Weekblad voor Venray, Horst en omstreken.
Van een groot werk.
Zaterdag 4: A-pril 1914.
35ste .Jaargang.
No. 14
Uitgave van Firma W. Van den Munckhof, Venray.
Dit nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN
■4,
Staatsloterij.
Drankbestrijding
Fijngemalen kaïniet
tegen onkruid.
De nieuwe Bisschop van
Roermond,
Abonnementsprijs per kwartaal
voor VENRAY
franco per post
voor het buitenland bij vooruitbetaling
afzonderlijke nummers
Prijs der Advertentiën
van 1—4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2maai berekend.
de heiligdommen worden gebouwd moeilijk meer
voorstellen
werd de bijzonders. Onlangs trof ik het, dat
Ren der schoonste gedeelten van
ons schoone vaderland, de vaü ouds
bekende hooge Ursuleberg langs
den Groesbeekschen weg bij Nij
megen, staat een heerlijke toekomst
te wachten.
Niet omdat het vernuft van den
uitvinder, omdat het beleid en door
zicht van den nijveraar het verkozen
hebben tot terrein hunner werkzaam
heden.
Ook niet omdat de baatzucht er
eene attractie zal weten te too veren
voor duizendmaal duizende bezoekers
of omdat de berekening op de jacbt
naar genot en vermaak er onge-
droomde amusementen zal scheppen
voor onzen verwenden tijd.
Maar omdat aan de prachtige na
tuur in al haar rijkdom er de hand
zal worden geboden door kunst en
wetenschap tegelijk, om er een werk
te verrichten, het ééne raenschelijk
werk, wat bij uitnemendheid groot
kan worden genoemds Christus te
doen kennen en beminnen.
Wij bedoelen de H. Landstichting
de onderneming van vurig geloof,
van brandende naastenliefde, van
diepe onderwerping onzer zwakke
menschelijkheid, van vertrouwens
vol de herstelling onzer zieke maat
schappij overgeven aan het liefde
volle Vaderschap Gods.
Reeds heeft menig onzer van deze
stichting hooren gewagen, welke
ongetwijfeld tot roem zal strekken
bij landgenoot en vreemdeling, bij
nazaat en bij tijdgenoot.
Doch de Patriarch van Jerusalem
Zijne Gelukzaligheid Philippus Co-
massei heeft bij zijn waardeeringsbe-
tuiging aan het groote doel wel de
allerduidelijkste termen gegeven
«Christus te doen kennen en bemin
nen door aan de geloovigen de ge
dachtenissen voor te stellen van het
land, waar Hij Zijn sterfelijk leven
heeft doorgebracht.
Niets kan nuttiger zijn voor het
katholiek geloof.
De valsche wijsheid der wereld
blijft verwoed de H. Kerk aanvallen:
in haar haat heeft zij zich vergrepen
aan den aanbiddelijken persoon zelf
van haar Goddelijken stichter.
Zij tracht met geweld het groote
feit der Verlossing met alle gevolgen
die er voor de menschheid uit voort
komen, te ontkennen.
Den kinderen der Kerk voegt het,
de groote feiten, die in het H. Land
voor negentien eeuwen plaats grepen
krachtig en duidelijk voor het aan
schijn der wereld te berinneren en
te bevestigen.
En dit laatste gaat op den Ursule
berg gebeuren, we zouden zeggen
op een naar menschenkrachten vol
maakte ijze.
Gelijk de architecten ons zeggen
geheel in harmonische aansluiting verhuring weer toegestaan. En na onder het publiek een man stond, die
met den ongelijken grond en met de een reeks beperkende besluiten ver»
omringende mooie natuur. bood in 18GG een Koninklijk besluit
Verre verheven boven de woningen eens en voor al deze verhuring,
der omgevingzelfs het voornaam-J In 1814 werd den collecteurs
ste heiligdom boven alle grootscheverboden te adverteeren. In 1870
verblijven uit den omtrek staan werd dat weer toegestaan,
zij daar gegrondvest ten aanschou- Een stevige wettelijke regeling
wen van allen.- geven zij een hoog ontstond eigenlijk pas in 1885.
denkbeeld van de majesteit der Lief- Tot dat jaar konden de collecteurs
degeheimen, die wij willen ge
denken.
Wekken zij in ons een gevoel van
eigenwaarde, hoe wij als Christenen
ver boven de wereld staan en daarom
moeten zoeken wat omhoog is.
De gebouwen zullen spreken door
kunstvol aanzien, zij zullen vol zijn
van hooge bezieling van mystieke
schoonheid.
Zij zullen getuigen van een opvat
ting, welke verkwikt en verheft en
het onderwerp ter verheerlijking zal
steeds zijn, in aanleg en bouw- en
andere kunstwerken Christus'liefde
vol verschijnen onder ons.
Hoe gaarne zouden we uitvoeriger
dit ondernemen behandelen, gevolg
gevend aan de verzoeken van het
hoog geacht Bestuur der H Land
stichting aan de Katholieke pers.
Maar wij verwijzen naar de annalen
der stichting zelf.
Moge dit grootsche werk de be
langstelling erlangen, welke het zoo
uitermate verdient, van alle recht
geaarde zonen der Roomsche Moe»
derkerk. M. C.
In het «Rotterdamsch Nieuwsbl."
kwam een beschrijving voor over de
Staatsloterij. Wij ontleenen daaraan
do volgende bijzonderheden
Reeds in 172G is de eerste Staats»
loterij begonnen. In dat jaar had een
geDeraliteitsloterij plaats, die van
dien tijd af geregeld is voortgezet.
Van den aanvang af was zij een
klassenloterij; dat wil zeggen zij
werd niet in eens, maar in afdeelin»
gen getrokken. Reeds vrij spoedig
bedacht een vernuftig hoofdambte»
naar het splitsen der loten, zoodat
iedereen met kleine beurs mee kon
doen. En een ander, die niet voor
hem wilde onder doen, vond de ver»
huring der loten uit. Voor een prikje
had men daardoor in één of meer
klassen kans.
Een souverein besluit van 19 Jan.
1814 verbood deze verhuring, als
zijnde een bron van bedrog, maar
datzelfde besluit liet het verkoopen
op krediet bij keizerlijk decreet van
1812 verboden, als »in de hand
werkende knoeierijen en knevelarijen
weer toe.
In 1818 werd ook dit weer ver»
boden. Men vindt van 1818 tot 1885
een heele reeks Koninklijke beslui»
ten, die toestonden wat even te voren
op eigen risico meer aandeelen uit»
geven dan waaruit 't lot bestaat.
Viel daar 'n niet op, dan hadden zij
den koopprijs als zuivere winst;
kwam het echter met een hoofdprijs
uit, dan moesten zij zicb failliet ver»
klaren. I)e wot van 1885 verbood
dat.
Een lot bestaat voortaan uit 20
bewijzen van aandoel, door den
Staat gegarandeerd.
Een massa tusschenpersonen wer»
den toen mede aan den dijk gezet en
alleen de collecteur, de officieel ge»
machtigde, werd erkend.
I)e minister van Financiën benoemt
hem. Ook werden toegelaten debi»
tanten^door den directe r der staats
loterij op voordracht in den col»
lecteur te benoemen.
Die mogen met loten, van den
collecteur ontvangen, hun klanten
afgaan, die liever niet een loterij»
kantoor binnenstappen vanwege de
kennissen en zich daarom thuis de
dosis kans op rijkdom laten toedienen
Naar een zeer uitvoerige bereke»
ning van den vermaarden wiskunste»
naar, professor Van Geer, in de
)iVragen des Tijds" van 1882, be»
draagt de zuivere waarden der loten
in de eerste klasse f 2,59 in de
klasse f 3,90, in de derde
in de vierde f 7,89, in de
f 37. Totaal f 57,29. De
der loten is totaal f 70. Men
dus eindelijk op een heel lot
te veel
De journalist vroeg den directeur
of er veel prijzen niet worden afge»
haald.
Niet veel, luidde 't antwoord.
Toch nog iedere loterij drie a vier
duizend gulden. Er gaan wel is
vaak briefjes verloren. Hoewel
tegenwoordig per request aan de
Koningin en na verloop van den
termijn van drie jaren, voor verloren
gegane briefjes de prijzen nog kun»
nen worden opgevraagd. Waarvan
veel gebruik gemaakt wordt.
Worden de prijzen spoedig
afgehaald
Niet altoos, er zijn uit den
aard lui, die ver weg wonen, in
Indië bijvoorbeeld. Onlangs is de ton
in Indië gevallen en dan duurt het
een poos. Maar veelal zijn de ge»
lukkigen er gauw bij.
En dat is het prettige van
dezen dienst, zei de directeur. De lui
die hier op het bureau komen zijn
altijd ineen goede bui; je ziet hier
niets dan lachende gezichten.
Is het moment, dat de ton valt,
plechtig Dat had ik graag
tweede
f 5,65
vijfde
prijzen
betaalt
f 12,61
was verboden en die weer verbodeu
wat even te voren was toegestaan.niet
Toea in 1831 de Staatsloterij in'eens meegemaakt,
zoo kwijnenden toestand verkeerde,! Ja, dat was wel aardig ge»
dat 6000 van de 20000 loten onver» weest. er is dan wat gegons van
kocht bleven (men kan het nu zich stemmen, maar toch eigenlijk niets
het nummer van een hoogen prijs
had. En die brave man wist zijn
blijdschap niet beter te uiten dan
door stevig te schreeuwen
Loop jullie nu maar gauw heen
En zelf hard weg te loopen.
Er zijn er ook, die rustig vijf en
tachtig bankjes van duizend opsteken
goeie morgen zeggen en weg wan»
delen.
Van een zeer verstandige is de
heugenis bij de Staatsloterij bewaard
Hij kwam zijn »ton" pas na een
half jaar halen, een eenvoudig
Brabantsch boertje.
De blijdschap is bij mij nu wat
gezakt, zei hij, m'n goeie vrienden
zijn 't wel vergeten en kan ik er
nu rustig van profiteeren.
Niet altoos zullen de lui van het
hooge lot zoo verstandig zijn.
Waarom dan eigenlijk drankbestrijding
Niet alleen omdat éèn of meer dagen van
de week een gedeelte van de menschen
onvast op de beenen staan; niet alleen
omdat die dronkenschap heel wat men
schen ongelukkig maakt, de dronkaards
zeiven en velen met hem; niet alleen omdat
zoo menigeen naar ziel en lichaam ten
verderve gaat; niet alleen omdat de
samenleving gtweldig last heeft van en op
groote kosten gedreven wordt door de
gevolgen van het drankmisbruik in mis
dadigers krankzinnigen, idiotenver
armden, ziekelijken; niet alleen om nog
meerdere andere reden op zich zelve be
schouwd; maar omdat dat alles te
zamen iedereen, die zijn gezond versland
gebruikt, ervan overtuigt, dal we hier te
doen hebben met een kwaad, dat zxdke
gevolgen na zich sleept, dat het hoog tijd
is, dat er wal tegen gedaan wordt. C.
Daarover wordt in den laatsten tijd heel
wat geschreven. De resultaten met dit
middel verkregen zijn over 't geheel
buitengewoon goed.
Men heelt er in Rust Roest nog al wat
over kunnen lezen. Het zal ons aangenaam
zijn, indien onze lezers, die proeven namen,
daarover nog eens willen berichten. Met
de ervaringen van den een kan de ander
zijn voordeel doen.
't Is nu de tijd om lijngemalen kainiet
te strooien tegen onkruid in rogge, muur,
blauwe korenbloem, enz., straks, als de
haver een handbreed hoog is, moet men
het fijngemalen kainiet strooien tegen
herik, dauwnetel. zeugdistel, draaiom,
goudsbloem enz.
Het grootste deel der onkruiden kan
met fijngemalen kainiet verdelgd worden.
De haver lijdt er slechts zeer voorbijgaand
schade van en herstelt zich gauw. Het is
voor ailes noodig de kainiet te strooien
over de dauwDatte planten op een dag
dat men mooien zonneschijn kan ver
wachten. En men gebruike de spociale
fijngemalen kainiet met gegarandeerde
fijnheid, die bet Kali-Syndicaat in den
handel brengt en die door eiken boeren
bond geleverd worden kan. R. R.
(Zie achterstaande advertentie van den
Boerenbond.)
Na eene ontstentenis van bijna 8 maan
den is de vacante Limhurgsche bisschops«
zetel weer bezet. Z. H. de Paus heeft
benoemd tot Roermond's kerkvoogd Z. D.
H. Mgr. L. Schrijnen. De nieuwe doorl.
titularis was tot dusver directeur van de
inrichting van onderwijs Rolduc. Zij, die
den eminenten geleerden priester kennen,
zullen deze benoeming toejuichen.
Mgr. L. J. A. H. Schrijnen is geboren
te Venlo30Juli 1861. Op 24jarigen leef
tijd, 21 Maart 1885, ontving hij de H.
Priesterwijding, waarna bij leeraar werd
aan het Bisschoppelijk college te Roermond
Vervolgens werd hij provisor aan dat
College, totdat hij in 1897 tot Directeur
werd benoemd. Groot zijn zijne verdien-
sten voor dit Bisschoppelijk College. Hij
wist bet tot een onderwijsinrichting te
brengen, welke met de beste van haar
soort kan wedijveren. Met groote en vele
moeilijkheden had de directeur natuurlijk
te strijden, maar hy wist de school te
vervormen naar de eiscben, door de
wetten van 1900 en 1905 aan een aange»
wezen bizonder gymnasium gesteld. lo
1909 werd de uitstekende directeur van
Roermond naar Rolduc geroepen. Daar
wachtte hem een zware, moeilijke en veel
omvattende werkkring. Wel streng, maar
rechtvaardig en met veel energie heeft hij
zijn taak vervuld, totdat Z. H. de Paus
den kundigen priester nu tot Bisschop vau
Roermond heeft benoemd. Moge de nieuwe
prelaat vele jaren werkzaam zijn voor
Gods eer en het geestelijk welzijn van
ons bisdom.
Te vier uur een ongewone drukte bij
het telefoonkantoor te Kerkrade. Het
groote nieuws is er Maandenlang had
het reeds in de lucht gehangen Onze
directeur benoemd tot bissbhop
Daar belt het einde der lesson. In een
oogwenk zijn alleo op de hoogte van de
belangrijke tijding. Een luid gejuich stijgt
allerwegen, de klokken, zij luiden het uit;
de vreugdeschoten knalion en naast de
Nederlandsche vlag gaat de Pauselijke
standaard omhoog.
Met groote voldoening werd de benoe
ming van den Hoogeerw. heer Directeur
L. J. A. H. Schrijnen, alhier, vernomen,
waut bij allen stond de voortreffelyke,
deugdzame meester, de vaderlijke leids
man, de goede vader, hoog in aanzien.
Om zes uur werden in de aula aan
Monseigneur, op plechtige wijze de geluk-
wenschen vau het college aangeboden.
Op het tooneei was de buste van Z. H.
den Paus opgesteld te midden van een
smaakvolle feestelijke versiering. Toen
Monseigneur binnentrad, en allen hem
voor het eerst in zijne nieuwe hoedanigheid
van Bisschop aanschouwden, ging er een
gejuich op waaraan geen einde scheen te
komen. Herhaaldelijk brak het gejubel
opnieuw los. Het orkest speelde de Jubel-
ouverture van Bach.
Vervolgens sprak een der jongere leer
lingen in een liefelijk roerend gedicht de
wenschen uit der kleinen. Voor de leer
lingen der hoogere klassen hield de prae-
ges der philosophen een treffende toe
spraak. De Zeereerw, heer A. H. Geurts
bood oaraens de leeraren, en de hoogew.
heer Deken, J. L. Schijns, namens de
geestelijkheid van Kerkrade zyn geluk-
wenschen aan.
Daarna nam onze nieuwbenoemde bis
schop, diepbewogen, het woord. Onder
ademlooze stilte werd zijne toespraak
-Maandenlang, sprak Monseigneur onder
meer, heb ik in de onzekerheid geleefd,
en in de hoop, dat de zware last mij niet
zou worden opgelegd. Heden wordt het,
als door een lichtende straal, helder om
mij heen. Paus Pius heeft gesproken.
Zijn wil geschiede."
-Acht en twintig jaren heb ik onder de
jeugd doorgebracht en voor haar gewerkt.
Wanneer iets mij in deze hard valt, dan
PEEL
MAAS
1
50 c.
65 c.
85 c.
4 c.
iI». II. Mgr. L. Schrijnen.
Ma» meldt uit Rnldua aan de -Meb."-:-
Zaterdagmiddag om 3 uur ging op hel
college alhier alles rustig zijn gang. Op
de gewone wijze werden de lessen aange
vangen. Een vroolijk lentezonnetie straal
de in de klassen.
