Weekblad voor
Venray, Horst en omstreken.
De Oostrumsche
processie.
Zaterdag 9 Mei 1914.
35sle Jaargang.
Uitgave van Firma W. Van den Munckhof, Venray.
No. 19
Dit nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN
Waakt over uwe kinderen
Gezondheidscommissie
T
MAAS
Abonnementsprijs per kwartaal
voor VENRAY 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 4 c.
Prijs der AdvertentiSn
van 1—4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2maal berekend.
Voor dat andere processiën net
rairaculens beeld kwamen vereeren,
geschiedde reeds te Oostrum zelve de
plechtige omdracht van dat miracu-
leuse beeld en zulks np den Kermis
dag. Wij vinden reeds in 1599 van
deze omdracht meldir g gemaakt en
in 1605 de uitgave geboekt welke de
speelman of pijper, die vöör het
beeld optrok, voor deze zijne dienst
verrichting ontving; denkelijk werd
het beeld door zes jonkvrouwen,
zoogenaamde Lieve Vrouwenmeiden
of bruidoD, op een troontje of berrie
gedragen. Op den inventaris van
1665 staan behalve 2 vanen, 6 croone
vermeld voor de »bruyte", steeds
voorhanden zijnde of gereed liggende
kroontjes of kransen, waarmede de
hoofden der draagsters in den op-
optocht getooid waren.
Hoe dikwijls in het jaar. behalve
kermisdag, en hoe lang deze om
dracht heeft plaats gehad is onbe
kend, maar in de vorige eeuw wordt
er geen melding meer van gemaakt.
De Weleerw. heer Rector Rainae-
kers herstelde onder zijn bestuur de
aloude omdracht met het beeld, en
koos hiervoor de groo'ewrgvan
Oostrum naar Geijsteren na Sprae-
lant, doch later werd de omdracht
tot het kerkhof en de kapel beperkt.
Wanneer de processie uit de
Moederkerk voor het eerst naar Oos
trum ter bedevaart getogen is, is ons
bij gebrek aan nadere bescheiden
onbekend gebleven, maar zeer zeker
had" ze reeds ten jare 1721 getrok
ken. Ten jare 1775 werd onder de
ofïerkaars der parochie een koperen
plaat gehecht, waarop de nguren uit
het Venraysch wapenschild gedreven
varen, nl de bijenkorf, waarbij de
kruiselings liggende St. Pietersleutels
Een later geschilderde plaat onder
eene andere waskaars geeft 't geheele
wapen te aanschouwen.
Eene plechtige processie had plaats
op het feest van O. L. Vr. Geboorte,
8 Sept. 1862, toen de kapel in het
bezit gesteld zou worden eener reli-
quie van de allerzaligste Maagd, een
schat, die ze tot dusverre niet bezeten
had. Met het pluriale bekleed, droeg
pastoor van Haefï het heilig over
blijfsel, dat door de inwoners van
Oostrum aan het bedehuisje van St.
Antonius can Padua werd opgewacht.
In rijen geschaard stonden de school
kinderen met veelkleurige vaantjes
in de hand, en een groote schare
mannen en vrouwen uit Lull, Bosch
huizen en Oostrum sloot zich aldaar
vreugdevol bij den tocht aan om door
het geheel met vlaggen versierde
dorpje Maria's heiligdom binnen te
treden.
Aldus verhaalt ons de Zeereerw.
heer Pastoor M. J. Janssen van
Meeilo in tijn kostbaar en volledig
werk Historie der aloude Heerlijk
heid Spraelaod-Oostrum.
Dien kostbaren schat, deze prach
tige Relikwie bezit de Kapel nog
ten huldigen dage en wordt nog al
tijd, jaar uit, jaar in met innig ver
trouwen en groote liefde vereerd
door alle pelgrims die Maria in
haar heiligdom de schatting hunner
liefde komen brengen. Moge deze
vereering ook dit jaar niet alleen
niot minder zijn, doch in ruime mate
toenemen! Venray en alle vereer
ders varen er wel bij. Dat heeft de
eeuwenlange ondervinding de ge
slachten door geleerd.
Wij lezen in de jongste aflevering van
-Mannenadel"
Op Zaterdag 29 November van het voor
gaand jaar wilde een ruim zestienjarig
meisje uit een dorp in Duitschland naar
Simpelveld gaan. In twee kartonnen doozen
droeg zij allerlei kleinigheden als geschenk
voor arme kinderen. Haar vader had haar
naar den trein gebracht. Om 8,16 's mor
gens kwam zij daarop aan bei station
Aken-West, en moest daar wachten tot
9,53; dan vertrok de trein naar Simpelveld
en verder naar Maastricht. Ruim een
half uur vroeger, om 9,16 ging van dat
zelfde station een trein naar België Aken-
Gemraenich=BleybergVerviers.
Terwijl het meisje op het perron wat op
en neer wandelt, komt een netgekleede
vrouw op haar af en vraagt
Kan ik u soms helpen, juffiouw
Waar moet u naar toe
Naar Simpelveld, luidt het antwoord.
O. dat is toevallig, daar moet ik ook
henen. Dan kunnen wij wel samen reizen.
Het jonge meisje had haar biljet reeds
gekocht; de vrouw ging, zeide ze, het hare
koopen, vroeg aan een conducteur: Waar
staat de trein naar België en kwam
daarop bij bet meisje terug, zeggend: Dat
is onze trein.
Beiden stapten in, en onderweg vertelde
de vrouw, dat waarschijnlijk wel een
rijtuig aan het station zou wezen om baar
te halen. Het meisje vond daarin Diets
vreemds, want thuis had men ha»r ook
al gezegd: Als het rijtuig van Simpelveld
er is, moet ge maar meeryden.
Denkelijk in Bleyberg dat kunoen we
niet met zekerheid zeggen en anders
aan eenig station verder, zeide de vrouw
Hier zijn we er. Geef mij uw biljet, dan
zal ik het tegelijk met 't mijne afgeven.
Het wijf had n.l. te Aken Diet één, maar
twee biljetten voor het Belgisch station
gekocht en wierp nu ongemerkt het
kaartje AkenSimpelveld weg.
Gelukkig dat zij dit gedaan heeft.
Aan het station stond een rijtuig gereed
en op uitnoodiging der vrouw s»ap'e het
meisje er des to gereeder in, omdat zij
slechts een enkelen keer, en dan nog wel
bij avond, te Simpelveld geweest was, en
zich dus die streek niet meer duidelijk
herinnerde.
Beiden reden verder en hielden eindelijk
stil voor een naar het uiterlijk gewoon
huis.
Maar dat is toch niet het huis. waar
ik wezen moet, opperde het meisje.
Neen, antwoordde het wyf, bier niet
maar stap maar even uit.
Zij gingen naar binnen en werden door
eene vrouw outvangeo. Nu Anna, zeide
deze, ditmaal brengt ge ons iets goeds. En
zij telde baar een som gelds op tafel,
een Judasloon. Toen spraken de beide
vrouwen in het Fransch en bij 't heeugaan
zei de ontvoerster tot het angstig gewor
den meisje; Nu doe maar alles wat ze
je zullen zeggen; dan zult ge het goed
hebben hier. Naar huis g »at ge niet meer
torug.
Van Zaterdagvoormidd-g tot den vol
genden Donderdagnamidd5g is bet arme
kind in dat slechte huis opgesloten.
Toen zij dien Zaterdag niet, zooals af-
gesp-oken was, in het ouderlijk bus
terugaeerdo, dacht men: Och, men heeft
haar te Simpelveld gehouden voor den
Zondag.
Des te moer was men gerust, daar men
intusschen vernomen had. dat de dochter
van eene familie, waar hare zuster in
dienst was, ook naar Simpelveld was
vertrokken.
Zij zullen morgen wel samen terug
keeren zeiden de huisgeno ten.
Maandagmorgen was de vader dan ook
aan het stat on om zijne dochter af te
halen; maar bij ziet de andere jonge dame
alleeu uit den trein stappen, en verneemt
nu vol schrik van haar, dat zijne dochter
in 't geheel niet in Simpelveld geweest
is. Aanstonds werd telegrafisch der waar's
inlichting gevraagd, maar 't verpletterend
antwoord kwam Wij hei ben van 't kind
niets gehoord of gezien.
Onmiddellyk trok de trouwe vader met
zijn toekomstigen schoonzoon, den ver
loofde zyner oudste do .iter, een Belg.
Daar Aken; daar kon men hem geen
ander naricht geven, dai^ dat het meisje
in plaats van met dën lI«j'landsohen treiü
waarschijnlijk met de;i Belgischen ver
trokken was. Men gatuRS ook ue plaat
sen op. waar de eerste bordeelen bij de
grens waren, eo ried hem aan een photo
van het deerniswekkend slachtoffer in te
zenden.
Onvermoeid ging nu de toekomstige
schoonzoon, die de taal der Belgische
grensdorpen kent, mondeling en schrifte
lijk informeeren bij al de stations in de
oabijbeid der plaatsen, en eindelijk kregen
zij Donderdag waarschijnlijk uit Bley
berg een telegram, dat zij moesten
overkomen. Daar immers bad men Zater
dag te voren een jong meisje zien uit
stappen in gezelschap van eene vrouw, en
het rytuig van een bekend bordeel was aan
het station geweest, en het jonge meisje
de twee kartonnen doozen, die ze bij
zich droeg, met geschenkjes voor arme
kinderen, hadden de opmerkzaamheid der
statioosbeambten getrokken was met
dat rijtuig weggereden Daarenboven had
men daar ter plaatse een weggeworpen
spoorkaartje AkenSimpelveld gevonden.
Zonder een oogenblik te verliezen giDg
het tweetal, vergezeld van twee politie»
agenten op 't slechte huis af Er werd
gezocht boven en beneden, maar niets ge
vonden. Tot tweemaal toe stonden zij reeds
by de buitendeur, om henen te gaan, maar
daar was iets in den vader, dat hem tel
kens naar biDnen trok. Het was onge
twijfeld de kracht van het gebed, dat hij
en de zijnen al die angstige dagen gestort
hadden. Voor den derden keer gingen zy
naar binnen. -Ik voel het, sprak de vader
mijn kiod is hier. Daar is nog één kamer
waarin wij niet zijn geweest, die moeten
wij ook onderzoeken. Men had hem ge
zegd, dat daar iemand ziek te bed lag.
Zij klopten aan de deur, geen antwoord
Zij klopten aan de deur; geen antwoord.
Zij klopten opnieuw en luider en riepen
van buiten Is hier iemand en nu ant
woordde een zwakke stem: Ja. De vader
herkende die stem 't is ons kind, riep
bij en hij riep haar bij haren naam en zy
antwoordde terug eu men zeide haar, dat
zy de deur moest openen, maar zij kon niet
zij was opgesloten. Aanstonds liet men
den sleutel halen, de deur werd geopend
en met een rauwen schreeuw wierp het
meisje zich haren vader in de armen.
Maar in welken toestand was het arme
kind.
Zij had slechts een dun japonnetje aan
en bloemen in do haren eo de waogen ge-
blanket. Hare kleeren had men haar, kort
na hare aankomst ontnomen; drie dagen
had zij niets te eten gekregen; met een
hondenzweep was zij geslagen, omdat zij
niet wilde doen, de martelares, wat men
van haar verlangde. De dokter, die haar
bij hare thuiskomst heeft behandeld, heeft
de striemen dier slagen gezien en ver
zekerde vol afschuw Op bestiale wijze
heeft meQ haar mishandeld. Waarom
heef: u zich nog niet méér verzet vroeg
hij later. Ach, zuchtte het kind, wat kan
men als men is vastgebonden.
Weken daarna heeft het brave kind van
angst, opgewondenheid en al het doorge
stane leed schier niet gesproken, noch
gegeten, de dokter vreesde een hevige
zenuwkoorts, maar deze is gelukkig niet
tot nitbarst:ng gekomen.
Ziedaar een bewijs uit denjongsten tijd,
dat ook dicht bij onze grenzen de godde-
looze handel in blanke slavinnen gedreven
wordt.
Welk eeDe aansporing voor allen, die
voor jeugdige meisjes te zorgen hebben,
om haar toch vooral op bet hart te drukken
al do waarschuwingen, welke de R. K.
Vereeniging tot Bescherming van Meisjes
geeft, getrouw op te volgen.
Welk eene aansporing ook voor de
dames van dat liefdewerk, om zich edel
moedig aan hare heilige taak te blijven
wijden.
J. KRONENBURG C.s s.R.
VERSLAG der
gezeteld te VEN kar over i»u
Aan dit verslag ontleenen wij 'l volgen
de. voornamelijk de gemeente Venray be
treffende
Algemeene beschouicingen.
Onze Commissie acht het van belang by
deze te wijzen op den goeden hygieniscben
toestand van de gemeenten, die in het bezit
zijn van eeu zieken- of gasthuis, waardoor
het aldaar mogelijk is, de patiënten dade
lijk op eene afdoende wijze te isoleeren,
waardoor verspreidiog van infectieziekten
zoo goed als voorkomen wordt.
Slechts twee gemeenten in ons district
hebben het voorrecht in het bezit van zulk
eene inrichting te zijn nl. Gennep en Horst
In Venray wordt sedert eenige jaren daar
voor geijverd en tracht men daar eene in
richting tot stand te brengen, die tevens
voor de omliggende gemeenten dienstbaar
kan worden gesteld. De enorme kosten
daaraan echter verbonden, en het gemis
van Rijks en Provincialen steun zijn oor
zaak dat men tot uitvoering nog niet is
kunnen overgaan.
Wij achten het noodig bij deze met na-
diuk te wijzen op den oDguostigen toe
stand, die bijna in alle gemeenten van ons
district bestaat met betrekking tot het
afvoeren van het keuken- en menagewater.
In vele gevallen wordt dit vuil water af
gevoerd in putten en tracht men door
bezinking dat water kwijt teraken. Hier»
krijgt men een bodemverontreiniging,
waardoor bet welwater bedorven wordt,
en zoodoende het drinkwater slecht wordt,
waardoor ziekten kunnen ontstaan.
In Gennep, alwaar met weinig kosten
cd kleine moeite eene goede rioleering te
maken is, treft men dezen toestand ook
Dog aan.
In Venray en Horst is dit wegens de
eigenaardige ligging der gemeenten moei
lijk aan te brengen, maar met eenigen
goeden wil kan aldaar toch veel verbeterd
worden.
Verder kan de Commissie met geooegeD
wijzen op de toenemende belangstelling
voor de verbetering der volksbnisvestiog
in ons ambtsgebied. Op initiatief onzer
commissie heeft zich eene particuliere
vereeniging gevormd, de Vereeniging
Volkshuisvesting Venray, welke bij besl.
van den 15 Juni 1913 is toegelaten als
vereeniging uitsluitend in het belang van
de verbetering der Volkshuisvesting werk»
zaam- Het voornemen dier vereeniging is.
in 1914 arbeiderswoningen te bouweu.
Veronteiniging van xcaterbodem
en lucht
In vele gemeenten van ons ambtsgebied
vinden wij nog talrijke stinkende water»
loopen en sloten. Zoo b.v. te Venray aan
den ingang der gemeente. Die bij het St.
Josephgesticht zal het volgende jaar door
eene rioleering vervangen worden.
Verzameling van vuil en afval van
keukengroenten enz. wordt op vele plaat
sen in de bebouwde kom van meerdere
gemeenten van ons ambtsgebied nog
steeds aangetroffen
Niettegenstaande door de politie daarop
toezicht wordt gehouden, vinden meerdere
bewoners de gelegenheid den afval op
eene fraude wijze hier en daar neer te
werpen. Deze overtredingen zullen blijven
bestaan, zoo niet door de gemeenten wordt
ingevoerd een vuilniskar, die geregeld
een of tweemaal per week in de gemeente
rond gaat om bij do ingezetenen den afval
op te halen.
Zulk een reinigingsdienst is in het af-
geloopen jaar io de gemeente Gennep inge
voerd, waardoor eene heele verbetering
aldaar is tot stand gekomen. Mogen de
gemeentebesturen van Venray en Horst
daaraan een voorbeeld nemen en zulk een
reinigingsdienst ook in die gemeenten in
voeren.
Op het vervoeren van urine, mest en
andere stankverspreidende stoffen kan de
politie wel eens meer toezicht houden. Niet
alleen, dat deze faecalien op uren worden
vervoerd- dJ«»<>-?op.r *vet.H»i politiever
ordening zijn aangewezen, maar de ver
voermiddelen zijn meermalen van eene
slechte constructie, zoodat de straten er
dagen door vervuild blijven.
Ook het reinigen der goten laat in de
gemeenten Venray en Horst veel te wen-
schen over.
De handhavers der politieverordening
dier gemeenten moesten daaraan ook meer
aandacht schenken.
Alhoewel de gemeente Venray 't vorig
jaar eene verordening heeft vastgesteld,
waarbij bepalingen zijn voorgeschreven
waaraan verloflokalen, voorwat het aan
wezig zijn van privaten en urinoirs moeten
voldoen, is het ons opgevallen, dat die
verordening niet wordt toegepast, want
geen een dezer lokalen voldoet nog aan die
voorschriften. Dit is dan ook nog de oor
zaak, dat de gevels eu stoepen als urinoir-
plaatsen worden gebruikt.
Volkshuisvesting
Te Hor9t werden gesticht 22 nieuwe
woningen.
Te Venray werden gebouwd 29 nieuwe
gebouwen en 4 gebouwen verbouwd.
In het afgeloopen jaar stelde de comrais-
missie het Kerkbestuur te Venray voor
een hem toebehoorend huis te vergrooten,
aangezien dit wegens de groote familie van
den bewoner overbevolkt was. Op een
klein vertrek sliepen de ouders en vijf
kinderen en volgens een ingesteld chemisch
onderzoek naar de hoedanigheid van het
water der pomp dier woning bevatte dit
een vrij groote hoeveelheid ammoniak,
veel 8alpeterigzuur en 86 mgr. chloor per
liter, zoodat het voor gebruik moest
worden afgekeurd. Niettegenstaande ons
vriendelijk verzoek is tot heden aan die
woning geene verbetering gebracht, zoodat
onze Commissie zich genoodzaakt zal zien
den raad der gemeente voor te stellen,
deze woning ongeschikt ter bewoning voor
gemeld gezin te verklaren.
Levens- en genotmiddelengebruiks
artikelen.
Zooals in het verslag van ons vorig jaar
werd medegedeeld, werd in de gemeente
Venray in dat jaar ingevoerd eene keuring
van vee en vleesch.
Overzicht van de keuring
15 paarden, 390 runderen, 320 kalveren
32 schapen, 39 geiten, 1339 varkens, 93
KG- vleesch.
Afgekeurd werden hij gewone keuring
een rund en een varken. Organen 79 stuks
van runderen, vao varkens 83. van kal»
veren 2 en van schapen 3 stuks, 81 K.G.
rundervet, 20 KG. spek en 7l/j KG.
vleesch. Bij noodslachting werden afge
keurd 20 runderen en 2 kalveren.