Meer „zelfstandigheid"
Uitgave van Firma W. Van den Munckhof. Venray.
Zaterdag- 8Q November 1912.
33ste Jaargang.
No. 48
Cl (^=7^ Dit nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN.
Gemeenteraad te Venray.
Abonnementsprijs per kwartaal
voor VENRAY
franco per post
voor het buitenland bij vooruitbetaling
afzonderlijke nummers
Prijs der AdvertentiSn
van 1—4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2maal berekend.
II.
De »kudden" zijn thans geen groe
pen van menschen meer, die naast
wonen en dorpen of steden;vormen.
De «schapen" zijn verspreid, maarzij
hebben toch hun herders en spoeden
naar denzelfden stal. wanneer de
wolven naderen en de herders op
hun horens blazen. Al wonen de
leden der nieuwe organisaties van
het menschdom niet meer naast el
kander in werkelijkheid zijn zij nog
meer door allerlei banden met elkaar
verbonden dan de boeren en burgers
der middeleeuwsche dorpen en
steden. Niet alleen het menschdom,
ook de standen, ook de verschillen
de ambachten en vakken zijn met
terdaad meer één dan ooit te voren.
De «leiders" der nieuwe organisaties
hebben, over het algemcc-a, oneindig
meer menschen, die hen oneindig
meer volgen dan de burgemeesters
en pastoors der middeleeuwsche ge
meenten en parochiën.
Willen wij ons Limburgsch'volk
trouw doen blijven aan zijn katholiek
geloof, willen wij het beschermen
tegen de gevaren van het socialisme,
die thans dreigen, dan behooren wij
dus eerst en vooral rekening te
houden met deze groote verandering
der wereld, waarin wij leven.
Maar ook het groot verschil tus-
schen den modernen mensch zelf en
onze voorvaderen mogen wij niet uit
bet oog verliezen. Meer dan ooit
heeft thans de gewone man van het
volk, op allerlei gebied, een zekere
ontwikkeling noodig. Hij moet meer
weten dan vroeger. Ook zijn wil
moet gestaald worden. In de wereld,
waar bij woont, voelt hij zich meer
«alléén" dan vroeger, hij staat daar
metterdaad aan heel andere en veel
grootere gevaren bloot dan zijn ka
tholieke vader of grootvader, Indien
wij niet zorgen, dat de verschillende
standen van ons Limburgsch voIk
in bloeiende katholieke organisaties
vereenigd worden, dat het socialisme
hier nergens sterke organaties in het
leven weet te roepen, en dat onze
middenstand niet onbewust liberale
ideeën huldigt-- staat hij aan nog
veel grootere gevaren bloot in de
wereld, waarin hij werkelijk leeft
en werkt.
Maar al ons pogen zou, helaas,
ijdel blijken, indien wij vergaten,
dat ook de beste Katholieken, zooals
wij zeiden, moderne menschen zijn.
Al verkondigen wij dezelfde leer,
die door de Apostelen werd verkon
digd, al is en blijft de Kerk inder
daad «de kudde" van Petrus, al
wordt nooit of nimmer iets gewijzigd
aan de goddelijke instelling der
kerkelijke hierachie; ook op gods
dienstig gebied moeten wij, Katho
lieken, steeds indachtig blijven, dat
wij niet meer tegenover middel
eeuwers staan.
Wanneer wij voor een oogenblik
de Kerk buiten beschouwing laten,
zal wel niemand ons tegenspreken,
als wij zeggen, dat bet kinderlijk
vertrouwen, waarvan de middel
eeuwer tegenover de menschen zijner
omgeving zoo dikwijls blijken gaf,
in de moderne wereld met recht
meer en meer verdwijnt. Ook de
overheid wordt door den modernen
mensch niet meer blindelings ver
trouwd. Pogingen om hem tot blinde
gehoorzaamheid te dwingen, prik
kelen hem tot verzet; zelfs daar,
waar hij anders, misschien zonder
eenig nadenken, van zelf in de ge-
wenschte richting zou zijn gegaan
Een burgemeester, die thans de
menschen nog wil «dwingen", krijgt
'het spoedig, zelfs op het kleinste
boerendorp te kwaad.
Ook de uitwendige praal, waar
mee bet gezag zich pleegt te om
ringen, en die inderdaad bij het
gezag behoort, maakt thans niet
zooveel indruk meer als vroeger. De
moderne mensch, als type, mist
oneindig vcc! schoon», dot dsn ids»
listischen middeleeuwer eigen was.
Maar de natuurwetenschappen heb
ben een atmosfeer geschapen, waarin
de mensch overal het reëelle zoekt.
Te veel vertoon wekt slechts zijn
afkeer op. Schoone redevoeringen
blijft hij bewonderen; maar zij laten
hem spoedig koud, waoneer hij geen
daden ziet.
De couranten vertellen hem alles
wat in eigen land en in het buitenland
geschiedt. Hij vergelijkt de toe
standen in eigen omgeving met die
van andere streken Ook onder het
gewone volk zijn wakkere mannen,
die, bij alles wat zij zien en hooren
hun verstand den kost geven. Gewo
ne bakkers, kellners en barbiers
reizen zelf de halve wereld rond.
Ons Limburgsch mijndistrict zit vol
werklieden, die door heel Oostenrijk
door heel Westfalen of België zijn
rondgetrokken,
ln opvattingen en gebruiken heeft
bij hen de traditie van eigen familie,
geboortedorp of stad veel van baar
oude macht verloren. Hun nieuwe
omgeving zien zij met zeer nuchtere
oogen aan. Nu do couranten zelfs
gewone mijnwerkers op de hoogte
houden van wat hier en wat elders
in de groot industrie geschiedt, be
ginnen ook zij, vooral de wakkersten
onder heD, belang te stellen in alles
wat thans in de wereld voor of tegen
den werkman wordt gedaan.
Onwillekeurig vormen zij zich een
eigen opinie over vele dingen, waar
aan vroeger een werkman nooit
dacht. Ook over diDgen, die het
mijnvak volstrekt niet raken en tot
heel andere sferen hooren, beginnen
zij, haast onbewust, een eigen, al is
het weinig gemotiveerde oordeel te
vellen.
Dat «eigen" oordeel is echter
metterdaad slechts zelden het resul»
taat van persoonlijk nadenken en
wer kelijke studie Iedereen wil thans
uit eigen oogen zien. Maar in werke
lijkheid zijn de menschen over het
algemeen misschien nooit minder
oorspronkelijk en in dezen zin, dus
minder "zelfstandig" geweest dan
juist thans. Duizenden en duizenden
van menschen praten onbewust een
voudig na, wat hun in de vergado»
deriugen hunner organisaties en in
hun couranten wordt verteld.
Het zijn ook niet de argumenten
die hier den doorslag geven. Nooit
of nimmer zal het napluizen van
argumenten werk worden voor den
gewonen man uit het volk. Het zijn
de personen, het zijn do organisaties
zelf, in wier naam betr effende per«
sonen schrijven of spreken, die, ook
in deze moderne wereld, de man van
het volk leert kennen en liefhebben
verachten of haten.
Middenstanders zoowel als arbeh
ders, die beweren en soms heilig
meenen, dat zij over alles hun eigen
oordeel vellen, doen ook thans niets
anders dan geloof hf hten aan de
leiders, aan wie zij hu vertrouwen
hebben geschonken.
Maar, om dat trou ven te kun
nen winnen, moet r: thans ook
den g°VC<ïripp r volk
voldoende met eigen oogen laten
zieo, om hem te doen gelooven, dat
hij inderdaad zijn «eigen" oordeel
7elt. De mensch is zoo dikwijls be»
drogen uitgekomen, wanneer hij zich
liet leiden, dat hij zijn leiders althans
niet meer vrijwillig blindelings volgt.
Om het vertrouwen van het volk
te kunnen winnen, moet men ook,
vooral thans, zich niet beperken tot
geleerde bespiegelingen, tot schoone
woorden en heilige vermaningen: de
menschen der «groote schare" volgen
ten slotte hen, die zich door daden
kloeke mannen en geschikte leiders
toonen.
Het is evenwel juist om die daden
en om de werkelijkheid te leeren
kennen, dat heden teD dage, nu de
wereld zoo vol bedrog en leugen is,
ook voor den gewonen man van het
volk meer ontwikkeling noodig is
dan vroeger.
Evenals thans, nu de mensch
buiten de organisatie van zijn stand
en van zijn eigen vakgenooten, zich
overal zoo «alléén*' gevoelt, de wil
van den eenling meer moet worden
gestaald en een heel bijzondere zorg
moet worden gewijd aan de vorming
van standvastige «karakters", ook
bij den gewonen arbeider en midden-»
stander: zoo moet thans, nu zoovele
verleiders en vijanden van het chris«
telijk geloof zich rond bewegen onder
het gewone volk, nu iedereen boeken
en couranten leest en zoovele ver«
derfelijke geschriften onder alle
standen der maatschappij in de huis«
gezinnen binnendringen, bet ver»
stand van onze katholieke menschen
meer worden voorgelicht en ontwik»
keld. N.K.Ct.
OPENBARE VERGADERING
van den
op Vrijdag 22 Nov. nam. 3 uur,
Afwezig de heer G. Camps.
De Voorzitter opent de vergadering met dat bij een goed beheer der gemeente
gebed, waarna de Secretaris de notulen financiën aan dit artikel we! degelijk
der vorige vergadering voorleest, die on- j dient de hand gehouden te worden. In de
gewijzigd worden goedgekeurd. J raadsvergadering van 17 Juni dezes
Alvorens over te gaan tot behandelen jaars keurde de Raad dan ook goed de
der agenda wenscht de Voorzitter naar (nieuwe regeling der werkzaamheden
aanleidiDg der in de vorige vergadering
besproken zaak over het aanbieden van
grond aan de boerinnenscbool, op voor
stel van den heer Geurts eenige woorden
te spieken,
De Gemeente heeft bedoeld aanbod aan
den heer Verheggen gedaaD, doch kreeg
ten antwoord dat, hoewel de commissie
met zeer veel belangstelling van dat aan
bod had kennis genomen, er toch vrees
bestoDd hierop niet kon worden ingegaan,
omrede er door andere gemeenten even
voordeelige aanbiedingen ïiju gedaan.
Mocht de oommissie nader willen onder
handelen dan zal het G. B. van Venray
daarvan mededeeling ontvangen.
De Voorzitter betreurt alzoo dat men
niet eerder een aanbod gedaan heeft, doch
die het eerst komt, het eerst maalt.
Verder stelt de Voorzitter aan den Raad
de vraag of de aan de arbeidsbeurs
toegekende subsidie eene doorloopande is.
Een der bestuursleden heeft de op
merking gemaakt dat er eene doorloopende
subsidie is aangevraagd.
De heer Fonck meent dat er eene
jaarlyksche subsidie is aangevraagd.
De heer Aerts meent alleen voor 1913.
De Voorzitter acht het eene kleine
moeite ieder jaar opnieuw aan te vragen,
l)e beeren Micrreis en Geurrs zfln van
hetzelfde gevoelen.
Wordt besloten dat ieder subsidie
genietend gezelschap deze jaarlijks opnieuw
moet aanvragen en tegelijkertijd verslag
uitbrengen.
De Voorzitter deelt nog mede dat hij
over het aanschaffen van nieuwe school
banken met den district-schoolopziener
heeft gesproken. Deze achtte het echter
wenschelijk dat, in verband met het
nieuwe K B. eenigen tijd gewacht werd
en met hem overleg werd gepleegd.
Ook over de muur aan de speelplaats te
Oostrum was de schoolopziener niet best
te spreken.
Een speelplaats is geen apenkooi, de
kinderen dienen vrij uitzicht te hebben,
daarom wordt voorgesteld de muur ge
deeltelik door een ijzeren hek, waarvan
kosten op circa f 100 geraamd worden,
te vervangen.
Ook zal men trachten dit nog als bijwerk
van het dezen zomer geleverde werk te
doen aanmerken teneinde de rijkssubsidie
te krijgen.
Wordt goedgevonden.
Hierna wordt overgegaan tot behande
ling der agenda
1 Aanbieding gemeenterekening 1911
met rapport der commissie van onderzoek.
De Voorzitter leest het rapport der
commissie, dat als volgt luidt, voor
Aan
den Raad der Gemeente Venray.
«De Commissie van onderzoek der
Gemeenterekening over het dienstjaar
1911 heeft de eer U mede te deeleo, dat
zij U voorstelt om geooemde rekening,
sluitende met een batig saldo van
f 13,972.20a, goed te keuren.
Niettemin acht zij zich genoodzaakt, den
Raad te wijzen op eenige verkeerde
gebruiken, welke bij haar onderzoek aan
het licht kwameD.
Het is de Commissie nl. opgevallen, dat
zy den eersten dag harer werkzaamheden
zoovele mandaten aantrof, waarop de
handteekening van den Burgemeester en
een der Wethouders niet voorkwamen.
Den tweeden dag (t wee dagen later)
was in deze nalatigheid zeker voorzien,
daar toen alle mandaten van de vereischte
handteekening waren voorzien. Dit neemt
echter niet weg, dat de Commissie tot de
overtuigiog is gekomen, dat de meeste
betalingen geschieden zonder inachtneming
van Art. 224 der Gemeentewet. Zij meent
op
de Secretarie, waarin 0. a. voorkomt
Hij (De Ontvanger) betaalt alleen op hem
door B. en W. verstrekte mandaten, ter
Secretarie opgemaakt en geboekt.
Wat betreft het betalen van het werkloon
der losse gemeentewerklieden, hierop zou
de commissie een uitzondering willen
maken. Toch zou het aanbeveling ver
dienen voor deze in te voeren Loonstaten
volgens model in gebruik by het Rijks-
boschbeheer. Deze loonstaten zijn zeer
eenvoudig. Zij besparen den ontvanger veel
schrijfwerk, geven een vlug en nauwkeurig
overzicht van de kosten van bet een of
ander werk, en vorderen niet dat groote
aantal mandaten, zooals thans het geval
is.
Om niemand te kwetsen zal de com-
misie geen namen noemen van leveranciers
wier rekeningen nog zijn opgemaakt onder
de leuze «Het is toch voor de gemeente."
De commissie zou het evenwel raadzaam
achten, dat, alvorens door B. en W. een
bevelschrift tot betaling wordt uitge
vaardigd, de rekeningen door deskundigen
te doen beoordeelen, en mochten dan nog
zulke rekeningen worden aangetroflen,
dan zou het niet onbillijk zijn. dat de
betreffende personen hierop door B. en
W werden gewezen en dat men dezelve
geflorende een" jaar geen werg of leveran-
tiën voor de gemeente liet doen. Ook
zou de Commissie in overweging willen
geven, om de gemeenterekeuingen per
half jaar te doen indienen.
Het splitsen der rekeningen acht de
commissie niet het werk van den ontvan
ger. De Commissie meent, dat zy, die eene
rekening aan de gemeente hebben in te
dienen, erop gewezen moeten worden, hoe
zij hunne rekeningen hebben op te magen,
alvoreüs dezelve door B. en W. kan
worden aangenomen. AI zal dit in den
beginne wel wat moeite kosten, over een
paar jaar weten belanghebbenden dat een
levering van schoolbenoodigdheden niet
mag voorkomen op een rekeniDg van
bureaubehoeften, of dat een reparatie van
van de tram niet thuis behoort op een
rekening voorde ontginning enz. Zoo zal
dan ook in deze verouderde en afkeurens
waardige gewoonten een reine toestand
geschapen worden.
De Commissie betreurt dat zulke groote
bedragen van de kosten dor bureaubehoef
ten hun weg naar buiten de gemeente
viDden. Hoewel de commissie volstrekt
iet ontkent, dat niet alle druk- en bind
werk ia de gemeente kan vervaardigd
worden, zou zy toch gaarne zien, dat de
plaatselijke handel en industrie in deze
zaken meer gesteuud werd.
Daar geen polis aanwezig is der ver
zekering tegen brandschade van de dorps-
school en onderwijzerswoning, acht de
commissie noodig deze ter bevoegder
plaatse aan te vragen, daar eene herziening
hoogst waarschijnlijk noodig is.
De Commissie voornoemd,
(w g.) W. WIJNHOVEN,
(w.g. J. M MICHELS,
(w.g.) Th. CAMPS.
Venray 19 Nov. 1912.
Het antwoord van den Voorzitter luidde
als volgt
Wat betreft bet betalen zonder door een
wethouder geteekende mandaten, daarop
zal in het vervolg worden gelet en de
mandaten niet eerder worden uitgereikt.
Des Zaterdags is er vergadering van
Burgemeester en Wethouders, deze
moeten de rekeniDgeu nazien en mandaten
teekenen en tot zoolang moeten de
menschen ook op hun geld wachten.
Wat betreft, het geen namen noemen
der hebzuchtigen, dit acht de Voorzitter
zeer juist.
Deze kunnen in de vergadering van B.
en W. ontboden worden en huu het
onbillyke onder de oogen gebracht
PEEL
EN
MAAS
Weekblad voor Venray, Horst en omstreken.
1
50 c.
65 c.
85 c.
4 c.