V/eekblad voor Venray, Horst en omstreken.
rief uit de Missie.
Zaterdag' I 1 October 15)1 3.
34:8 te .Taarg-ang1.
No. 42
Uitgave van Firma W. Van den Munckhof, Venray.
J)it nummer
J bestaat uit
♦VEE BLADEN
Wet en Recht.
Gemengd Nieuws.
Abonnementsprijs per kwartaal
voor VENRAY 50 c.
franco per post <>5 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 4 c.
Prijs der Advertentiën
van 1—4 regels 20 c.
elke regel meer 5 Ct'
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën. 3maal geplaatst, worden 2maal berekend.
pas voor enkele jaren gevonden, ligt
op de zuidkust van Nederlar.dsch
Nieuw Guinea. We wonen hier met
drieën, twee Pastoors en ik voor
meid. Onze parochianen, heter zou
I't klinken als m^n parochie-hanen
noemde, z mals ik dat vroeger in
zooals dat bij li ook wel 't geval trouw te geiooven. Mr. I. geeft hiervan heeft drie offerblokken geledigd
is, maar hier is het leuk om aan te
zien, als de strijdsters zoon llinke
en waar-
het volgende bewijs Op een dorp bij schijnlijk nog meer zaken van waarde
Tilburg brandde op een avond een koren- j meegenomen. Door op een biechtstoel te
hij naar buiten oot»
pruim achter de kiezer soms zelfs ™ijt af- Verdacht deze in brand gestoken klimmen, heeft bij een raam kunnen
Ite hebben arresteerde de gemeenteveld- bereiken, waardoor hij
der, mond boordevol Jnebben. Tot achter een aekere P. die dronken op kwam.
handtastelijkheden komt t maai'j straat liep, deze werd in het arrestanten-
zelden, maar 't regen zooveel telokaal opgeborgen. Den volgenden morgen
B"ltrë we| e Mm hoorde, zijn echte harder van die lieve scheld woorden. 1 ward p,< die zich nif,,s vaD den vor'gen
Geachte Vrienden
Ik durf IJ zoo noemen, ofschoon
't best mogelijk is, dat geen of
weinigen Uwer mij zullen kennen
en toch zullen wij al heel gauw
goede kennissen zijn. Immers meen-
ik goed te doen, op aanvraag een
Uwer, zoo wat plaatsvervanger te
spelen van mijn diepbetreurden
Medebroeder en hesten vriend, den
Eerw. Pater Theodorus Kusters
Drie jaren hebben wij samen te
Leuven doorgebracht en ons beider
hoop was steeds, samen benoemd
te worden voor Nederlandsch Nieuw
Guinea, om daar alle lasten van 't
zware Missionarisleven te deelen.
De uiensch wikt, maar God be
schikt en zoo kwam 't, dat we wel
samen vertrokken, maar ieder ging
(laar, waar wij gezonden werden.
Wij brachten dat offer zeer gaarne
tot heil der zielen, maar spraken
A tevens den wenscb uit elkaar nog
eens weer te zien. En wat gebeurd
is. is ieder Uwer te goed bekend om
het hier nog eens te herhalen. Mijn
beste vriend, mijn Medebroeder bidt
reeds lang voor mij en de arme
wilden", waaronder ik leef. Im
mers, al ging Pater Kusters naai
de Philippijnen, Zijn hart was bij
de «Kaja-KajaV. Zeker is mijn
Medebroeder mij zeer ver voor, en
ik zou wel gaarne zijn waar Hij
is, maar O. L. Heer schijnt mij
hier png lang te willen laten werken,
want ik hen nog nooit ziek geweest,
wat hier natuurlijk van zeer groote
waarde is. Ik denk zoo nu en dan
vel eens, dat Pator Kusters mij
an «hoven" helpt en stel me dan
or, alsof Hij mij aanspoort, om
h maar Hink te werken, zooals
^erw. dat kon.
En nu zullen we in 't kort even
kennis maken en dan eens vertellen
waar Uw dienaar is neergezeild en
dan geloof ik, dat weinigen Uwer
nij zullen benijden, maar velen
medelijden met mij zullen hebben.
Maar dan hebt Ge 't allemaal mis.
Mijn naam is Broeder van Santvoori
uit Tilburg, dat is genoeg dunkt
me. Mijn naam is ook maar alleen
noodig voor degenen, die belang in
ons werk stellen. U zegt misschien
I, dat '1 mooi begint, maar hoe
zal 't eindigen l Ik ben een weinig
verlegen en zal U daarom maar
voorop beloven, niet te "bedelen",
want iedereen weet genoeg, waar
wij hier van leven nl. van de lief
dadigheid van alle brave menschen,
en die deugd wordt in Venray nogal
beoefend, zooals ik dikwijls van
Pater Kusters gehoord heb.
Nu iels aangaande ons verblijf.
Ja, daar moet ge maar geen land
kaart bijhalen, want daar vindt Ge
toch niet, wat Ge zoekt. Okaba,
sch'6euwits «11 lawHHiinaktMs, v«ch-
ten ook gaai ne, vooral als ze met
velen tegenover zeer weinigen staan.
Hot, zijn liefhebbers van «koppen
snellen", of wat misschien beter
verstaanbaar is, van sluipmoorden.
Voor ons, was nog niemand hier
geweest, die hen kwam zeggen, dat
zooiels niet mocht, en zoo kwam het,
dat we vooral de lamste jaren zeker
tien van die moord pa-tijen konden
boeken. Laat ik er g-.uw bijv «gen
dat f,e Regeering nu kran;g k op
Eon ding echter' wat in Holland a?ond ,l6rini"re" k""' door den veldwach
,,..„,„1 1-„.„„,1 lil lter aa" een verhoor onderworpen. Aan
kwaad blll8d bes,a« .ank.lyk „mk.nde Mj ,I1M. doch d
politiebeambte wist zooveel vijven e
hier niet, nl. het kwaadspreken.
Dat komt misschien wel, omdat ze
allemaal zoowat dezelfds fouten heb
ben. Zooals U dus ziet aijn 't we
degelijk echte raenschi-a met grove
gebreken, maar ook n.et vele goede
hoedanigheden.
Tegenover vreemden zijn ze hee
gewoon en beschouwen allen als
huns gelijken, alleen de Toeans
rHeeren) boezemen hui ontzag in,
getieden om dien gruwel tegen iel vooral als doze met een troepje
gaan en we dus mogen hopen, v soldaten komen. Voor ons krijgen
of laat deze menschen tot betere
gedachten te brengen.
Krijgt ge nu nog geen mede
lijden met me Och kom, er bestaat
hoegenaamd geen reden voor. Ik
zal U dezen keer eens juist inlich
ten over deze brave menschen hier.
Ja braaf, want voor natuurmenschen
die nog nooit met de beschaving in
aanraking kwamen, is dit het ware
woord. De »Kaja-Kaja" of de Ma-
riendinees is goedhartig, steeds
vroolijk en gastvrij, en zelfs mede
lijdend. Me dunkt, dat zulke hoe
danigheden voor die «wilde"
menschen al zeer te prijzen zijn. Als
men ze zoo naderbij leert kennen,
zou men heusch niet zeggen, dat ze
zoo wreed kunnen zijn tegenover de
menschen uit 't binnenland. Als men
daarover echter hunne redeneerin
gen hoort, en daarbij in acht neemt
dat ze dat gebruik van voor vele
eeuwen hebben overgenomen, en het
dus iets «Heiligs" voor hen is, moet
men al heel wat door de vingers
zien. Onder elkaar beschouwd, zou
men ze best tot voorbeeld kunnen
stellen voor vele plaatsen van Holland
Oorlog onder elkaar is iets zeld
zaams. Voor zoover we nagegaan
hebben, is 't minstens 20 jaren
geleden, dat twee dorpen elkaar
den oorlog verklaarden. Er vielen
van beide kanten samen maar 4
dooden. en nog altijd gaat 't er
voor, dat 't zoo'n grooten strijd
was, wel een bewijs, dat ze feitelijk
niet erg vechtersgezind zijn. De
mannen onder elkaar, vechten zeer
zelden. Als er iets is, wordt er
alleen maar gescholden. Man en
vrouw, och ja, dat gebeurt zoo al
eens, dat die ruzie hebben, maar
dan is de vrouw gewoonlijk de
schuldige. Wil de man gaan eten en
is de vrouw op visite, dan spreekt
't van zelf dat 't kermis wordt.
Wordt een man kwaad op zijn
vrouw, dan kan hij er wel eens ruw
aan gaan staan. Er zijn zelfs een
paar gevallen, dat de man zijn
vrouw een arm stuk sloeg, maar
dan wordt zoo iemand door de an
deren flink uitgescholden.
De vrouwen onder elkaar kunnen
ze van lieverlede meer eerbied,
omdat wij altijd goed voor hen zijn,
hen nooit slaan, steed de waarheid
spreken, zelf flink werken, tuinen
aanleggen, en dus hirne vruchten
niet komen atbedelen.
Dat wij spreken W goedheid
en schoonheid van Ijoq, ia voor hun
nog te geleerd. Ze willen wel naai
den Hemel gaan, omdat wij zeggen
dat 't daar zoo goed is, maar de
rest is voorloopig alben voor ons
zij houden zich maar streng aan
hunne gebruiken, dit veelal alles
behalve stichtend zijn.
Zie zoo, nu hebt Ge zoowat in
grove trekken gezien, wat hier te
koop is immers, «ij moeten dat
het liefste doen, wijl '1 onze roeping
is.
Mocht iemand Uwer gesteld zijn
op meerdere brieven, laat 't me dan
uiaar eens weten, ik heb stof genoeg
voor te schrijven. Uverzijds vraag
ik alleen van tijd tot tijd een klein
gebedje voor ons en onze arme
stakkers. Ook voor Uwe goede
werken houd ik me dringend aan
bevolen.
Uw toegenegen vriend
Broeder VAN SA NT VOORT,
Pastorie,
Okaba bij Meraukc,
Nederl. Kieuw Guinea.
Onder dezen titel verichijnen er in »de
Telegraaf eene aerie irtikelen van de
hand van den rechtsgeleerde Mr. Israëls,
waarvan er sommige zooral om hunne
toepassing in het dagelijks leven ook aan
de -kleine luijden" w»l belang in zullen
boezemen.
Zoo waarschuwt deie rechtsgeleerde
voorzichtig te zijn met het afleggen van
verklaringen tegenover lagere politiebe
ambten» speciaal dorpsveldwachters. Is
men verdachte of getuife in belangrijke
zaken, dan volgt van zdf een onderzoek
door den reohter-commiisars en daar is
de plaats vau spreke), terwijl voor
lichtere overtredingen .envoudig met de
behandeling voor het kantongerecht wordt
voldaan.
Klopt eene verklaring afgelegd tegen
een politiebeambte, niet met hetgeen men
voor den rechter van initructie of kanton
rechter verklaart, dan zip deze autoriteiten
zessen bij te brengen dat P. begon te
twijfelen en eindigde met te bekennen
vooral toen de veldwachter beloofde hem
los te laten. Dienzelfden dag werd een
vriend van P., zekeren D., die een half
jaar tegoed had wegens mishandeling
aangehouden en naar Breda gebracht. D
was van hetgeen P. ten laste was gelegd
totaal onkundig. Later op den dag werd
P. opnieuw gearresteerd en voor den
rechter van instructie geleid. Daar ontkent
hij ten stelligs'e het door den veldwachter
opgemaakte proces verbaal en de houding
van den rechter oefenden echter zul ken
invloed op P. ur, dat hij. tec einde raad
andermaal bekent. Gevolg2 maanden
voorarrest, daarna veroordeeling tot
jaren gevangenisstraf.
Maar wat gebeurde er nu Na een half
jaar komt D. vrij, hoort de heele geschie
denis van P. en roept uit Maar dat kan
niet. wij zijn samen van de fabriek te
Tilburg gekoa»-"», train een half
uur te laat, dus toen de brand ontdekt
werd kon P. onmogelijk daar zijn.
Onmiddellijk werd er toen werk van
gemaakt met het gevolg dat P. in vrijheid
werd gesteld. Dit alles was het gevolg van
eene door een politie-beambte afgeperste
bekentenis. Met den meesten aandrang
waarschuwt Mr- I. dan ook tegen het door
lagere beambten in te stellen onderzoek
Men spreke de waarheid, maar ter
plaatse waar zulks behoort. Is de zaak van
belang dan geve men de politie onomwon
den te kennen, slechts voor den rechter
commissaris te zullen spreken. De wet
draagt deze het onderzoek op en niet aan
veldwachters. Bangmakerij, zooals er wel
eens gebeurt, door te zeggen -ik zal je
op eed drijven" of -ik zal je laten dag
vaarden", late men voor hetgeen ze zyn.
Men is tegenover veldwachters gelukkig
nog niet verplicht de twee voorste vingers
der rechterhand in de hoogte te steken.
Ken melkoorlog;
Ondanks den overvloed van veevoeder
hebben de melkleveranciers te Gennep
den prijs verhoogd van 8 op 10 cent. De
ontevreden afnemers doen pogingen.om
gezamenlijk de melk van elders te be-
trekken.
IKOS-lttl.'l.
Naar de -Grondwet" verneemt, is
Vrijdag in het R K. Gasthuis -Charitas"
te Steenbergen overleden, de oudste in
woner dier gemeente, Antonius de Mooij,
weduwnaar van Dvmphna Geers tot het
laatste genoot hij een goede gezondheid en
was slechts drie dagen ziek.. Het
zichtsvermogen was totaal weg sinds lang
en hij was moeilijk op zijn gang.
Hij werd te Steenbergen geboren 6
Januari 1808
Moordaanslag; op een
veldwaclifer.
Maandagnacht heeft de werkman H.
Wouwije te Sassenheira den gemeente
veldwachter Praamsma zoodanig met een
mes verwond, dat diens leven in gevaar
is. De dader is in arrest genomen en
gevankelijk naar den Haag vervoerd.
Kerkdiefstal.
Maandagnacht is er diefstal gepleegd in
een katholieke kerk te Sittard. De dief,
zoo nu en dan ook wel eens kijven,'maar al le spoedig lereid aan kwade|diezich waarschijolijk heeft laten insluiten,
Hand boogschieten.
Men schrgft uit Boxtel aan -de Gld."
Ten bewijze, dat da handboog hier
kranige beoefenaars vindt, vermelden wij,
dat op L'Union.bij het koniogschieteu de
volgende series werden geschoten
P. Bakx, 120 punten, W. Heesbeeu
113, M. van Esch 112, P. Buddemeyer
111, P. van Eyndhoven 109, A. Schutjes
108, J, van Liempt 108, L. van Geel
105, G. van Esch 104, A. Ballens 99,
F. de Koning 97 punten, alles in 30
pijlen. Dat zijn kp'ossale cijfers.
Een slachtoffer van sljn
uitvinding.
Men herinnert zich, dat verschillende
malen in de omstreken van Berlijn getracht
is, door middel van het spannen van
ijzerdraad over den weg, automobielen aan
te houden en de inzittenden te beiooveu.
Een Berlijnsch koopman, Marerinus ge
naamd, meende een toestel te hebben uit
gevonden. dat dergelijke hindernissen
totaal ongevaarlijk maakte. Het bewuste
apparaat, een soort hefboom, wordt voor
aan den auto geplaatst en heft, zoodra
het met den draad in contact komt, dezen
on. zoodat he< voertuig ongehinderd kan
passeeren. Zondagmiddag Had Narerinn»
over den rijweg een staaldraad gespannen
om zijn uitvinding practisch te beproeven.
Tweemaal gelukte de proefneming uit
stekend, maar den derden keer weigerde
het apparaat. De chauffeur werd uit zijn
zetel gerukt, terwijl de auto in voile vaart
tegen een boom botste. Marerinus werd
tegen den grond geslingerd en ernstig aan
het hoofd gewond. In het ziekenhuis
constiteerde men er dubbele schedelbreuk
en vreest men voor zijn leven.
Een militair wielrijder.
Een soldaat bij de 2e compagnie wiel
rijders te Zutphen had voor eenigen tijd
een ongeval met zijn dienstrijwiel. De
kapitein, zoo meldt de N. Arnh. Ct.,
kwam na onderzoek tot de overtuiging,
dat het ongeval aan zijn schuld te wyten
was en bepaalde, dat hij de helft der
kesten zou moeten betalen. Toen voor de
eerste maal korting op zijn tractement
was geschied, weigerde hij daarna met
zijn rijwiel mede uit te rukken voor
dienst, opgevende, dat hij niet meer
durfde rijden.
Op den uitdrukkelijken last van zjjo
compagnies-commandant om zijn rijwiel
te bestijgen, besteeg hij wel het rijwiel,
maar viel om, daar hij niet aantrapte.
De krijgsraad te Arnhem heeft bem
wegens dienstweigering veroordeeld tot 6
maanden militaire gevangenisstraf. Tegen
dit vonnis heeft hij zich in hooger beroep
voorzien bij het Hoog Militair Gerechtshof.
I*aniek in een sclioiiwbnrgtent
Maandagavond omstreeks 9 uur, ont
stond. tijdens de eerste kermisvoorstelling
in de schouwburgtent van Nap. de la Mar,
die te Nijmegen staat, een paniek. De
geheele tent werd ineens in het donker
gezet, zoodat aanvankelijk voor kortslui
ting in do electrische geleiding werd ge
vreesd. Het bleek echter, dat de stoom
machine van de firma W. Stuvè. aan wie
de verlichting der schouwburgtent was
opgedragen, defect was geworden. Na het
vuur uit den ketel te hebben verwijderd,
werd een lek in een der kranen gecon
stateerd, waardoor een groote hoeveelheid
stoom verloren ging. Het defect was
spoedig hersteld, zoodat, na ongeveer een
kwartier tyds, de voorstelling van -Film-
koorts" kon worden voortgezet. Tel.
He vierkante stuiver.
De Rijksmunt is dezer dagen begonnen
met het maken van den nieuwen vier
kanten stuivers met ronde hoeken. Over
eenigen tijd zal deze nieuwe munt in
circulatie worden gebracht.
PEEL
EN
MAAS