel meer c. letters en vignetten naar plaatsruimte. Advcrtentiën, 3maal geplaatst, worden 2maal berekend. De Burgemeester van Venray, Brengt tor kennis van belanghebbenden: A dat de eerste zit'ing van den Militie raad voor de lichting van 1917, voor deze gemeente zal plaats hebben te Roermond, in de bovenzaal van het uolitiegebouw op Woensdag deo 26 April 1916 des voormid- dags 10 uur. II d' t de eerste zitting utspraak wordt gedaan omtrent vrijs-elling wegens eigen vri^iwilligen dienst, en wegens broederdienst en omtrent ui's'uitmgvan den dienst. C dat de uitspraken van den Militieraad in het openbaar worden gedaan, nadat de belanghebbenden in de gelegenheid zijn ge steld hunne aanvrsge om vrijstelling toe te lichten of te doen toelichten Deelt hen teveDS mede dat tegen de uitspraak van den Milit e raad omtreot vrijstelling of u'lsluitiDg bra- nen tien dagen te rekenen van den dag, waarop de uitspraak is geschied, bij Gedeputeerde Staten bezwaar kan worden ingebracht. lo door deo ingeschrevene, wien de uitspraak geldt, of door zijn vader moeder voogd of curator 2o door elk der overige voor de ge meente ingeschrevenen, of door zijn vader, moeder voogd of eur; i -« v bij of zij. die L-ezwaren inbrengt, d arte0 aan Gedeputeerde Steteu ge richt verzoekschrift, dat behoorlijk met redenen omkleed moet zijn, op straffe van niet ontvankelijkheid moet inleveren bij hem, Burgemeester. Venray 17 April 1916. Do Burgemeester O. VAN DE LOO. Vrede, zaal'ge hemelbode. O, hoe lieflijk klinkt dat woord. Jammer dat ia onze dagen, 1 Ruw geweld den vreè verstoord. Zie hoe thans de volk'ren strijden Vooi een kort vergank'lijk loon, Eer en aanzien hooger achten, Dan een eeuw'ge gloriekroon. Christus gaf Zijn bloed en leven, Wilde sterven aan een kruis, Om voor ons een plaals te winnen, ln het eeuwig Vaderhuis. Volgen wij hier in ons leven Jezus na op Zijn bloedig spoor, En als brave Cristen denken: Onze Moester ging ons voor. Dierbaar Venray waar het Kruis* beeld, Steeds nog Uwe wegen tooit, En gij, deo gehoonden Jezus, Bloemen voor Zijn voeten strooit, Blijft Zijn beelt'nis immer eere, Laat het prijken aan de wand. 't Kruis van Jezus zal U leiden, Naar het Hemelsch Vaderland. F. DE VROEGE, Noordwijkerhout. Wij lezen in de Voorhoede Oeronrustende verschijnselen doen zich de laatste weken voor onder onze gemobiliseerden. in onze kalmeo, Hollandschen sff- (laat mokt een geest vao ontevreden heid, van opstandige muiterij hier en daar, die bedenkelijk is. Van verschillende plaatsen komen de berichten tot ons, berichten soins van heel ernsligen aard, als vooraf beraamde dienstweigering .en mas sa", betoogingen tezamen met de burgerij, zeer onkrijgsiuchtelijk op. treden, bedreigingen zelfs, tegenover superieuren. De geest in ons leger verkankert. Het pit gaat er uit een opgewekte plichtsbetiachting maakt plaats voor een doffe onverschilligheid ten op. zichte van den dienst. De reden van dit alles moet hoofd zakelijk gezocht worden in dejongste maatregelen betreffende de intrek, king der periodieke verloven. Dat heelt den opstandige geest, die zich op verschillende plaatsen open. baart wakker geschud. De Regeering doet het voorkomen, alsof de omstandigheden zich ten onzen nadeele gewijzigd hebben, zjj spreekt van een ntoenemen der geva ren". Maar als dat werkelijk zoo is, ho. «ooit üiezelïae deze gevaren onmiddellijk daarop te miskennen, en rustig aan den parle mentairen arbeid te gaan, alsof er geen wolkje aan den diplomatieken hemel was Die tweeslachtige houding valt aanstonds op en onze militairen vra» gen zich al, waarom zij dan toch zoo hard moeten getroffen worden, door de intrekking van dien tiendaagschen verlofdag, het eenige lichtpunt in hun somber mobilisatie-leven. En wat hun in niet mindere mate ergert, is, dat de z.g. zakenverloven doorgaan. De rede van die gunstige uitzonde ring zal wel zijn, dat het in dit laatste geval geldt maatschappelijke belangen, ten opzichte waarvan be. hartiging plicht blijft. Maar dan moet er toch op gewezen worden, dat ook met het verleenen van het 10 daagsche, periodieke ver. lof, maatschappelijke belangen ge. moeid zijn. Men is misschien van meening ge. weest dat dit verlof niets anders beteekende voor onze gemobiliseerden dan een uitgaansdagje, om familie en verwanten eens op te zoeken en ver. der den dag in genoeglijke ledigheid door te brengeD. Maar dat is een misvatting. Er wordt gehunkerd naar dat tien. daagsche verlof door die duizenden ondergeschikten, kleinere midden» standers en bedrijfsleiders, die niet in de termen voor zakenverlof konden vallen, om hunne gezinnen eens een dagje met allerlei meer voor den man geëigende bezigheden behulpzaam te zijn, om wat regeling te stellen op door de mobilisatie jammerlijk ach. teruitgaande zaken, om een stukje grond, waar groenten en aardappelen op geteeld worden, te bewerken en te bezaaien. En terwijl enkele bevoorrechten met 3 dagen per week huiswaarts gaan, blijft de groc c beop opgesloten io ÈAzernes kauionü^iDputêij ÊH de vrouwen, moeders en lihderen zien nu al weken ,verlanperd uit naar echtgenoot, zoon of va je En daardoor gaat h> t gemoederen en dringt i binnen een geest van o;>s mdige ver» sten, in de verontrus» mogelijk te plich van ieder lel'oegrepen bittering, die wezenlijk tend is. Dien geest zoo spoedig onderdrukken, is Staatsgezag, in zijnH eigenbelang, en waar 4^ Regeering zelf, na de op Vrijdag 31 Maart ge» wekte verontrusting, sp#:dig daarop tot kalmte en gerustheid Jk-.eft aange» maand, zouden wij banrjuet nadruk willen verzoeken die kaiqte en ge» rustheid ook weer te hi tstellen in de gelederen onzer gemobi iseerdec door ten spoedigste de perio jeke verloven weer toe te staan. Wij lezen in de I K. 7>' - v* - - -r o,r, L •-•Ui cr. "v-HP outiue v»u prrr en jio Duils Und, is het >oral voor deu arbeidenden s'and bezwaarlijk z<ch op de been te houden. De Duitschers zeiven doen hiervan zoo weinig mogelijk naar buiten blijken, maar de talloos vele Nederland?che families, die sinds jaar en dag in het Diitsche Rijk ge» ves'igd zijn. krijgen voorai io deze dure en schrale tijden een buitengemeen zeldzaam verlangen naar -het Vaderland". En zoo gebeurt het dag in en dag uit, dat Hollandsche families weer naar heur geboortestreek terugkeeren via de arbeids beurste Oberhausen. of wel op eigen gele genheid en eigen kos'en de reis aavaarden De menschen zijn er van overtuigd hier spoedig weer werk te zullen vinden. Een groot deel van deze trekvogels komt terecht in de mijnstreek, en niet zelden ge beurt het, dat 10 a 15 dergelijke personen veelal vaders van huisgezinnen, zich ten politiebureele te Heerlen komen aanmelden Voor de Nederlanders Dui'schlaod kun nen verlaten de Duitschers pogen het vertrek zoo lang mogelijk te rekken krijgen ze nog een fluke aderlating eerst moet er de belasting volledig zijn aangezui verd alvorens gedacht wordt aan het in orde brengen vau passen enz. Voor velen is die reis echter eee groote teleurstelling geworden want zij vinden in de Limburgsche mijnen geeu werk. Papie ren wel m orde, docb... de leefiijd te hoog. Wij sprakeu een gehuwd Hollander, te Helmond geboren Hij werkte sinds vele jaren ib' de.rayo -Deutschen Kaiser" te Hamborn. Hij heeft een zoon. zoodat het huishouden uit drie personen bestaat. Elke week had tr.en 45 mark voor de buishouling noodig, en dan nog was Schraalhans er keukenmeester. Per man wordt per dag een i/i pon.Ö brood verstrekt gebakken van aardappelmeel en gemalen 8troo, een pond spek kost 3,80 mark, een pond van de allerslechtste margarine 2 60 mark alles is slechts tot voorgeschreven max'<mura hoeveelheid te bekomen Hoe moeilijk dit ging, vertelde de mijn werker ook zijn vrouw was na genoeg den geheelen dag op stap om voor het huishoudentje van 3 man het voedsel bij 'elkaar te halen Vleesch kwamboogst zeldjn in huis. Onder deze omstandigheden vonden zij het raadzaam maar naar Heerlen te vertrekken, want als ervaren mynwerker of s'aafsmynen werk te vinden. Zijn eemg gebrek i3, dat bij boven den -critieken'' (veertig jarigen) leeftijd is Zijn enkele spaarcentjes zijn opgeteerd, zoodat de man. een oppassend arbeider die gaarne werkeD wil en werken kan, aan de publieke liefdadigheid zal worden overge geven. 1 Dit is een der vele treurigestaal'jes. die. zich in de mijnstreek herhaaldelijk voordoen Waarom in deze dagen, du van allen kant zooveel door de vingers moet gezien worden, zoo streng de hand gehouden bij de mijnen aaD de gestelde leeftijdsgrens Zijn er de mijndirecties wel zoo zeker van dat er onder de tallooze vreemden, die in hf>ur mijnen werk gevonden hebben, Diet worden aangetroffen, welke den voorge schreven leeftijd niet hebben overschreden. Vraagt men b.v. den Belgen om papieren, dan luidt het stereotiepe antwoord, alles is verbrand. Zoodat uitsluitend op niet te controleeren gegevens door ben zeiven verstrekt, een t.g. staat van dienst moet worden opge bouwd. Men versta ons goed wij hebbeD geen voorkeur c.it welke natiooaliteiten de mijoen baar arbeiders, willen werven dat is de zaak der mijndirecties doch wel pleiten wij er met klem voor. dat Neder- landsche arbeiders, in oDze eigen industne de voorkeur dienen te hebben boven werk lieden van andere nationaliteit. Wij willen ons niet tot tolk maken van de vele klachten, die in Heerlen en omge ving de ronde doen, omtrent het bevoor rechten van Belgische mijnwerkers, geïo ter Deerden en burgers, boveo Nederlanders en Duitschers, door een m*t Dame genoom de d.rcciia. Doch-ah hut waards. .fa: cöfcen eigen landgenooUfn. uit Duitschland terug gekeerd geen werk wordt gegeven, omdat er geeD arbeidskrachten meer noodig zyn dan raag wel ernstig de vraag overwegeD. of met het te werk stellen v&u geïoterneer< den niet de belaDgeo van ooze eigen Neder laüders te kort wordt gedaan. Want zoo zoo ooit. dao geldt hier bet spreekwoord het hemd is nader dan de rok. Is de tegenstelling met schrijnend, dai de Nederlanders zich uitgesloofd hebben en nog ni'sloven voor de Belgen oen teer lofwaardig streven, dat wij vau harte steu nen terwijl hun uit Duitschland door de armoede verdreven landgeDooteo, in de mijnstreek eD wellicht ook elders, aan hun lot worden overgelaten i Mogelijk, dat, nu de aandacht van de bevoegde autoriteiten op deze misstand is gevestigd, er een officieel onderzoek worde ingesteld. hebt vau de. vlammen brand geschoten buiz^u aoegvo eu de artilene ten slotte weeg verv,..g.;o het kraken der instortende muren de vluchte lingen als een duister treurig -vaarwel" vau de woningen, die ze zoo lief hadden gehad. Den ganseden Dacht van Maandag op Dinsdag duurde bet gedonder van den slag voort ais op klaarlichten dag. De militaire verplegingsdienst werkte met verdubbelde kracht, opdat iedere vluchteling warm, krachtig voedsel zou bekomen. Vooral voor vrouwen en kinderen werd zorg gedragen. Dicht op elkaar gedrongen trachtten doze ongeiukkjgen, die bijoa allen reeds het verlies van een vader, een man een zoon of een broeder te betreuren haddsn elkaar moed in te spreken en vertelden elkaar hun angst en kommer. Stands- of rangsverschil was er niet meer. De welgesteldste vrouwen droegen bereid willig bet armzalige bundeltje vau de aller armste, wier armen reeds door de talrijke kleintjes werden in beslag genomen. Eindelijk in den nacht van Woensdag op Dooderdag konden we in kleine groepjes den puinhoop verlaten, die eens Verdun was. Tien K M. verder wachtte bet spoor ons Naast me, io een 3e klasse wagon, bad een jonge kerel uit MaJaDCourt plaats genomen. In 't begin van deD oorlog ver woed en verder alleen voor garnizoensdienst geschikt geoordeeld, was by teruggekeerd naar zijn geboortegrond. Maar uit zijn üitlatiogc-» nit out lichten vau zyn oogen voelt men. tegelijk met »yD haat tegen de b u velko-ren vertrou wen in onze over .onio;: Spreken •Ze komen er niet dc.n Eo ra|t h,% me. war htj~~frez k oorlog", zegt hij. -ik heb hsm meegCKaak Maar om Verdun te nemeD, daar voor zijn de moffen de maonetjes toch noch nH* De loopgraven echte vestiogeo dit- ze eerst nemen moeteD, om aan de eigenlijke forten te komen en de forten zeif. 't rijn alle zooveel muizenvallen voor hen. «vaarin zij gevangen zullen worden. Dat zal een dan-jï worden De man liebt het hoofd op met een uitdrukkiog. die tegelijk koppig en 70I vertrouwen is: Neen Verdun krijgen ze niet. Daar bijten zij de tanden s'omp op. De buizen in stukken geschoten Betee- kent niets. Wij klagen niet eens over onze dooden Zullen we dao haiku om wat stukken leveolooze muren. Wreken moeten we O' ze dooden en zeer duur zullen we bet wilde beest zyn dolle aanvallen laten be talen meende hy wel aanstonds aan den slag te kunnen gaan. Sinds 14 dagen probeert de man echter te vergeefs om in of op een der particuliere De vluchteling uit Verdun schildert in het Journal de toestanden in de stad als volgt We hebben zoo groot vertrouwen in de vei dediging van de vesting dat zelfs zij, die bij de eerste beschieting de stad verlaten heb beo, teruggekeerd zyn. De Zoodag ging rustig voorbij ,- toen men echter 'sMaandags waarnam, dat de ijzer bd vuurregen elke drie minuten regelmatig op Verduo neerviel, moest men zich wel bekennen, dat de aanval ernstig gemeend was Wie vrouw en kinderen bad. had dit leveüd bezit reeds in de donkere kelders io veiligheid gebracht. Toen deze toevluchtsoorden zelfs onzeker werden, vloden zij. die in buizen werdeo bedreigd, achter bet dikke metselwerk vau de citadel. Ge moet u echter niet voorstellen, dat er niemand op s'raat was. Hoevelen waren er Diet, vooral onder de ouderen, die met den moed der vertwijfeling zich vastklampten aan bet bnis dat hen bad zien geboren wor deo en dat al bua leed en vreugd had gedeeld. Zonder zich te verroeren, zaten ze gehurkt tegen de mureo die tot hun leven behoorden zooals de beenderen bij bet vleesch. Eo allen waren vol onwrikbaar vertrou wen Waarom zullen we vluchten Het is al voorbij En ze bleven doof zoowel voor officieele waarschuwingen als voor vriendenraad. Intusscheo werden de be schoten gedeelten der stad meer en meer onbewoonbaar. Hoe zal ik u den treurigeo uittocht beschrijven der verjaagden, bij het felle Van het Oostelijk front wordt aan de Germama geschreven Wij hebben weken achter oos, zoo ver moeiend. dat zij niet te dragen leken Zes tien tot twiotig paarden waren noodig om de kanonneD te breogen door de sneeuw hopen van drie tot zes meter diepte, over de met ys bedekte beuvels. Wanneer er op een dag zes kilometer afgelegd werd, dan was bet veel. Mensch en dier waren zoo uitgeput, dat zij geen gevoel meer hadden voor de dagelijksche behoeften, naar nie's anders dan rust en slaap ver langden. Over de heuvels woei een woe dende sneeuwstorm, d;e ous ijsnaalden in het gezicht zweepte, welke onze buid stuk reten en waartegen zelfs de goede Rus sische paardje», anders zoo gewillig Diet opkonden. Endelijk, toen de wind bedaarde, begon de dooi. 's Morgens was alles spiegelglad op de heuvels. Doch in het dal, waar ons dorp lag, veranderden de wegen in een sliklaag van een ba'f tol een meter dikte. Huizen en stallen dreigdeD overstroomd te wordeD. De kanonniers moesten dag en nacht werker, met schop eo h: uweel om bet water te doen afvloeien. En de sporen van den oorlog kwamen aan het licht. Naast paardenlijkeo aan den weg vlogen krassend zwermen kraaien in het rond. die schreeuwend op de vlucht gingen zoodra een gier kwam om zijn aandeel in den maal tijd te eiscben. Even plotseling als de dooi i9 de lente gekomen. De zon. die wij weken lang zoo sinartelyk moesten ootberen, Jacht in ons klein vuil RossiEcb dorp Meezen, vinken, musschen fluiten en tjilpen eo raven niet

Peel en Maas | 1916 | | pagina 1