Weekblad voor Venray, Horst en omstreken.
1
nr
Katholiekendag
Zaterdag 0 Juni 1914.
35ste Jaargang.
No. 23
Uitgave van Firma W. Van den Munckhof, Venray.
TWEE
l)it num mei-
bestaat uit
BLADEN.
16e Limburgsche
te Venray.
PEEL EN MAAS
Abonnementsprijs per kwartaal
voor VENRAY
franco per post
voor het buitenland bij vooruitbetaling
afzonderlijke nummers
50 c.
65 c.
85 c.
4 c.
Prijs dor AdvertentiSn
van 1—4 regels
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiön, 3maal geplaatst, worden 2maal berekend.
20 c.
5 c.
Reeds Zaterdag heerschie er eene
ongewote drukte. Karren met groen
reden af en aan, ambachtslieden
repten zich, terwijl de leden der ver
sieringscommissie hun beste beentje
voorzetten om de aan hunne zorgen
toevertrouwde afdeelingen er zoo
smaakvol mogelijk te doen uitzien,
De versieringen zijn dan ook over 't
algemeen uitmuntend geslaagd, de
commissie komt daarvoor een woord
van lof toe, vooral de stationscom
missie, wier werk boven alles uit
blonk. Onder leiding van den sta
tionschef is er dan ook een werk tot
stand gebracht dat een ieders be
wondering afdwong. Aan deze com
.uiscie en haren voorzitter daamts
een speciaal woord van hulde,
Ook Zondag bracht reeds menigen
vreemdeling in ons dorp en toen het
avonds tegen zevenen liep, trokken
de Venrayers in dichte drommen op
naar het Patronaat om de voorver
gadering bij te wonen. Indien men
ooit van een stampvolle zaal kan
spreken, dan «as zulks dezen avond
net geval
Ten 7,25 opende de Voorz:tter de
vergadering met den groet «Geloofd
zij Jezus Christus". Hij heette allen
welkom, in 't bijzonder de Duitsche
afgevaardigden der chr. mijnwer
kersbonden uit Heerlen en Herzogen-
rath. Hij deelde mede, dat de Wol-
eer*. lieer v. d. Venne uit Roer
mond verhinderd was, zoodat punt
4 niet zal vervuld worden, terwijl
punt 5 door den heer Hagdorn uit
Maastricht wordt overgenomen.
De eerste spreker, de heer Jacobs
uit Heerlen, begon met de welwil
lendheid der vergadering in te roepen
daar hij wegens ongesteldheid wel
licht niet al te duidelijk zou spreken.
Hij behandelde het onderwerp spaar
zaamheid, wees er op dat door
spaarzaamheid, genotzucht, zondags-
ontheiliging en drankmisbruik wor
den tegengegaan. Hij bepleitte de
oprichting van plaatselijke ofwel
centrale spaarkassen.
De heer Vliegen, Gulpen besprak
de oprichting van reiskassmHij
toonde aan, dat men den werkman
geen beter genot kan verschaffen,
dan hem behulpzaam te zijn bij zijn
ontwikkeling. Speciaal reizen kan
veel tot ontwikkeling van den werk
man bijdragen. In plaats van het
zuurverdiende loon om te zetten in
drank, is het beter dat daarvoor grenzen
reizen ondernomen worden die dienen j danig geene grenzen. Als katholiek
tot veredeling van den werkman. jzijn wij allen broeders. Spr. ging de
Hierna verkreeg het woord de heer,verguizing, waaraan de kerk bloot»
Hagdorn uit Maastricht, die deed staat, na, hoe ordensgeestelijken
uitkomen de liefde van den werkman worden bespot, hoe hunne zellopof»
voor een bloem of plant. Eene ge- fering met minachtend schouderop»
hrele buurt leeft mee met eene zich
.ontwikkelende plant, gepoot in h<t
I tuintje vau een arbeider Na een dag
van inspannenden arbeid vindt de
I weikman er behagen in verproziDg
te zoeken bij zijne vriend-in, bloemen
of planten. Ons doel moet daarom
zijn den werkman te verschaffen,
naast eene gezonde wining, een
lapje grond ter bewerking.
De Z. E. Z. G. He-r Dr. Poels uit
Heerlen zou spreken over bouwver
eenigingen. In den trein gewerd hem
echter het laatste nummer van het
Kath. Soc. Weekbl waarin voor»
kwam de door mrAalberse gevoer»
de polemiek tegen den heer Her»
mans. In het breede wijdt spreker
hierover uit, toont aan dat 't recht
aan de zijde van den heer Hermans
is, fdaverend applaus) en bespreekt
daarna nog even de dringend nood»
zakelijke veranderingen in de wo»
ningtoestanden der arbeiders.
Hierna verkreeg het woord de
heer Jan Poels uit Venray, die zou
spreken over arbeiders ten platten
lande. In een klare, heldere rede
zette hij de toestanden der landar
beider* uiteen en d§ed uitkamen, dat
de toekomst van Limburg ligt in de
handen van den braver, eenvoudigen
man, die met vrouw en kinderen i
eene hut wonend*, misschien onein
d:g veel gelukkiger is dan de baron
op zijn villa. Maar al is de landar»
beider gelukkig en tevreden, daarom
behoeven zijne belangen niet ver»
waarlooed te worden. Alles heeft de
boer verzekerd, zijn huis, zijn vee,
zijn gewas, maar zijn arbeiders
Daar wordt niet aan gedacht. Het
wordt tijd, dat de Heeren in den
Haag hooren, dat er ook nog eene
categorie personen bestaat, tot hier»
toe verwaarloosd, maar die daarom
toch niet minder recht heeft op be»
scherming. Het is aan detegenwoor»
dige Maatschappij den boerenar»
beider hoog te houden, op hem kan
men staat maken, op hem kan meD
vertrouwen en wil Limburg aao
Christus blijven, wil onze Koningin
goede soldaten houden, dan ook
moet er gewerkt worden tot heil van
den boerenarbeider, (daverend ap»
plaus
Teo slotte besprak de heer Her»
mans uit Maastricht de propaganda,
hoe iedere afdeeling moet zorgen, dat
uit haar midden worden opgericht
propagaodaclubs en dat alleen door
de propaganda de Kath. soc. acre
kan groeien en bloeien.
Hoewel niet ingeschreven in de
lijst der sprekers verkreeg de heer
Hinsch uit Heerlen op zijn verzoek
het woord. In de Duitsche taal bracht
hij dank aan de vergadering, die
hem en zijn collega uit Herzogenrath
zulke sympathieke ontvangst bereid
had. Al moge de verschillende vol»
keren ook gescheiden zijn door land»
de katholiek kent als zoo»
halen wordt begroet, hoe 't edele
t streven der gasthuisnonnen met den
zwartsten ondank wordt beloond
Hij spoorde allen aan trouw te
blijven aan het Kruis. In het Kruis
is alleen h» ii. Het Kruis zij ons doel.
Ten half 10 werd de vergadering
met den gewonen groet gesloten,
waarna, na een half uur pauze, de
praatavond onder de afgevaardigden
werd gehouden, welke in hoofdzaak
gold de bespreking der spaarkassen.
DE GROOTE DAG.
Een dikke, dreigende, loodzware
luciit. Was de eerste Pinksterdag
een oprecht zomersche dag, de 2de
zette in met een triestig, dompig
gezicht.
Maar niettegenstaande 't dreigende
weer, kwamen de vreemdelingen iD
groote drommen afzakken. Men zag
ze, de boertjes uit de Meijerij, zoo»
wel als uit 't Land van Kuijk, men
hoorde de zuidelijke dialecten, zelfs
Fransch sprekende werd men ge»
waar. Na de Hoogmis, tegen 11
uur, waren de straten zwart van
volk en toog ieder psar de verga»
dering zijner aljleglhp
De Afdeelingsvergaderingen waren
goed bezocht en alom was men van
oordeel, dat de Zondagsviering niet
is zooals zij behoort en men alles in
het werk dient te stellen om den dag
des Heeren waardig te doen 7ieren.
Tegeu 1 uur kondigde klokkenge»
beier de komst van Mgr. Schrijnen
aan. Deze en Z. Exc. de Comrais»
saris der Koningin zetten door hun»
nc aanwezigheid allen luister aaD
dezen grooten dag bij.
Om half di ie werd de optocht
geformeerd. Alle vereenigiügen
waren trouw opgekomen en gaven
met slaande trom en vliegende vaan»
dels bewijs van hun trouw aan het
oude Kath. Geloof.
Om half 4 had «en Raadhuize de receptie
plaat*. Aanwezig waren Mgr. Schrijoeo.
bisschop van Roermond Jhr. mr. G. Ruy»
de Beerenhrouck, Commissaris der Konin
gin in Limburg, voorts de Eerste Kamer
leden, Jhr. Michiels van Kessenich en mr.
Haffmans, het Tweede Kamerlid Jhr. mr.
Ch. Ruys de Beerenhrouck, verschalende
leden van Prov. StOen, burgemeesters vaD
Limb, gemeenten, geestelijke ambtsbe
kleders, enz.
Omstreeks 4 uur begaven allen zich naar
de Groote Kerk tot bijwoning der alge-»
raeene vergadering.
De ruime kerk was van voor tot achter
flink gevuld. Onder de voormannen merk
ten we op Mgr. dr. Nolens.
Het allereerst beklom voor deze gelegen
heid voor het priesterkoor opgeslagen
spreekgestoelte de heer J. Poels, voorzit
ter der pl. regelingscommissie
Spr. constateerde, dat ook in Noord-
Limbu-g, de laatste jaren grootere veran
deringen hebben plaats gegrepen: daarom
'8 het voor Venray een eer en een zegen,
dat de élite van Limburg hier vergadeit,
om den ernst van den buidigen toestand te
bespreken.
Dezen morgen is in de afdeelingen ge
wezen op de talrijke ziekelijke verschijn
selen van de genotzucht. Wij hopen en
vertrouwen dat de bevolking toone, dat ze
de lessen op prijs stelt.
Mgr. in naam van bet Venraysche volk
en der streek beloof ik u, aldus vervolgde'
spr., plechtig, dat wij ook in de toekomst'
uw leiding met liefde zullen volgen. Uwe
leuze blyf bij ons Heer, zegt ons vol
doende, dat gij ook met liefde zult werken.
Moge de liefde uwer onderdanen U de
zekerheid geven, dat uwe leuze bewaarheid
worde Wij knielen allen voor U neer; God
schenke U licht en sterkte, wij geven U
de heilige verzekering van onze liefde en
volgzaamheid. (Applaus
Excellentie: de Katholiekendagen bestaan
niet meer zonder U, en al wordt Jhr.
Ruys ouder en al kromt de rug, Jhr. Ruys
heeft nooit gebogen pn zal nimmer buigen
tenzij voor God en Koningin. Heel uw
leven Exc. is voor het kath. Limburg een
voorbeeld van diepen godsdienstzin, van
zielenadel en van liefde voor 't vaderland,
(applaus
Wij danken nogmaals allen voor hunne
tegenwoordigheid en hopen en vertrouwen
dat deze kath. dag rijke vruchten moge
brengen tot heil van 't ons alleD zoo dier
baar Kath. Limburg, (applaus)
Vervolgens deed spr. voorlezing vao de
verzonden telegrammen met de daarop ont»
vangen antwoorden.
Aan Z. H. Paus Pius X Rome.
De katholieken van het diocees Roer.
mond, onder het beschermheerschap van
hun Bisschop, Mgr. Schrijnen, te Venray
(Nederland) vergaderd, brengen de hulde
van hunne kinderlijke liefde en gehoor
zaamheid en vragen eerbiedig om aposto-
lischen zegen.
Jan Poels, Voorzitter.
Antwoord
D-o Dev. 1 RotJp. Vonrjjtter
v.d. Katholiekendag te Venray (Neder!
Z H. Paus Pius X aanvaardt blijde de
holde van kinderlijke liefde en gehoor
zaamheid der katholieken van het dioeees
Roermond vergaderd te Venray onder be
schermheerschap van hun Bisschop, Mgr.
Schrijnen eo schenkt hun en huone families
van ganscher harte den gevraagden apos-
tolischeo zegen als onderpand van godde-
lijke gunsten.
Kardinaal Merri del Val.
2 Aan H. M de Koningin.
'8 Gravenhage.
Do Katholieke Bonden van Limburg,
vergaderd ten Katholiekendage te Venray.
bieden Uwe Majesteit en Hoogstderzelver
Gemaal de betu'ging aan hunner oprechte
onderdanigheid en verknochtheid en de
innigste gelukwenschen voor het bestendig
welzyn van H. K. H. Prinses Juliana.
Jan Poels, Voorzitter.
Antwoord Jan Poels, Voorzitter der
Katholieke Bonden van Limburg, Venray.
H. M de Koningin draagt mij op U allen
dank te zeggen, ook uit naam van L. K.
H. den Prins der Nederlanden voor be»
tuigingen verknochtheid en goede wenscheD
Adjudant vaD dienst,
van Rappard.
REDE PATER BORROMEUS.
Onder applaus betreedt pater Borromeus
de Greeve, O. F. M. "het spreekgestoelte.
Na de ernstige en gewichtige beschouw
ingen in de afdeelingen zal spr. eene alge»
meene beschouwing geven; hij zal een
broederen blik werpen op het program.
Heel de dag was de inleiding van het
onderwerp: genotzucht en Zondagviering.
Genotzucht is het kwaad van alle tijden,
vrucht der erfzonde. Iedere menscb
draagt in zich de kiem van het kwaad.
Maar niet altijd is er een zelfde triomf
van het kwaad. In het leven van den één
ling zijn kalme tijden, maar ook kritieke
tijden, waarin het bederf triomfen behaalt.
Wij leven thans in zulk een entieken tijd.
't Is een algemeene kwaal, het zoeken
naar uitspanning en vacaotie; er is onruBt
in de houding, veiplaaisirg van het speel
terrein. Ongeordend durft dnrft spr. de
genotzucht noemen in de verhouding met
de beurs; de tering wordt Diet meer naar
de neriDg gezet. Tegenwoordig meent men,
dat de staatsie, de luister ook deD stand
maakt. Men organiseert bruiloften, waar
van de schulden nog staan op de koperen
bruiloft; men waagt door beursspeculaties
bet fortuin van gezin en anderen. Weelde'
is het boven zijn stand te leven, overal
aan mede te doen, terwijl elk jaar er zoo
veel geld bij moet en men het eene gat met
het andere moet stoppen; weelde is het te
koopen en zijn schulden niet te betalen;
weelde is het van de liefdadigheid te leven,
als men zelf zyo brood kau verdienen. Er
wordt gezegd: de levensbehoeften zyn ge
stegen. Moet men niet zeggen de genots
behoeften De groote ramp van het Neo
Malthusianisme is het gevolg van de wan
orde, die er bestaat tusscheu de inkomsten
en uitgaven. De genotzucht moet beperkt
worden. Als God het wil, dan liever rmt
8 of 10 kinderen op eeo bovenhuis, dan
met 2 op een villa, (applaus)
ODgeordend is de genotzucht io zooverre
deze niet overeenstemt met den leeftijd en
het kunnen. Al is alles goedkooper te be»
reikeD, doch men blijve bedenken, dat
onze kioderen, kinderen moeten blijven,
want vroeg rijp is vroeg rot. Hoevelo
18jarigen zyo al overvol van het leven.
Bespottelijk zijn in onze dagen die kinder
bals, waar het kind zoo ouwelijk moet
doen, waar de kinderen moeten pronken
om aan de pronkzucht der ouders te vol»
doen. Zoo min men een tante een bokken
wagen geeft, moet men aan een bakviscbje
een vryer geven, (gelach]
Ongeordend is de genotzucht onzer tijden
omdat de grens wordt weggedoezeld tus-
schen zedelijk kwaad en goed. en men
geen rekening houdt met het kwaad. Als
men de feestzaal, den speeltuin der zonde
ingaat, is de overgang van het geoorloofde
c:j fao: weggedoezeld. Men heeft
er dikwijls betaald met een stuk van zijn
Katholieke overtuiging. Die waarheid
dringt zich op, als wij eens schouwen naar
de mode, de publieke vermakelijkheden en
het overmatig drankgebruik.
De sprong van netjes en smaakvol ge
kleed gaan, naar ergerlijke loszinnigheid,
wordt niet meer begrepen. Dat is niet
alles voor de luchtigheid en ter weriDg der
warmteOnze meisjes met het gouden
kruis, de groote broche en de witte muts
hebben meer kleur op de wangen, maar
niet van de warmte [gelach). Dat anderen
geeu kop als vuur hebbeD is niet van de
kon, doch wegens gebrek aan schaamte.
Nog gemakkelijker is de overgang naar
de overmaat in bet draokgehruik. Is er
geen overmaat, als Limburg 5503 bier
buizen telt, dus een herberg op 58 inwoners?
Is het geen overmaat, als aan den drank
zooveel geofferd wordt, als de jeugd lijdt
onder het overmatig drinken der ouders l
Men is op verboden terrein en men vindt
bet nog heerlijk schoon. Drankmisbruik
wordt in Limburg beschouwd als gastvrij
heid, moed, durf en gezelligheid. De stroom
is buiten de oevers getreden.
Als de geest der menschen wordt afge
trokken van de hoogste idealen, dan brengt
dat het reizen en uithuizigheid, dan wordt
de bededag een drinkdag doch dan moet
dat invloed hebben op het gebod van het
met goede manieren mishooreo op Zondag
en op de onthouding van slafelyken
arbeid. Misverzuim is schrikbarend pure
onverschilligheid moet er vooiafgaan, voor
men die zonde bedryft. Om een nietigheid
verzuimt men ter kerke te gaan. Voor een
bal of concert, voor een gast. voor een
sportfeest verzuimt meD de taak om zijn
kath. plichten te vervullen. Misverzuim
verstrooit ouze kudde. De liturgische be
weging wil kerk en altaar weer verbinden.
Wat wilt ge doeD iD de H. Mis met
menschen die zitteu te suffen en te droomen
en antwoorden als de jongen aan zijn vader
op de vraag wat hebt ge in de school
>daan Zitten wachten tot de school
tgaat (Gelach).
't Verbod vao slafelijken arbeid op
Zondag komt ook al in 't gedrang. Er
wordt zooveel Zondagsrust gestoord voor
anderen er is verbond tnsschen de over
dreven genotzucht en het verbod van slafe
lijken arbeid. Wij mogen wel bedenken,
of we de Roomsche idéé hooghouden, als
wy anderen op Zondag oproepen om ons
te bedienen.
Spr. zal ook de middelen ter verbetering
nagaan; de geneesmiddelen zijn spoedig ge
vonden. Wij moeten hebben meer geestes
leven, meer sociaal leven, meer eucharis
tisch leven. Onze idealen voor ons mooi
Roomsch Limhurg gaan honger dan meer
