Weekblad voor
Yen
v.
rst en omstreken.
1
Wat een goed boek is.
Zaterdag SB September 19IS.
No. 39
Uitgave van Firma W. Van <jen Munckhof, Venray.
])it nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN.
T9"
HERFST.
Coöp. Verfc
,,st.
antging
Algemeen Nieuws.
s.
MAAS
Abonnementsprijs per kwartaal
voor VENRAY 50 c.
franco per post
voor het buitenland bij vooruitbetaling
afzonderlijke nummers
65 c.
85 c.
Prijs der Advertentiën
van 1—4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2maa! berekend.
De volgende aardige opmerkingen
vonden wij in het Magasin Pittores-
que 1845.
.Wat is een prettig boek een
geDOt Al werkende en zwopgeDde,
terwijl het zweet op mijn voorhoofd
parelt, zeg ik tot mij zeiven Heden
avond zal ik het tweede deel van dat
boek lezen.
Die gedachte alleen doet mij reeds
glimlachen; het schijnt mij toe,
alsof mijn werk de helft lichter wordt
en mijn vuur verdubbelt. De avond
komt. Een ander heeft na den maal
tijd haast om nog eens te gaan
kuieren, of tot elf, twaalf uur in de
herberg te zitten; vrouw eu kinderen
laat hij maar aan hun lot over.
Maar ik haal met blijdschap mijn
boek uit de kast, waar het sedert den
vorigen dag mij verbeid beeft: ik ga
op mijn gemak bij het raam zitten, ik
maak het open op de aangeduide
plaats, en daar gaat mijn verbeel
ding ik laat mij door mijn auteur
meevoeren, waarheen hij verkiest.
Is bet een reiziger, dan vergezel
ik hem naar verre gewesten, ik neem
de vreemde zeden en gebruiken op,
ik ontdek onbekende streken, ik
trotseer dapper de stormen, ik vecht
met de wilden, ik vergast mij aan
nieuwe vruchten, ik dool rond door
maagdelijke wouden, ik vervoer
kostbare koopwaren, drijf handel en
ruil, ik keer rijk naar mijn vader
land terug om er mijn dagen in
zoeten vrede te eindigen; en dat alles
zonder dat ik mijn ouden lederen
leuningstoel verschoven hob.
Maar hij is misschien geschied
schrijver of verteller Dat is iets
anders; hij brengt mij naar de in
wendige wereld 07er, hij doet mij
een soort van zielsverhuizing onder
gaan; ik treed in de ziel van een held
var. een groot man en doe met hem
groote daden; of wei ik sluip zoetjes
in het hart van een of ander goed
mensch en voel mij gelukkig of on
gelukkig met hem. Ik doorloop al
de wisselingen en golvingen van
twintig jaar levensin één uur.
Het kan ook een dichter zijn; 't is
een ander soort van genot. Hij ont
rolt voor mijn oogen verrukkelijke
landschappen, hij voert mij mede
naar een onafzienbaar verschiet, hij
leert mij duidelijk te lezen op de
geheimste bladzijden van mijn hart,
hij verklaart mij in geestdriftige taal,
wat ik geleden, gestreden, genoten
heb: vermaken, moeilijjtheden, te
leurstellingen, verwachtingen; en ik
had tot dan toe gemeend, dat ik de
eenige was, die het wist.
Hij vervult mij met een zachte en
zuivere ontroering met een weldadige
gevoeligheid; ik gevoel mij beter,
hooger gestemd; rondom mij is er
geen armoede, geen bezorgdheid
meer, en mijn gemoed, door de barmen
poêzio verlicht, schijnt mij oen hemel zal zijn
toe.
Vader, gij weent Vader,
waarom lacht gij Mijne kinderen
drukken zich togen mij aan, klouteren
op mijn knieën en kijken mij nieuws
gierig aan; mijn vrouw leunt over
mijn schouder; ik lees hardop, wat
mij getroffen of verblijd heeft.
Soms vraagt men mij, dat ik zal
doorgaan, en van kapittel tot kapittel
van vers tot vers wordt de voorlezing
vervolgd; de nacht daalt zoetj
over het boek neder zonder dat
iemand het merkt, zonder dat men
zich een oogenblik verveeld heeft;
het boek wordt gesloten, maar men
luistert, men droomt nog.
Is het niet, alsof wij ons inniger
liefhebhen en beter verstaan dan te
voren 1
1 Is het niet, alsof onze harten in
het wederzijdsch genot samensmelten
Immers, een eerbaar vermaak, dat
gemeenschappelijk gesmaakt wordt,
verhoogt de achting, de verknocht
heid, die meD voor elkander heeft.
Een ander, die achter zijn flesch
zit, kan er mee spotten, maar wan-
near lijj ze opgedronken heeft, blijft
er niets meer over dan een leeg
hoofd en eén ieege beurs.
Mijn hoek maakt mij ook dronken,
maar met zulk een aangename
dronkenheid
De uwe zaait onrust en ontvlamt
niet zelden in gramschap en twist;
mijn hoek brengt geluk en tevreden
heid in mijn omgeving; het maakt
dat ik de mijnen en mijn huisje
liefheb; ik houd het cn ik ben alweer
blij hij de gedachte, dat ik het nog
eens zal lezen, want ik weet, dat dit
mij een nieuw genot zal verschaffen,
wanneer ik het gedeeltelijk vergeten
heb.
Dat weldra winter-dood
gestreken fjot zijn killen
'adem over de landen V-
Wie zal het zeggen
Behalve het herlsiVnooi en het
mooie van stemming hjeng.t de heifst
ons iets anders nog.
De herfst is de tijd - an den oogst.
De herfst brengt o/b de vruchten;
dan wordt ^pono-st
Het herfstloofbruin kleurt de hoornen
en de zon schiltort op wondere
kleurenpracht. Nu buiten in 't
bosch en genoten van het veelkleurig
spel der zachte zonnestralen op de
hoornen, die langzaam aan hun
hladeren verliezen.
Het is een gezellig geluid, het
knerpen der dorre hladeren ooder den
voet, het zacht ruischen van den
wind door debiuin en paars getooi
de hoornen en het vallen der hlaaren
op 't woudtapijt.
Een herfstdag, als de schemer
strijkt over het land en als sprookjes-
teer de ijle nevelen de boomkruinen
omsluieren, stemt tot droomen.
De herfst is de tijd van den wee
moed. Maar van den weldadigen
weemoed, die niet schrijnt of wondt,
maarmooie gedachten wekt en zachte
teere gevoelens.
Waarom die weemoed in den
herfst Is bet 't onbestemde gevoel
dat iets sterven gaat l
Dat weldra de hoornen, die nu
prijken met hun kleurig bladeren-1
schoon de kale takarmen in de lucht
zullen steken als smeekend om er-
wordt geoogst,! vat in de lente
was. Dan plukt men de
vruchten van den mowzamen arbeid,
die is verricht.
De herfst in de Datuur is als de
herfst van het leven, j
Als het goed is; ii.oet ook in den
herfst vac het leven ieoogst worden
wat in den lentetijd wj>rd gezaaid.
Jonge menschen, hinderen, inde
lonte van 't leven, voelen dat zoo
niet altijd; zien dat nii- altijd ernstig
genoeg in.
In de lente trekt natuur de bruids
tooi aan en het is dan'zonnig, frisch,
vroolijk en luchtig.
ZonDig ook is de :ugd en even
zeer vol ophruischend. vroolijk leven,
luchtig en blij als de vluchtige
vlinders.
goed dtii^ 'oet zoo ook
Dat
zij n
Een zonnige jeug'd rji'èën geluk"
voor het geheele volgend leven.
Maaraan het zaaien, opdat
later geoogst zal kunnen worden,
moet worden gedacht.
De ouderen moeten tot werk
aansporen, tot leeren waar er wat
te leeren valt, want na den bloeitijd
van het leven komt de herfst.
Dan moeten de mannen en vrouwen,
jong nog en krachtig, de vruchten
gaan plukken van de werkzaamheid
en de inspanning uit de jaren, toen
in hoofd en hart gezaaid werd, wat
voor het leven nuttig, schoon en
goed is.
Ook moet wilskracht en energie
gekweekt zijn in de lente van het
leven, opdat als de heifst komt, die
mét het herfslmooi ook den teeren
herfst-weemoed brengt, men weer
stand genoeg bezit, zich, ondanks
dien weemoed, frisch en opgewekt
te houden.
Mannen en vrouwen in den herfst
van het leven hebben gewoonlijk al
te veel ondervinding veel droeve
herinneringen gehad. En dan wil het
ook wel eens zijn, dat stille mijmerij
tot weemoedige gedachten leidt.
Wie in zijn jeugd geleerd heeft,
sterk en flink ook do droeve
dingen van het lever, te aanvaarden
en door stevig aanpakken het hoofd
boven water te houden, behoeft voor
den herfst niet bang te zijn.
Dan zal de hen'fsl zijn als de
Herfst in de na'tfaur vc' heerlijk
kleuren-spf \vol
ming. f
i ui. si
VEku
Ten iw.jaju»
vastgestelden tijd op
heer van Blerk, de
Christeiijkeu groe*
gen, een 40tal, w
woord aan deii lieo
teneinde te sprr1
'\ooi;U =jref> stem-
-. 't,
ÖB.y
na den
jzitter, de
:efing raet den
Vt.e de aanwezi-
/gaf daarna het
p uit Tegelen,
A.vperatie,
De heer Peetere begon met te zeggen
dat de coöperatie niet ten doel heeft
geldelijk voordeel, dat zij geen kapitaals-
verhooging zoekt, doch dat dat haar
streven is de verheffing van den werkman,
zoowel zedelijk als stoffelijk.
Wat wil coöperatie zeggen Dit wil
zeggen: samenwerking. En nu de werkman
hier in Venray wil gaan samenwerken
om zijn lot te verbeteren, tracht men hem
dit recht te ontzeggen. De naam Tegelen
is hier in Venray reeds met schrik ver
nomen, de alarmklok is geluid, waarom
Met welk recht betwist men den werkman
de coöperatie Waarom zegt men dat de
coöperatie niet eerlijk, niet rechtvaardig
is Waarom mogen grooten en midden
standers zich vereenigen en fabrieken of
dergelijken gezamenlijk oprichten, terwijl
men den werkman dit recht ontzegt
De werkman kan toch met zijn geld
doen wat hij wil, hij kan met zijn geld
zijn inkoopen doen waar hij wil, kan hij
nu door gezamenlijk iu te koopen voordeel
behalen dan is dat zijn volste recht, nie
mand kan hem zulks beletten.
liet is niet alleen een recht, doch zelfs
den plicht dor arbeiders zich sterk te
maken door samenwerking. De arbeid is
geworden eene koopwaar, die stijgt in
prijs naai gelang vraag en aanbod. In de
laatste 10 jaren zijn de levensmiddelen 25
pCt. gestegen, doch is het arbeidsloon ook
zooveel verhoogd
De arbeider kan geen natuurboter eten
doch moet zich vergenoegen met margarine
ror.jarvL wjrafbix.men, dan
nog 1 pond cadeau krijgt.
De looöen zijn te laag, daarom mag en
moet de arbeider zich vereenrgen om steun
te vinden tegen den middenstand.
De arbeider wordt uitgezogen.
Spreker zal niemand beschuldigen, maar
stelt deze vraag
Als de rogge opslaat dan zijn de bakkers
er als de lappen bij om den prijs van het
brood te verhoogen, maar als de rogge in
prijs daalt, wat doen ze dan
Wat verkoopt u den winkelier, krijgt
ge geen meel met zand, suiker met gips
vermengd, enz.
Spreker weet dat er slagers zijn die in
de week voor de kermis, als de werkman
toch ook een stukje vleesch wil hebben,
den prijs verhoogden om zoo den werkmaD
nog geld af te persen.
Daartegen gaat de strijd, daartegen is
de coöperatie.
Als de coöperatieve vereeniging door
den groothandel niet bedrogen wordt,
levert zij zuivere waar tegen billijken
prijs en verdeelt op het einde des jaars de
winst onder de leden.
Spreker zet daarna het gevoelen van den
Venrayer Dr. Poels uiteen.
In Tegelen was de omzet der coöperatie
in 1908 f 6100 met 5 pCt. winst, in 1911
f 49000 met 8 pCt. winst. Er zijn huis
houdingen die op het einde des jaars f 40
en meer kregen uitbetaald. Daarom
arbeiders, vereenigt u in de coöperatie.
Handgeklap bewees de instemming met
het gezegde des sprekers.
Hierna vroeg de voorzitter of er iemand
in debat wenschtete treden,
Aangezien niemand het woord verlangt
krijgt de heer Heijnen het woord om een
en ander nader toe te lichten.
Hij bepleit het goed recht van den
werkman om zich te veroenigen in coópe
ratie. Deze is niet in strijd met de naasten
liefde, weliswaar zal de middenstand er
door geknakt worden, wel zullen er zelfs
middenstanders door te niet gaan doch
dit doet aan het recht van den werkman
niets al.
De coöperatie bevordert de spaarzaam
heid, daar alles contant betaald moet
worden, ziet de huismoeder hoever de
beurs reikt
De coöperatie waarborgt goede waar.
De coöperatie te Tegelen heeft Bij de
staking op Tiglia vcor f 400 brood uit
gedeeld aan de stakers
bij de keuze van een Bestuur, waot het
Bestuur is de as waarop alles draait.
Arbeiders gedenkt«Eendracht maakt
macht."
Te midden der algemeene stilte roept de
heer H. Oudenhoven plotseliDg «Hoera
leve de arbeidersstand 1"
Daverend gelach volgde hierop, terwijl
de hoera-roeper ijlings verdween.
Spreker wees er verder op dat coöpe
ratie bijzaak, doch vakvereeniging hoofd
zaak is.
In Tegelen moet ieder lid der coöperatie
lid zijn van den Volksbond en vakver
eeniging.
Zoo wordt men door vereeniging en
eendracht sterk.
Daverend applaus begroette deze rede.
Een der aanwezigen vroeg hoe het moet
gaan als een lid ziek wordt en meo niet
contant betalen kan.
Da heer Heijnen antwoordde dat daar
in Tegelen een fonds voor bestond, waar
in 10 procent der winst werd gestort, ook
is dit in de Venraysche statuten opgeno
men.
Als er een zieke is, trekt hij uit dat
fonds en behoeft dus niet te denken dat bij
een aalmoes krijgt, want hij leeft dan van
zijn eigen gestort geld.
De inkomsten van dit fonds bedroegen
in het laatste jaar f 439.78.
De heer Leussen vraagt of de f 400 aan
de stakers in brood uitgedeeld, ook uit dat
fonds waren.
Spreker zegt zeker, want dat fonds kan
nog al een stootje lijden.
Ook wees spreker op de voordeelen
gesproten uit het contract met een 3lager,
die in het vorige jaar f 747,04 in het
fonds stortte, terwijl de vereeniging nog
had opgericht een bevallingfonds dat in het
vorige jaar f 135 uitkeerde.
De heer M. Ooumans, slager alhier,
vroeg of zij, die tot de coöperatie toetraden
ook hunne oude schuld betaald kregen.
Spreker zegt dat iedereen in geweten
verplicht is 2ijne schulden te betalen,
doch de vereeniging kan zich daar niets
van aantrekken.
Als iemand 10 of f 12 in een jaar bij
een winkelier gepoft heeft, kan niemand
hem verplichten er te blijven, de coöpera
tie kan dan wel het middel worden om de
schuld af te doen door de winstuitkeerin-
gen.
De heer Goumans zegt dat -by de
coöperatie contant betaald moet worden.
Kan dat iedereen Kunt u dat
Eene stem uit het publiek Kunde gij
dat
Goumans Ikke wel.
De ander Ik ók.
Gelach.
De Voorzitter zegt, dat zy die tot de
coöperatie toe willen treden een aaDdeel
moeten nemen van f 10, betaalbaar in 2
jaar, doch dat bij aanmelding f 1 moet
worden gestort.
De heer HeijneD zegt dat het hem spijt
dat er niemand meer is die debat wil
voeren. Hij bedankt de aanwezigen, die,
naar bij zegt, zijn geleuter over coöperatie
wel hebben willen aaohooren.
Nadat de Voorzitter had medegedeeld
dat er Zondag ledenvergadering zou ijo,
waar gelegenheid is tot aanmelding, sloot
hij ten 6 uur de vergadering met den
gewonen groet.
Proeven van stijl.
Om der curiositeitswille plaatsen wij
hier een drietal briefjes door een school»
hoofd bij verschillende gelegenheden ont«
vangen van ouders, als bericht van absentie
hunner zonen en dochteren. Voor de au
thenticiteit dezer humoristische epistels
staan wij in.
Weledele Heer
De ondergedeekende verklaard door deze
als dat we van wege een vuif ons verslapen
Vooral dient er goed toegezien te worden heben. Van ogtend natuurlijk haarpijn
