Witttlad row ?II1AY HOEST n UitgeverW. A. Van den Munckhof, Venray. den Alcohol. Zaterdag- 26 .Tuni 190Ö. BOöt© Jaargang No. 26 ])it nummer bestaat uit TWEE BLADEN. De Strijd tegen Mengelwerk. Uit de revolutie-dagen in Rusland. Abonnementsprijs per kwartaal Toor Venhat 50 c. franco per post 65 c. voor het buitenland bfj vooruitbetaling 85 c. afzonderlijke nummers Q c. Prijs der Advertentiën: van 1 4 regels 20 c. elke regel meer 5 c' letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend. De anti-alcoholbeweging heeft vasteren voet gekregen, Haar voort gang is echter nog niet zooals 'l wezen moest. Wij staan nog aan 't begin der ontwikkeling. Die lang zame gang komt voort uit drie oor zaken. Eerstens is de propaganda en praclische werkzaamheid, nog niet oveituigend en krachtig genoeg. Vervolgens ontmoeten wij in den strijd tegen het alcoholisme de diepst ingewortelde vooroordeelen, een licht schouderophalen, te weinig ernst en wil, om de feiten nauw keurig onder de oogen te zien. Ten derde heeft het alcoholkapitaal zijn stevige burchten en torens; en 't kost ontzettende moeite die te bestormen. Het volk zou niet de helft aan alcoholverbruik uitgeven, als't niet in alle hoeken, op alle uiteinden in stad en land daartoe gelegenheid vond. In den strijd tegen den alcohol moet het gewicht der feiten krachtig aan bet woord komen. Het is geen roemrijke getuigenis voor het volk der denkers en dei- drinkers, dat jaarlijks een niet te gering deel des volks in den muil van den demon-alcohol ten gronde gaat. Hoeveel gezondheid, hoeveel men- schengeluk wordt jaarlijks vernietigd om wille van den alcohol l Drie milliard mark geeft het Duitsche volk jaarlijks uit aan alco hol, twee milliaid daarvan is zeker boven den noodwendigen dorst uit gedronken. Ongeveer 30000 men schen voert de alcohol in de krank zinnigengestichten. voor tuchthuizen en gevangenissen is hii de beste leverancier. Moord en doodslag teekenen zijnen weg. Ongeluk en ontevredenheid zijn zijne begeleiders. Schahespare heeft gelijk als hij zegt: «Geest des wijns, als gij nog geen naam hebt, zoo heet duivel Bij de bestrijding van de alcohol- pest komen vele factoren in be» schouwing ouders, opvoeders, leeraren, geestelijken, leiders des volks. Onder deze aangewezen baan» brekers zijn er echter, helaas, nog zoo velen, die aangaande de nadeelen van 't alcoholisme niet de noodige inzichten hebben, die, zelve hun morgen en avondborreltje liefhebbend zich niet bewust worden van hun plicht, om tegen het alcoholgevaar op te treden. Eu toch, welk een heerlijk leven zou het zijn voor leeraren en geeste» lijken in 't bijzonder, voor ouders, rechters, staathuishoudkundigen, wanneer de troebele bronnen van den alcohol met haar slijk den zoo zorg» vuldig bewerkten bodem niet zouden doordringen. De onderwijzers in de school, de geestelijken op den kansel, de vrien» den der stoffelijke verbetering en zedelijke verheffing van ons volk, zouden veel geluk, veel stoffelijke en geestelijke vooruitgang bezorgen kunnen, als overal de alcohol niet hinderde en verlammend in den weg trad. Wij willen daarom trachten aan de hand der literatuur, het probleem van 't alcoholisme, zijne uitwassen, feiten en nadeelen, nader te belichten Velen dergenen, die er om hun ambt, positie of anderszins belang bij hebben, zullen misschien, in 't bewustzijn hunner nauwgezette plichtsvervulling een gewetensonder» zoek overbodig oordeelen. Anderen zullen een minachtend lachje toonen, omdat zij aan de vraag niet zoo'n hooge beteekenis geven. Welnu, men ziet meermalen in den spiegel, terwijl men zich van geen enkele ongeregeldheid bewust is. en ontdekt dan toch fouten en gebreken. Met do hou ling tegenover de alcohol quaestie is het evenzoo. Het zou goed zijn/ als juist de beschaafden, de ontwikkelden van alle standen zich ten opzichte van het alcohol» vraagstuk eens in hart en nieren onderzochten. I)ao ai en excessen als het volgende naar het rijk der fabelen te verwijzen. In 'tjaar 1890 gaf de stad Berlijn een feest aan de deelnemers van het internationale congres van medici. De 4000 deelnemers dronken 15382 flesschen wijn, 22 H L. Beiersch bier, 300 glazen cognac en verbrij» zelden voor 3000 Mrk. glas en porcelein. Dat waren allen lieden van hooge wetenschap en ontwikkeling. Wij moeten alzoo van boven en van onderen onze drinkzeden hervormen. Wij kunnen eeist dan van beschaving en fijnere zeden spreken als ons volk den alcohol öeheerscht, niet omge» keerd, zoolang koning alcohol zijn scepter zwaait over de verdwaasde massa. De nieuwste litoratuur heeft ons uitmuntend bruikbare wapens' ge» smaed. Een priester heeitonder den titel »I)er Katholische cleiusund eino model no Frage", een zeer warmen oproep tot zijne mede» broeders gericht. In kleine ruimte een welvoorzien materiaal van over» tuigende bewijskracht Wij schatten den clerus zeer hoog. In den tijd der brandingen van om» wenteling en revolutie staat hij daar als een toren en schutse voor geest en lichaam. Alleen in de anti alco» holbeweging staan er nog zoovelen langs de kanten Daar bestaat 't volgende ondeu» gend fabeltje Een oude duivel zat bedroefd 011 ontmoedigd in een hoek van de hel, omdat de menschen den dienst van zijn collega Alcohol hoe langer hoe meer gingen verlaten. Toen kwam een jongen duivel bij hem en troostte hem met 't vooruit» zicht op spoedige veranderingen, omdat de geestelijken niet zouden meedoen. Ondeugend maar niet zonder piltigen kern. Kardinaal Kopp oordeelde hior- over in een decreet-van 5 Nov. 1904: «Terwijl de raatigheidsbéweging in wereldlijke kringen steeds meer veld wint. kan men niet ontkenoen dat op kerkelijk gebied hare gevolgen verre j beneden de gehoopte verwachtingen blijven; terwijl zelfs socialisten» 1 1 11 I Ik hield me in Weenen op, toen de volks leiders in het klassenbelang ijverig opstand in Rusland uitbrak Een dag voor de zaak der onthouding werken voordat de groote spoorwegstaking werd en ten deele zelfs geheel onthouders ^proclameerd, kreeg ik van de redactie .D I van mijn blad te ashinglon een telegram zijn. ontbreekt in kerkelijke kringen |met verzoek, zoo mogelijk nog Moskou of daarvoor dikwijls nog het belang en IKiew te bereiken, waar spoedig bloedige juist bearip botsingen zouden plaats vinden. De Katholieke kerk toch is het die den Mijn pas was in orde, daar ik al lang I op dat telegram had gewacht, om naar de grootslen matigheidsapostel andere zijde der Russische grenzen te der wereld heeft voortgebracht in den persoon van P. Malhew, der. Ierschen kapucijn. Door de macht van zijn persoonlijkheid en zijn mee» slepende redevoeringen gelukte hel hem, in weinige jaren twee millioen menschen tot geheelonthouding te bewegen. Het gevolg was dat, ter» reizen. Up den avond van dienzelfden dag zat ik in een expres trein naar Rusland. Vele malen had ik in Rusland gereisd en kende dus alle onaangenaamheden, die een toerist in het land van den czaar moet ondervinden. Wij hadden het station K..., ongeveer 12 K. M. van Kiew, bereikt, toen het gerucht liep dat wij niet verder konden. Wat was daarvan de reden Was het een soldaten transport of was wijl ill 1838 nog 12096 zware mis» I het 't heumeur van een zenuwachtigen daden in Ierland gepleegd werden, PoKtie-commissaris, die door de berichten 1 J; I uit Moskou verschrikt was geworden tn 1811 dit getal op I .3, het zes» I Wij hadden op onze reis ons veel ver tiende deel was gedaald. Kardinaal tragingen moeten laten welgevallen door ,r noAAA het vervoer van soldaten. Soms moest Manning het bij zijn doccl 28000 de trein stoppen om een heel regiment in Katholieke geheelonthouder achter. I te laten. Van de 60.000 Polen in i lpo i Sileziël Ook nu stonden de soldalen gereed op zeiden er 50.000 hun hor.*' v00r de stad om af te tengevolge van het T>PW -vendel I'èh voorkómenden ngemecn'reütjijit optreden der matig dsapostelen spoorwegbeambte deelde mij mede, dat Fitzecw en P. Brzowski De staat» huishoudkundige Prof. dr. Conrad laat het \oortdringen der Polen in Duitschland van dien tijd der Jesuitenmissies dateeren. riet sterkei alcoholisme onder de Polen werd gebroken, matigheidsbeweging ont« de stakers op de volgende stations de rails hadden opgebroken en nu deze sol daten naar Kiew moesten marcheeren. Een uur later was de stad door alle troepen verlaten. Ik begon naar een rijtuig om te zien, maar kon in de stad geen vervoermiddel machtig worden. Ik deed de ervaring op, dat de alge- meene staking ook tot hier was door ge drongen en de bevolking gedeeltelijk in wikkeld, spaarzaamheid der Poolsche I opstand was. arbeiders georganiseerd. Ik wandelde naar buiten waar een groot 1 circus was opgeslagen. Men vertelde mij, Daarom IS het van de hoogste dat djt circus Voor eenige dagen uit Kiew beteekenis, dat affe Katholieke pi ies» I was gekomen en ik hoopte nu van de arlisten zooveel van den toestand te ver- .nemen dat ik den volgenden dag een tele- wnging mede optreden. De alheis» gram kon afzenden, voordat ik verder tische wereldbeschouwing dreigt haar ging. te beheerschen, tengevolge van de .Hetcircus Hartoff was geen rondreizend 0 11.1 circus, maar een van de voornaamste tot liU toe oetoonde terughou.ieMbeid, j cjrcussen van Rusland, dat in de grootste Alle middelen en wegen worden I steden van het czarenrijk voorstellingen aangetoond, opwerpingen weerlegt, ha|s kop Kicw en iedereen wordt aangespoord tot moest verlaten, was het hier opgeslagen, lidmaatschap van den onthouders»! De -directeur en zijn vropw en de voor- bond. kwam. Waarschijnlijk was het ook haar naam, die de inwoners van de stad naar het circus trok. 1 iet wemelde van menschen in de straten en de stakende arbeiders trokken ieder oogenblik in gesloten gelederen, naar het open veld, waar een groote politiemacht een kring om de tent had gevormd en nauwkeurig de personen naging, die een kaartje wenschten te koopen. Niet dadelijk ging ik het circus binnen wat zich voor de tent afspeelde, intres- seerde mij meer dan de voorstelling. Een kozak kwam in galop aanrijden en bracht het hoofd van de politie een order. Direct werd de menschenmassa het veld opgejaagd. Kort daarop verscheen een afdeeling kozakken met getrokken sabel en dikke, gevlochten zweepen; daarachter een elegante equipage. De vorst liep het van mond tot mond zoowel onder de burgers als onder de politie. I wee in uniform gekleede heeren stegen uit en snelden het circus binnen. Daarop drongen de menschen op, maar de rijen politieagenten en kozakken ston den vast en hielden de menigte in be dwang. Nu kwam het mij het beste voor, naar binnen te gaan. Een controleur en een politie-beambte stonden bij den ingang. Daar de politie mij niet kende, moest ik ook nog mijn pas toonen en hem bo vendien een roebel in de hand stoppen om doorgelaten te worden, daar ik anders mijn pas door het hoofd van de politie had moeten laten teekenen, wat nog duur der was geweest. Ik woonde een merkwaardige voorstel ling bij, nog nooit had ik zooiets bijge woond. Het trof mij, dat alle aanwezige (alle mannen) niet naar de vertooning zagen. Aller oogen waren gericht op de met goud afgezette loge, waarin de vorst zat als een standbeeld. Zijn met een baard omgeven gezicht was bleek en zijn oogen schitterden van trots.' Het geleek wel, alsof hij al deze blikken voorbij wilde zien, die hem met haat en verachting aanzagen. Strak, onbewegelijk en rustig zag hij voor zich uit. Er heerschte een ademlooze stilte onder de toeschouwers en de muziek kon het leven op het veld niet verdooven. Af en toe kon men hooren, dat men buiten aan het vechten was. De toeschouwers staken de hoofden bijelkaar. De vorst bemerkte niets. Daar kwam mej. Lerange in de manege. Zij zat op een wit paard en was in een witten mantel gehuld. Toen zij hem af wierp zag men haar fraaie gestalte. Met een sprong stond zij op het zadel, prachtig en schoon. Elke spier van haar lichaam, eveneens iedere trek van haar gezicht was als het door een kunstenaarshand gebeeld- naamste leden van hel gezelschap waren ten, in het deftigste hotel gelogeerd en de eer Het zou mij verheugen, sprak eens j sic had tot groote verwondering last gege ven de tent op het veld op te slaan. Er zouden des avonds om acht uur voorstel ingen worden gegeven. Allen waren hel er over eens, dat het hier niet om een paar roebel ging, die een voorstelling opbracht. Er moest een andere reden daarvoor zijn. De vorst had het alcohulbewegirig niet vijandig tegen I wenschelijk geacht. een Poolscho Priester drankbestrijder wanneer mijne woorden ertoe hadden bijgedragen om mijn hooggeachte toehoorders te overiuigen, dat del Katholieke Kerk de moderne anti over staat, doch dat het integendeel haar vurige wonsch is, dat alle katholieken toch zooveel zij maar kunnen, meehelpen om hei mensch» dom te ontrukken aan zijn vreese» lijksten vijand, het alcoholisme. Wat Nederland betreft, de kerke» lijke overheid hier verlangt niet anders. Reeds meerdere malen heeft het Nederlandsch Episcopaat zijn hooge sympathie met de drankbe». strijding te kennen gegeven en krach tig tot actieve deelname aangespoord Slot volgt. Wie was de vorst Vorst Matüjeff, de machtigste man van het gouvernement, nauw verwant aan het keizerhuis, aan wie de hoogste post was toevertrouwd. Hij heerschte als onafhan kelijk monarch in zijn gebied, en zijn „hof" werd tot het land gerekend. liet leventje, dat hij voerde, was eene levendige stof tot agitatie voor de revo lutionairen geweest. Hij was zeer goed bekend met de par- force-rijderes van hel circus. Het was ook reeds buiten Rusland bekend, dat hij haar met sieraden overladen en speciaal te Weenen, waar zij in het vorige seizoen was opgetreden, sprak men daarover. Ik kon dus begrijpen, dat vorst Matajeff geen heer en meester meer in Kiew was daar het circus deze stad had moeten verlaten. Eveneens kon ik dus de reden vinden, waarom het circus zoodicht bij de residen tie was opgeslagen. Ik kocht een toegangs bewijs voor de voorstelling, nadat ik mij overtuigd had, dat de parforce-rijderes mej Lerange, op het programma voor ware houwd. Om haar hals schitterden diaman- het laatste geschenk van den vorst. Zoodra zij zich vertoonde begon het onrustig Ie worden onder dc toeschouwers. Men ging van zijn plaats opstaan riep elkander toe schreeuwde tot de kunstenares tol den vorst en tot het personeel. Voor de eerste man! zag men nu haar, die machtiger was dan hel volk en de vorst. Buiten begon het ook onrustig te worden men hoorde geschreeuw en geraasdeze demonstratie scheen tot de toeschouwers, door te dringen, die als razenden begon nen te trappelen op den houten vloer. Eerst was het trappelen onregelmatig en wild, en ging daarna over in een regel matige marschtempo, waaraan alle circus bezoekers deelnamen. Het lawaai over stemde de muziek. Het paard hield op te galoppeeren, enkele toeschouwers sisten, weer andere dreigden met hun vuisten naar de loge waar de vorst nog als een wassen beeld bleef zitten en op dc rijderes staarde. Ook waren er lieden, die den stalmeester en het personeel bevelen toeschreeuwden. Men ging door met trampelen en de menschenmassa om het circus scheen dichter en dichter te worden. De achter sten drongen op, waardoor de voorsten verder moesten: onophoudelijk trappelden men met de voeten en plotseling verder trokken alle toeschouwers naar de loge. Achter de tent waren eenigen bezig de stangen en touwen los te maken als wilden ze de tenten omverwerpen. Slot volgt. MAAS Mvi txvv

Peel en Maas | 1909 | | pagina 1