Weekblad voor Venray, Ir 1 en omstreken. mrzii Lectuur. Iets over de Smakt. Zaterdag 7 September 191S. 33ste No. 36 Uitgave van Firma W. Van dein Munckhof, Venray. Dit n urn mei- bestaat uit TWEE BLADEN. Bedevaart Oostrum. Onze Koningin. 1 lil PEEL Abonnementsprijs per kwartaal voor VENRAY 50 c. franco per post 65 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c. afzonderlijke nummers 4 c. MAAS Prijs der Advertentlön van 1—4 regels 20 c. elke regel meer 5 c. letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2maal berekend. die zich met ingang van 1 Oct. a. s. op PEEL EN MAAS abon- neeren, ontvangen de nog voor dien datum verschijnende num mers GRATIS. Bij alle bewoners van Venray hekend is de kapel van de Smakt, die aan den H. Jozef- toegewijd is en vooral in de maand Maart honderden bedevaartgangers trekt. Ze bestaat ai meer dan twee eeuwen, en is het eerste bedehuis, dat in Nederland ter eero van den H. Jozei is opgericht- Wellicht zal het velen onzer lezers aangenaam .zijn. iets omtrent het ontstaan der kapel te vernemen. De stichtingsoorkonde der kapel dagteekent van den 7en October 1699. Venray behoorde destijds - evenals het grootste deel onzer provincie tot Spanje. De stich ter der kapel was Jan Albert Bouwens van der BoijeD, baron van Neerijssche, heer van Macken, Helden en Venray en erfvoogd van Roermond, die den 29 April 1728 stierf. Hij was gehuwd met Maria Emilia Antoinetta Ra'oa, baronnes van Gelder van 't kasteel Arcen, In het altaar der kapel ziet men hunne wapenschilden. Dat van den baron is een gouden leeuw op een zwart veld dat van de baronnes vertoont rechts op een azuren veld een gouden leeuw, links een zwarten leeuw op gouden veld. Boven de schilden is eene kroon van vijf parels. Ia de stichtingsoorkonde staat dat de kapel gebouwd werd, omdat de bewoners van het gehucht de Smakt zoo ver van de Parochiekerk te Venray woonden, dat zij, vooral in den winter, moeilijk aldaar de H. Diensten konden hijwonen. Verder, dat zou worden aangesteld een priester, die 's morgens vroeg de H. Mis zou doen en daarna Catechis musonderricht geven in het eerst van Allerheiligen tot Paschen, later, wannéér er een voldoend fonds zou zijn, gedurende het heelejaar. Deze kapelaan of vicarius zou bij beurten door den baron van Macken en den pastoor van Venray worden benoemd. Jan Albert Bouwens van der Boijen was de laatste van zijn ge» slacht, die over Venray geregeerd heeft. Na zijn dood werden zijne goederen onder zijne beide dochters verdeeld. De eene, Maria Barbara Lucia Emilia, gehuwd met den baron d'Overschie, kreeg Neerijssche, Helden en de erfvoogdij van Roer» mond de andere Johanna Frederica Beatrix, gehuwd met den baron van Hugenpoth, kreeg de heerlijkheid Venray en Macken. Voegen we er ten slotte nog bij, dat onder den tegenwoordigen rector naast de oude kapel eene nieuwe werd gebouwd en dat deze geene moeite spaart om de vereering van den H. Jozef op deze plaats te be» vorderen. L Verschrikkelijk is de vuilhandel, de pornografie, welke over geheel de wereld gedreven wordt, en de besmetting, de verpesting, die daarvan uitgaat en uitwasemt. Frankrijk, Duitschland, (MiincheD], Oostenrijk (Weenen en Budapest) gaan voor, Nederland doet best mee. Voor een tijd werden bij zulk een vuilnisfirma te Weenen 30000 deelen schandaalliteratuur door de politie uit de magazijnen gehaald. Dat is er maar een, maar zoo zijn er velen. /trbiydr r.'al 13 VOI'v schijnsel, dat er een reactie komt Men wordt wakker en bindt den strijd teger. den vuilhandel met kracht aan. Ook de landsautoriteiten beginnen mee te doen in den lofïelij ken strijd in Duitschland, Italië, Nederland etc. Maar het moet nog veel krach tiger aangepakt worden, ais het goed zal gaan. Verscheidene kringen en voor mannen van ons volk werken aan de onderdrukking van de zedelooze lectuur en slechte literatuur. En velen beginnen in te zien, dat het toch wel noodig is, dringend noodig dat er iets gedaaD moet worden. Men richt kinder- en schoolbiblio theken op, men vestigt openbare leeszalen en boekerijen, men verrijkt ze met de beste vruchten der nieuwere en oudere litteratuur, men geeft goedkoope brochures over sociale, politieke, letterkundige, oeconomische, huishoudelijke, pae- dagogische vraagstukken uit, men colporteert er mede langs 's Heeren straten er. op vergaderingen. De goedkoope eD slechte colpor- tageromans, de gevaarlijke detective geschiedenissen tracht men te ver vangen door even goedkoope boeken maar beter, degelijk, zedelijk, rein en ook aangenaam van inhoud en gestoken in een net Zondagsch kleedje. Vele uitgevers brengen iels goeds aan de markt door goedkoope volksuitgaven. Zij laten menschel), 'die wat te zeggen hebben en hun 'hart willen luchten, aan het woord komen. Er zijn knappe volksschrijvers, die 'gezien mogen worden, die hun 1 werken op christelijken en zedelijken leest schoeien, wier boeken men ook aau kinderen in de handen kan geven, wier boekeiii het gemoed verfrisschen, ontspanneriTeen rein en blij genot verschaffen, j Dat alles is waar, vijm-^ dat alles moeten wij dankbaar zijn,-en tocb, en toch, het is een proeve, maar gegronde klacht al ,'Jchoone hoeken op verschillendi'gabied, met zooveel werk, met zuil/een toewij ding, in hel zweel dés aanschijns geschreven, zij worden maar door een betrekkelijk kleinsjn kring van lezers gewaardeerd, ffekocht, ge» lezen, gesavoureerd. !l)e koopers zijn goeddeels altijd dezelfde menschen, vaak allwn de meer ontwikkelden, of zij, 1 die gestadig in aanraking of verkeer komen met die families of standen,,clie geestelijk hoog staan. Maar de groote mftssa van het volk gaat er aan voorbij, ze kijken het eens aan en dan ka men verder praten als Brugman, maar zij koopen niet, ze hebben ar niets voor over, ze hebben aller.' i uitvluchten, dooddoeners om het van zich af te schuiven, ze gevoelen er weinig of niets voor, zij hesefi n nog maar niet, hoe hoogst noodzakelijk het is om de slechte leetuur j \or goede te .ri Jrii.gou ca oui ..Va ilijkcn boekhandel en de goede schrijvers te steunen. Het is bet oude lied van het EvangelieJan heeft een vrouw getrouwd en Piet een paar ossen gekocht en Klaas moet naar zijn hof gaan kijken. Het gastmaal wacht, maar de genoodig- den zetten er geen mond aan. En hier is ook gedeeltelijk waar, dat de armen en kreupelen van de straten en uithoeken nog den doorslag geven, Het volk, de burgerij heeft er wat meer voor over dan de haute volée. Die gaan elders ter markt Zoo blijven èn de boekhandel èn de schrijver er mee zitten en halen zij soms nog niet eens de onkosten er uit, laat staan, dat zij een penning eraan verdienen. En de werkman is toch ook hier zijn loon waard. Heelemaal ter eere Gods werken kan de bruin lang niet altijd trekken en daarvan kan de schoorsteen ook niet rooken Maar proheer het maar eeDS, kom maar met een hoek aan de markt. Wat hoort men dan Zelden is het aangemeten of pasklaar. Was het van Jan, dan zou men het nemen, maar nu het van Hein is, bedankt men ervoor. En dezelfde menschen, die over uw boek den neus optrekken, wier beurs het niet lijden kan, die zooveel moeten doen, aan wier deur het niet stilstaat, diezdlfle menschen hebben morgen handen vol over voor een prulwerk, voor de fietserij, voor hun glaasje, voor de komedie, voor strikjes cd lintjes die ze aan het lijt hangen. Waarom stelt men het particulier b boven het algemeene Waarom handelt men zoo weinig naar begin se!,? jji/aarom bekijkt men de wereld nieVt^ ooals zij in werkelijkheid is Hóéveel mensehen 20r' or, die Zondags of in hun vc\,'.' '°%J in een hoekje met een boekje gaan zitten en dan eens een ernstig boek gaan lezen, een boek daar ze wat aan hebben, een boek, dat ontwikkelt, een boek, daar snuf in zit, een boek, dat prikkelt op de tong, een boek, waarover ze nog eens een uurtje kunnen denken Zoo weinigen komon er toe, en als ze zich nog eens een keer over winnen, dan ligt het boek heel gauw in een hoek ze vinden het te saai en te vervelend. Natuurlijk, wij willen hier geen boeken aanpreeken, die werkelijk saai en duf en muf zijn en waarin geen spirit zit dat men ze weggooit zoover als 't kan, we nemen het niemand kwalijk. Als ik voor mijn ontwikkeling of uitspanning wat ga lezen, dan wil ik er ook plezier van hebben, dan wil ik frisch en opge lucht en blij en monter thuis komen net als wanneer ik een heerlijke wandeling door bosschen en velden gemaakt heb. Maar er zijn gelukkig nog boeken, waarvan men dat ge not kan hebben en welke ons die verheffing schenken. Koopt men die? Leest men die 't Zou wat. Kom er maar eens mee en fluit zoo bard als ge kunt, ge krijgt niet veel vogeltjes in je klep. Ze fladderen er wel omheen, maar bijten niet toe. Geef aan kinderen met St. Nicolaas of bij den Kerstboom werkelijk schoone en degelijke boeken, zet ze in de volksbibliotheken, laat ze uw dienst boden lezen, zij ruiken er eens aan en snuffelen er eens aan rond, maar verder laten zij ze netjes en maagde lijk liggen ze kunnen pronken in de kast. Pietje heeft liever onmogelijke en iezelige roover- en Indianenge- schiedeDissen, waarbij hij zijn boterham laat staan en knikkers en hoepel vergeet Marietje moet zoo'n zoet, ounatuurlijk bakvisch-romanne- tje hebben in een mooi bandje, dat is kost voor haar mondje, daarover zit ze met een stompje kaars tot diep in den nacht gebogen. En de binnen- en de keukenmeid hebben ook liever iets, waar zoo wat van Moeder Anna doorloopt, ze hebben immers ook een galant. Waaraan ligt dat nu alles Waarom koopt men de goede waar niet Waarom leest men ze niet Er wordt toch genoeg gezorgd voor ontwikkeling van het volk, er wordt veel gewerkt om goede boeken en aangename, veredelende lectuur te verschaffen. Ja, ja, waaraan ligt dat Er zijn vele oorzaken, die tot die onverschilligheid, totdat gebrek aan waardeering en offervaardigheid voor goede lectuur meewerken. Slot volgt. feestpredikatie. Te 3 u. plechtig Lof mot feestpredikatie en processie om de Kapel. Iq den loop van de maand komt het St. Annagesticht ter bedevaart. Zondag 15 September komt de processie van Leunen, Zondag 22 September komt de Mariacongregatie van Boxmeer en Zon dag 29 September komt de Maria- vereeniging van Venray. De andere processies die in deze maand nog komen, zullen tijdig door dit Blad bekend gemaakt worden. By al het buiig weer van verleden week heelt de processie van St. Anthonis het op baar bedevaart naar Oostrura bijzonder gunstig getroffen. Het zonnetje straalde dien dag als bij uit* zondering lieflijk door de wolken en ver hoogde niet weinig de goede stemming der pelgrims. Pater Odulphus de Haas hield in den voor- en namiddag op treffend-hartelijke wijze de feestpredikaties. Verleden Zondag hadden we het voor recht den Zeereerw. Pater Missionaris, Victor Bruinen, O. M. Conv., to hooren preeken, die op zoo roerende wijze in izijn Holiand8che preek die hij in geen 19 jaren meer gehouden had over de Mariavereering de gemoederen wist te treffen, dat velen tot weenens toe bewo- waren. Waarlijk, bij had zijn moedertaal nog niet verleerd 1 Naar wij uit de beste bron vernemen, zal het nieuwe Broederecbapavaandel (middenstuk schilderwerk van den kunst schilder Wynauds Geraedts te Velp b. Arnhem, cootour van de firma v. d. Wiel ta Breda) als kunststuk te Arnbem en te München geexposeerd worden. Door de bekwame hand der Eerw. Zusier Ursulinen te Orubbenvorstklooster is een kunstvol tableau voor de kapel vervaardigd, en wel van aan de kapel geschonken gouden oorbellen, brochen, armbanden, ringen en kettingen, voorstellende eene gekroon de M. De vele milddadige gevers zullen er gemakkelijk huone kostbare geschenken in terug kennen. Het smaakvolle, sierlijke schilderij is by het Marialtaar opgehangen en een bezichtiging wel waard. De rector doet andermaal een beroep op de mild dadigheid der Mariavereerders van Venray en rectoraten om zoo spoedig mogelijk een tweede, pendant van het eerste, te krijgen. Ongetwijfeld zijn er velen in Venray eD rectoraten die bereidwillig hun oud en nieuw goud aan Maria willen offeren. Gaarne wordt dit aan het rectoraat in ontvangst genomen. Laden en trekken maar eens nagekeken Aanstaanden Zondag, op het feest van O. -.U* aVt. Geboorte, wordt alhier plechtig het P? Jfeest der Oenadekapel gevierd, met velled aflaat voor allen, die de kapel be- zoe¥be Het -Handelsblad" memoreert op de volgende wijze hoe onze geëerbiedigde Koningin in bet verloopen jaar blijk heeft gegeven, dat Zy ten volle meeleeft met Baar volk. Met heidebloemen getooid, wier purper den koningsmantel van ons land in Augus tus dekt, vieren wy den jaardag ODzer Koningin en herdenken wy de waardige en innemende wijze waarop Hare Majesteit bij haar bezoek te Parijs hartelijk sym pathie voor haar zelve en voor haar land gewekt beeft. In tal v,-»n plaatsen ran ons vaderland heeft de koningin belangstelling getoond voor alles wat de verschillende streken kenmerkt. Wij zagen H. M. tus3cben de bloemen en voortreffelijk ge kweekte planten van Aalsmeer, die eenige plaats te midden der wateren van Holland.. Bij de tuinders van Westland, wier we- tenschappelyk geleid bedrijf ons land tot eer is, bezocht Zij de hectaren vruchten onder hun glazen hemel. Feestelijk werd de Koningin van Nederland verwelkomd en begroet te Arnbem. Aan de buitenge woon belangrijke tentoonstelling te Leeuwarden en die te Zutphen wijdde H. M. haar belangstelling. De veenkoloniën en hun echt Nederlandsche spheer van werkzaamheid en nuttig bedrijf leerde zij kennen te Veendam, en de zee, 's lands bondgenoot en krachtwekker, werd niet vergeten, want de haven van Amsterdam, veile'1, aflaat voor allen, die de kapel be- jat js iJmmden, word bezocht. Aan de en, ook onder de Octaafdagen, cnitstroepeo werd menig onverwacht bezoek .mei;1 aan de gewone voorwaarden voldoet. gebracht. 9 u. is er plechtige Hoogmis met In 't voorjaar kwam H.M, te Amsterdam

Peel en Maas | 1912 | | pagina 1