Weekblad voor Venray, Horst en omstreken.
Langs den weg.
Kaart van Nederland.
Zaterdag 25 April 1914.
3e5ste .Jaargang.
No. 17
Uitgave van Firma W. Van den Munckhof, Venray.
Dit nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN
Militieraad.
Kamer van Koophandel
en Fabrieken.
Uitsluitend voor de
abonné's van dit blad.
Drankbestrijding.
K. Venravsehe Middenstand.
Abonnementsprijs per kwartaal
Prijs der Advertentiën
De Burgemeester van Venray,
Burgemeester en Wothouders
van Venray,
Aan ons bureau kan men tegen
betaling van 40 cents bekomen een
lot den laatsten tijd bijgewerkte
Deze kaart in acht kleuren gedrukt
heeft eene afmeting van 71 bij 85
cM. Voor niet abonné's is de prijs
een gulden.
Ruim gezeten, in een nieuwe
coupé van een spoortrein, ontmoette
ik eenen ouden kennis. In jaren el
kander niet gezien, haalden wij ons
hart nog eens op aan gebeurtenissen
van vervlogen tijden.
De korte inhoud vau ons gesprek
wil ik bier even mededeelen.
Hoofdzakelijk ging het over den
ouderdom van de fabriekmatige
zuivelbereiding. Wij kwamen tot de
conclusie, dat deze wel uit den laat
sten, maar niet den allerlaatsten tijd
dateeri.
Do kinderschoenen zijn haar reeds
lang te klein geworden en haren
leeftijd zou men thans de «aanvallige
kunnen noemen. De lozer merke op,
dat zuivelbereiding vrouwelijk is.
Anders wel een beelje ongerijmd,
want het werk wordt in ons land
onkel door mannen verricht.
Bij het lengen dan van hare jaren
zijn de eerste stukjes, die niet meer
pasten, afgelegd en deze ontmoet
men soms op de zonderlingste plaat
sen Men zietzë gébruiken voor ge
heel nieuwe, ondenkbare doeleinden.
Zoo doen in stad en land de oude
Swarts-vaten dienst als asch-
emmer of soms ook melkbussen,
waarvan de schuine kap verwijderd
is, gedegradeerd tot een dergelijk
doel. Andere verouderde of te klein
geworden stukken, tot zelfs groote
koelers en pasteurs vullen een pak
huis van den oud-roest-koopman.
Ken zuivelfabriek van den jare
1885, zou men er volledig mede
kunnen installeeren. Onlangs zag ik
een schipper bezig zijn oude, houten
schuit met platen van een afgedankte
melkbak bekleeden.
Ook de laatste hulpmiddelen, die
dienst deden bij het oude bedrijf,
doen soms nog eigenaardig nut en
krijgen een geheel andere nieuwe
bestemming.
Laatst, langs den weg, trok een
bijzonder model kippenren, met
koepel mijne aandacht. Het leek
haast een klein kippencircus, want,
uit de verte gezien, week de bouw,
die rond en hoog vas, geheel af van
het gewone hoenderverblijf. Wat
had men gedaan Een oude paar-
denkarnmolen had men heel handig
met zijn groote spil halverwege in
den grond laten zakken, het zware
kamrad vanaf den grond met ijzer
gaas omschoten, van boven dichtge-
legd en bovenop in bet midden, als
nachthok een koepel geplaatst. Prac-
tisch, sterk en goedkoop Iedere
bezitter van eene oude karnmolen
doe hiermede zijn voordeel, want de
eieren zijn duur en zoo'n sta in den
weg in huis, of schuur kan zonder
veel kosten in een prachtig hoender-
hoek herschapen worden.
Dat het oude meer en meer ver
dwijnt en plaats heeft gemaakt voor
het nieuwe, is iedereu vakman be
kend, maar dat het oude onbekend t
en vergeten wordt, zou iemand niet
licht gelooven. Toch is dit in enkele
streken reeds het geval.
Een sprekend voorbeeld zij hier
vermeld. Namen laten we achter-
wege. Op een dorp, waar als bij
uitzondering nog een boer was, die
zijn melk van«eigea vee vei werkte,
waren twee jonge meisjes op bezoek,
om het karnen en kaasmaken te be
zichtigen, Niets bijzonders, zult ge
zeggen. Het waren zeker twee
stadsjuffers, die soms meenen, dat
er geen koemelk meer bestaat, sinds
het in de steden alles fPsschenmelk
geworden is.
Neen, ik moet u opmerken, dat't
twee degelijke, heusche boerendoch
ters waren, die en kol gekomen
waren, met het doel om het oude
bedrijf, waarvan ze hunne ouders
dikwijls hadden hooren vertollen,
uog eens met eigen oogen te zien.
In de eerste plaats kan men dit
beschouwen als een teeken des tijds,
maar in de tweede plaats doet het
tevens aan iets anders denkon. Hier
rijst als vanzelf een vraag. Want
wanneer ook die laatste «zelf-
werker" verdwenen is. zijn melk
ook in de fabriek oi stad aange
land is, waai toont w i iemand dan
nog het oüuc ifoiiijr
Mag men dit ach trior laton ver
dwijnen of onder diep vergeten stof
begraven
Iels wat eeuwen heeft bestaan,
wat gedurende eene roeks van
eeuwen enkel door practischen zin
en ervaring onzer eenvoudige voor
ouders altijd in zijn tijd eenen goeden
naam heeft gehad de voorganger en
grondlegger is geweest van 't nieuwe
verdient meer eerbied en achting
dan om het te vergeten of de nage
dachtenis weg te vagen.
Het is eigenlijk een stuk geschie
denis, waarvan de handschriften nu
nog bestaan, maar het is tijd om ze
te verzamelen. Binnen eenige tien
tallen van jaren zullen doze verloren
zijn.
De Leeuwarder tentoonstelling
van 1912 gaf hiervoor een aardige
attentie. Daar had men in een be
scheiden hoek het oude Friesche
zuivelbedrijf nog eons volledig opge«
steld.
Het gaf, naast al het nieuwe, den
indruk van onbeholpen, uitgediend
en afgeleefd, hoewel het den aan»
dachiigen beschouwer tegelijkertijd
ook aan iets eerbiedwaardigs doet
denken.
Om het nieuwe soms goed te be»
grijpen, moet men het oude gekend
hebben; en om nieuwe theorieën in
te voeren, moet men dikwijls eerst
de oude praktijken hebben kunnen
nagaan.
Daarom zou het wellicht gewenscht
zijn, om de vroegere hulpmiddelen,
werktuigen en alles wat op de oude
zuivelbereiding betrekking heeft, bij
een te verzamelen, en op een pas»
sende wijze in een gebouw neer te
zetten.
Een bont geschilderde, versierd
met snijwerk en rijk vergulde llol»
landscbe kaaspers, oon groote houten
Friesche kaaspers, met zware kei
van graniet als persgewicht, een
koperen kaasketel, staaude op een
gemetselde oven, karn met koperen
banden en zoovele voorwerpen meer
geplaatst in een bijpassend interieur,
zouden den beschouwer eenen ruimen
blik geven op de vroegere bewerking
van de melk tot zuivel
Eenige gegevens van boter en
kaasprijzen uit vorige eeuwen en
wijze van verkoopen of markten,
zouden dit nog verder kunnen com»
pieteeren.
Men beschuldige mij niet van
voorbarigheid of overdrevenheid, dit
een zuivelmuseum te willen noemen?
Verleden jaar is in ons land nog
een nieuw museum opgericht voor
artillerie of oud geschut en met niet
minder recht zou een zuivelmuseum,
voor ons land van groene weiden, op
zijn plaats zijn.
Met eerbied zie men op naar bet
oude,
Het stempel van zijn waardigheid,
Dat men het nooit onthoud?,
Vraagt d'aandacht van don
nieuwen tijd.
N.W.Z.V.
MAAS
1
voor VENRAY
franco per post
voor het buitenland bij vooruitbetaling
afzonderlijke nummers
50 c.
65 c.
05 c.
4 c.
van 1—4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2maal berekend.
Oelel op de artt. 44 en 45 der Militie»
wet (Stb. 1912 no. 21] en op de artt. 4 en
51 van het Militiebesluit alsmede op de
aanschrijving van den heer Mditiecommis»
naris in het 2e district in dit gewest dd. 15
April 1914,
Brengt ter kennis van belanghebbenden:
A. dat de eerste zitting ven den Militie»
raad voor de lichting van 1915 voor deze
gemeente zal plaats hebben te Roermond
in de bovenzaal van bet Politiegebouw op
Woensdag 29 April 1914 des voormiddags
10 ure,
B. dat in de eerste zitting uitspraak
wordt gedaan omtrent vrijstelling (wegens
eigen militairen dienst, broederdienst] en
uitsluiting van den dienst bij de militie,
C. dat de uitspraken 7a» den Militie»
raad in het openbaar worden gedaan,
nadat de belanghebbenden in de gelegen»
beid zijn gesteld hunne aanvrage om
vrijstelling toe te lichten, of te doen
toelichten.
Venray, 17 April 1914
De Burgemeester voornoemd,
H. ESS ER.
brengen hiermede ter openbare kennis,
dat op ülaaiHlng «ieii 1914
des voormiddags van 9 tot 12 me, len
llaadliiiize «lezer gemeente zal
plaats hebben eene verkiezing van vijl
leden van de kauier van koop
handel en Fabrieken te Venray,
gevestigd ingevolge Koninkl besluit van
12 Januari 1914, no. 30.
De stemming geschiedt bij ongeteekende
briefjes, waartoe met het zegel der ge
meente gewaarmerkte stembriefjes, ten
minste acht dagen voor don dag der ver
kiezing, door den Burgemeester aan de
kiesgeiechtigden worden toegezonden.
Den kiezer, die ziju stembriefje ver
loren of er geen ontvangen heeft, wordt
gelegenheid verschaft om er aan het stem
bureau een te bekomen.
Het openen der stembriefjes geschiedt
dadelijk na afloop der verkiezing.
Van onwaarde zijn briefjes, welke niet
zijn gewaarmerkt met het zegel der ge
meente, welke ondertsekend zijn, welke
niet duidelijk een persoon aanwijzen, of
waarbij of waaraan andere stembriefjes
zijn ingesloten of vastgehecht.
Venray, 16 April 1914.
Burgemeesters en Wethouders vnd.
H. ESSER.
De Secretaris,
STOOT.
Een groot beletsel voor de bevordering
der christelijke matigheid is de onverant
icoordelijhe wijzewaarop met de zwakke
broeders wordt omgesprongen.
Er zijn er. helaas, die hel aardig vinden,
dat zoo een eens flink aangeschoten raakt
zonder te denken aan de gevolgen voor
hemzelf of zijn huisgezin Van de fratsen
die dergelijke lui verkoopen bij zoo'n ge
tegenheidsmullen ze, maar van de dik
wijls bittere naweeën trekken ze zich niets
aan.
Ileel wat mooier handelt dan toch de
echte drankbestrijder, die zegt -niet
doen I" C
Vei*Ka«l«»ring
Ruim 8 uur opende Maandagavond de
heer VV. Laurensse de vergadering njet
den gewonen groet. Hij betuigde zijn spijt
over de slechte opkomst, vooral nu er een
nieuwe voorzitter gekozen moet worden.
Door het plotseling ontslag nemen van den
beer» Winters als voorzitter is hy in een
moeilijk parket geraakt. Hij zelf heeft ont»
slag genomeu als secretaris wegens zijn
drukke werkzaamheden en wordt nu in
eens opgescheept met 't voorzitterschap.
Hij is wel bereid de vereeniging steeds te
helpen en bij te staan, doch kan niet
langer dan strikt noodig is die zware
taak vervullen. Hij hoopt dat de verga
dering dit begrijpen zal en mede zal
werken om tot eene voorzitterskeuze te
geraken.
Hij gaat dan over tot bespreking van 't
ontslag van den voorzitter. Als reden heeft
deze opgegeven, vooreerst dat bij buiten de
vereeniging geen medewerking geniet. Als
dit eene rede moet zijn om heen te gaan,
dan kunnen de voorzitters van alle ver»
eenigingen wel heengaan, want buiten de
vereeniging is zelden medewerking, doch
zeer dikwijls tegenwerking te verwachten.
Verder noemt de heer Winters de behan
deling van het hoofdbestuur ondervonden,
als reden van ontslagname. Ook "dit kan
geen motief zijn te meer daar de vereeni
ging in deze den voorzitter gesteund heeft
en een protest heeft ingezonden.
Dan nog dat bij zich onbekwaam acht de
middenstand te leiden. Dat idéé is dan wel
plotseling bij hem opgekomen, want nau
welijks acht dagen geleden gaf hij aan den
drang der vergadering om aan te blijven,
gehoor. Spr, gewaagt met waardeering
voor hetgeen de heer Winters voor de
vereeniging gedaan heeft, toch verdient 't
afkeuring om zich zoo pardoes terug te
trekken en de vereeniging in den steek te
laten. Niet dat 't wel en wee van één man
afoangt, maar de heer Winters, die er zich
I voorgespannen had den handelscursus er
door te halen, wist dat van zijn bemoeiing
veel afaing.
De heer Winters ontkent aan den onder
voorzitter het recht om van afkeuring te
spreken. Steeds heeft hij gewerkt en ge»
zwoegd voorde vereeniging, maar er kun
nen reden zijn die iemand nopen af te
treden, en deze dienen geëerbiedigd te
worden. Dat de handelscursus van hem
zou afhangen geeft hij niet toe. Maar hij
is hier niet gekomen om ruzie te maken,
maar om onder de leiding van een nieuwen
voorzitter, zooveel in zijn vermogen is
als gewoon lid mede te werken aan den
bloei der vereeniging, waarvoor hij veel
voelt en steeds zal voelen, zijn heengaan
als voorzitter is niet afkeurenswaardig,
hoogstens betreurenswaardig.
De ondervoorzitter neemt niets terug van
hetgeen hij gezegd heeft. Al wijst hij met
waardeering op 't door den l)6er Winters
ais voorzitter gepresteerde, zijn zoo plot
seling heengaan blijft hij afkeurenswaar
dig noemen, want iemand 'die beweert
veel voor de vereoniging te voelen, handelt
zoo niet.
De heer Winters zegt dat de onder
voorzitter te ver gaat, hij heeft overwe
gende reden gehad om af te treden en
verkiest niet langer door deu O. V,
beleedigd te worden. Hij verlaat onder
protest de vergadering.
Dc hoor Heling vindt hot oupleizierig dat
daar bij het reglement niet in voorzien is.
Do Voorzitter mopst verplicht zijo aan te
blijven totdat zijn opvolger is benoemd.
De onder-voorzitter herneemt dat de heer
Winters niet vast in de schoenen staat,
hij heeft niets weerlegt en geen enkele
positieve reden aangegeven.
Een lieele discussie ontspon zich nu over
de houding van den ex voorzitter en alge
meen keurde men de houding van den
onder voorzitter goed.
Alsnu kwam punt 2 aan do orde keuze
Voorzitter.
De heer Th. Janssen zou den onder
voorzitter willen verzoeken tijdelijk aan
te blijven, dan kon men veertien dagen
na den Katholiekendag overgaan tot een
verkiezing.
De heer Laurensse hoeft hiertegen wel
eenig bezwaar.
Do heer v, d. Pasch zou nu aanstonds
tot verkiezing overgaan, de geschikste en
aangewezen persoon is do heer A. de Haen.
De heer de Haen protesteert hiertegen
en zou die eer liever een ander te beurt
zien vallen.
De vergadering is algemeen voör den
heer de Haen.
De heer de Haen zegt er is een vacature
in het Bestuur, deze moet worden aan
gevuld, de vergadering stelt mij candidaat,
dan stel ik de heeren Th. Hoedemakers
en H Poels.
De onder voorzitter zegt dat er wel is
waar een bestuursvacature is, doch daar
alle functies verdeeld zijn, is de gekozene
tevens aangewezen als voorzitter.
Hierna werd tot stemming overgegaan
en kregen de heeren A. de Haen 17, Th.
Hoedemakers 2 en M. Claessens hakker
1 stem.
De onder-voorzitter vraagt of de heer
de Haen zijne functie aanneemt.
De heer de Haen, hoewel liever gezien
hebbende dat een ander gekozen was,
zal echter probeeren of hij de taak tol
tevredenheid der leden kan volbrengen.
De onder-voorzitter feliciteert den Heer
de Haen en verzoekt hem do Voorzitters
plaats in te nemen.
De heer de Haen dankt voor het in hem
gestelde vertrouwen, docht verzoekt don
O. V. deze vergadering verder te willen
leiden, hetgeen geschiedde.
De ondervoorzitter deelde nu mede dat
het Bestuur gemeend heeft de oprichting
van een Handelscursus een jaar te moeten
uitstellen. Eerst dacht men hem over te
doen aan het Patronaat, doch de Directeur,
die uu reeds onder dokters handen is, kon
