pr
Lezen.
Uitgever
in
Munckhof, Venray.
Voor ouders
Zaterdag 13 November 1910
Slete Jaargang
TWEE
l)it nummer
bestaat uit
BLADEN.
Landbouw.
Mengelwerk.
Beetgenomen.
No 4©.
PEEL
Abonnementsprijs per kwartaal
voor Vrnrat 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland by vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 0 o.
MAAS
Prijs der Advertentiën:
van 1 4 regels 20 c.
elke regel meer g c\
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden Smaal berekend.
Nu de tijd van lezen woder aan
gebroken ia, wenschen wij iets over
lectuur in het algemeen in het midden
te brengen.
Boeken zijn een gida voor de jeugd
en een genot voor den ouderdom.
Nieta is er miaachieti, dat m»t
zooveel kracht den arme verheit uit
zijn armoede, den ongelukkige uit
zijn ellende, dat den zieke zijn lijden
doet vergeten, den betreurende zijn
verdriet, den vernederde zijn verne
dering, als goede boeken.
En toch, als men de ontzettende
massa slechte lectuur ziet, die onder
den volke verspreid wordt, als men
kent de gevaarlijke romanlectuur,
de banale grappigheden, de valsche
leerstukken, die dagelijks het volk
geboden en door het volk verslonden
worden, dan zou men bijna geneigd
iija te vragen oi net wei aeiijK'w'er
een zegen is, dat iedereen kan lezen.
Vooral als men de groote menigte
geschriften op sexueel gebied, die
de harten der jongelui verpesten en
met graagte gelezen worden uit
zucht naar sensatie of om te vol
doen aan de driften der ongetemde
natuur.
Vele jongelui hebben aan den
demoraliseerenden invloed van deze
slechte boeken hun ondergang te
danken. Talrijk zijn de voorbeelden
van knapen die van het lezen van
boeken, waarin geschiedenissen van
moord en doodslag schering en inslag
waren, later tot misdadigers zijn
geworden.
Niet tegen de leeskunst moeten wij
ons verzetten, maar tegeD de slechte
lectuur Diet tegen de drukpers,
maar tegen de slechte producten, die
ons daarvan in woord en beeld ge-
bodon worden.
Welke boeken moet men dan
lezen l zal wellicht menigeen vragen
Ons antwoord hierop is Lees alleen
die boeken, welke den geest verhef
fen. welke ons aanvuren om iets te
doen of iets te zijn wat ons brengt in
hoogere sferen, waar wjj zuirerder
lucht inademen.
Evenals men slecht gezelschap
mijden moet en alleen behoort om ta
gaan met lieden die tot goede daden
inspireeren, zoo moet men ook
slechts boeken lezen, die 'n verhefïen-
den invloed hebben op den geest, en
het hart, die aandrijven tot edele en
goede daden en werken
In Venray voorziet hierin ruim
schoots de nuttige R. K. Leesbi-
blioteek.
Vele onzer denkbeelden ontleenen
wij aan onze boeken. Indien wij
gewoon zijn boeken te lezen, die ver
heven van toon zijn, zuiver van stijl
en gezond van redeneering en inzicht
dan zal onze geest weldra dezelfde
eigensohappen gaan ontwikkelen
eveuals onze geest de fouten en ge
breken van slechte lectuur zal over
nemen.
Nog iets is er, waar bij het lezen
voor gewaakt moet wordeo, dat is
overdrijving. Er zijn menschen, die
het eene boek na het andere verslin»
den. die men thuis niet anders ziet
dan met een boek in de band, die
daardoor dikwijls schade doen aan
hunne gezondheid, aan hun werk en
aan hunne omgeving.
Het lezen behoort te zijn een genot
een verstrooiing en als zoodanig mag
het nooit hoofdzaak worden van ons
bestaan.
Al leest gij ook het beste boek,
laat u dit nooit afhouden van uw
dagelijksch werk of tekort doen aan
uw plichten.
dat hun zoc evenais zijnebevordert bet verrotten Ier oude zode
hoogere burgerschool of maar is tevens noodig voor het zaad
meening
vrienden
gymnasium, ja later de universiteit
moet kunnen bezoeken.
Waarom I Omdat hij gegoed is.
Die ongelukkige gedachte bederft
niet alleen de onderwijsinrichtingen,
maar de geheele opvoeding van het
volk. Wie zal zeggen hoeveel zieleleed
hoeveel onderdrukken van goede
eigenschappen en tahnten van dat
vooroordeel der ouders het g evolg
bij de keuze van een levensstaat voor
hunne kinderen is het volgende wel
ter overweging waard.
In de vragen des Tijds zegt dr.
Bos, het Kamerlid voor Winschoten
o.a. het volgende
ouders meenen in het alge»
meen och hoe gering in aantal
..ju ut ü.H.üiiUui .ligUli r Udt Hunne
kiDderen allen geschikt zijn voor het
volgen van middelbaar en hooger
onderwijs en het van zelf spreekt, dat
deze die scholen zullen bezoeken.
Wanneer iemand b.v. eens den raad
geeft om een jongmenscb, dat in zijn
vrijen tijd blijken geeft van grooten
zin voor constructie, voor timmeren
of meubelmaken, maar die, wat zijn
geheugen aangaat en zijn aanleg
voor afgetrokken redeneering, bij
anderen achterstaat, naar de am«
bacht8School te zenden in het belang
van zijne opvoeding, dan kijken vele
gegoede ouders al heel vreemd op.
Wanneer men aantoont, dat op die
wijze zoo geheel wordt verkregen,
wat de heeren Drucker c. s. zoo
voortreffelijk zeggen, dat het werk
wordt gedaan met geheel de ziel en
dat dit een eerste voorwaarde is
voor de opvoeding, wil zij slagen,
dan denken zij aan al die blauwe
kielen en vragen, of hun zoon nu
moet op een school van arbeiders.
Wanneer men aanvoert, dat Je
ambachtsschool nog kan worden
ïolgd door een middelbare lech»
nische school, de talenkennis door
dergelijke gegoede leerlingen later
7eel beter in het buitenland zelf
wordt verkregen, en als de belang»
stelling eenmaal is opgewekt, later
nog zooveel gelegenheid bestaat
aardrijkskunde door reizen en ge»
schiedenis door lectuur en bezoek
aan musea te beoefeueD, dan blijkt
het toch allermoeilijkst het stands
vooroordeel te overwinnen.
En wanneer men als laatste troef
uitspeelt dat dan toch door een
anderen weg te volgen, het gevoel
van eigen waarde vaak wordt ver»
nietigd en de stempel van domheid
eu niet mee kunnen komen wordt
opgedrukt, omdat men een verkeerd,
niet een hooger, maar een verkeerd
onderwijs voor den jongen heeft
gekozen, dan zijn er nog slechts
weinige ouders, die afstand kunnen
doen van hunne vooropgezette
Ontginning van hel tot grasland
De tijd is voorby. dat de heide»
velden als waardelo ze perceelen
worden beschouwd, ('veral ziet men
thans ontginnen. Mi komeD voor
aanmaak tot grasli id alleen onze
lage heidegronden aanmerking.
Die lage heideveldeit onderscheiden
zich wat plantengroe betreft van de
hooggelegen streken.
Vindt men op d hooge droge
gronden de struik of i egheide welig
groeien; de lager liegen streken
kenmerken zich doo' grooter ver»
scheidenheid in pM Opgroei, in de
eerste plaats vindt men er dopheide,
maar ook andere planten zooals gagel
kruipwilg, zonnedauw, klokjes,
gentiaan, bentgras, wollegras enz.
vindon er een geschikten bodem.
Dit verschil in plantengroei wijst
op een verschil in grondgeschikt»
heid. Onder de heidehumus vindt
men op dia lage heidegronden een
ondergrond van grofkorrelig zand.
dat het vocht gemakkelijk doorlaat.
Harde lagen of het onvruchtbaar
loodzand dat men zoo dikwijls op
hooge zandgronden aantreft, zoekt
men hier in den regel vergeefs.
Zuike lage heidegronden zijn in
de eerste plaats voor ontginning ge»
schikt. Met niet te hooge kosteD
kan men ze in goede graslanden
veranderen.
Ging men vroeger den grond los»
maken zeer diep, wat natuurlijk met
hooge kosten gepaard ging, thans
volgt men een andere methode en
met succes.
Vooreerst moet men het terrein
lak maker., hoogten worden afge»
graven, gaten dicht gegooid, maar
steeds moet men zorgen, dat de
bovenste grond boven blijft. Slooten
worden om het te ontginnen terrein
gegraven voor waterafvoer en af»
sluiting.
Mocht de plantengroei te wild
zijn, zoo doet men verstandig, door
afbranden of afmaaien bet terrein
meer effen te maken. Daarna be»
kalken. Voorloopig een 500 k.g.
kalk uitstrooien per hectare. Do
zode moe', goed gesneden worden en
hiervoor kan de messeeg of amerik.
vleugeleg ons goede diensten be»
wijzen. In alle richtingen wordt
ge-ega om de heidezode goed stuk
te maken.
Nu wordt het veld door greppels
te graven in akkers gelegd van een
15 M. breedte. Het aldus verkregen
zand dient om het terrein ter dikte
van 5 cM. te bezanden. Dit bezanden
een goed kienjüed te verzekeren.
Voor bemesting geeft men het
eerste jaar 1000 k.g. slakkenmeel en
1000 k.g. kainiet, met nog een 500
k.g. kalk.
Ziedaar de werkzaamheden voor
den winter. In't voorjaar rest nog
het uitstrooien van de gras en
klaverzaden en het geven van een
baal of 3 chili. Voor gras eu klaver»
zaden rekent men zoowat 36 kg. eu
wel 8 kg. witte klaver, 4 kg. roode
klaver, 6 kg. engelsch zaaigras,
kg. beemdlangbloem. 4 kg. ruw
beemdgras, 4 kg. vossestaart, 1
kg. timotbee, 3 kg. kropaar en 1
kg. kamgras.
De chili strooit men in tweemaal,
de helft by het zaaien der gras en
klaverzaden, en de rest als de zaad»
jes zich tol kleine plantjes hebben
ontwikkeld. W.
- Drommels, dat is kras, risp de plat*
telandsburgemeester Draaireclit uit, en by
3g met .zyn vuist op de tafel, zoodat de
glazen dansten nu is die brutale kerel er
toch van doorgegaan. Hier, leest t staat
er met vette letters
"Hedennamiddag is de tot levenslange
tuchthuisstraf veroordeelde moordenaar
Knakijzer, terwijl hij onder geleide van 2
rijksveldwachters vervoerd werd naar L.
terwijl de trein in volle vaart was, uit het
portierraam gesprongen, onbegrijpelyker-
wijze zonder er het hachje bij in te schieten
en aan zijn vervolgers te ontkomen,"
'n Canard, lachte de lange apotheker,
terwijl de anderen sprakeloos voor zich
uitkeken reine reportersfaniisie. Myu
waarde Draairecht, hoe kunt ge een oogea-
blik aan zoo'n product vin den augurken
tijd gelooven.
Oho, gaf do burgemeester gekrenkt
ten antwoord zou je soms er aan twijfelen
dat zoo'n booswicht, dien ze levenslang
aan opsluiten, tot alles in staat is en ei-
zijn ledematen aan waagt om, ais hy er de
kans schoon toe zier., de plaat te poetsen.
- Dat de opgewektheid hij zoo'u schurk
bestaat om een goed heenkomen te zoeken,
spreek ik niet tegen, zei de apotheker
maar ik boud vol. dat niemand zoo'n luchl-
sproDg kan doen, zonder onfeilbaar armen
beenen te breeken eu op den koop toe
nog alle beentjes iu zyn iyf.
- 't Ware te prooeere», spotte de dokter
wat zeg jij er van Haneman
Afgaande op het vergenoegd lacbje van
de anderen, zou meu meenen, dat Haoeman
wel eens meer het doelwit der spotternij
van de stamgasten moest zyn.
Hij was vroeger onderwyzer geweest,
maar bad een vrouw met g»!d getrouwd,
en toen het onderwijs or aan gegeven oin
te reotouiereu in het stadje waarvan zyn
gade afkomstig was, een publiek geheim,
dat bij nog al eens moest hooreo -dat 't
geld van haar was" en by dientengevolge
danig onder de pantoffel zat.
Reden, waarom de hecren zich geroepen
achtten, om Haneman nu en dan in de ma
ling te nemen.
Maar ditmaal was er iets in dezen heer,
dat hem noopte, op de plagery in te gaan
hij had een lumineus denkbeeld gekregen
en met een, by hem geheel ongewone flik*
kering in de oogen gaf bij tot bescheid
Nu 't ware toch wel eens te beproe
ven, en hij haalde de achouders op. Mij
dunki die historie is niet zoo leveusgevaar-
lyk als ze oppervlakkig zich laat aanzien*
Rondom overblufte gezichten.
Had men goed verstaan Haneman, het
voorwerp van algemeene vroolijkheid,
soms de pantoffelheld, durfde zich verme
ten, eene dolkoelheid als kinderspel voor
te stellen au dat op een toon, als betrof
het oen handigheidje, in slede van een
doodelyken sprong Men dacht dat het in
zijn bovenverdieping niet pluis was,
Hallo, Hanemannetje, spotte de
geneesheer laat mij je pols eens voelen. De
maD krijgt geen druppel meer. Acute
alcoholvergiftiging mot waanvoorstellingen
Men lachte luidkeels om deD patiënt te-
geu wii en dank Haneman daarentegen
de zaak werd steeds meer onvcrklaar-
baai bleef onvervaard, stond veeleer
kalm van zijn zetel op en zeide zeer gela»
ten:
Heereu. ge schijnt mijne woorden
als scherts op to vatten; maar ik moet u
doen opmerken, dat het volkomen ernst is.
Ik ben bereid het bewijs te laveren van 't
geen ik betoog. Willen wij wedden. Ik
waag den sprong.
Wat is dat? In allen ernst een wedden
schap En dat wel een, die men winnen
moest. Die grap mocht mee zich niet laten
ontgaan.
Aangenomen. Top. Vooruit met de
schuit, riep men dooreen, ze3 flesschen
houd ik tegen ik ook en ik geef nog
honderd pop extra. Zoogoedkoop moet hy
er niet afkomen, die grootspreker, jubelde
de rentenier Huber met zijn eerbiedwaar
dige volle maan.
Stilte heeren. zoo liet de stentorstem
van Draairecht zich hooren; do zaak is
afgehandeld; nu nog maar de voorwaarden
schriftelijk te formuleeren en door beide
partyen te ooderteekenen. Heidaar, pen.
papier en inkt. Zie zoo de deur dicht,
niemand binnen laten, voordat wij klaar
zyn.
plechtige stilte.
Mijnbeer Haoeman, verklaar u thans
nader, opdat van de weddiugschap naar
behooren een protocol worde opgemaakt.
Spoedig was zij op het papier gebracht.
Luide las Haneman ze aan de verzamelde
Crona voor
Ik. Leendert Haneman, verbind mij,
morgeu, Dinsdag, des namiddags om 5 uur
in den treio naar L. te stappen en midden
op den spoorweg, tegenover deo grooten
molen, terwijl de trein in volle vaart is,
met een sprong door het portierraam mijn
coupé te verlaten. De tegenpartij zal
intijds zich bij den molen bevinden, om
ich te overtuigen van de volvoering van
dit waagstuk.
Kom ik myn verplichting niet na, zoo
verlies ik tien flesscheu Veuve Gliduot, die
's avonds zullen worden gedronken door
ons allen. In tiet tegenovergestelde geval
betalen de heeren deze tien flesschen en de
beer Hubert buitendien honderd gulden
contant aan mij in persoon.
Hij plaatste hieronder zijn handteekening
en met een diabolisch lachje noudigde hy
de heeren uit, evenzeer de aangegane
weddenschap te bekrachtigen.
Overtuigd van hun zegepraal en meteen
haast als vreesde men, dat de auder zich
nog zou terugtrekken, zette de een na den
ander zijn naam onder het stun. Draairecht
als man van gezag nam het document in
bewaring.
Den volgenden middag zag men een
processie gezette heeren het smalle voetpad
langs de spoorbaan inslaan, om zich te
begeven naar den welbekenden windmolen,
waai' de lijn vlak langs gaat. Men sprak
niet veeiwaut wat de weddenschap
betreft zoo hadden dc heeren den vorigen
dag alle oventualiteiten baarfija bekeken en
steeds was men tot de blymoedige
conclusie gekomen, dat Haneman hel lood
je leggen zou.
Voor deo bepaalden tyJ was men ter
plaatse gekomen.
Eigeölyk vry stom, dat wij hier met
ons zesseD staan, met open mood, morale
de apotheker aan terwijl ooze Haneman
misschien gezellig zit by moeder de vrouw
en ons allemaal uitlacht.