Uitgave van Firma W. Van den Munckhof, Venray.
'ond aan Landarbeiders.
De ,,Tusschenpersonen".
Voor onze landbouwers.
Zaterdag 15 November 1913.
34:8te .Jaargang.
No. 47
Dit nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN
Abonnementsprijs per kwartaal
voor VENRAY
franco per post
voor het buitenland bij vooruitbetaling
afzonderlijke nummers
Prijs der Advertentiên
20 c.
5 c.
van 1—4 regels
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiên, 3maal geplaatst, worden 2maal berekend.
'ot bekende ontwerp van minis-
Talma tot uitgifte van grond aan
arbeiders is door zijn opvolger
nb ov -genomen en zal nog in
de afdeclingon wor-
,w ij fold bij allen, die
met de landbouwers,
iing vindon,
och strekken tot ver
vel vaart op het platte-
nu de ellende zoovelen
steden drijft tot groot
zei ven en tot sc'iade
n.
ma wilde (1e iand-
hen aan een eigen
it een eigen huisje
meer aan het land
heid geven onaf-
.j 'e wrder. di°
ij ook weer anderen
juden geven, een be-
.aan te vinden.
xs geheel in de lijn van de
apolitiek der vorige re-
Ue ook door de bevordering
ndschen arbeid, wei
van zelf moest mee-
ilvaart van den work*-
,en verhoogen.
evenals het socialistische
zich indertijd met hand en
en dit laatste verzette, zoo
k nu al aanstonds op tegen
ukbeeld: grond aan de land.
,ders.
Kunstmatige kweek van keuter-
oertjes, dus smaalt het socialisten-
iad, en daar doen de socialisten niet
an mee.
Minister Talma had terecht in zijn
oolichting gezegd: «Het bezit van
:en eigen bedrijf prikkelt den land»
)ouwer tot grootere energie, weer
houdt hem, lichtvaardig weg te
trekken en bevordert de stabiliteit
Ier landbouwende bevolking, waar-
an door iederen Staat zooveel
narde wordt gehecht."
>lr.u, dat acht het socialistecblad
uit den booze, Evenals het is
tegon eigen arbeiderswoningen, is
het ook tegen grondbezit van den
landarbeider. Daardoor wordt deze
maar aan den bodem geketend; hij
werkt en ploetert met zijn geheele
gezin om vooruit te komen.
«En al dien tijd is de man voor
de vakbeweging verloren, wordt zijn
eigendomsfanatismo versterkt en ver
waarloost hij de gemeenschappelijke
belangen van het proletariaat."
Met andere woorden, dan is hij
voor het socialisme verloren; dan
hebbon de mooie woorden van de
volksmisleiders, die den landarbei
ders een gouden toekomst voorspel
len, dat alle grond eenmaal aan de
gemeenschap zal behooren, geen vat
meer op hem.
«Oneindig beter dan", zegt «het
Volk", in alle opzichten, een breede
klasse van arbeiders, die eensgezind
strijdt voor een hoogeren levens
standaard.
Ja, oneindig beter voor de
partij, die meer heeft aan losse,
zwervende, ontevreden arbeiders,
dan aan landbouwers, die zich met
hard werken gelukkig voelen op hun
eigen erf.
En dan beweert «het Volk» nog
wel «opzettelijk arbeiders loon-
dienaars te houden is ook niot de
taak der sociaal-democraten.
Maar ondertusschen verzet het
zich toch alvast uit alle macht tegen
het denkbeeld, landbouwers van
loonarbeiders tot vrije eigen boertjes
te maken.
Zoo is het altijd. Het is den socia
listen, ondanks hun geschreeuw om
lotsverbetering voor de arbeiders,
niet om dezer welvaart en vooruit
gang te doen. Zij mogen geen eigen
huisje, geen eigen grond krijgen, ze
moeten allemaal loondienaars blijven
in afwachting dat eindelijk de socia
listische staat de ééne groote meester
ordt. in viers dienst lillen kunnen
slaven. Gld.
Den redacteur van het Handelsbld
heeft een »tusschenpersoon" verge
zeld op zijn tochten naar de wonink
jes inde achterbuurten van de stad,
waar hij menschen moest zoeken, die
in aanmerking wilden komen voor
de ouderdomstoelage.
Uit hetgeen hij bij deze bezoekeD
heeft waargenomen, blijkt, hoeveel
moeite zoo'n »tusschenpersoon" aan
wendt, om de oude menschen te
brengen tot het inzicht van hun
recht.
Ook ons zijn gevallen bekend-
waarbij de toelage aan oude vrouw,
tjes letterlijk is opgedrongen. Ook
als zij zeiden aan meer geld geen
behoefte te hebben, daar zij door
hare kinderen of door hare oude
meesteressen voldoende werden on
derhouden en geen zorgen kenden,
werd haar het teekenen der aan*vrage
zoo goed als afgedwongen.
Anderen waren er, die de vrien
delijke, onbaatzuchtige heeren het
dringend verzoek, om het geld maar
aan te nemen, niet durfden weigereD
en zich stellig voornamen, om hem
er met St. Nicolaas een kistje siga
ren voor te sturen.
De volgende staaltjes zijn ontleend
aan het schetsje in het Hbld.
«Eerst scharrelen we een donkere
trap in een arraoebuurt op, om er in
een welverzorgd, maar schamel
kamertje, een oud vrouwije te vin»
den, die haar laatste jaren uitleeft
naast een doofstommen broer zij
is 75 en hij 79. De broer heeft
altijd van liefdegaven geleefd, zoodat
er bij hem van geen »loondienst"
sprake kan zijn en voor hetgeen
zijn zuster betreft, is er al evenmin
iets te bedenken, waardoor zij in de
door de wet gestelde termen zou
vallen. «Ik mag d'r niet om jokken",
zegt ze spijtig, «maar ik heb m'n
leven lang nooit anders gedaan dan
m'n doofstommen broer oppassen."
«Het is voor het eerst, dat ik een
critiek hoor op de Ouderdomswet;
het is dit eenvoudige vijfenzeventig
jarige vrouwtje, dat heel spijtig
herhaalt »'t Is toch eigenlijk wel
hard voor menschen zooals m'n broer
en ik we zouen 't nou juist zoo goed
kenne gebruiker.. En nou is die wet
net niet voor ons slag gemaakt..."
«En nog een soortgelijke critiek,
bij ons laatste bezoek van dien avond.
Dat was bij een alleen wonende
vrouw, die ons stug en weinig
spraakzaam ontving, tot het er
uit kwam, dat haar man dezer dagen
in het gasthuis was gestorven. Een
paar weken geleden waren zijn
papieren voor het ouderdomspensioen
in orde gemaaktals vierenzeventig
jarige was hij i'i aanmerking geko»
men en over een maand zouen ze
samen die twee gulden per week
voor het eerst zijn gaan halen op het
postkantoor daar sterft ie. Voor
haar zelf is er geen kans om op de
Hvr te w w "Ifteel d'r leven
lang heeft ze nooit anders gedaan
dan hard werken in haar eigen
huishouden azhttien kinderen
gehad, veertien aan ziekten verloren.
Heb dan maar 's tijd, om aan iets
anders te denken dan aan je gezin.
«Met stuggen vrevel vertelt ze
in korte zinnen de geschiedenis van
haar kommer leven.
Ze schijnt uitgehuild. Veertien
kinderen en nu haar man aan den
dood geofferd.
Wie hield daarbij nog tranen
over
«En hier 'olijven we dan lang
praten, want er moet iets op worden,
om een recht voor deze weduwvrouw
te bedenken op do twee gulden
premie, die haar op haar oudeD dag
ze is zelf in de zeventig wat onder»
stand moet schenken.
Als we heel lang gepraat en het
verleden opgerakeld hebben, dan
weten we haar mcedelooze stugheid
eindelijk te vermurwen er is een
herinnering aan verleende hulp, die
ze 'oij een van haar in leven geble»
ven kinderen vervulde, telkens,
wanneer daar een gezinsvermeerde»
ring in aantocht was, of wanneer
er nagebakerd mosst worden.
Met onze knapste rekenkunst
trachten we een cijfer voor de
«wettelijke" 156 weken aannemelijk
te maken.
«In dit bijzondere geval krabbelt
de «tusschenpersocn" bij de pensioen
aanvrage er dese woorden bij,
waarvan de formuleering nergens
in de Wet voorkomt «In dit geval
schijnt steun zeer gewenscht".
En zoo komen wij dan tot over
de 70.000 rentetrekkers.
oefenen, dateeren reeds van jaren geleden,
zonder dat men er evenwel in geslaagd is,
dit doel te bereiken.
Zooveel schijnt echter zeker te zijn: dat
de graad van rijpheid van het ei op het
oogenblik van de bevruchting een zekeren
invloed heeft op het geslacht van het zich
daaruit ontwikkelende kalf. Uit een ei,
dat bevrucht wordt voor het zekere graad
van rijpheid heeft bereikt, zou eerder een
koekalf, en wanneer het later bevrucht
werd, eerder een stierkalf opleveren.
Op deze basis deed de Amerikaan, F.
L. Russell uitgebreide proeven, waarbij 82
koeien, die in de eerste periode van hun
tochtigheid gedekt werden, 51 vrouwelijke
en slechts 31 mannelijke kalveren gaven,
terwijl 76 in het laatst van de tochtigheid
gedekte koeien 42 mannelijke en slechts
34 vrouwelijke kalveren ter wereld brach
ten.
Russell breidde toen de proefneming nog
meer uit, door aan alle fokkers in de
staat Maine (U. S. A.) een desbetreffend
biljet om in te vullen te zenden.
Het resultaat daarvan was een beves
tiging van Russel's bewering. Men vond,
dat het dekken van de moederdieren in de
laatste periode van de tochtigheid ongeveer
10 pCt. meer stierkalveren opleverde.
Van het vooruit bepalen van het ge
slacht zijn we, ook wanneer blijkt, dat
er op deze proefneming niets valt af te
dingen, nog ver af. Toch hebben we ten
minste één factor in de hand, waardoor
iedere fok kei, uitzijn ksciec aoo spoedig
mogelijk bij de stier brengt, op ongeveer
lOpCt. meer koekalveren dan stierkalveren
rekenen kan en omgekeerd.
Ned. Weekbl. v. Z. en V.
Vergadering Verbruiksvereen.
St. Petrus Banden.
Het invloed-uitoefenen op het geslacht
by het fokken van kalveren.
De pogingen, om bij hot fokken van
kalveren invloed op het geslacht uit te
Zondagavond hield de heer Walewijn,
voorzitter der Coöperatieve vereeniging
-de Hoop" te 's Bosch eene lezing in het
Patronaat. Om kwart over 6 opende de
voorzitter de vergadering met den gebrui-
kelijken groet zijn spijt uitdrukkende
over de slechte opkomst en gaf daarna
het woord aan den heer W.
Deze had ook eene betere opkomst
verwacht vooral van de vrouwen. De
eenige, daar tegenwoordig bracht hij
zijnen bijzonderen dank, wyl Jezus, de
groote werkmansvriend slecht met een
klein aantal apostelen en eene vrouw,
Zijne Moeder, zijn zendingswerk begon,
zoo moet dit voorbeeld ons aansporen tot
moed en volharding.
Spreker zal hier heden avond uitleggen,
wat de coöperatie is. Vele begrijpen de
vreemde woorden niet goed. maar indien
men inplaats van coöperatie het Neder-
landsche woord Samenwerking gebruikte
zouden vele er niets nieuws in zien, Is
coöperatie geoorloofd Zeer zeker, zelfs
de Groote Paus Leo XIII beeft tot
coöperatie aangespoord in zijne encycliek
Rerum Novarum. Vele groote mannen
als bijv. Dr. Poels, verschillende ambte
naren der rechtelijke macht steunen de
coöperatie, maar men moet coopereeren
op R. K. grondslag, wijl de socialistische
vereeDigingen maar al te zeer geneigd
zijn een deel der winst in de partij kas
te storten.
Is coöperatie der werklieden den moord
der Middenstanders Geenszins, maar,
indien de Middenstand er de nadeelige
gevolgen van ondervindt is dat zijne
eigene schuld, daar hij veel te lang ge
talmd heeft zich uit zijn staat van werke
loosheid op te richten. Als er eenige
personen een kapitaal van 500,000 gulden
bij elkaar brengen tot het oprichten eener
Naamlooze Vennootschap, ziet de Midden
stand dat heel gewoon aan, maar als er
eenige werklieden ieder 10,25 of 50 gld.
storten om coöperatief in te koopen,
loopt de heele Middenstand te hoop en
roept moord en brand. Maar daar behoeft
de arbeider zich niet aan tc storen,
coopereeren is zijn volste recht.
Hoe is de coöperatie, zoo als wij z.
tegenwoordig kennen onstaan
In 1844 vereenigden zich te Rochdale-
in Engeland een 25 tal wevers tui
gezamelijk inkoopen en verdoelen dor
winst en deze legden den grondslag w®.r
hedendaagsche coöperatie. Thans zijn in
alle landen coöperatieve vereenigingen op
gericht. zelfs in Japan, zelfs de Middenstand
coöpereert, getuige zijne Hanzebanken.
De coöperatie tracht den verbruiker
dichter bij den fabrikant te brengen, eoed>
waar te krijgen aan billijken prijs, goe
maat. goed gewicht en bovenal een vriei
delijk gezicht. En al zijn de bakkers e.
kruideniers eerlijk als goud en leveren zij
goede en goedkcÊpe waar, toch mogen do
arbeiders nog eene coöperatie oprichten.
Want deze bakkers en winkeliers beginnen
hunne zaak om winst te maken, met die
winst gaan zij later rentenier»
bouwen. Maar diezelfde wins
de kas der werklieden vloek
oprichten van een reservefonds,
kolonies enz. i'
Zoodra te Oss eene coop
gericht, verlaagden sommie
direct den broodprijs met 5i
verhoogden het gewicht, terv
deren bovendien de handen v
werd geduwd. Dat de arbeider: u.
gaan inkoopen is de Middensta:.
eigen schuld door hunne knoeierije
middenstanders bedriegen hunr^
broeds*» mst hnr gakowei. Zee;
vet. meel met gips vermengd. De
zeggen wel dat gips met water ver
hard wordt, doch wanneer gips
water hard gemaakt en dan
wordt, is daar geen gevaar n<k
Hoe kan er suiker, die te A.
bij inkoop f 25 per 100 pond i
verkoop voor 23 cent per- pond
worden. Wat gebeurt er m-
de Beurs 55, in den winkel., jst
Wat is 't voor kaas, die voor 14 cent pe
pond in de z g. volkswinkels verkor
wordt
Spreker zette de werking de
kamer te Rotterdam, die de
voor de geheele Nederiandsche co,
regelt uiteen. Thans bezit de R. K.
Vereeniging eene eigene zeepfabriek „u
koffiebranderij en telt 140 ^rinkels, waar
van die in den Haag alleen drie en een
half millioen omzet.
Te 's Bosch bezit de vereeniging eei.
gebouw van i 34000, terwijl er in 6 jaar
een reservefonds is van f7000. Zoo i
reservefonds kan voor alles dienen, hei
vorige jaar werden uit de middelen van
dat fonds eenige zwakke kinderen naar
eene gezondheidskolonie gezonden. Wan
neer ge een ziek. tuberculeus kind hebt
en de dokter schrijft bijv. een verblijf aan
zee voor, ga dan eens naar uw bakker,
waar ge tien, twintig jaren brood gehaald
hebt en vraag hem of hij de kosten wil
betalen. Geen denken aan, maar ze1'
plezierreisjes maken dat wel.
Spreker spoorde daarom alle we.
van Venray aan, lid te worden der
paratie en vooral wees hij er op, boe
voordeelig het is, om in plaats van het
jaarlijksche dividend uit te betalen, daar
van een reservefonds op te richten.
Ten slotte drong spreker aan op het
afschaffen van het pofsysteem. Bij de
coöperatie moet contant betaald worden,
maar komen er ziekten voor, dan kan
het reservefonds byspriogen. Daarover
beschikt het bestuur en alles blijft geheim.
Ook deed spreker nog mededeeling, dat
de vleeschwaren, welke de cooperatie
levert, afkomstig zijn uit Haarlem en
rechtstreeks onder controle staan van den
directeur van het slachthuis aldaar en den
directeur der Handelskamer te Rotterdam,
zoodat op prima waar gerekend kan
worden.
De heer Lmssen bracht spreker dank
voor zijne schooue lezing en nadat hij den
leden had medegedeeld dat er in den
winkel op de Langstraat ook spek en stok-
PEEL
MAAS
Weekblad voor Venray, Horst en omstreken.
1
50 c.
65 c.
85 c.
4 c.